Morgunblaðið - 15.07.1989, Blaðsíða 22

Morgunblaðið - 15.07.1989, Blaðsíða 22
22 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. JÚLÍ 1989 Útgefandi Framkvæmdastjóri Ritstjórar Aðstoðarritstjóri Fulltrúar ritstjóra Fréttastjórar Auglýsingastjóri Arvakur, Reykjavík HaraldurSveinsson. Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Björn Bjarnason. Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen. Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson. Baldvin Jónsson. Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033. Áskriftargjald 900 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 80 kr. eintakið. Svínarækt og verð Stefhubreytin hefur hlj ómgi Ný efnahagsstefna hands Islindi voru Outur nurgar athygHsvtrftar rsður. Mðrgum raðumanna var* USratt um IrtS 1987. TalaS var um slysaárið 1987. ÁriB 1987, tr hinna mSrju mútaXa. Ktaml málslm var tá að röng etna hagutefna 1987 letddl af aér vanda mál sem torvelt er að leyaa. stefnunnar" alika að el eru skoSaðir Eiöð fé útflutnlnga 08 samkeppniagrelna hefUr brunn IS upp. Brennt á altari verðhólg Kjallaimn tckari lausnir að raða. En gallinn Þcr er ekki un er sá aB fyrirtmkin fari þá i aukn- umm*Uieiguhanka.rJ-“— --- Sjðða, rikis r^SSnjtmg segja sum Nú er nauðvömlnni aS Ijúka. hún má ekkl taka lengri tima Rlkis stjðmin þarf að móta nýja efna hagsstefnu. hefja endurbyggingu cíga I þeún i formi hlutabréfa Lánsfécr svodýrt aðþetta veldur fyrirtaekjunum erflðleíkum. Guðmundur G. Þórarlnsson, langt var gengið að eigið fé er kom ið nlöur fyrtr hættumðrk. ins á VestljðrSum. Ólafur Þ. Þórft arton, lýsti þvi yfir að hann styddi ekki rikisttjAm Þorsteins Pálsson ar vegna þessarar stefnu. Sjálfur lýsti ég þvi yfir Itrekað i IjOlmiðlum að ég teldi efnahags stefnu rikissoðmar Þorsteins Páls sonar þá hcttulegustu sem ég hefði séð i framkvsemd á fslandi. Nú eru fraSimenn að rannsaka Rikisstjðm Steingrims Her vamar. Atvinnutrygglngasjóður var stofnaður tfl þees að skuld Haekkun raungengis gat átt rétt á sér 1987. Ekkl er unnt og ekki seskilegt að reyna að bjarga ðUum fýrirtækjum. En þeð eru mðrk. Það var farið langt yflr þau. MAUð er einfalt. Þegar sjávarút- vegur á Islandl meS ðvenjulegar náttúrulegar aðsUeður, mlkla veiði og hátt fiskvert er nser aUur rekinn roeð tapi er stjðmarstefnan rðng AtkvæðagreiSala ráöherra um „I þeirri efnahagsstööu sem viö erum nú er því mjög mikilvægt að breyta skattalögunum þannig aö hvatning veröi til hlutabréfakaupa." breyta hjá Ula stöddum fyririækj gengisskráningu er úrelt Við verft um og Hlutafjánjðður vsr siofnað- um að nálgast markaðsgcngl Is- ur tU að auka eigið fé fyriruekja lensku krðnunnár. Seðlabankinn er varru burðarásar atvinnuUfs I hefUr ekkl valdið þessu hlutverkL sinum byggðarlðgum. það er að Aflelðíngar fastgengUstefhunnar segja þeírra fyrirtskja sem svo Ula cru hroðalegar. vom farin að auknar Unvettingar Erns og endurskoðandinn sagði getu ekki hjálpað. eftlr rannsðkn ársreikninga 138 1 fljötu bragðl var ekki um nær- fyriruekja tlr ýmsum greinum. 1. Aö auðvelda fyrtrUekjum að auka eigíð fé. 2. Að breyta rckstrargrundveUJ útflumings og samkeppnis- greina meö þvi að nálgast mark aösgengi islensku krönunnar. 