Morgunblaðið - 02.06.1990, Qupperneq 10

ib
MÓRGÚNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. JÚNÍ 1990
Morgunblaðið/Einar Falur
Sæmundur Valdimarsson og Eggert Magnússon við eitt verka Sæ-
mundar.
Hafiiarborg:
Einferar í íslenskri myndlist
MENNINGAR- og listastofnun Hafnarfjarðar stendur fyrir sýningu í
Hafnarborg dagana 2.-24. júní undir yfirskriftinni Einfarar í íslenskri
myndlist. A sýningunni verða rúmlega eitthundrað verk eftir fimmtán
íslenska alþýðulistamenn og spanna þau um það bil eina öld, allt frá
Sölva Helgasyni (1820-1895) og fram á þennan dag.
Á sýningunni eru verk eftir Sölva ar Stefánsson frá Smyrlabergi, Sig-
Helgason, Gunnþórunni Sveinsdóttur
frá Mælifellsá, ísleif Konráðsson,
Grímu (Ólöfu Grímeu Þorláksdóttur),
Karl Einarsson Dunganon, Gunnar
Guðmundsson frá Hofi, Guðmund
Kristjánsson, Guðjón R. Sigurðsson,
Stefán Jónsson frá Möðrudal, Hjálm-
urlaugu Jónasdóttur, Eggert Magn-
ússon, Sæmund Valdimarsson, Þórð
Valdimarsson (Kíkó Korriró) og
Valdimar Bjarnfreðsson.
Sýningin er opin kl. 14-19 alla
daga nema þriðjudaga.
Morgunblaðið/Einar Falur
Bera Nordal, forstöðumaður Listasafns Islands, við eitt verka Mas-
sons.
Listasafii Islands:
Verk André Massons
SÝNING á verkum franska list-
máfarans André Massons verður
opnuð í Listasafhi íslands í dag.
Að sýningunni standa Listasafinið
og Listahátíð í Reykjavík en hana
styrktu Sjóvá-Almennar, Flugleið-
ir og franska sendiráðið.
Flest verkin á sýningunni, sem
alls eru 52, koma frá Galerie Louise
Leiris í París. Þau spanna allan list-
feril listamannsins og eru olíumál-
verk og teikningar. Leiðsögn verður
um sýninguna á hvetjum sunnudegi
kl. 15 nema fyrstu helgina. Einnig
verður sýnt myndband um André
Masson í fyrirlestrasal safnsins. Sýn-
ingunni lýkur 15. júlí.
I tilefni sýningarinnar verða
haldnir tónleikar á hvítasunnudag
kl. 15 þar sem franski píanóleikarinn
Fran?oise Choveaux spilar franska
tónlist. Aðgangur er ókeypis og öll-
um heimill.
OHRH 01Q7H LÁRUS Þ. VALDIMARSSON framkvæmdastjóri
L I I Jv'tlO/U KRISTINN SIGURJÓNSSON, HRL. loggiitur fasteignasau
Til sýnis og sölu auk annarra eigna:
í Suðurhlíðum Kópavogs
nýtt steinhús um 190 fm á einni hæð næstum íbhæft. Langtlán þar
af húsnlán kr. 3,5 millj. Margs konar eignarskipti mögul. Tilboð óskast.
Með útsýni yfir borgina
Mjög góð 2ja herb. íb. í lyftuhúsi við Dúfnahóla á 1. hæð um 58 fm
auk geymslu og sameignar. Ágæt sameign. Geymsla í kj. Verð aðeins
kr. 4,3 millj.
Á eignarlóð í gamla Austurbænum
Mjög gott timburh. járnkl. m/4ra-5 herb. íb. um 60x2 fm. Verslun-
ar/iðnaðarhúsn. í viðbygg. rúmir 40 fm. Ennfremur kj. um 100 fm.
Hentar til margs konar nota. Eignarlóð um 400 fm m/háum trjám.
Gott verð. Eignaskipti mögul.
Ennfremur góðar íbúðir:
4ra herb. í Hólahverfi í 3ja-hæða blokk. Útsýni. Laus strax.
4ra herb. á 2. hæð í Fossvogi. Sérhiti. Sólsvalir.
4ra herb. í Vesturborginni. Húsnæöislán kr. 2,2 millj.
4ra herb. þakhæð um 100 fm í Vogunum. Sérhiti. Sérþvottahús.
