Morgunblaðið - 19.10.1989, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. OKTÓBER 1989
23
Umræður á kirkjuþingi
Heiladauðakenningin eykur
svigrúm til líffæraflutninga
KIRKJUNNAR menn hafa í hyggju að láta fara fram athugun á sið-
fræðilegum sjónarmiðum hér á landi varðandi líffæraflutninga og skil-
greiningu dauðans. Alyktun þessa efnis var rædd á Kirkjuþingi í gær
og voru flutningsmenn hennar biskup íslands, herra Ólafur Skúlason,
og dr. Gunnar Kristjánsson sóknarprestur. Gert er ráð fyrir að biskup
fái sérfróða menn á sviði læknisfræði og siðfræði til að fjalla um þessi
mál og skal álit nefndarinnar lagt fyrir næsta Kirkjuþing.
Dánarskilgreiningar
Gunnar Kristjánsson hafði fram-
sögu um málið á Kirkjuþingi í gær,
en hann ásamt séra Ólafi Oddi Jóns-
syni og séra Braga Skúlasyni, sjúkra-
húspresti, sat í nefnd, sem ekki sá
sér unnt að gera efninu nægjanleg
skil. í máli Gunnars kom fram að
nútíma læknisfræði ætti það á hættu
að grípa inn í á mörkum lífs og dauða
á þann hátt að hlutverk læknisins
yrði að ómannlegri ógn. Það bæri
þó ekki að viðhalda lífi hvað sem það
kostaði þegar möguleikar mannlegs
lífs og meðvitundar væru ekki lengur
fyrir hendi. Rangt væri að gera lífið
sem slíkt algilt þar sem dauðinn
væri hluti af lífinu. „Þróun læknavís-
indanna hefur gert það óljóst hvað
bannið að deyða merkir. Hugtakið
dauði er orðið tvírætt. í gamla daga
var maður látinn ef hjartað hætti að
slá og menn önduðu ekki lengur.
Nú er þörf á víðtækari skilgreiningu
á dauðanum. Sú skilgreining kann
að liggja fyrir innan tíðar. En á
meðan svo er ekki þurfa læknar og
aðstandendur sjúklinga að taka á sig
ábyrgð á skilgreiningunni heila-
dauði. Umræðan um þá skilgreiningu
hefur nær eingöngu tengst umræð-
unni um líffæraflutninga,“ sagði
Gunnar.
Hann sagði að erfitt væri að sjá
hvaða merkingu lífið hefði þegar
heilinn starfaði ekki lengur. Líf
þeirra sjúklinga væri oft mikil byrði
fyrir ástvini og auk þess væri miklu
til kostað. Starfi heilinn ekki lengur,
Tilraunanámsskrá fermingarstarfsins:
Hver prestur annist
ekki fleiri en 80 ferm-
ingarböm hverju sinni
í NÝRRI tilraunanámsskrá
fermingarstarfsins kemur fram
að stefiia beri að því að hver
sóknarprestur annist ekki fleiri
en ijóra hópa í hvert sinn, eða
80 ungmenni. Að öðrum kosti
fái hann sér aðstoðarfólk, sem
starfí á ábyrgð hans. Þcss eru
hinsvegar dæmi að prestar í fjöl-
mennustu prestaköllunum ann-
ist yfir 200 fermingarbörn
hverju sinni. Námsskráin var
samþykkt á Prestastefhu í sum-
ar og lögð fram á Kirkjuþingi í
gær.
Námsskráin er bindandi um
markmið, kjarna námsefnis og
námsgögn. Aftur á móti er hún
aðeins leiðbeinandi um fermingar-
aldur, lengd og skipan fræðsl-
utímabils, iágmarks stundafjölda,
stærð hópa og fjölda hópa á hvern
fræðara og um fermingarathöfn-
ina.
