Morgunblaðið - 10.02.1990, Blaðsíða 28

Minning:
Böðvar Guðjons
son Tungumúla
Fæddur 18. júlí 1901
Dáinn 4. febrúar 1990
Sunnudaginn 4. febrúar lést í
sjúkrahúsi Patreksfjarðar Böðvar
Guðjónsson bóndi í Tungumúla á
Barðaströnd 88 ára að aldri. Rétt
um þrem vikum áður lést í sjúkra-
húsi í Reykjavík Jóhann Jónsson
fyrrverandi bóndi á Ytri-Múla í sömu
sveit. Nefni ég þetta hér, að órofa
vinátta var með þessum bændurn og
því fólki sem að þeim stóð. Á út-
farardegi Jóhanns var hans svo vel
og fallega minnst í minningargrein-
um að þar þarf ekki um að bæta.
Vel er geymd minningin um góðan
dreng.
Böðvar í Tungumúla var mikið
glæsimenni. Fyrir utan það að vera
stór og vörpulegur á velii hafði hann
Qölda þeirra kosta sem manninn
mega prýða. Hann var glaðlyndur,
ekki málgefinn og jafnan afskipta-
laus um annarra hagi, þó greiðvikinn
í besta lagi þegar til hans var leitað.
Hann hafði mikla söngrödd og þegar
hann lék þá list jafnaðist það við
flutning hálærðra manna. Hann söng
við flest tækifæri í sveitinni á meðan
heilsan leyfði og forsöngvari var
hann í Hagakirkju um árabil. Svo
léttur var Böðvar í öllum hreyfíngum
að eftir var tekið. Það var gaman
að vera með honum á ferðalögum
og sjá hann koma í hlað og heilsa
upp á heimafólk, enda aufúsugestur
hvar sem hann kom.
Þegar Böðvar kom að Innri-Múla
vorum við bræður allir innan við
fermingu og hrifumst af glæsileika
hans. Það kom þó fljótlega í ljós að
fleiri hrifust, því að fáum árum liðn-
um gengu þau í hjónaband, Böðvar
og eldri systir okkar, Björg Þórðar-
dóttír. Hann var þá búinn að vera
togarasjómaður um nokkurt skeið
og hélt því áfram til ársins 1943,
að þau hjón hófu búskap í Tungu-
múla. Mun togarasjómennska hans
hafa spannað yfir 20 ára tímabil.
Sá togari sem hann var lengst á
samfellt, var Vörður frá Patreks-
fírði. Utgerðarmenn hans voru hinir
kunnu Vatneyrarbræður sem Böðvar
hafði mikið uppáhald á, sem og öðr-
um starfsmönnum þess fyrirtækis. Á
þessum árum sigldu Patreksfjarðar-
togarar mikið með aflann svo hann
átti oft siglingarfrí. Á síðustu árum
Böðvars og Bjargar á Innri-Múla
höfðu þau komið sér upp skepnum
svo hann var meira heima.
Bátar voru á nokkrum bæjum á
Barðaströnd, svo sem lengi hafði
verið og var þeim róið til fískjar þeg-
ar stillur gengu haust og vor. Þama
kom Böðvar mjög við sögu, því bæði
var að hann hafði gaman af þessum
veiðiskap og annað hitt að Múla-
heimilinu voru að því mikil búdrýg-
indi. Tel ég ekki óviðeigandi að láta
fylgja með nöfn bátanna og eigenda
þeirra. Þeir voru: Fönix Hákonar í
Haga, Svala Guðmundar á Fossi,
bátur Gunnars í Litlu-Hlíð, Haki Vig-
fúsar í Hrísnesi, bátur þeirra Hregg-
staðabræðra og þá má ekki gleyma
bátum þeirra Siglunesbræðra, Gylfa
og Hilmi, sem mest var haldið úti. Á
öllum þessum bátum fékk Böðvar
að fljóta með og var auðfengið. Það
var gaman að færa honum hest und-
ir aflann á skiptafjöruna og sjá
hvernig hann hélt uppi glaðværð,
ekki með því að segja sögur af sjálf-
um sér heldur var það léttleiki hans
og hin leiknu og öruggu handbrögð,
sem samferðamenn kunnu ávallt að
meta.
