Morgunblaðið - 15.06.1990, Side 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. JÚNÍ 1990
Leiðtogafundur EFTA:
Óánægj uöldurnar
hafa veríð lægðar
Gautaborg. Frá Kristófer M. Kristinssyni,
ÞAÐ var létt yfir leiðtogum ríkja
Fríverslunarbandalags Evrópu
(EFTA) að loknum fundi þeirra
í Gautaborg í gær. Á fundinum
hafði tekist að Iægja þær
óánægjuöldur sem verið hafa
innan bandalagsins og sú tauga-
veiklun sem einkennt hefúr starf-
semina undanlarið er úr sög-
unni. Tveir fulltrúar úr fram-
kvæmdastjórn Evrópubanda-
lagsins (EB), Jacques Delors og
Franz Ándriessen, sátu fundi
með EFTA-ráðherrum og fiuttu
þeim árnaðaróskir frá Brussel
vegna 30 ára afmælis EFTA.
Þrátt fyrir hátíðarstemmningu
er ljóst að EFTA-ríkin eiga mik-
ið starf óunnið ef ljúka á samn-
ingum um Evrópska efiiahags-
svæðið (EES) fyrir lok þessa árs.
Auk fundar leiðtoganna héldu
utanríkisráðherrar EFTA fund með
Andriessen og þingmannanefnd
bandalagsins átti fund með Willy
de Clercq, formanni utanríkisvið-
skiptanefndar Evrópuþingsins, und-
ir forsæti Matthíasar Á. Mathiesens
alþingismanns.
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra sagði í samtali við
fréttaritara Morgunblaðsins að
mikið starf væri óunnið innan
EFTA, sérstaklega hvað varðaði
samstöðu um ákvarðanir og ýmis
framkvæmdaatriði Evrópska efna-
hagssvæðisins. Hann sagðist telja
að ekki myndi reyna mjög á hvern-
ig ákvörðunum yrði háttað þegar
búið væri að koma EES á fót. Hann
sæi ekki fram á að taka þyrfti
margar ákvarðanir eða setja marg-
ar reglugerðir innan EES. I sínum
huga væri ekki útilokað að sam-
komulag næðist um gagnkvæmt
neitunarvald EFTA og EB við nýjar
ákvarðanir. Steingrímur sagðist
hafa ítrekað kröfur íslendinga um
fullt frelsi í viðskiptum með sjávar-
afurðir og sömuleiðis fyrirvara
þeirra gagnvart yfirþjóðlegum
stofnunum. Hann kvaðst telja af-
nám tolla á sjávarafurðir mikilvægt
vegna þess að eins og þeim væri
nú háttað stuðluðu þeir að hráefnis-
útflutningi frá íslandi. Hann væri
hins vegar sannfærður um að þörf-
in fyrir sjávarafurðir á mörkuðum
EB ætti eftir að vaxa mikið í fram-
tíðinni og um þessar mundir væru
það neytendur í Portúgal og á Spáni
sem greiddu þessa tolla. Steingrím-
ur lagði áherslu á að einna mestu
máli skipti fyrir íslendinga að fá
aðild að samstarfi Evrópuríkjanna
um vísindi, rannsóknir og mennta-
mál. Á þessum sviðum væri sam-
starf við aðrar þjóðir íslendingum
nauðsynlegt.
fréttaritara Morgunbladsins.
Matthías Á. Mathiesen, annar
fulltrúa Alþingis í þingmannanefnd
EFTA, sagði að á fundinum með
Willy de Clercq hefði verið fjallað
um hlutverk þingmanna í væntan-
legu samstarfi EFTA við EB. Það
lægi ljóst fyrir að Evrópuþingið
hefði hafnað þeirri hugmynd að
setja á fót formlegt samstarf með
þingmönnum frá EFTA-ríkjunum.
Evrópuþingið kærði sig ekki um
afskipti af því tagi sem væru líkleg
til að draga úr völdum og áhrifum
þingsins innan EB. Þeir sæju enga
ástæðu til að deila áhrifum sínum
með EFTA-þingmönnum. Það hefði
kömið í ljós að Evrópuþingið legði
áherslu á góðan árangur í væntan-
legum samningaviðræðum EFTA
við EB. Evrópuþingið væri tilbúið
til samstarfs við þingmenn frá
EFTA-ríkjunum en ekki innan
stofnana sem gætu haft áhrif á
ákvarðanir þingsins. Willy de Clercq
sagði á blaðamannafundi að sér
virtist að sá þáttur yfirlýsingar leið-
toga EFTA sem fjallaði um sameig-
inlegar ákvarðanir myndi mæta
mikilli andstöðu, a.m.k. á Evrópu-
þinginu.
