Morgunblaðið - 31.01.1990, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 31. JANÚAR 1990
Knattspyrnuvellir í Bretlandi:
Tillögu um sérstök
nafiiskírteini hafiiað
St. Andrews, frá Guðmundi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
Innanríkisráðherra brezku ríkisstjórnarinnar, David Waddington,
tilkynnti á mánudag, að einungis verði horft á knattspyrnuleiki úr
sætum á brezkum knattspyrnuvöllum um næstu aldamót. Einnig yrði
gripið til annarra aðgerða til að koma í veg fyrir óspektir við knatt-
spymuvelli.
Sl. vor var hæstaréttardómarí
skipaður til að stjórna rannsókn á
aðdraganda og orsökum slyssins á
Hillsborough-leikvanginum í Sheffi-
e!d og benda á leiðir til úrbóta.
Skýrsla hans var gerð opinber um
leið og innanríkisráðherrann til-
Tékkóslóvakía:
Skodavillsam-
starfvið vest-
rænfyrirtæki
Prag. Reuter.
STÆRSTA iðnfyrirtæki Tékkó-
slóvakíu, Skodaverksmiðjurnar,
reynir nú að fá erlend risafyrir-
tæki til að kaupa hlut í verk-
smiðjunum. Um 70.000 manns
vinna hjá Skoda sem fæst m.a.
við framleiðsu tækja til orku-
vinnslu og raftækja. Bílafram-
leiðslan fer fram í sjálfstæðu fyr-
irtæki,
Forstjóri Skoda, Milosjay Mlkes,
skýrði fréttamönnum frá þyí að frá
því í desember hefði verið rætt við
fulltrúa nokkurra fyrirtækja, þ. á
m. General Electric, Siemens í V-
Þýskalandi og sænsk-svissnesku
samsteypuna ASEA Brown Boveri.
Hann sagðist vona að Skoda yrði
fyrst tékkneskra fyrirtækja til að
hefja slíka samvinnu. Verið væri
að undirbúa löggjöf um eignaraðild
erlendra fyrirtækja og General
Electric, sem hefur aðalstöðvar f
Bandaríkjunum, vildi kaupa 30% í
Skoda.
Mikes sagði að menn gerðu sér
vonir um að senn yrði hægt að sam-
eina bílaframleiðsluna aftur móður-
fyrirtækinu en hún var aðskilin
skömmu eftir seinni heimsstyrjöld.
kynnti aðgerðir stjómar sinnar.
í skýrslunni er sú hugmynd stjórnr
valda, að allir knattspyrnuáhuga-
menn, sem sækja vilji leiki, fái nafns-
kírteini, hafnað, þar sem hún skapi
meiri vanda en hún leysi. Knatt-
spyrnufélögin eru einnig gagnrýnd
harkalega fyrir að gera nánast ekki
neitt fyrir áhorfendur.
í skýrslunni er lagt til að í fram-
tíðinni verði engin stæði á knatt-
spyrnuvöllum, en þangað sækja
knattspyrnubullur, sem öllum vand-
ræðunum valda. Þá er einnig lagt
tilj að á þá, sem hafa verið dæmdir
fyrir óspektir á knattspyrnuvöllum,
verði fest senditæki, svo að hægt
verði að fylgjast með ferðum þeirra.
Notkun nafnskírteina hefur verið
sú tillaga stjórnar Margaret Thatch-
er forsætisráðherra, sem hún hefur
haldið fastast fram og hlotið mesta
gagnrýni. Innanríkisráðherrann til-
kynnti að farið yrði að tillögu hæsta-
réttardómarans og hugmyndin um
nafnskírteinakerfið lögð til hliðar.
Hann sagði einnig að knattspyrnufé-
lögin yrðu sjálf að standa straum af
öllptp kostnaði við bre3TÍTigar á
knattspyrnuvöllunum. Hann sagði að
fyrir árið 2000 yrðu einungis sæti á
öllum völlum félaga í 1. og 2. deild.
Talsmenn Verkamannaflokksins
gagnrýndu að stjórnin væri ekki
reiðubúin að framkvæma allar þær
tillögur, sem væru í skýrslunni. Þeir
bentu einnig á, að mjög mörg knatt-
spyrnufélög yrðu í erfiðleikum með
að fylgja lögunum.
Stjórnvöld benda á, að á árinu
1988 hafí félög á Bretlandseyjum
eytt 70 milljónum sterlingspunda í
að kaupa leikmenn eða um 7 millj-
örðum íslenzkra króna. Breytingarn-
ar á völlunum muni kosta um 120
milljón sterlingspund. Það eigi því
að vera nægilegt fé til að gera þess-
ar breytingar á 10 árum.
