Morgunblaðið - 19.10.1989, Page 14

Morgunblaðið - 19.10.1989, Page 14
gI e«eiœaðöo.er auaecTOTMaaq ij-/’iatHm l4~ .~—: ■ ■—:----------------MORGtJNBtasig-fimmtudagur -i».-október 1989- IHADEGINU TUUVTVrSMCV Siðfræði, spamaður, læknisfi*æði, pólitík eftir Asmund Brekkan ; Á þeim áratug sem senn lýkur hefur orðið mikil breyting í fram- , leiðslu efnasambanda þeirra, sem • notuð eru til röntgenrannsókna og kölluð eru skuggaefni. Næstu ; fimmtíu árin þar á undan hafði ; i milljörðum króna verið varið til þess að þróa og framleiða slík efni, er hefðu rétta eðliseiginleika jafn- framt því að vera lyíjafræðilega óvirk og hættulaus þeim einstakl- ingum er fengju þau í æðakerfi við röntgenrannsóknir. Allvel hafði til tekizt, en engu að síður fylgdu þess- um efnum vissar hvimleiðar, stund- um hættulegar, aukaverkanir, sem í undantekningartilfellum gátu valdið sjúkdómum, og einstöku sinnum jafnvel dauða. Fyrir innsæi og þekkingu, vísindalega nákvæmni og með mjög ærnum tilkostnaði tókst að framleiða skuggaefni, sem að nánast öllu leyti eru laus við aukaverkanir hinna eldri. Flestum þykja þetta sjálfsagt góð tíðindi, Ferdamálanám Hefur þú áhuga á sterfum tengdum ferðaþjónustu ? Hefur þú áhuga á að starfa að spennandi og fjölbreyttum störfum íferðaþjónustu hér heima eða erlendis? Vissir þú að ferðamannaþjónusta er í örum vexti á Islandi? Ablaðamannafundi sem Ferða- málaráð hélt nýverið kom fram að heildarvelta ferðaþjónustu þessa árs hér á landi yrði á milli 9 og 10 milljarðar króna. Áætlað er að um 135 þúsund ferðamenn heimsæki ísland í ár og miðað við aukninguna frá 1984 munu um 300 þúsund ferðamenn sækja Island heim á ári hverju um næstu aldamót. Á blaðamannafundinum kom einnig fram að nú eru 6 þúsund ársstörf hér á landi tengd ferðaþjónustu og reikna mætti með verulegri fjölgun þeirra á næstu árum. Með þetta í huga hefur Málaskól- inn, í samvinnu við Viðskipta- skólann, nú skipulagt námskeið fyrir fólk sem hefur áhuga á að takast á við hin margvíslegu verkefni sem bjóðast í ferðamannaþjónustu. Námið er undirbúið af fagmönnum og sérfræðingum á ýmsum sviðum ferðamála. Sérstök áhersla er lögð á lausn raunhæfra verkefna. ámið tekur alls 176 klst. og I stendur yfir í 11 vikur. Kennarar á námskeiðinu hafa allir unnið við störf tengd ferðaþjónustu og hafa mikla reynslu á því sviði. Meðal námsgreina í ferðamálanaminu erus >1* Starfsemi ferðaskrifstofa. Erlendir ferðamannastaðir. Innlendir ferðamannastaðir. Tungumál. - Rekstur fyrirtækja í ferða- mannaþjónustu. - Flugmálasvið. - Heimsóknir í fyrirtæki. Hringdu í okkur og við sendum þér bækling með nánari upplýsingum. Ath. Fjöldi þátttakenda er takmark- aður. og sæju ekkert athugavert við að þessi nýju efni væru að öllu leyti látin leysa hin eldri af hólmi. Gall- inn er bara sá, að framleiðslu- og þróunarkostnaður hinna nýju efna er svo hár, að þau verða allt að fimmfalt dýrari í sölu. Þessi stað- reynd hefur valdið því, að víða um heim hafa röntgenlæknar og aðrir læknar, sem þessi mál varða, lent í nokkrum