Böðvar Guðjónsson var lagvirkur
sem kom sér vel þegar hann gerðist
bóndi. Hann var góður sláttumaður
og snillingur að búa upp á hest.
Átti góða hesta sem hann hafði hið
mesta yndi af. Meðan Böðvar var á
Innri-Múla var mikið til hans leitað
með ferðalög svo sem læknis- og
meðalaferðir. Ég hefí annars staðar
getið um tyær erfiðar ferðir í slíkum
tilfellum. Þó ég hafi tilhneigingu til
að halda til haga hinum erfíðari ferð-
um Böðvars þá var hann fyrst og
fremst ferðamaður vegna þess að
hann hafði gaman af að ferðast,
hvort heldur var í sjóferðum, á góð-
um reiðvegum eða gangandi á fjöll-
um uppi. Það var ógleymanlegt að
sjá hann búa sig á stað til ferðalaga.
Við bræður unnum með Böðvari
eftir að við uxum úr grasi. Tveir
okkar voru hjá þeim hjónum vinnu-
menn í Tungumúla. Aðrir voru með
honum á togurum og við ýmsa aðra
vinnu. Ég fullyrði að sá ljómi sem
okkur fannst geisla frá honum við
fyrstu kynni hafí ekki dofnað. Þá var
hann í miklum metum hjá Jóhönnu
sýstur okkar sem og eiginkonum
okkar allra.
Böðvar var heilsuhraustur fram
að 66 ára aldri. Þá veiktist hann og
nær ekki sömu heilsu aftur og fara
þá fljótlega skuggamir að hrannast
upp. Þegar tillit er tekið til þess
hvað hann nær háum aldri þá hefur
ævikvöldið orðið bæði langt og
strangt. Hann fékk þó þá ósk upp-
fyllta að vera á heimili sínu til hinstu
stundar. Kona hans, Björg Þórðar-
dóttir, sýndi frábært þrek síðustu
árin og síðasta mánuðinn sem hann
lifði hjá henni í Tungumúla vann hún
afrek, 73 ára gömul konan, sem eft-
ir var tekið.
Þar sem Böðvar var fór góður
maður. Slíkra er gott að minnast.
Aðstandendum öllum sendi ég
samúðarkveðjur.
Júlíus Þórðarson
Þótt vér hljótum hér að kveðja
hjartans vini kærstu þrátt,
indæl von sú oss má gleðja,
aftur heilsum vér þeim brátt.
Þannig orti sálmaskáldið mikla
Helgi Hálfdánarson.
Mér fannst viðeigandi þegar ég
frétti lát mágs míns og vinar að
byija á sálmi, ef ég léti frá mér fara
nokkur minningarorð. Hann kunni
þá óhemju af sálmum, enda söngvinn
mjög og var forsöngvari í Haga-
kirkju í mörg ár.
Böðvar fæddist 18. júlí 1901 að
Auðnum i Barðastrandarhreppi, en
það býli er löngu komið í eyði.
Tólf ára gamall fór hann frá for-
eldrum sínum og þurfti að fara að
vinna fyrir sér. A því má sjá að
snemma var töggur í honum, enda
var Böðvar dugnaðar- og kjarkmaður
og eftirsóttur til allrar vinnu hvort
sem var á sjó eða landi.
Fyrstu árin eftir að hann fór frá
foreldrum sínum var hann í Haga á
Barðaströnd.
