Morgunblaðið - 31.01.1990, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 31. JANÚAR 1990
27
Frumvarp sjálfstæðismanna um eignarskatt af íbúðarhúsnæði:
Hjón og einstakling-
ar sitji við sama borð
GUÐMUNDUR H. Garðarsson (S/Rvk) mælti í gær í efri deild fyrir
frumvarpi sjálfstæðismanna um breytingar á lögum um tekju- og
eignaskatt, sem gerir ráð fyrir að eignarskattur af íbúðareign ein-
staklinga verði reiknaður með sama frádrætti og af eign hjóna.
Þannig verði aðstöðumunur einstaklinga og hjóna jafnaður. Þá ger-
ir frumvarpið ráð fyrir að sama gildi um skatt af íbúð barns innan
16 ára aldurs. Guðmundur sagði að takmarkið væri auðvitað að af-
nema skattlagningu á eignir, og vafasamt væri hvort núverandi skatt-
lagning stæðist samkvæmt stjórnarskránni.
Guðmundur H. Garðarsson sagði
í framsögu sinni að þegar lög um
tekjuskatt og eignarskatt hefðu
verið samþykkt árið 1981 hefði
verið gerð breyting á álagningu
eignarskatts, sem valdið hefði því
að óþolandi misræmi hefði orðið á
greiðslum hjóna 'og einstaklinga,
sem áttu sambærilegar skattskyld-
ar eignir. Eignarskattsstofn hjóna
hafi orðið helmingi lægri en hjá
einstaklingum með sambærilega
eign.
Breytingin hefði ekki vakið at-
hygli þá, þar sem eignarskatturinn
hafi verið aðeins 0,3% og 0,6% eft-
ir fyrstu þrjár milljónirnar. Hin
gífurlega hækkun eignarskatts á
síðasta ári hafi hins vegar orðið til
þess að gjaldendur áttuðu sig á
hinum óþolandi mismun.
Guðmundur sagði að einstakling-
ar greiddu nú rúmlega helmingi
hærri eignarskatt en hjón sam-
kvæmt gildandi lögum. Yrði frum-
varpið hins vegar að lögum myndi
skattur einstaklings af 10 milljóna
króna skuldlausri eign lækka úr
135.000 krónum í 60.000 krónum,
eða það sama og hjón greiddu.
í umræðum um frumvarpið kom
fram gagnrýni sjálfstæðismanna á
formann fjárhags- og viðskipta-
nefndar efri deildar. Guðmundur
H. Garðarsson og Halldór Blöndal
sögðu að hann hefði ekki haldið
fund í nefndinni frá því að þing kom
aftur saman. Fyrir nefndinni lægju
nú eingöngu frumvörp stjórnarand-
stæðinga og óþolandi væri að þau
fengju ekki eðlilega meðferð.
Guðmundur Ágústsson
(B/Rvk), formaður fjárhags- og
viðskiptanefndar deildarinnar,
sagði að fundur yrði haldinn í vik-
unni og nefndarstörfin hefðu verið
með eðlilegum hætti. Hann sagði
að frumvarpið um breytingu á eign-
arskattinum yrði tekið fyrir og sent
til umsagnar. Hann sagðist telja
eignarskatta hér á landi nokkuð
háa, og ætti að forðast þá sem
mest. Borgaraflokkurinn hefði lagt
höfuðáherzlu á afnám „ekkna-
skattsins“ svokallaða, og teldi að
nokkuð hefði áunnizt í því efni.
Guðmundur sagði að Borgara-
flokksmenn myndu beijast fyrir því
að almennur eignarskattur yrði
lagður niður, sérstáklega stóreigna-
skattsþrepið.
Guðrún Agnarsdóttir
(Kvl/Rvk) sagði að frumvarpið
tæki á raunverulegum vanda ein-
staklinga og Kvennalistakonur
tækju undir að taka á þeim mis-
mun, sem viðgengist. Kvennalistinn
hefði lagt sínar tillögur í þessum
efnum fram fyrir áramót, og væru
þær líkar þessum.
Frumvarpinu var vísað til nefnd-
ar.
Að sögn fyrsta flutningsmanns frumvarpsins um óskertan fæðingar-
styrk tryggir það ekki sízt rétt barna til að njóta umönnunar for-
eldra heima við á fyrsta og viðkvæmasta æviskeiðinu.