vanda þegar ákvarða á, hvort nota skuli hin eldri lyf eða hin nýrri. Vandinn er siðfræðilegur, og þeim mun meiri þar sem hin eldri efnin hafa fram að þessu ver- ið talin „fullgóð". Þessi litla dæmi- saga er sögð hér, vegna þess að hún lýsir í hnotskurn þeirri þróun og því ferli, sem einkennir nútíma læknisfræði, bæði hvað varðar sjúk- dómsgreiningar og nýjar, umfangs- meiri og vandasamari aðferðir og ráð til meðferðar og lækninga. Á hveiju ári koma upp í öllum grein- um læknisfræðinnar hliðstæð dæmi um þróun og fullkomnun lyfja, tækjabúnaðar og aðferða. Nýyrði kom fyrir ekki alllöngu fram á íslenzku og er hátæknilæknisfræði. Orð þetta hefur verið notað óspart og ekki hvað minnst af ýmsum stjórnmálamönnum og sveinum þeirra, óskilgreint, og að því er mig grunar án þess að hlutaðeigendur hefðu hugmynd um, hvað í raun felst í hugtakinu „high technology“ sem þarna hefur verið þýtt og tengt alhæfingarumræðunni um íslenzka heilbrigðiskerfið og íslenzk sjúkra- hús. Raunveruleikinn er sá, að öll læknisfræðileg starfsemi í dag tengist og er háð tækni. Það er engin tilviljun, að skilgreining WHO, alþjóðaheilbrigðisstofnunar- innar, á læknisfræðitækni - medic- al technologies - spannar allt frá aðferðum við að gefa verkjatöflur eða sauma einföld sár til flóknustu tölvustýrðra rannsókna - og með- ferðarkerfa. Ég kem aftur að „hátækninni“ en vil snúa mér aftur að siðfræði- lega matinu, sem liggur á bak við læknisfræðjilegar ákvarðanir um rannsóknir og meðferð. Ég vil tengja þær hugrenningar þeirri umræðu sem fram fer í dag meðai stjórnmálamanna og legáta þeirra og snýr m.a. að því að gera vissar heilbrigðisstéttir, einkanlega tann- lækna og sérfræðimenntaða lækna, Asmundur Brekkan „Það eru ákveðin fé- lagsleg og siðfræðileg rök og lögmál, sem stj órnmálamenn og fjöl- miðlar verða að beygja sig undir, engu síður en við hin: Hættið að skrökva því að ykkur sjálfimi og þjóðinni að við búum við nánast bezta og þróaðasta heil- brigðiskerfi heimsins.“ tortryggilegar og nánast að þjóð- félagsóvinum í augum þjóðarinnar. í upphafi máls míns sagði ég frá hinum nýju skuggaefnum og þeim hugsanlega vanda, sem ákvörðun um notkun þeirra gæti sett lækninn í. Ég sjálfur, og ég held velflestir kollega minna hér og á Norðurlönd- um stóðum að vísu frammi fyrir ákveðnum vanda, vegna kostnaðar, en siðfræðilega hlið málsins Iá það ljðs fyrir, að í raun kom engin önn- ur ákvörðun til greina en að velja hin nýju efnin, þegar yfirburðir þeirra lágu óyggjandi fyrir. Hugs- unin, sem þar liggur að baki er eftirfarandi: Ég get valið um tvö efni, sem bæði þjóna tilgangi TÖLVU- MÖPPUR frá Múlalundi... z þar er tölvupappírinn vel geymdur. | Z> Q z Od Múlalundur Málaskólinn TURBO PASCAL Byrjendanámskeið í forritunarmálinu Turbo Pascal fyrir þá sem vilja auka við þekkingu sína á sviði forritunar. Leiðbeinandi: Sigfús Halldórs verkfræðingur. Tími: 23/10, 25/10,27/10, 30/10 og 1/11, kl. 19-23. TÖLVU F RÆÐSL AN © Borgartúni 28 sími: 687590

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.