Morgunblaðið - 19.10.1989, Síða 40

Morgunblaðið - 19.10.1989, Síða 40
MÖHC^ÍNtólAiBlÐÍFrMMTÍJIDXÖCRrfgníIKílGaíERÍIflfSöt »____ Minning; Haraldur Hannes- son hagíræðingiir Fæddur 24. ágúst 1912 Dáinn 9. október 1989 Ég þekkti lítið til Haralds Hann- essonar, þegar Baidvin Jónsson færði það í tal við mig á árinu 1962, að Haraldur væri fús til þess að taka að sér að komu reglu á gömul skjöl Landsbankans, en þau lágu dreifð í skúmaskotúm og á hana- bjálkum hingað og þangað í bygg- ingum bankans. Hefði Haraldur tjáð sig reiðubúinn til þess að taka að sér að vinna að þessum málum, þótt honum byðust fyrir það miklu lægri laun en hann þá naut sem skrifstofustjóri borgarverkfræð- ings. Fyrir honum vekti fyrst og fremst að fá að starfa að hugðar- efni sínu, sem væri bókfræði og varðveizla sögulegra minja. Varð úr ráði, að Haraldur tók að sér skjala- og bókavörzlu fyrir Lands- bankann og Seðlabankann sameig- inlega, og hafði það starf með hönd- um allt til ársins 1980, en eftir það fyrir Seðlabankann einan. Það kom brátt í Ijós, hve brenn- andi áhuga Haraldur hafði á þessu nýja verkefni sínu. Einn og hjálpar- laus kom hann skipulagi á skjöl bankanna, gömul og ný, hófst handa um bókasöfnun á sviði efna- hagsmála, og lagði drög að því að koma á fót fullkomnu safni um seðla- og mjmtútgáfu. Ég mun ekki reyna að gera hér grein fyrir því mikla starfi, sem Haraldur vann á þessu sviði, enda munu það aðrir gera, sem til þess eru betur færir. Þó vil ég fullyrða, að með söfnunar- starfi sínu fyrir bankana tvo hafi hann unnið varðveizlu- og söfnun- arstarf, sem seint verður fullmetið. Það sem mér er þó hugstæðast af löngum kynnum mínum af Har- aldi var elja hans og lifandi áhugi á því að efla og bæta þau söfn, sem hann hafði umsjón með. Hann var eins og fagnandi bam í hvert skipti, sem honum bárust merkilegir hlutir í hendur eða hann fékk bjargað gömlum verðmætum frá eyðilegg- ingu. Hann var líka boðinn og búinn til þess að miðla hveijum sem var af fróðleik sínum og aðstoða og leggja á ráð um skráningu og með- ferð gamalla hluta. Ég er einn þeirra mörgu, sem á Haraldi Hann- essyni mikið að þakka í þessum efnum, þótt ég hafi því miður ekki haft tíma til þess að njóta þekking- ar hans og leiðsagnar, eins og ég hefði kosið. Með Haraldi Hannessyni er horf- inn af sviðinu einn þeirra manna, sem bezt og af heilustum huga hafa unnið að varðveizlu þjóðlegra minja á okkar tímum, og fyrir það munu eftirkomendur hans þakka honum. Sjálfur veit ég, að hann var líka þakklátur fyrir að fá að beita kröftum sínum að viðfangsefnum, sem honum voru hjartfólgin og gáfu honum óteljandi gleðistundir. Þess vegna var Haraldur mikill gæfumaður og heílsteyptur í lífí sínu og starfi. Er slíkra manna gott að minnast. Fjölskyldu hans sendi ég innileg- ar samúðarkveðjur okkar hjónanna, svo og bankastjómar og bankaráðs Seðlabankans. Jóhannes Nordal Mér er í fersku minni, er við Haraldur Hannesson hagfræðingur tókum tal saman fyrsta sinni. Það var sumarið 