Mótmæli íS-Afríku
Reuter
Blökkumenn í Suður-Afríku hafa haft í frammi mótmæli undanfarna
daga vegna keppnisferðar breskra krikket-leikara til landsins. Á síðasta
áratug ákváðu flestallar alþjóðlegar íþróttahreyfingar að slíta öllum
samskiptum við Suður-Afríku vegna kynþáttastefnu stjórnvalda þar
og hefur keppnisferð Bretanna verið fordæmd með tilvísun tjj þessa.
Myndin var tekin í bænum Bloemfontein skammt frá Jóhannesarborg
í gær er lögregla leysti upp fjöldafund stjórnarandstæðinga.
Chile:
50 flýja
úr fangelsi
Santiago. Reuter.
FIMMTÍU fangar brutust út úr
fangelsi í Chile í gær. Á meðal
fanganna eru nokkrir vinstri-
sinnar, sem viðriðnir voru tilraun
til að myrða Augusto Pinochet,
einræðisherra landsins, fyrir
þremur árum.
Talsmaður fangelsisyfirvalda
sagði að flestir fanganna væri
vinstrisinnaðir skæruliðar. Maður
sem sagðist talsmaður samtaka
pólitískra fanga í Chile hringdi í
útvarpsstöðvar og sagði að flóttinn
væri liður í baráttu fyrir því að all-
ir pólitískir fangar landsins yrðu
látnir lausir. Baráttumenn fyrir
mannréttindum segja að um 450
pólitískir fangar séu í fangelsum
landsins en því vísar herforingja-
stjóm Pinochets á bug.
Patricio Aylwin, sem bar sigur
úr býtum í forsetakosningunum í
desember, tekur við embættinu 11.
mars. Hann hefur lofað að láta
lausa alla þá pólitíska fanga, sem
ekki hafa verið ákærðir fyrir að
beita ofbeldi. Samtök fanganna og
Kommúnistaflokkur Chile krefjast
þess aftur á móti að allir fangar
verði leystir úr haldi.
Nokkrir fanganna er sluppu voru
í skæraliðasveit vinstrisinna, sem
reyndi að ráða Pinochet af dögum
í september 1986. Einvaldurinn
komst undan en fimm lífverðir hans
biðu bana.
Stærsta kjarnorkuver Austur-Þýskalands:
Tímasprengja sem gæti
sprungið þá og þegar
Bonn. Reuter.
STÆRSTA lyarnorkuver Aust-
ur-Þjóðverja í Greifswald á
Eystrasaltsströndinni er tíma-
sprengja, sem sprungið getur Spiegel á mánudag, en þar
þá og þegar. Kom þetta fram í sagði, að í verinu hefðu orðið
vestur-þýska tímaritinu Der hundruð óhappa og oft legið við
stórslysum.
ísrael:
Innflutningur Sovét-gyðinga
harðlínumönnum blóðgjöf
Jerúsalem. Reuter.
í KJÖLFAR umbóta í Sovétríkj-
unum er búist við mesta
straumi gyðinga til ísraels
síðan á sjötta áratugnum. Þau
ummæli Yitzhaks Shamirs, for-
sætisráðherra ísraels, að nú
þurfi „stórt ísrael“ til að taka
á móti Sovét-gyðingunum hafa
vakið harkaleg viðbrögð og að
margra mati torvelda þau friða-
rumleitanir milli ísraela og
Palestinumanna. í gær sáu ísra-
elsk yfirvöld ástæðu til að gefa
út yfirlýsingu um að það væri
ekki stefha þeirra að beina sov-
éskum gyðingum inn á her-
numdu svæðin eins og orð
Shamirs gáfú til kynna en að
sjálfsögðu væri þeim heimilt að
setjast þar að.
Nú er því spáð að 50.000-
100.000 gyðingar flytjist á þessu
ári frá Sovétríkjunum til ísraels.
Búist er við að fjöldinn verði allt
að 750.000 á næstu fimm áram.
Árum saman höfðu margir and-
stæðingar ísraela litið svo á að
ríki þeirra færi smám saman
hnignandi, landnemaþrótturinn
dvínandi og fleiri flyttu úr landi
en inn í það. Innflytjendastraum-
urinn nú hefur hleypt nýju blóði
í harðlínumenn í Israel. Frétta-
skýrendur í arabalöndunum þykj-
ast sjá þess merki að sjálfstraust
ísraelsríkis, ef svo má að orði
Reuter
Hópur sovéskra gyðinga á leið til ísraels.