2 Að opna lánamarkaðUui þannig að innlend Oármðgnunarfyrir tseki verði að keppa vtð erlend og útflutningsgrcinar geU fengiö lán á svipuöum kjörum og sam Elglð fé fyrirtœkja Rlkisvaldlð og Alþingi geU með lagabreyUngum og reglugeröum auðveldað fyrlrtækjum að auka elgið fé. Það þarf aö vella fé sem lagt er i fyririækin svtpaða skatta- meöferð og ððm sparifé. Nú er skattlagning mun metri af hlntabrtfum en skuldabrtfum. Skuldabréf geta skilað 6-12V. trði eöa roeiru ogeruán skattlagningar í Þ m við i er þvl mjog mikUvægt að breyta skattalögum þannig að hvatning verði U1 hlutabréfakaupa AukaþariskattfrelsiOársemlagi er lil hluiabrétakaupa og lækka mörkin sem hlutafélag þari aö upp fylla U1 að skattafslittar sé nooö. Lækka hluthafatöluna. lækka lág Elnnig þarf að heimUa tap hluta- Oár U1 skattfrádrittar elns og Up annarra eigna. s.s. bUa og fast- elgna. HlutaOármarkaður cr öflugt tækl U1 að auka elglð fé gððra fyrirtækla. Þvl þarf að leita ráða U1 *ð örva viðsklpU með hlulafé oge.Lv. koma upp á hlulaQármarkaðl viðskipta- Slaðan á iánsOármarkaðl bem linis kallar á aðgerðir Ul að auka eigið fé útflutningsfyrirfækja. Ný efnahagsstefna verftur að laka við af nauðvðrainni. Uppbygging Framleiðendur hafa oft freistast til þess að bind- ast samtökum um að tak- marka framleiðslu og fram- boð til að hækka verð á vöru sinni. Sameiginlegir hags- munir þeirra binda þá saman. í upphafi áttunda áratugarins takmörkuðu olíuframleiðslu- ríkin, OPEC, framboð og olíu- verð hækkaði með alkunnum afleiðingum fyrir Vesturlönd. Samtök um takmörkun fram- leiðslunnar hafa yfírleitt verið skammlíf nema þegar ríkis- valdið reynir að vernda þau. í flestum löndum reynir ríkis- valdið að koma í veg fyrir einokun framleiðenda, vegna þess að þau eru andstæð hagsmunum þjóðarinnar í heild. Svínaræktarfélag íslands hefur sett fram hugmyndir um margvíslegar framleiðslu- takmarkanir í svínarækt, eins og sagt var frá hér í blaðinu á fimmtudag. Tilgangurinn er að „ná fram hærra verði,“ eins og segir í fundarboði fé- lagsins. Svínakjöt hefur til skamms tíma verið tiltölulega ódýrt hér á landi, fyrst og fremst vegna þess að nokkur samkeppni hefur ríkt í grein- inni. Formaður Neytendasam- takanna sendi svínaræktar- bændum ákveðin skilaboð vegna þessa: „Neytendasam- tökin vara svínaræktarfram- leiðendur mjög alvarlega við þeim hugmyndum sem koma fram í þessu fundarboði.“ 0g hann bætir við: „Ef sú einok- un kemst á sem hugmyndir eru um er ljóst að framleið- endur enn einnar kjöttegund- arinnar stofna til stríðs við neytendur í landinu. Það er ljóst að Neytendasamtökin munu ekki sitja þegjandi und- ir því. Ef þessar hugmyndir ná fram um að takmarka framleiðsluna á þann máta að hagkvæmni fái ekki að ríkja, þá munu Neytendasam- tökin spyma á móti. Ef þetta verður niðurstaðan þá hafa svínakjötsframleiðendur farið að hætti kjúklingabænda og kastað stríðshanska framan í andlitið á neytendum þessa lands.