Hann var mikill skepnuvinur en
Minning:
Hinn 1. febrúar sl. varð bráð-
kvaddur utan við hús sitt á ísafírði
Oddur Friðriksson, rafvirkjameistari
og iðnskólakennari. Utför hans fer
fram laugardaginn 10. febrúar. Odd-
ur var meðal brautryðjenda á sviði
rafvirkjunar á Vestfjörðum í hálfa
öld, en á þeim tíma má segja, að hér
sem víðar hafí rafiðnaður verið
veigamikil undirstaða framfara,
einkum í sjávarútvegi. Saga hans er
saga íslénsks alþýðumanns, sem
þyrsti í að tileinka sér hina rómuðu,
nýju tækni og tókst það með miklum
ágætum.
Oddur Friðriksson fæddist 26.
september 1917 í Fremri-Breiðadal
í Onundarfírði. Að honum stóðu vest-
firskar ættir. Foreldrar Odds voru
hjónin Guðbjörg Guðmundsdóttir og
Friðrik Guðmundsson. Systkini Odds
voru 12 að tölu, en sum þeirra munu
hafa dáið í æsku. Friðrik var bóndi
um skeið, en flutti síðar til Flateyr-
ar. Hann var ágætur smiður bæði á
tré og jám, og var m.a. þekktur fyr-
ir að smíða fjöldann allan af spuna-
rokkum.
Oddur ólst ekki upp hjá foreldrum
sínum nema að litlu leyti. Þegar
spænska veikin barst til Vestfjarða
haustið 1918 var honum komið í
fóstur á næsta bæ, Ytri-Veðrará í
Önundarfirði. Næstu árin ólst hann
þar upp við gott atlæti hjá hjónunum
Guðrúnu Ingibjörgu Jónsdóttur og
Jóni Guðmundssyni búfræðingi.
Oddur var varla kominn af ungl-
ingsaldri þegar hann fór til Flateyrar
á vélanámskeið. Síðan vann hann þar
í kauptúninu á verkstæði hjá Ásgeiri
Guðnasyni um hríð.
Þegar sett var upp frystihús á
Flateyri, líklega rétt um 1940, fór
Oddur að vinna sem vélamaður við
það.
Árið sem lýðveldið var stofnað,
1944, flutti Oddur ásamt fjölskyldu
sinni til ísafjarðarkaupstaðar og hóf
hafði mest dálæti á hestum, enda
eignaðist hann góða og trausta
hesta. Hann var mikill ferðagarpur
og fór margar ferðir yfír fjöll að
vetrarlagi og sótti oft lækna eða
meðul fyrir sjúkt fólk. Svo mikill
göngugarpur var hann að fáir höfðu
við honum og þrekgóður að sama
skapi. Oft bar hann þunga bagga á
ferðum sínum.
Ungur fluttist Böðvar til
Reykjavíkur og stundaði mest sjó á
togurum. Hann var mjög eftirsóttur
togaramaður, bæði vegna verklagni
og dugnaður, en ekki síst vegna þess
hve góður netamaður hann var. Þá
var svo mikið unnið við vörpurnar
úti á sjó og ekki ónýtt að hafa lagna
og fljótvirka menn í því starfí.
Nokkru eftir 1930 fluttist hann
vestur aftur og hélt til á Innri-Múla
hjá foreldrum mínum, sem voru hon-
um nákunnug frá veru hans í Haga.
Hann hélt samt áfram á togurum,
aðallega á vetuma og voru það togar-
ar frá Pareksfírði.
Oft greip hann í heyskap með
okkur á sumrin og var oft gaman
að sjá hann vinna, sérstaklega í þurru
heyi. Þá var hey bundið í svonefndar
sátur og borið í hlöður. Böðvar lét
aldrei lyfta á sig sátu, en axlað þær
sjálfur. Venja var að lyfa sátum á
menp. Hann var mjög söngvinn mað-
ur og tók oft lagið ef hvílt var í vinn-
unni, einnig á kvöldin að loknu dags-
verki.