Launagreiðslur í barnsburðarleyfi skerði ekki fæðingarstyrk:
Réttlætismál fyrir konur og börn
- sagði Sólveig Pétursdóttir, 1. flutningsmaður frumvarpsins
SÓLVEIG Pétursdóttir (S/Rvk) mælti í gær fyrir frumvarpi í neðri
dcild um að kaupgreiðslur komi ekki til frádráttar fæðingarorlofí,
þegar um er að ræða greiðslu mismunar á fæðingarorlofí og óskertum
launum. Flutningsmenn frumvarpsins eru úr mörgum flokkum, en
Sólveig 1. flutningsmaður. Hún sagði í framsögu sinni að tölur sýndu.
að það væru í .yfirgnæfandi meirihluta konur, sem tækju fæðingaror-
iof, þótt það stæði einnig feðrum til boða. Þetta væri því mikið réttlæt-
ismál fyrir konur og börn þeirra.

í greinargerð með frumvarpinu er
bent á að Lífeyrisdeild Trygginga-
stofnunar hafí synjað öllum fæðing-
arorlofsgreiðslum, hafi viðkomandi
umsækjandi hlotið einhvetjar við-
bótargreiðslur frá atvinnurekanda til
að vega upp mismun á launum og
fæðingarstyrk eða fæðingardagpen-
ingum. Þá kemur þar fram að banka-
starfsmenn og opinberir starfsmenn
njóti fullra launa í fæðingarorlofi,
en það fordæmi hafi skapazt, að
bankamenn fái greitt fæðingarorlof
frá Tryggingastofnun þótt greiðslur
frá atvinnurekanda komi einnig til.
Sólveig rakti feril frumvarpa, sem
lögð hefðu verið fram um fæðiugar-
orlof, og sagði að aldrei hefði verið
gert ráð fyrir að hlutagreiðslur gætu
útilokað bótarétt eða greiðslur frá
Tryggingastofnun.
„Núgildandi fæðingarorlofslögum
er ætlað að tryggja það að foreldrar
geti verið heima við umönnun bama
sinna. Ætlunin er ennfremur að
bæta útivinnandi foreldrum það
tekjutap er þeir verða fyrir. Nái laun-
þegi að semja í einstaklingsbundnum
samningum við atvinnurekanda um
betri rétt en greiðslur frá Trygginga-
stofnun gera ráð fyrir, má álls ekki
koma í veg fyrir slíkt,“ sagði Sól-
veig. „Afleiðingin gæti orðið sú að
foreldri treysti sér ekki í sex mánaða
fæðingarorlof vegna tekjutaps.
Hugsum okkur einstæða móður sem
missir helming launa sinna við
óbreytt lagaákvæði, eins og þau hafa
verið túlkuð, um leið og hún stendur
í meiriháttar útgjöldum, meðal ann-
ars við að koma sér upp húsnæði.
Getur það talizt sanngjamt eða þjóð-
félagslega hagkvæmt að skerða
þannig samningsrétt hennar að hún
sjái sér ekki fært að annast bam
sitt heima nema í skamman tíma?“
Sólveig sagði að um væri að ræða
mjög mikið réttlætismál fyrir kónur
og börn, einnig snerti það rétt at-
vinnurekandans, sem vildi gera vel
við starfsmann sinn til að halda hon-
um áfram í starfi, en missa hann
ekki í starf hjá ríkinu eða í annað
starf, þar sem kjarasamningar
tryggðu óskert laun í fæðingarorlofi.
Guðmundur Bjarnason heil-
brigðisráðherra sagðist telja óráð-
legt að Alþingi færi að breyta til-
högun á greiðslu fæðingarstyrks, þar
sem málið væri í meðförum nefndar
á vegum ráðuneytisins. Ráðherra
sagði nauðsynlegt að fá niðurstöðu
nefndarstarfsins áður en Alþingi
tæki ákvörðun. Hann sagðist gera
ráð fyrir að álit nefndarinnar, og
jafnvel drög að frumvarpi, myndu
liggja fyrir í marz.
Frumvarp um jöfiiun raforkukostnaðar:
Verði hvergi hærri en
5% yfír landsmeðaltali
Halldór Blöndal:
Fallið verði frá orkuskatt-
inum vegna kjarasamninga
Umræðu frestað vegna fjarveru ráðherra
HALLDÓR Blöndal (S/Ne) kvaddi sér hljóðs utan dagskrár í efri
deild Alþingis í gær og krafðist þess að ríkissljórnin félli frá fyrir-
huguðum tekjuskatti á orkufyrirtæki vegna verðhækkunaráhrifa,
sem hann myndi hafa, og stöðu kjarasamninga.
Halldór minnti á að síðastliðinn samning, sem fæli í sér hverfandi
þriðjudag hefði fjármálaráðherra
lagt ofurkapp á að orkuskattsfrum-
varpið gagni í gegn um deildina þá
þegar. Umræðu var hins vegar
frestað vegna fjarveru iðnaðarráð-
herra. Við umræðuna í gær var
þess krafist að Ólafur Ragnar
Grímsson fjármálaráðherra og Jón
Sigurðsson iðnaðarráðherra mættu
á þingfundinn, en þau skilaboð bár-
ust til baka að þeir kæmust hvergi.