“ Neytendasamtökin hafa mikilvægu hlutverki að gegna á íslandi, ekki síst vegna efnahags- og verðbólgumála sem hér era í hinum mesta ólestri, og raunar meiri en víðast hvar í Evópu. Þau hafa ekki aðeins gætt hagsmuna neytenda í málum eins og hér um ræðir, heldur og reynt að vekja athygli neytendna á verðlagi, — eflt verðskyn fólks. Sem lið í þessu hafa neytendasamtökin hvatt ís- lendinga sem eiga leið til ann- arra landa, til að kanna verð á ýmsum algengum neyslu- vöram í útlöndum og bera þar saman við sambærilegar vör- ur hér heima. Þetta er vel til fundið. Besta verð- lagseftirlit- ið — sam- keppni að er alltaf ánægjulegt þegar vel gengur í rekstri fyrirtækja. Hagkaup hf. hefur í áraraðir verið eitt af stærstu einkafyrirtækjum landsins, en reikna má með að velta fyrir- tækisins verði um átta millj- arðar króna á þessu ári, eins og kemur fram í viðtali við Jón Ásbergsson, fram- kvæmdastjóra fyrirtækisins í viðskiptablaði Morgunblaðs- ins á fimmtudag. Samkvæmt upplýsingum framkvæmdastjórans er hlut- deild fyrirtækisins sem hlut- fall af heildarsölu á matvöru 15% og 7% í smásöluverslun- inni, en þá er ekki reiknað með byggingavöra, bílum og bílavarahlutum. Af þessu má sjá hvernig forráðamönnum Hagkaups hefur tekist að byggja upp öflugt einkafyrir- tæki. Þar fara saman hags- munir neytenda og fyrirtæk- isins. Það era fyrirtæki eins og Hagkaup og einstaklingar sem að slíkum fyrirtækjum standa sem tryggja best hags- muni neytenda, með sam- keppni sín á milli. Slík sam- keppni er besta verðlagseftir- litið. eftir Þorstein Pálsson Segja má að flest hafi verið með neikvæðum formerkjum a íslandi undanfarna mánuði. Ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar er tímaskekkja enda rúin öllu trausti. Og veðurfarið hefur lagst á sveif með þeim drunga sem ríkisstjórnin hefur dregið þjóðlífið í og ekki hef- ur það bætt skaplyndi þjóðarinnar eða aukið bjartsýni. Það er einkum tvennt sem ræður því að ríkisstjóm Steingríms Her- mannssonar er óvinsælasta ríkis- stjórn sem hér hefur setið. í fyrsta lagi skiptir höfuðmáli að ríkisstjórn- in undir málefnalegri forystu Olafs Ragnars Grímssonar innleiddi á nýjan leik meira en þriggja áratuga gamla forsjárstefnu í atvinnumál- um og efnahagsmálum. í annan stað vöktu fjölmiðlaráð- herrarnir — formenn stjórnarflokk- anna mikia eftirvæntingu og falsk- ar vonir. Þegar þjóðin hefur smám saman komist að raun um að ekk- ert var 'á bak við stóm orðin og fögra fyrirheitin annað en tilburðir til sjónhverfinga hefur afstaða fólks snúist í andúð og reiði. Máleftialeg andstaða Sjálfstæðismenn hafa haldið uppi hógværri en málefnalegri gagnrýni á ríkisstjórnina, þeir hafa dregið fram fijálslynda stefnu sem skýran kost á móti forsjárhyggjunni sem alls staðar heyrir nú sögunni til. Margrét Frímannsdóttir, formað- ur þingflokks Alþýðubandalagsins, sagði að þingflokkurinn hefði sam- þykkt tillögur landbúnaðarráðherra með þeim skilyrðum, að þeim bænd- um sem ekki yrði bjargað með þess- um aðgerðum, eða vildu hætta loð- dýrabúskap, verði gert það kleift. „Við teljum að ábyrgð ríkisvaldsins og ráðgjafa í þessum málum sé það mikil, að ekki verði komist hjá því að aðstoða þessa bændur." Páll Pétursson, formaður þing- flokks Framsóknarflokksins, sagði að þingflokkurinn hefði ekki tekið formlega afstöðu til tillagna land- búnaðarráðherra, en þær hefðu ver- ið ræddar ítarlega, og þingflokkur- inn myndi að öllum líkindum styðja þær. Samkvæmt tillögum landbúnað- arráðherra