Morgunblaðið - 17.02.1990, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B/LESBOK
40. tbl. 78. árg._________________________________LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 1990________________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Rúmenía:
Militaru varnar-
málaráðherra
segir af sér
Búkarest. Reuter.
NICULAE Militaru, varnarmála-
ráðherra Rúmeníu, sagði af sér í
gær, að sögn rúmenska sjónvarps-
ins.
Viktor Atanasie Stanculescu, sem
farið hefur með efnahagsmál í stjórn-
inni, hefur verið skipaður vamar-
málaráðherra í stað Militarus.
Sjónvarpið fór lofsamlegum orðum
um framgöngu Militarus í bylting-
unni um jólin en sagði að hann hefði
síðar gefið fyrirskipanir sem valdið
hefðu spennu í landinu. Hermenn
hafa undanfarna daga efnt til mót-
mæla í Búkarest til að krefjast af-
sagnar Militarus og Mihais Ghitars
innanríkisráðherra. Þeir sem hafa
gagnrýnt Militaru segja hann of
gamlan og tengdan Nicolae Ceaus-
escu til að gegna embættinu.
Hermenn sovéska innanríkisráðuneytisins á skriðdreka fyrir framan höfúðstöðvar kommúnistaflokksins
í Dúshanbe, höfúðborg Mið-Asíulýðveldisins Tadzhíkístan. Leiðtogar kommúnistaflokksins neituðu í gær
að fallast á afsagnir þriggja háttsettra embættismanna flokksins þótt um það hafi verið samið við fúll-
trúa almennings til að binda enda á óeirðir í borginni, sem kostuðu að minnsta kosti 18 manns Iífið.
Þjóðaólgan í Sovétríkjunum:
Rússar í Æðsta ráðinu stofiia
samtök gegn þjóðemissinnum
Moskvu. Reuter.
Bandaríkin:
Viðskiptahall-
inn minnkar
Washington. Reuter.
Viðskiptahallinn í Banda-
ríkjunum minnkaði um 30,3% í
desember og reyndist hallinn allt
árið í fyrra sá minnsti frá 1984.
Viðskiptahallinn í janúar var 7,17
milljarðar dala og var hann sá
minnsti á einum mánuði í fimm ár.
Innflutningur minnkaði um 5,9% í
desember og útflutningur jókst um
2,4%. Viðskiptajöfnuðurinn í fyrra
var óhagstæður um 108,6 milljarða
dala.
Tékkóslóvakía:
Sovéski herinn
brátt á brott
Prag. Reuter.
Brottflutningur sovéskra her-
manna frá Tékkóslóvakíu hefst
eftir níu daga, að því er málgagn
tékkneska kommúnistaflokksins,
Prace, skýrði frá í gær.
Sovéskir hermenn hafa verið í
landinu frá innrás Varsjárbandalags-
ins árið 1968 og eru þeir nú um
75.000. Prace segir að brottflutning-
urinn hefjist 26. febrúar og honum
ijúki að mestu 31. maí. Þetta hafi
verið samþykkt á fundi tékkneskra
og sovéskra sérfræðinga, sem hófu
viðræður um brottflutninginn í jan-
úar.
RÚSSNESKUR þingmaður skýrði frá því í gær að fimmtungur þing-
manna í Æðsta ráði Sovétríkjanna hefði stofnað samtök til að veita
þjóðernissinnum viðnám og reyna að koma í veg fyrir upplausn
Sovétríkjanna. Þingmenn frá Eystrasaltslöndunum þremur, Eist-
landi, Lettlandi og Litháen, fordæmdu samtökin harðlega. Litháar
efiidu til fjöldamótmæla í gær til að minnast stofnunar sjálfstæðs
ríkis Litháens árið 1918. Þingið í Lettlandi samþykkti í fyrradag
að vinna að stofhun sjálfstæðs, lettnesks ríkis og hefúr þar með
gengið skrefinu lengra í sjálfstæðisátt en hin Eystrasaltsríkin. Þá
var þingsamþykktin frá 1940 um inngönguna í Sovétríkin fordæmd
og lýst ógild.
Georgíj Komarov, rússneskur Kírgízíu, tilkynnti á fundi Æðsta
þingmaður frá Mið-Asíulýðveldinu ráðs Sovétríkjanna að 103 þing-
Reuter
Sprengjutilræði íLouvain
Sprengja sprakk í fyrirlestrasal háskólans í Louvain skammt fyrir
utan Brussel í gær með þeim afleiðingum að 48 læknanemar urðu
fyrir meiðslum og að minnsta kosti sjö þeirra alvarlegum. Þetta er
annað sprengjutilræðið í háskóla í Belgíu á þremur mánuðum. Hið
fyrra var í ULB í Brussel. „Sumir brunnu svo illa að ómögulegt var
að bera kennsl á þá,“ sagði einn læknanemanna. Eldur braust út í
salnum, sem fylltist af þykkum, svörtum reyk. Á myndinni kanna
sérfræðingar vegsummerkin.
menn hefðu gengið í „Sojuz“, þ.e.