1965 á skrifstofu Flug- félags íslands í Kaupmannahöfn, þar sem íslenzkir ferðalangar í borginni bmgðu sér einatt inn til að líta í blöð að heiman. Við höfðum haft nánar spumir hvor af öðmm, unnum skyld störf og áttum sameiginleg hugðarefni, en höfðum ekki haft tækifæri til þess að kynnast. Þá kom það líkt og af sjálfu sér, er við litum upp úr blöðunum, að við tókum tal saman eins og gamlir kunningjar. Það var sem báðir hefðu beðið þessa færis, enda fór svo, að við hittumst daglega það sem eftir var dvalar okkar beggja í Höfn að því sinni, réðumst saman í ferð út á Fjón til að leiða augum minningarsafn H.C. Andersens í Óðinsvéum og komum við á slóðum Jónasar Hallgrímssonar í Sórey. Þessara björtu sumardaga minntumst við oft. Síðan er fast að fjórðungi aldar, og mér er nær að halda, að þann tíma hafi sjaldan lið- ið svo margir dagar í senn, ef við vorum í kallfæri, að við segðum ekki hvor öðrum hug okkar um em- hver efni, annaðhvort í símtali eða heimsókn. Það voru mikil sólskin- skynni, en nú hafa dagamir brugðið lit. Á síðustu árum hafði Haratdur kennt hjartabilunar, sem dró öðru hveiju úr starfsþreki hans, en hann virtist rísa upp nær jafnréttur hveiju sinni, enda hefði kararlega sízt af öllu átt við svo lífsglaðan mann. Hann lézt í svefni á heimili sínu aðfaranótt 9. október. Það er mikil náð að mega ljúka árangursríkum starfsferli og gæfusamri ævi með þeim hætti. Haraldur Hannesson fæddist í Reylq'avík 24. ágúst 1912, sonur hjónanna Hannesar Magnússonar vélstjóra og Helgu Snæbjamardótt- ur. Hann varð stúdent frá Mennta- skólanum í Reykjavík 1933, stund- aði háskólanám í Þýzkalandi og Bretlandi og lauk prófi í hagfræði frá Kölnarháskóla 1939. Lokaprófs- ritgerð hans fjallaði um sögu Lands- banka íslands. Það var því eðlílegt, að hann hæfi störf við þá stofnun, er námi lauk. Hugur hans stóð þá til þess að fást frekar við sögu bank- ans, en ekki mun honum hafa fundizt nægilegt færi bjóðast til þess að því sinni. Arið 1947 réðst Haraldur til starfa á skrifstofu Reykjavíkurbæjar og vann þar í full fímmtán ár. Þá tók hánn 1962 aftur upp starf í Landsbankanum sem skjalavörður bankans og nýstofnaðs Seðlabanka Islands, sem hafði aðsetur í sama húsi. Þetta bar að með þeim hætti, að á 75 ára afmæli Landsbankans 1961 flutti Haraldur útvarpserindi um sögu bankans, sem vöktu slíka athygli, að honum var boðið að koma þar til starfa að nýju og sinna skjala- gögnum stofnunarinnar frá eldri tíð, einmitt því verkefni sem hann hefði fyrr víljað taka til við. Nokkur þess- ara gagna voru þá geymd í kjallara bankahússins við Austurstræti, þar sem stundum gætti q'ávarfalla eins og í fleiri húsum í Kvosinni. Harald- ur hófst handa um að færa söguleg skjöl bankans til betri varðveizlu og fá þeim vandaðan umbúnað. Er skemmst frá því að segja, að þetta gerði hann af þvílíkri natni og smekkvísi, að þegar fór orð af. Har- aldur var gæddur ýmsum afburða- hæfíleikum til starfa í varðveiz- lusafni. Þau verkefni, sem hann valdi sér