Morgunblaðið - 10.04.1990, Page 20

20
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. APRÍL 1990
Sláturfélag Suðurlands í Laugarnesi.
SS-húsið í Laugarnesi -
Listaháskóli eða geymsla
eftir Bjarna
Daníelsson
Undanfarna mánuði hefur verið
rætt um það af alvöru og miklum
áhuga að hýsa væntanlegan Lista-
háskóla íslands í nýbyggingu Slát-
urfélags Suðurlands í Laugarnesi.
Menntamáiaráðuneytið hefur
látið gera könnun á húsinu með
tilliti til húsnæðisþarfa Listahá-
skólans og sú könnun bendir til
að húsið sé einstaklega hentugt
til þessarar starfsemi og að nýting
þess geti orðið með því albesta sem
þekkist í skólahúsnæði.
í frumvarpi til laga um Listahá-
skóla íslands sem nú er til umfjöll-
unar hjá þingflokkum Alþingis er
lögð mikil áhersla á sameiningu
háskólanáms í listum undir einu
þaki, bæði til að tryggja að til
verði öflug menntastofnun, en
ekki síður til að ná fram þeim
gífurlega sparnaði sem af sameig-
inlegum rekstri listaskólanna hlyt-
ist. Ljóst er að sparnaður vegna
sameiginlegs reksturs nemur tug-
um milljóna á ári.
Hús SS í Laugarnesi er lang
besti kosturinn sem um er rætt
fyrir Listaháskóla íslands og því
er eðlilegt að við þessa hugmynd
séu bundnar miklar vonir. Auk
þess er nú svo háttað um hús-
næðismál tveggja þeirra þriggja
listaskóla sem leggja eiga grunn-
inn að Listaháskóla íslands að þar
er þörf tafarlausra úrbóta. Það er
því skynsamlegt að taka mið af
framtíðaráætlunum þegar þau mál
verða leyst.
Síðustu daga hafa birst í Morg-
unblaðinu fréttir um fyrirhuguð
kaup Þjóðminjasafnsins á húsi
Sláturfélasgsins í Laugamesi sem
geymslu fyrir sjóminjar. Þessi
hugmynd kemur frá stjórnmála-
mönnum og er auðvitað sett fram
í þeim tilgangi að losa Sláturfélag-
ið úr þeirri fjárhagsklípu sem það
er í, m.a. vegna húsbyggingarinn-
ar í Laugamesi. Þetta er í sjálfu
sér ekkert undarlegt, það hefur
lengi verið vitað að þrýstingur
yrði settur á ríkisstjórn og Alþingi
að kaupa þetta hús, enda fáum
öðrum til að dreifa þegar um svo
stóra byggingu er að ræða. Það
sem hins vegar vekur nokkra
undrun er að þessi frétt er sögð
eins og aldrei hafi verið rætt um
neinn annan möguleika. Það virð-
ist líka sem svo að björgunarmenn
Sláturfélagsins hafí hengt hatt
sinn á Þjóðminjasafnið í svo miklu
flaustri að aðilar málsins verða
margsaga um tilganginn.
Þjóðminjasafnið er hin merk-
asta menningarstofnun og sannar-
lega alls góðs maklegt. Þessi at-
hugasemd beinist ekki gegn því.
Það er hins vegar erfitt fyrir að-
standendur listaskóla að sjá hug-
myndum um nýtingu SS-hússins
fyrir Listaháskóla Islands ýtt til
hliðar þegjandi og hljóðalaust,
hvert svo sem tilefnið kann að
vera. Allt of lengi og allt of oft
hafa stjórnvöld skotið sér undan
því að skapa viðunandi aðstöðu til
listnáms. Ef þannig verður haldið
áfram að traðka á vaxtarbroddum
sjálfstæðrar menningar, þá líður
að því að engin söfn þarf til að
varðveita hana. Við getum ekki
látið þetta athugasemdalaust. Það
er búið að sýna fram á hagkvæma
nýtingu SS-hússins fyrir listaskóla
og það er vitað um þá miklu ha-
græðingu og sparnað sem verður
af sameiginlegum rekstri þeirra.
Við höfum ekki efni á öðru en að
fylgja þeirri hugmynd eftir.
Hötiindur er skólastjóri Myndlistn
og handíóaskóln íslands.