til ríkisstjórnarinnar er gert ráð fyrir að Stofnlánadeildin og Byggðastofnun taki til hliðar eða breyti í víkjandi lán, vaxta-, verð- tryggingar- og afborgunarlaust næstu 5-10 ár, eða afskrifi þriðjung af skuldum loðdýraræktarinnar. Þá afskrifi Byggðastofnun eða breyti í hlutafé 60% af lánum sínum til Að undanfömu hafa ýmsir stjórnar- sinnar og aðilar í nánum tengslum við ríkisstjórnarflokkanna komið fram í dagsljósið og lýst mjög skýr- um ágreiningi við ríkisstjórnina jafnframt því sem þeir hafa tekið undir meginstefnumið þau sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur verið að kynna í vetur. í reynd er það fijálslyndi sem Sjálfstæðisflokkur- inn hefur ávallt boðað 9g sem menn úr bæði Framsóknarflokki og Al- þýðuflokki hafa verið að aðhyllast í vaxandi mæli á undanförnum áram og víðtæk samstaða hefur verið að skapast um í íslensku þjóð- félagi. fóðurstöðva, og bankar og aðrir helstu lánardrottnar loðdýrarækt- arinnar breyti iausaskuldum í lán til að minnsta kosti 12 ára á hag- stæðum kjörum. Vanskilavextir verði felldir niður og einhverjum hluta lausaskulda breytt í víkjandi lán eða hann afskrifaður. Gegn þessu muni ríkisstjórnin beita sér fyrir því að Byggðastofnun, Stofn- lánadeild og hið opinbera sameigin- lega ábyrgist endurgreiðslu 60% skuldbreytingalánanna, til viðbótar þeim 60 milljónum, sem Framleiðni- sjóði hefur þegar verið falið að veija til skuldbreytinga hjá bændum. Abyrgð þessi gæti numið tæplega 300 milljónum króna. Þá verði jöfn- unargjald á fóður hækkað það sem eftir er ársins, en kostnaður við það yrði tæplega 40 milljónir króna, og endurgreiðslu söluskatts yrðið hraðað, en þar er um að ræða allt að 70 milljónum króna. Kannað verði hvaða bændur væri skynsam- legast að hættu rekstri, en með því yrði reynt að auka hagkvæmni þeirrar starfsemi sem eftir stæði. íekin verði frá eða veitt ábyrgð fyrir tiltekinni upphæð sem væri Mótmæli Samvinnubankans Fyrir skömmu kom út fréttabréf Samvinnubankans þar sem birt var grein undir fyrirsögninni að tíma- bært væri að endurskoða efnahags- stefnuna. í greininni er lögð áhersla á ýmis þau grundvallaratriði sem sjálfstæðismenn hafa haldið fram í stjórnmálaumræðum. í fyrsta lagi er þar bent á nauð- syn þess að gengisstefnan sé byggð á því að gengi krónunnar sé skráð á grundvelli almennra reglna. í öðru lagi er lagt til að starfsemi þeirra sjóða sem stofnaðir hafa ver- ið undanfarið — til þess að draga aðstoð til þeirra sem myndu hætta rekstri, og þeir sem neyðst hafa til að hætta loðdýrabúskap á undan- förnum misseram ættu einnig kost á sambærilegri aðstoð. Þingflokkur Alþýðuflokksins: Endanleg afstaða ekl tekin til loðdýraræktí ÞINGFLOKKUR Alþýðuflokksins hefiir ekki tekið endanlega afstöðu til tillagna landbúnaðarráðherra um lausn á málefnum loðdýraræktar- innar, að því er Eiður Guðnason formaður þingflokksins tjáði Morgun- blaðinu. „Þetta mál hefur verið rætt á þingflokksfundi, en þó ekki til þrautar. Mönnum finnst þetta of háar upphæðir sem talað hefur verið um í þessum björgunarleiðangri, en utanríkisráðherra hefur verið falið að ræða þetta frekar innan ríkisstjórnarinnar," sagði Eiður.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.