Sumarið 1937, 12. september,
kvæntist hann Björgu Þórðardóttur,
systur minni, myndar- og dugnaðar-
konu sem ekki dró nú úr dugnaði
hans við vinnuna. Þau eignuðustu
þrfú börn og eitt kjörbam. Að Tungu-
múla fluttu þau 26. júní 1943 og
hófu þar búskap. í Tungumúla kunnu
þau vel við sig enda vítt til veggja
og fagrir skógivaxnir dalir í landar-
eigninni og sérstaklega fagurt útsýni
út yfír hinn eyjum prýdda Breiða-
fjörð.
Mun Böðvar oft hafa horft þar
yfir og þá stundum tekið lagið.
Þótt árum saman lifði hann, sem
sjómaður, við brimgnýinn og öskur
jafnskjótt nám þar í rafvirkjun hjá
Þórði Finnbogasyni. Hann tók
sveinspróf í ágúst 1948, en meistara-
próf fékk hann 1954.
Oddur vann þessi ár hjá Þórði
Finnbogasyni og síðan á raftækja-
verkstæðinu Neista. Árið 1960 setti
Oddur upp sitt eigið raftækjaverk-
stæði sem hann rak í 22 ár, lengst af
í Silfurgötu 5 á ísafírði. Hann sinnti
mjög þörfum flotans og var m.a.
þekktur fyrir vel heppnaðar viðgerð-
ir á ratsjám. Hann var um talsvert
skeið því nær eini ísfírski rafvirkinn
sem fékkst við það með góðum ár-
angri að vinda upp rafmótora. Yfír-
höfuð þótti Oddur einstaklega laginn
við alls konar viðgerðir, enda bjó
hann yfir mjög mikilli og alhliða
reynslu á sviðið rafvirkjunar.
í september árið 1982 var Oddur
Friðriksson ráðinn húsvörður við Iðn-
skóla ísafjarðar, sem var þá til húsa
í um það bil 550 m2 húsnæði í húsi
Vestra hf. við Suðurgötu í Neðstaka-
upstað. Oddur rækti húsvarðarstarf-
ið til dauðadags af samviskusemi og
heiðarleika.
í ársbyrjun 1984 var Oddur feng-
inn til þess að skipuleggja kennslu í
grunndeild rafíðna við Iðnskóla ísa-
fjarðar. Um þetta hafði hann samráð
við kennara við Iðnskólann í
Reykjavík. Jafnframt þessu skipu-
lagsstarfi fór hann að kenna rafiðn-
aðargreinar við iðnskólann. Var hann
sem kennari settur í fullt starf allt
til hausts 1987, er hann varð sjötug-
ur, en taldist síðan stundakennari
og kenndi eftir sem áður fulla
kennslu. Mest kenndi hann ávallt
nemum í grunndeild rafiðna, á fyrsta
námsári, en einnig kenndi hann nem-
um á öðru ári. Oddur var mjög þolin-
móður við kennsluna og hafði ein-
staklega gott lag á nemendum. Þeir
dáðu hann, enda voru þeir ekki van-
ir að koma að tómum kofunum hjá
honum, því hann bjó yfir óvenjulegri
t
Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
SIGMAR JÓNASSON,
Hamraborg 26,
Kópavogi,
lést að kvöldi 8. febrúar í Hjúkrunarheimilinu Sunnuhlíð.
Jakobma Þorvaldsdóttir,
Þorvaldur Sigmarsson, Elín Richards,
Hólmfríður Sigmarsdóttir, Eðvald Geirsson,
og barnabörn.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
ODDUR FRIÐRIKSSON
rafvirkjameistari,
Smiðjugötu 11a,
fsafirði,
sem lést 1. febrúar, verður jarðsunginn frá ísafjarðarkapellu kl.
14.00 laugardaginn 10. febrúar.
Álfheiður Guðjónsdóttir,
Guðný L. Oddsdóttir, Árni Sigurðsson,
Kristi'n Oddsdóttir Bonde, Peter Bonde,
Lára G. Oddsdóttir, Guðmundur Jónsson
og barnabörn.