að fást við, tóku hug hans ein- att svo fanginn, að hann unni sér engrar hvíldar fyrr en náð var full- komnustu lausn, sem hann gat hugs- að sér. Og til þess að leita þekking- ar og ráða um beztu leiðir í hveiju einu horfði hann hvorki í tíma né fyrirhöfn, enda varð árangur e/tir því. Haraldur byggði einnig upp bókasafn bankanna um efnahagsleg og söguleg efni, og loks átti hann frumkvæði að því í samráði við dr. Kristján Eldjárn og núverandi þjóð- minjavörð, að Seðlabanki og tjóð- minjasafn stofnuðu sameiginlega myntsafn til að sinna sögu gjaldmið- ils á íslandi. í því efni hafði Harald- ur m.a. forgöngu um að fá hingað til lands merkar heimildir og gögn frá Danmörku og Bretlandi um gerð íslenzks gjaldmiðils frá því að byijað var að gefa hann út. Árið 1980 var gerður aðskilnaður á safnrekstri Landsbanka og Seðlabanka, og eftir það var Haraldur starfsmaður Seðla- bankans, unz hann lét af föstu starfi vegna aldurs í árslok 1983. Haraldur var feikilegur eljumað- ur. Meðan ég þekkti til markaði hann ekki dagslok á vinnustað sínum á sama hátt og flestir aðrir, en sat oft við fram undir kvöldmatartíma. Þó kom hann ótrúlega miklu í verk í hjástundum utan dagvinnu. Á stríðsárunum vann hann aukastarf á fréttastofu útvarps og naut þar ágætrar málakunnáttu sinnar. Um árabil vann hann bókhaldsstarf fyrir St. Jósefsspítala í Landakoti og þó miklu lengur fyrir St. Fransisk- usspítala í Stykkishólmi. Utan hins fasta starfs átti eitt verkefni öðrum fremur hug Haralds, en það var að fást við safn bóka, handrita og annarra gagna úr fórum rithöfundarins sr. Jóns Sveinssonar, Nonna. Haraldur var tíu ára, þegar íslenzkukennari hans í bamaskólan- um í Landakoti, fröken Guðrún Jóns- dóttir, gaf honum fyrstu Nonnabók- ina, sem út kom á íslenzku í þýðingu Freysteins Gunnarssonar. Það var árið 1922. Hann minntist þess, hve glaður hann hefði vakað á jólanótt við lestur bókarinnar, enda varð þetta upphaf langra kynna, sem urðu snar þáttur í ævi Haralds. Fundum hans og sr. Jóns Sveínsson- ar bar fyrst saman, er sr. Jón kom til íslands alþingishátíðarárið 1930. Sumarið 1932 dvaldist Haraldur í Þýzkalandi með íjölskyldu Meulen- bergs biskups í Landakoti, og bar þá fundum þeirra sr. Jóns aftur sam- an og síðan alloft á námsárum Har- alds í Þýzkalandi og síðast í Lundún- um 1938. Þá hafði Haraldur árinu áður skrifað langa grein um sr. Jón í Eimreiðina, hið ítarlegasta sem til þess tíma hafði verið ritað um hann á íslenzku. Um sama leyti var hér á ferð tékkneskur prestur, sr. Jan Hruby, til að afla fanga í rit um sr. Jón. Meulenberg biskup fékk þá Harald til að aðstoða hann, einkum með þýðingum. Fór svo, að þessi tékkneski Nonnafræðingur bauð Haraldi í heimsókn til Prag, og dvaldist hann þar um hríð. Sr. Jón Sveinsson lézt í Þýzkalandi árið 1944. Að lokinni styijöldinni fór Haraldur fyrir atbeina Jóhannesar Gunnarssonar Hólabiskups til Hol- lands, Þýzkalands og Tékkóslóvakíu til að hafa upp á eftirlátnum handrit- Sérfræðingar í