Viðhorf verkamanns
til vinnudeilunnar
í Straumsvík
eftir Magnús
Þórðarson
Verkamenn í Straumsvík sam-
þykkja ekki að fækka sjálfum sér
til að draga aðra upp í kaupi. Til
dæmis iðnaðarmenn sem eru með
30-33% meiri laun en þeir. Þau
samningsdrög sem okkur voru
kynnt sem innanhússtillaga sátta-
semjara gerðu ráð fyrir að það
væri skilyrði að um fækkun 22
verkamanna yrði að ræða til þess
að eingreiðslurnar tvær kæmu
fram. Þessar eingreiðslur munu
kosta fyrirtækið um 18 milljónir,
því þær koma ekki til greiðslu nema
til um 450 manna, um 100 eru
þessu óháðir Vegna stöðu sinnar.
En svo að notaðar séu reikningsað-
ferir ÍSAL gera 22 menn 28,6 árs-
verk (22X1,3) sem kosta munu með
þeirra eigin útreikningi 28,6X1,8
milljónir eða 51.480.000. Hagnaður
ÍSAL yrði því 33.480.000. Góð
verslun það. Það er stór miskilning-
ur stjórnenda fyrirtækisins að við
stöndum móti tækniþróun (nýjung-
um). Bendum við t.d. á það, að þar
sem komnar eru felliþekjur á 40
ker og skipt er um skaut í 70 keij-
um hefur fækkað um 1 mann sem
að vinnur. Væru komnar felliþekjur
á öll ker fækkaði sjálfkrafa um 2
menn á hverri vakt, samtals 6 á
þremur skautaskiptivöktum. Við
höfum æ ofaní æ bent á, að það
þarf meira en ódýra menn til að
verkin gangi upp. Það þarf tækja-
kost sem er í lagi frá upphafi vakt-
artil loka hennar. En þó okkur fínn-
ist stjómsemin óskilvirk hlýtur
stjórnendum fyrirtækisins að vera
kunnugt um hvað þarna er mikill
misbrestur á.
Það er horft til þess hvað menn
geti lokið verki á skömmum tíma,
við bestu aðstæður. Þarna kemur
fram íslendingseðlið, kapp sjó-
mannsins, svo og að margir þeir
ungu menn sem á tækjunum vinna
eru snillingar við tækjastjórn. Væri
ekki þessi kappsemi. til staðar og
unnið á eðlilegum vinnuhraða
gengju dæmin oft sinnis ekki upp.
Menn leggja sig fram um að ljúka
Magnús Þórðarson
„Væri ekki þessi kapp-
semi til staðar og unnið
á eðlilegum vinnuhraða
gengju dæmin oft sinnis
ekki upp. Menn leggja
sig fram um að ljúka
því verki sem þeim er
falið og eðlilegt getur
taiist.“
því verki sem þeim er falið og eðli-
legt getur talist.
Við erum tilbúnir til að saman-
burður sé gerður á störfum okkar
og í hliðstæðri verksmiðju, t.d. í
Husness í Noregi þar sem vinna
155 menn í kerskála, framleiða
67.000 tonn í 255 keijum. Við erum
144 í kerskálum með 320 ker og
framleiðum 88.000 tonn. En við
erum ekki tilbúnir að miða við þær
aðstæður sem Tyrkir vinna við og
hin fræga bók Niðurlægingin grein-
ir frá. Þar eru líka forföll vegna
veikinda 12-14%, móti 3-5% hjá
okkur.
Höfundur er starfsmaóur
nr. 153 í Straumsvík.
Þrílitir 9. kt. hringar kr. 2.500.- 4.500.-
Stafahálsmen 14. kt. demant
1. punktur kr. 2.100.- án festi.
Jön Sípunisson
Skort$npcv€rzlun
LAUGAVEG 5 - 101 REYKJAVlK
SÍMI 13383
Paradís eða helvíti?
- fyrirsögn greinar um Island í ítölsku tímariti
Flórens, frá Bergyótu Leifsdóttur fréttaritara Morgunblaðsins.