„Samtök“, sem hefði það að mark-
miði að veita þjóðernissinnum við-
nám. Samtökin hefðu einnig á
stefnuskrá sinni að gæta hagsmuna
„allra hópa hvar sem þeir eru bú-
settir“ - eða Rússa í öðrum lýðveld-
um Sovétríkjanna en Rússlandi.
Þingmenn frá Eystrasaltsríkjun-
um fordæmdu Sojuz og sögðu að
félagar samtakanna væru'aðallega
afturhaldssamir Rússar sem legð-
ust gegn auknu sjálfræði hinna
ýmsu lýðvelda.
Æðsta ráðið í Litháen hefur lýst
því yfir að 16. febrúar sé þjóðhá-
tíðardagur Litháa, en þann dag var
sjálfstætt ríki Litháens stofnað árið
1918. Efnt var til hátíðahalda víðs
vegar um Sovétlýðveldið og rauð-
ur, gulur og grænn fáni Litháens
blakti hvarvetna við hún í höfuð-
borginni, Vilnius. Um 2.000 ungir
Litháar gengu að þinghúsinu í Viln-
ius til að skila herskráningarkort-
um sínum, en þeir hafa neitað að
gegna herþjónustu í Rauða hern-
um. Margir Litháar hafa litið á
sovéska herinn sem hernámslið frá
því hann innlimaði landið í Sov-
étríkin árið 1940.
Æðsta ráðið í Lettlandi sam-
þykkti með 177 atkvæðum gegn
48 að vinna að stofnun sjálfstæðs
ríkis, sem byggði samskipti sín við
önnur ríki á grundvelli gagn-
kvæmra samninga, og fordæmdi
um leið nauðuga inngöngu ríkisins
í Sovétríkin árið 1940. Var hún
samþykkt eftir kosningar, sem
vestrænir sagnfræðingar kalla
skrípaleik þar sem kommúnistar
fengu næstum öll greidd atkvæði.
Viðbúið er að þessi samþykkt
muni kynda undir deilum á sovéska
fulltrúaþinginu en í lagadrögum að
stöðu lýðveldanna er gert ráð fyrir
að þingið hafi síðasta orðið um
framtíð þeirra en ekki þau sjálf.
Þúsundir Tékka hafa efnt til mót-
mæla undanfamar vikur ti! að krefj-
ast þess að hersveitirnar verði tafar-
.laust fluttar á brott.
Svíþjóð:
Afsögn Feldts áfall
fyrir jafiiaðarmenn
Stokkhólmi. FVá Erik Liden, fréttaritara Morgunblaðsins.
KJELL-Olof Feldt, fjármálaráðherra Svíþjóðar, sagði af sér í gær
í kjölfar afsagnar stjórnarinnar og mun ekki sitja i bráðabirgða-
stjórn Ingvars Carlssons. Feldt hefúr mótað eftiahags- og fjármála-
stefnu sænsku jaftiaðarmannastjórnarinnar síðustu árin og var aðal-
höfúndur efiiahagsúrræðanna, sem þingið hafnaði á fimmtudag.
Kjell-OIof Feldt
Öllum ber
saman um, að
brotthvarf
Feldts minnki
líkur á, aðjafn-
aðarmenn
komist aftur í
stjórnarstólana
að sinni en
Carlsson sagði,
að í hans stað yrði skipaður sem
fjármálaráðherra Odd Engström
fjárlagaráðherra. Feldt varð fjár-
málaráðherra 1982 þegar jafnað-
armenn komust aftur til valda og
átti hann mestan þátt í að upp-
ræta mikinn fjárlagahalla, auka
útflutning og minnka atvinnu-
leysi. Trú hans á aðferðum hins
fijálsa markaðskerfis ollu því, að
hann var umdeildur heima fyrir
og innan síns eigin flokks en er-
lendis naut hann mikillar virðingar.
Feldt segir segir af sér á erfið-
um tíma fyrir sænskt efnahagslíf
en að undanfömu hefur fram-
leiðni verið að minnka í sænskum
iðnaði og laun hækkuðu til jafnað-
ar um 9,5% á síðasta ári, helm-
ingi meira en í samkeppnislöndun-
um. Þá er því spáð, að verðbólgan
verði allt að 8% á árinu og bætir
það ekki stöðu útflutningsins.
Talið er, að afsögn Feldts stafi
af því, að vinstriarmur jafnaðar-
mannaflokksins hafi ekki viljað
fallast á tillögur hans um niður-
skurð á opinberum útgjöldum, þar
á meðal að bíða með áð bæta
sjöttu sumarleyfisvikunni við.
Forseti sænska þingsins, Thage
Peterson, mun ræða við leiðtoga
flokkanna um helgina og er ekki
búist við, að hann feli neinum
stjórnarmyndunarumboð fyrr en
í næstu viku.