ætíð á að hætta var á að ísrael
komast, fari vaxandi en undanfar-
in tvö ár hafa ísraelar átt mjög
undir högg að sækja vegna upp-
reisnar Palestínumanna sem notið
hefur samúðar víða um heim.
Nú búa 3,7 milljónir gyðinga í
ísrael innan landamæranna frá
1967 og 650.000 Palestínumenn.
Á hernumdu svæðunum, Gaza og
Vesturbakka Jórdanárinnar, búa
hins vegar 1,75 milljónir Pal-
estínumanna og óverulegur fjöldi
gyðinga. Það hefur löngum verið
stefna flokksbræðra Shamirs í
Líkúdflokknum að innlima her-
numdu svæðin. Þó var sá hængur
yrði þá ekki lengi ríki gyðinga
fyrst og fremst. Innan tíðar kynnu
Palestínumenn vegna mikillar við-
komu sinnar að verða fleiri en
gyðingar í Stór-ísrael. En innflytj-
endastraumurinn gerbreytir stöðu
mála.
ísraelskir embættismenn hafa
viðurkennt í samtölum við frétta-
ritara Reuíers-fréttastofunnar að
ummæli Shamirs sem hann við-
hafði 14. janúar í hópi harðlínu-
manna hafi verið mistök. En vest-
rænir stjórnarerindrekar í ísrael
segja þau enga tilviljun því þau
séu lýsandi dæmi um nýjan
ósveigjanleika ísraela í viðskipt-
um við Palestínumenn. Hingað til
hafa verið fyrirsjáanlegar tvær
leiðir að varanlegum friði sem
Palestínumenn gætu fallist á. í
fyrsta lagi að þeir nytu fulls jafn-
réttis í Israel á við gyðinga. Sú
leið hefur ekki fallið þeim Israel-
um í geð sem líta á ríki sitt sem
gyðingaríki fyrst og fremst. Hin
leiðin væri sú að að íbúar her-
numdu svæðanna fengju sjálf-
stæði í einhverri mynd og yfirr-
áðarétt yfir landinu sem þeir
byggja. Landám Sovét-gyðinga á
hemumdu svæðunum gengi í ber-
högg við slíkar hugmyndir um
lausn á deilu ísraela og Palestínu-
manna.
Ummæli Shamirs vöktu þegar
í stað harkaleg viðbrögð hjá Frels-
issamtökum Palestínumanna
(PLO) og Bandaríkjastjórn. Þá
drógu Israelar í land; Shamir
sagði að ummæli sín hefðu verið
rangtúlkuð og innflytjendaráðu-
neytið í ísrael birti tölur sem
sýndu að einungis 0,5% innflytj-
enda á síðasta ári hefðu sest að
á hernumdu svæðunum. Á mánu-
dag bættust Sovétmenn í hóp
gagnrýnenda og sögðu að það
væri fráleitt að nota sovéska gyð-
inga sem vopn í áróðursstríði gegn
Palestínumönnum.
Að sögn Der Spiegel eru örygg-
ismál í kjamorkuverinu í Greifs-
wald í miklum lamasessi og geisla-
vörnum verulega ábótavant. Væri
verið eins konar rússnesk rúletta
kjarnorkuvísindanna; tíma-
sprengja sem gæti sprungið fyrir-
varalaust. Mundi sprenging í ver-
inu valda geislamengun í Mið-
Evrópu allri og Skandinavíu. Ef
tekið væri tillit til vestrænna ör-
yggiskrafna ætti að slökkva á •
kjarnakljúfum þess og loka verinu
eigi síðar en strax.
Talsmaður austur-þýsku stjóm-
arinnar sagði á mánudag að sam-
komulag hefði orðið um það í
hringborðsumræðum fulltrúa
ríkisstjómarinnar og stjórnarand-
stöðunnar að engin ný kjarnorku-
ver yrðu reist í Austur-Þýskalandi
í næstu framtíð.
Þá sagði Peter Diederich, um-
hverfisráðherra, að sakarskrá
Austur-Þjóðveija í umhverfismál-
um væri viðbjóðsleg lesning og
mætti rekja orsakir mikillar meng-
unar til fomeskjulegrar iðnaðar-
starfsemi. Sagði hann að Austur-
Þýskaland hefði á sér þá ímynd
að vera forarþró Evrópu og þyrftu
landsmenn að taka sér stórtak ef
þeir vildu breyta henni. í sjón-
varpsumræðum um umhverfismál
sagði Diederich að fimmtungur
vatnsforða landsins væri ónothæf-
ur vegna mengunar af völdum eit-
urefna.