„Meginbreytingin er sú að nú
er lögð áhersla á að fermingar-
börnin tileinki sér boðskapinn per-
sónulega og að tekið verði fullt
tiilit til ungmennana, reynslu
þeirra of upplifunar. Fyrri náms-
skrá, sem samþykkt var á Presta-
stefnu 1967, fólst meira í því hvað
börnin ættu að læra utanbókar og
talin upp fjöldi sálma og ritningar-
greina í því sambandi,“ sagði Sol-
veig Lára Guðmundsdóttir, sóknar-
prestur á Seltjarnarnesi, sem vann
meðal annarra að nýju náms-
skránni.
Tímabil fermingarundjrbúnings-
ins hefur verið lengt, stundafjöld-
inn aukin og miðar allt fermingar-
starf, samkvæmt tilraunanáms-
skránni, í auknum mæli að þátt-
töku ungmenna í safnaðarstarfinu
og aukinni kirkjusókn þeirra. Auk
þess er lögð rík áhersla á samvinnu
við heimilin.
Jón Ragnarsson, deildarstjóri í
fræðslu- og þjónustudeild Biskups-
stofu, sagði að nokkur gagnrýni
hefði komið fram á tillögurnar.
„Sumir prestar álíta að einhveiju
sé verið að kasta fyrir róða í ferm-
ingarundirbúningnum fyrir nýj-
ungagirni, en ég tel enga ástæðu
til að óttast það. Það er einstakt
í veröldinni að um 97% ungmenna
komi til fermingar hér á ári hvetju.
Við verðum að nálgast fermingar-
starfið í ljósi þeirra staðreynda,“
sagði Jón.
er siðferðislega réttmætt að hætta
meðferð og taka öndunarvél úr sam-
bandi, að sögn Gunnars.
Líffæraflutningar
Gunnar sagði ljóst að breyta þyrfti
skilgreiningu dauðahugtaksins til að
efla svigrúm til líffæraflutninga.
Hérlendis eru hornhimnuflutningar
eina tegund líffæraflutninga, en
síðustu misseri hafa íslendingar
fengið líffæri erlendis frá og notið
góðs af erlendri tækni. „Þegar hjart-
að hættir að slá og öndun hættir þá
höfum við í gegnum tíðina ályktað
að lífið væri á enda. En með nýrri
og endurbættri tækni er nú mögulegt
að viðhalda lífi lengur og út frá
breyttum forsendum. Því er nú farið
að ræða um breytingu á skilgrein-
ingu dauðahugtaksins, sérstaklega
með tilliti tii heiladauða.
Erlendis hefur umræðan um
líffæraflutninga óhjákvæmilega
tengst umræðu um breyttan skilning
á dauðanum, því ef „heiladauðakenn-
ingin" verður ríkjandi, þá skapast
svigrúm til líffæraflutninga. Samt
er ekki víst að heiladauðakenningin
leiði óhjákvæmilega til líffæraflutn-
inga. Sé löggjafinn á móti líffæra-
flutningum, þá getur hann samt ver-
ið fylgjandi því að notkun á „vélurn"
til að viðhalda „lífi“ séu takmörkum
sett og þar skuli vinnureglum um
„heiladauða" beitt,“ sagði Gunnar.
Þá ættu íslendingar að spyija
sjálfa sig að því hvort við höfum fjár-
hagslegt b'olmagn til að framkvæma
líffæraflutninga í stórum stíl hér á
landi miðað við höfðatölu og enn-
fremur hvort við væmm nógu mörg
til að það borgi sig út frá efnahags-
legum forsendum.
Flugleiðir munu nota nýjar Boeing 757-200 vélar í Washington-
fluginu.
Flugleiðir:
W ashington-flug-
ið hefst í lok mars
„EF SAS finnst svo vænlegur kostur að fljúga til Washington, þá bend-
ir það til þess að þetta flug eigi framtíð fyrir sér,“ sagði Einar Sigurðs-
son, blaðafulltrúi Flugleiða. í frétt á forsíðu Morgunblaðsins í gær kom
fram, að forsvarsmenn SAS hafa reynt í 20 ár að fá heimild til að fljúga
til Washington, en verið neitað, þar sem hlutur flugfélagsins í flugi
milli Norðurlandanna og Bandaríkjanna er það stór. Flugleiðir hafa
fengið hcimild til að hefja flug til Baltimore-Washington International
flugvallarins þann 31. mars á næsta ári.