4ra herb. í smíðum í Grafarvogi. Mjög stór. Sérþvottah. Bílskúr.
3ja herb. á Högunum. Mikið endurnýjuð. Laus strax.
3ja herb. úrvalsib. i smíðum í Grafarvogi. Sérþvottahús. Bílskúr.
Miðsvæðis í borginni óskast
Góð 4ra-5 herb. íb. eða hæð m/bílsk. eða bílskrétti.
Ennfremur góöar 3ja-5 herb. íbúðir m/bílskúrum í borginni og nágr.
Opið í dag laugardag
kl. 10-16.
Til eigin nota óskast gott
skrifsthúsn. íborginni
100-300 fm.
ALMENNA
FASTEIGNASALAN
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
Flensborgarskóli útskrífar 33 stúdenta
Flensborgarskólanum var slitið föstudaginn 25. maí. Þrjátíu og
þrír nemendur brautskráðust frá skólanum. Skólaslitin fóru fram í
Hafharborg.
Fimmtán hinna nýju stúdenta
brautskráðust af hagfræðibraut,
átta af félagsfræðibraut, fjórir af
eðlisfræðibraut, þrír af náttúru-
fræðibraut, tveir af málabraut og
einn af íþróttabraut. Bestum náms-
árangri náði Steinunn Haraldsdóttir
sem lauk prófi af félagsfræðibraut.
Fjölmenni var við skóiaslitin, þar
á meðal nokkrir hópar fyrrverandi
nemenda. Siggeir Vilhjálmsson tal-
aði fyrir hönd 60 ára gagnfræðinga
og færði skólanum blómakörfu,
Herdís Þorvaldsdóttir talaði fyric
hönd 50 ára gagnfræðinga og færði
skólanutn bókagjöf og Tryggvi
Harðarson færðr skólanum bóka-
gjöf frá 15 ára stúdentum og var
hún til minningar um Þórarin
Andrewsson kennara sem andaðist
15. apríl síðastliðinn.
Auk þessara gesta tóku til máls
við athöfnina Gunnar Rafn Sigur-
bjömsson, formaður skólanefndar
skólans, og Aðalbjörg Óladóttir,
fulltrúi nýstúdenta. Kór Flensborg-
arskóla undir stjórn Margrétar
Pálmadóttur söng enskólaslitaræðu
flutti Kristján Bersi Ólafsson.skóla-
meistari, og afhenti hann prófskír-
teini og bókaviðurkenningu til nem-
enda sem sköruðu fram úr í einstök-
um námsgreinum.
Hópur nýstúdenta frá Flensborgarskóla í Hafnarfirði.
Umsjónarmaður Gísli Jónsson 540. þáttur
Kjartan Ragnars í Reykjavík
skrifar mér svo:
„Heill og sæll.
I Vestur-Húnvatnssýslu er
bær er nefnist Valdarás; ég hef
lítils háttar leitað skýringar á
þessu heiti, en einskis orðið
vísari. Nefnd hefur verið stytting
úr mannsnafni, - bærinn hafi
upphaflega nefnst t.d. Þorvald-
arás, en fróðir menn vilja ekki
fallast á það.
í Noregi er hérað eða sveit
er nefnist Valdres sem kynni
e.t.v. að tengjast fyrrgreindu
bæjarnafni?
Þar sem ég er nú að hripa
þér þessar línur leyfist mér
e.t.v., svona í leiðinni, að víkja
örfáum orðum að kynlegum
kvisti sem skrifað hefur þér og
nefnir sig nútímamann (Mbl. 5.
maí ’90). Mér virðist hann ekki
mikill nútímamaður, þar sem
hann tekur upp þráð manna sem
ár og síð sífra um að mál vort
eigi að reka á reiðanum eða
vaða á súðum.
Slíkir forneskjumenn hafa
ávallt verið til, og eru raunar
arftakar Bjarna Jónssonar, rekt-
ors í Skálholti (f. 1725), sem
taldi rétt að afnema íslensku,
en setja dönsku í staðinn.
Nútímamaður þinn virðist einn
sporgöngumanna hans, sem
temja sér löngu úreltar skoðan-
ir. Kann þó að vera hér einhver
stigsmunur, en ekki eðlis. En
viðleitnin leynir sér ekki, - sú
að spilla tungu vorri.