I marshefti ítalska tímantsins
„Mondo Sommerso“ (Heimur neð-
ansjávar), sem er alþjóðlegt sjáv-
artímarit og fjallar um köfun,
náttúruvernd og ferðalög, er grein
um vísindaferð í ágúst 1989, sem
var styrkt af Dýrafræðideild Tor-
ino-háskóla, og var tilgangurinn
með þessari ferð að kynnast hinu
líttþekkta neðansjávarlífi Islands.
Þetta er náttúrulega ekki fyrsta
greinin sem birtist um ísland í
ítölskum tímaritum, og einnig var
hluti af vinsælum, ítölskum sjón-
varpsþætti tileinkaður íslandi.
Það sem er athyglisvert við þessa
grein er að þetta gæti verið ný
leið til að draga að íslandi ferða-
menn því köfun er vinsælt
frístundagaman á Ítalíu.
í leiðangurshópnum voru 9
manns og kom hann til landsins
með Norrænu með 3 jeppa. Frá
Seyðisfirði hélt hópurinn til Egils-
staða og þaðan að Snæfelli þar
sem fólkið svaf fyrstu nóttina í
sæluhúsi. Daginn eftir héldu þau
áfram ferðinni utan þjóðvegar að
næsta áfangastað sem var Mý-
vatn og þaðan til Akureyrar.
Næstu áfangastaðir voru Akur-
eyri, Hrútafjörður og Flókalundur
og kynntist þar hópurinn íslenskri
stúlku, sem heitir Anna og hafði
hún stundað nám í Flórens, og
var gleði þeirra mlkil að geta tal-
að ítölsku við íslending. Frá
Flókalundi héldu þau til Patreks-
fjarðar sem var fyrsli köfunar-
staður þeirra.
Dýptin í íslenskum fjörðunum
gerði það að verkum að þetta
verður ein sérstæðasta reynsla
þeirra tiLþessa. Sjávardýralífið í
Patreksfirði virðist ekki vera vant
að fá kafara í heimsókn svo að í
fyrstu reyndu fiskarnir að ráðast
gegn þessum óvæntu gestum en
þegar þeir sáu að gestirnir gátu
varið sig ákváðu þeir að fylgjast
með þeim af einskærri forvitni.
Frá Patreksfirði hélt hópurinn
í áttina að Látrabjargi þar sem
teknar voru myndir af iundum og
er skrifað í greininni að vindhrað-
inn hafi verið um 100 km/klst.
Frá Látrabjargi héldu þau í áttina
til Reykjavíkur þar sem hópurinn
hvíldi sig áður en hann hélt að
næta áfangastað sem var Vest-
mannaeyjar. Hópurinn kynntist
Reykjavík um helgi og varð hann
fyrir hálfgerðu menningaráfalli,
en eins og máltækið segir: „Sinn
er siður í hveiju landi“ og átti
hann í erfiðleikum _með að skilja
helgarbjórdrykkju íslendinga _og
gleðina sem henni fylgir. Álit
þeirra á Jaessum skemmtanahætti
var að Islendingar hefðu allt til
alls í okkar velferðarþjóðfélagi en
að við værum samt að leita að
einhveiju, sem við hefðum nú
þegar.
Til Vestmannaeyja fóru þau
með Heijólfi og leist þeim ekki á
blikuna sökum þess hve öldugang-
urinn var mikill og fannst þeim
þau vera í helvíti. Þau þurftu að
bíða í þijá daga svo þau gætu
hafið köfun þar til vindáttin
breyttist og breyttist þá einnig
álit þeirra á Eyjum. Það sem þeim
hafði í fyrstu virst vera helvíti
breyttist núna í paradís. Hópurinn
telur Eyjar vera tilvaldar til köf-
unar en því miður gafst þeim
ekki tími til að kafa nema einu
sinni vegna tímaskorts því hópur-
inn átti eftir að fara að Vatna-
jökli og fóru þau með gúmmíbát-
inn út í Jökulsárlónið. Þau sáu
þó lítið neðansjávar vegna þess
að vatnið í Jökulsárlóninu er
mjólkurhvítt. Frá Jökulsárlóninu
lá leiðin til Seyðisfjarðar og þar
með var ferðinni lokið.
Ennþá hafa þau ekki gert upp
við sig hvort ísland sé paradís eða
helvíti en hinar gullfallegu mynd-
ir af m.a. Jökulsárlóninu og neð-
ansjávarmyndir eru mjög svo fal-
legar.