Til Washington-flugáins verða slík flug daglega. Viðskiptalíf er
notaðar nýjar vélar, Boeing 757-200,
sem flugfélagið fær afhentar á næsta
ári. Líklega verður flogið þrisvar í
viku til að byija með, en ferðum síðar
fjölgað í 4-5. Flogið verður milli
Stokkhólms og Washington, með
millilendingu í Keflavík. Baltimore-
Washington flugvöllurinn er f svip-
aðri fjarlægð frá Washington-borg
og Heathrow-flugvöllur frá London.
Einar Sigurðsson sagði að ekki
væri mikið um alþjóðlegt flug til
Washington. „Innaniandsflug er hins
vegar mikið," sagði hann. „Þannig
eru um 70 tengiflug frá vellinum til
annarra áfangastaða innan Banda-
ríkjanna, en til samanbúrðar má
nefna að á Kennedy-flugvelli eru 19
sífelit að aukast í Washington og við
eigum von á að meðal farþega okkar
verði margir í viðskiptaerindum, þó
flestir verði almennir ferðamenn. Við
áætlum iíka að fá farþega frá Lúx-
emborg, London og fleiri stöðum,
sem kæmu þá fyrst hingað til lands.
Við höfum góðan tíma til að und-
irbúa þetta nánar, þar sem flugið
hefst ekki fyrr en í lok mars.“
Fiugleiðir fljúga nú til tveggja
áfangastaða í Bandaríkjunum, New
York og Orlando. Þá hafa þeir heirii-
ild til að fljúga til Boston, Chicago
og Cleveland eða Detroit. Ekki hefur
verið tekin ákvörðun um hvort af
áætlunarflugi til þessara staða verð-
ur.
Enska er okkar mál

NÁMSKEIÐIN HEFJAST 1. NÓVEMBER
INNRITUN STENDUR YFIR
FYRIR
NYTT
STEVE ALLISON
ENSKUKENNARI
JACQUI FOSKETT
ENSKUKENNARI
HELEN EVERETT
ENSKUKENNARI
FULLORDNA
7 VIKNA ENSKUNÁMSKEIÐ
TVISVAR í VIKU, EINN OG HÁLFAN TÍMA
ÍSENN
6 VIKNA VIÐSKIPTAENSKA
í HÁDEGINU EÐA Á KVÖLDIN
7 VIKNA FRAMHALDS-
NÁMSKEIÐ
SAMTALSTÍMAR
7 VIKNA SKRIFLEG ENSKA
6 VIKNA ÍSLENSKUNÁMSKEID
FYRIR ÚTLENDINGA
FYRIR BORN
6-8 ÁRA
NÁMOG LEIKIR
8-12ÁRA
ENSKUNÁMSKEIÐ
13-15ÁRA
UNGLINGANÁMSSKEIÐ
UNDIRBÚNINGUR FYRIR
SAMRÆMD PRÓF
UNDIRBUNINGUR FYRIR
T.O.E.F.L. PRÓF
UNDIRBÚNINGUR FYRIR
P.E.T. PRÓF
METIN í CAMBRIDGE OG
ALÞJÓÐLEG VIÐURKENNING VEITT
BÓKMENNTANÁMSKEIÐ
UMRÆÐUTÍMAR - LESTUR
LEIKSKÓLI
FYRIR 3-5 ÁRA BÖRN
FÖSTUDAGAE.H.
EINKATÍMAR
SÉRKENNSLA EFTIR ÓSKUM NEMENDA
Ensku Skólinn
TÚNGATA 5, 101 REYKJAVÍK
HRINGDU Í SÍMA
25330/25900
OG KANNAÐU MÁLIÐ