blómaskreytingum viö öll tækifæri blómaverkstæði INNA^ Skólavörðustíg 12 á horni Bergstaðastrætis sími 19090 t Jarðarför móður minnar, tengdamóður, ömmu og langömmu, ANDREU KRISTJÁNSDÓTTUR, Risabjörgum, Hellissandi, fer fram frá Ingjaldshólskirkju laugardaginn 21. október kl. 11.00. Kristensa Andrésdóttir, Sigurður Þorkelsson, Björgvin Andri Guðjónsson, Sigrún Júlíusdóttir, Sveinbjörg Hrólfsdóttir, Birgir Sigurðsson, barnabörn og barnabarnabörn. t Sambýlismaður minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi, BJARNE J. E. ELÍASSEN járnsmiður, Ásgarði 135, er andaðist í Landspítalanum 13. október sl. verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn 20. október nk. kl. 15.00. Hanne Gíslason, Erling Bjarnason, Sigrún M. Jóelsdóttir, Sigurgeir H. Bjarnason, \ Eyvin F. Elíassen, Dally Eliassen, Kristjana H. Bragadóttir, Þórarinn Ö. Sigurðsson, barnabörn og barnabarnabörn. t Útför föður míns, tengdaföður og afa, MAGNÚSAR MAGNÚSSONAR sérkennslufulltrúa, Vesturbergi 74, verður gerð frá Fossvogskirkju mánudaginn 23. október kl. 15.00. Blóm og kransar afþakkaðir. Þeir sem vildu minnast hans, vinsam- legast láti Styrktarfélag þroskaheftra njóta þess. Orri Magnússon, Karen Magnússon og dætur. t Við þökkum innilega samúð og vinarhug við andlát og útför VIKTORÍU SIGURBJARGAR SIGURGEIRSDÓTTUR, Sigmundur Guðmundsson, Unnur Sch. Thorsteinsson, Sigríður Guðmundsdóttir, Snorri Karlsson, Jón Þ. Guðmundsson, Anna Bjarnarson, Guðrún Guðmundsdóttir, Ragnar Gunnarsson, barnabörn og barnabarnabörn. t Þökkum af alhug öllum þeim sem sýndu samúð, vináttu og virð- ingu við andlát og útför elskulegrar eiginkonu minnar, móður okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu, BJARGEYJAR GUÐJÓNSDÓTTUR, Langholtsvegi 71, Magnús Guðjónsson, Margrét Magnúsdóttir, Guðmundur Sigurþórsson, Guðjón V. Magnússon, Kolbrún Þorkelsdóttir, María Ó. Magnúsdóttir, Karl A. Ágústsson, barnabörn og barnabarnabörn. t Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og útför GUÐMUNDU HARALDSDÓTTUR, Sandhólum. Kjartan Ólafsson, Óla Friðmey Kjartansdóttir, Gunnar Sverrisson, Ingvar Einar Kjartansson, Sigurður Óli Gunnarsson, Gisli Kr. Kjartansson, Ingunn Helga Gunnarsdóttir. t Innilegar þakkir færum við öllum þeim er sýndu okkur samhug og vináttu við andlát og útför móður okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu, SIGFÚSÍNU HALLDÓRU BENEDIKTSDÓTTUR frá Hesteyri. Kristinn Gislason, Margrét Jakobsdóttir, Hjálmar Gislason, Margrét Guðmundsdóttir, Sigurrós Gisladóttir, Guðmundur Björnsson, barnabörn og barnabarnabörn. t Hjartanlega þökkum við öllum, sem sýndu okkur samúð við and- lát og útför eiginkonu, móður okkar, fósturmóður, tengdamóður, ömmu og langömmu, STEINUNNAR ÖGMUNDSDÓTTUR fyrrv. hjúkrunarkonu, Jökulgrunn 1b, Reykjavik. Ólafur Palsson, Jóhanna Ólafsdóttir, Sigfús Thorarensen, Helga Ólafsdóttir, Hilmar Skarphéðinsson, Jón Ólafsson, barnabörn og barnabarnabörn.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.