Þá þykir mér þú taka full
vægilega á pilti(?), þar sem þú
telur bréf hans vel stflað. Mér
virðist fleira ambögulegt en að
nefna öld árhundrað, upp á
dönsku. Hann segir einnig orð-
rétt: „Gerir þú þér virkilega ekki
grein fyrir því. ..“ — Þetta
(virkilega) tel ég hvimleitt lafa-
trúss úr lágþýskri dönsku.
Þá er helst svo að sjá að „pilt-
ur“ telji einhvern andvígan því
að máíið breytist í rás tímans.
Á þetta að nefnast frumleg hug-
mynd? - Ég veit ekki betur en
þorri manna sé á sama máli um
þá sjálfsögðu staðreynd að málið
er sífellt að breytast og þróast,
- nema hvað?
Sem betur fer var ekki tekið
mark á tillögum Bjama rektors,
og þá ekki heldur á úreltum
hugmyndum jábræðra hans.
Læt ég svo lokið spjalli um
ómerkilegt efni, en aðalatriðið
„blífur", - hvað merkir bæjar-
nafnið Valdarás?
Bestu kveðjur."
★
Umsjónarmaður þakkar
Kjartani Ragnars þetta sköru-
lega bréf og önnur fyrri. Ég hef
talsvert reynt til þess að fá skýr-
ingar á nafninu Valdarás, en
ekki haft erindi sem erfiði. Verð
ég nú að vísa þessum vanda til
ykkar, lesenda þáttarins.
★
Þá segir Sigursteinn H. Her-
sveinsson ( Reykjavík m.a. í
mjög vinsamlegu bréfi til þáttar-
ins:
„Margfaldar þakkir fyrir fróð-
lega og örvandi þætti þína um
íslenskt mál og mannanöfn.
Tvær konur í fornsögum okkar
hafa viðurnefnið „mannvits-
brekka“, þær Jórunn, dóttir Ket-
ils flatnefs, og Ástríður Móðólfs-
dóttir.
Mig langar til þess að spyija
þig hvaða merkingu þetta viður-
nefni hafði, Stundum hafa menn
notað þetta orð, mannvits-
brekka, í ræðum og einstaka
greinum en einhvern veginn ekki
á sannfærandi hátt...“
Ég færi Sigursteini þakkir
fyrir trygjgð hans og velvild við
þáttinn. Eg held að viðumefnið
mannvitsbrekka hafi merkt vit-
ur kona. Andstæður koma fram
í því, að Ketill sonur hennar var
nefndur „inn fíflski“. Kannski
hafa líka heiðnir menn valið
honum þessa einkunn, af því að
hann var kristinn.
Ég hef orðið þess var, eins
og Sigursteinn, að orð þetta er
stundum haft í háði nú á dögum.
Á sama hátt finnst mér að
menningarviti sé ekki alltaf
haft mönnum til raunverulegs
hróss.
★
„Þess háttar sjóreita kalla
þeir mið. Skal þá renna léttri
línu út af borðveginum niður í
djúpið og festa stein með neðra
enda, að hann leiti grunns. Þar
með skal fylgja bogið járn, er
menn kalla öngul, og þar á skal
vera agnið til blekkingar fískin-
um. Og þann tíma sem hann
leitar sér matfanga og yfir gín
beituna, grefur oddhvasst og
uppreitt járnið hans kjaft. Síðan
fiskimaðurinn kennir hans við-
urkvámu og kippir að sér vaðin-
um, dregur hann svo að borði
og upp í skip. Er þessi fjárafli
svo guðgefinn, að hans tilferð
er ei greiðari en nú var greind,
og þó allt eins verður svo mikið
megn þessarar orku, að öreigar
verða fullríkir. Má og öll lands-
byggð síst missa þessarar gjaf-
ar, því að þurr sjófiskur kaupist
og dreifist um öll héruð.“
(Úr Sögu Guðmundar Ara-
sonar eftir Arngrím Brands-
son (d. 1361).)
★
Salómon sunnan kvað:
Hún Alvilda Berfjörð var alltaf spræk
og úrskurðuð burtu frá Malta ræk.
Eftir lausung og geim
hún svo lurfaðist heim
að sinn’ um hund, sú og grísi á Galtalæk.
★
Auk þess langar mig til að
vita á hvaða árum „fertugasti
tugurinn" var, en á hann var
minnst í dagskrárkynningu ný-
lega. Var þetta á ensku: „in the
fourties"? Hitt man ég að frændi
minn sagði á sínum tíma, að
amma sín væri komin „á hundr-
aðasta tuginn".