Halldór sagði frumvarpið fela í
sér 30% hækkun á rafmagni og
samsvarandi hækkun á hitaveitu.
Skattlagning af þessu tagi væri út
í hött eins og nú stæði á, þegar
aðilar vinnumarkaðarins væru að
reyna að koma sér saman um kjara-
launahækkanir en byggði á því að
halda verðhækkunum í skefjum og
varðveita kaupmáttinn með þeim
hætti. Það hlyti því að verða lág-
markskrafa bæði þings og þjóðar
að ríkisstjórnin hyrfi frá þessari
skattheimtu.
Halldór minnti jafnframt á að
þessi skattur hefði verið ákveðinn
sama dag og vantrauststillaga
Sjálfstæðisflokksins á ríkisstjórnina
hefði verið borin upp fyrir jól. Hann
sagði að þessi skattahækkun hefði
þá verið talin til marks um hina
miklu staðfestu, sem byggi í ríkis-
stjórninni. Þingmaðurinn taldi
fullvíst að orkumálaráðherra Al-
þýðuflokksins hefði komið nálægt
Halldór Blöndal
því að semja texta frumvarpsins,
þótt hann reyndi nú að þvo hendur
sínar af því.
NOKKRIR þingmenn hafa lagt
fram frumvarp til breytingar til
laga um Landsvirkjun og mælti
Jón Helgason (F/Sl) fyrir því í
efri deild í gær. Samkvæmt frum-
varpinu á Landsvirkjun að veita
rafveitum, sem vegna stijálbýlis
eða annarra óviðráðanlegra
ástæðna búa við háan dreifingar-
kostnað, afelátt þannig að smá-
söluverð raforku verði ekki hærra
en 5% yfir vegnu landsmeðaltali.
Sama eigi að gilda um raforku-
verð til húshitunar, þar sem verð
á orkugjöfúm eigi að reiknast inn
í meðaltalið.
í greinargerð með frumvarpinu
segir að Landsvirkjun veiti nú Raf-
magnsveitum ríkisins og fleiri raf-
veitum nokkurn afslátt af orkuverði
til upphitunar, svo að hér sé aðeins
um að ræða útfærslu á þeirri að-
ferð, sem framkvæmd hafi verið um
nokkurt skeið. Landsvirkjun hafi
einkarétt á öflun raforku í landinu
og afhendingu orkunnar til dreifi-
veitna. Það sé því eðlilegt að fyrir
slík réttindi verði fyrirtækið einnig
að taka á sig skyldur og þá ekki
sízt þær að sjá um að m.a. þau hér-
uð, sem Landsvirkjun sæki orkuna
fyrst og fremst til, búi við sambæri-
legt orkuverð og meirihluti þjóðar-
innar.
• Jón Helgason sagði í framsögu
sinni að mikill mismunur væri á ra-
forkuverði milli landshluta. Hann
sagði að það væri óviðunandi að
fólkið, sem byggi næst orkuverun-
um, greiddi meira fyrir orkuna en
íbúar annars staðar á landinu. Þing-
maðurinn sagði að það minnti á
nýlendutíma, þegar ríki hefðu sótt
ódýr hráefni til framandi landa.
Jón vitnaði í könnun Húsnæðis-
málastofnunar, þar sem kom fram
að stór hluti landsbyggðarfólks vildi
flytjast til Reykjavíkur. Jöfnun orku-
kostnaðar væri mjög brýnt sanngirn-
ismál.
Guðmundur H.
Garðarsson:
Launþegar
eiga að lána
ríkinu fyrir
hækkuninni
GUÐMUNDUR H. Garðarsson
(S/Rvk) gagnrýndi í þingskapar-
umræðu harðlega hugmyndir um
að lífeyrissjóðimir keyptu ríkis-
skuldabréf fyrir 3-4 milljarða til
að standa stramn af þeim kostn-
aði, sem ríkissljómin mun bera
af væntanlegum kjarasamning-
um.
Guðmundur sagði að ríkisstjórnin
stefndi nú að lögþvingun með aðstoð
forystumanna ASI og BSRB og ætl-
aði að neyða lífeyrissjóðina til að
borga niður „þessa smánarprósentu,
sem fólkið á að fá í samningum
núna“.
Guðmundur sagði að lífeyrissjóð-
irnir væru í eigu launafólks. Áform
ríkisstjórnarinnar væru eins og- að
heita manni kauphækkun, en fara
svo fram á að fá lánað af bankabók-
inni hans til að greiða kauphækkun-
ina.