Oddur Friðriksson
rafvirkj'ameistari
stormanna þá var hann hlýr og mild-
ur og átti gott með að eignast vini.
Hann var mikið tryggðatröll og væri
óskandi að þjóðin okkar ætti marga
slíka góða drengi í ölduróti nútímans.
Böðvar var mikill ættjarðarvinur
og hafði óbilandi trú á ættjörð sinni.
Honum þótti vænt um Tungumúla
og hafði oft óskað þess að fara það-
an ekki lifandi. Énda munu spor
hans standa þar greipt í fjöll og dali,
því mörg átti hann þar sporin um
landareignina.
í Tungumúla voru erfíðar smala-
mennskur og naut hann sín þar svo
frár á fæti sem hann var og þrek-
góður.
Þau hjónin voru mjög hugsandi
um bú sitt og áttu oft fallegar skepn-
ur.
Gestrisni þeirra hjóna var rómuð
og þótti þeim miður ef menn gengu
hjá garði án þess að líta við.
Frá því að Böðvar flutti að Tungu-
múla og til dauðadags bjuggu þau
hjónin þar, utan fimm ára tímabil,
sem þau dvöldu annars staðar.
Síðustu æviárin var Böðvar oft
lasinn og lá langtímum í rúminu, en
var ákaflega ljúfur og kröfulítill um
alla sinningu. Enda sjálfsagt óþarfí
að segja fyrir um það, þar sem Björg
systir mín var til umsjónar. Mun hún
hafa verið ákaflega nákvæm og
hugsandi um hann í öllum hans veik-
indum þar til yfír lauk.
Við hjónin munum alltaf minnast
Böðvars sem góðs drengs og finnst
ávinningur í að hafa kynnst svo
lífsglöðum og traustum manni. Og
með þakklæti fyrir allt slíkt flyst
hann til vonalandsins.
Það eru mannleg viðbrögð, þegar
ástvinur hverfur af sjónarsviðinu, að
fyllast sorg og trega, en þá er rauna-
bótin að hugga sig við endurminning-
una, sem ekki máist af, um góðan
dreng sem aldrei brást.
Bagga mín, við Helga vottum þér,
bömum þínum og barnabörnum inni-
lega samúð og biðjum góðan Guð
að styrkja ykkur í sorginni og leiða
ykkur um ófarnar slóðir.
Ólafur Kr. Þórðarson
þekkingu og hafði tileinkað sér verk-
lagni, sem var til mikillar fyrirmynd-
ar.
Oddur Friðriksson kvæntist hinn
5. apríl 1941 Álfheiði Guðjónsdóttur,
f. 29. janúar 1920, frá Flateyri, og
lifír hún mann sinn. Foreldrar Álf-
heiðar voru Guðjón Jörundsson, sjó-
maður á Flateyri, sem drukknaði
1922, og kona hans Arnfríður Lára
Álfsdóttir.
Hjónaband Álfheiðar og Odds var
hið ágætasta. Hin síðari ár sín
bjuggu þau á Smiðjugötu lla. Þau
eignuðust þrjár dætur. Elst er Lára
Guðbjörg, skrifstofumaður á ísafirði,
gift Guðmundi Jónssyni. Þá kemur
Kristín, bókasafnsfræðingur í Kaup-
mannahöfn, og er maður hennar
danskur, Peter Bonde. Yngst er
Guðný Lilja, sjúkraþjálfari, gift Árna
Sigurðssyni frá Akranesi, og búa þau
í Reykjavík. Barnabörn Odds og Alf-
heiðar eru sex og skiptast jafnt á
milli kynja.
Oddur Friðriksson stundaði starf
sitt af hæglátri alúð til hinsta dags.
Samstarfsmenn hans og ekki síður
nemendumir sakna hans mjög og er
ljóst að skarð hans við skólann er
vandfyllt. Álfheiði, dætrum þeirra
og dótturbörnum svo og öðrum
vandamönnum em hér með sendar
innilegar samúðarkveðjur.
Björn Teitsson