Reuter
Berlínarmúrinn burt
fyrir mánaðamót
Austur- og vestur-þýskir verktakar hófu í fyrradag að bijóta niður
það, sem eftir er af Berlínarmúmurn og á verkinu að vera lokið fyrir
1. júlí. Þá tekur vestur-þýska markið við sem gjaldmiðill beggja
ríkjanna. Stefnt er að því, að Berlín verði höfuðborg sameinaðs Þýska-
lands en nú eru að vakna raddir um, að best sé að sameiningin ger-
ist strax á þessu ári og alþýskar kosningar verði í desember.
*
Deila Israela og
Palestínumanna:
Bandaríkja-
menn deila
á báða aðila
Washingfton. Jerúsalem. Reuter.
MARLIN Fitzwater, blaðafúlltrúi
Bandaríkjaforseta, neitaði því í
gær að Bandaríkjastjórn héldi
Israela eina ábyrga fyrir því að
hindra friðarviðræður í Miðaust-
urlöndum.
Fitzwater sagði hins vegar að inn-
an stjórnar George Bush, forseta,
væru uppi efasemdir um það hvort
ísraelska stjómin hefði áhuga á frið-
mælast við Palestínumenn.. „Þessar
efasemdir eiga reyndar við um báða
aðila deilunnar," sagði Fitzwater.
í fyrradag gagnrýndi James Ba-
ker, utanríkisráðherra, ný skilyrði
sem stjórnvöld í ísrael hefðu sett
fyrir friðarviðræðum við fulltrúa
Palestínumanna. Sagði hann að
Bandaríkjamenn myndu hætta til-
raunum til þess að koma friðarvið-
ræðum í kring nema stjórn Yitzhaks
Shamirs, forsætisráðherra, sýndi
meiri sveigjanleika í afstöðu sinni.
Eftir myndun hinnar nýju
harðlínustjórnar sinnar setti Shamir
þau skilyrði að fulltrúar Palestínu-
manna yrðu að samþykkja áætlun
um takmarkaða sjálfstjórn hem-
umdu svæðanna áður en friðarvið-
ræður gætu hafist.
Sænska þingið samþykkir umbætur í skattamálum:
Horfið frá því að refsa laun-
þegum fyrir að vinna mikið
Stokkhólmi. Frá Claes von Ilofsten, fréttaritara Morgunblaðsins.
VORÖNN sænska þingsins lauk
í gær með því að samþykktar
voru umfangsmestu umbætur
sem gerðar hala verið á skatta-
kerfinu á þessari öld. Minnihluta-
stjórn jafnaðarmanna náði tillög-
unum fram með stuðningi annars
borgaralegu flokkanna, Þjóðar-
flokksins. Megin breytingin er sú
að nú verður mönnum ekki refs-
að fyrir að vinna og dýrara verð-
ur að lifa á lánum.
Frá og með næstu áramótum
mun aðeins lítill hluti sænskra
launamanna greiða tekjuskatt,
samkvæmt nýju skattalögunum,
eða aðeins þeir sem hafa yfir
180.000 sænskar krónur í ársiaun,
jafnvirði 1,8 milljóna íkr. Þeir sem
hafa tekjur umfram þessa upphæð
þurfa að greiða 20 krónur af hverj-
um eitthundrað í tekjuskatt. Útsvar
af öllum tekjum verður 30% og því
verður hæsti beini skattur sem há-
launamenn þurfa að greiða 50%,
þ.e. útsvar að viðbættum 20% tekju-
skatti á laun umfram 180.000 kr.
Með umbótunum á skattkerfinu
hefur verið grisjað verulega til í
sænska skattafrumskóginum og
skattalögin einfölduð. Um 70
skattalög voru numin úr gildi á einu
bretti. Undanþágum frá skatti var
fækkað og þak sett á hámarks frá-
dráttarupphæð, þ.m.t. vegna vaxta.
Verður hún 100.000 krónur eða
jafnvirði einnar milljónar íkr. Þá
verður skattlagning fjármagns-
tekna einfölduð og hún lækkuð,
með örfáum undantekningum, í
30%. Á móti kemur að möguleikar
á skattfijálsum sparnaði verða
minnkaðir.
Jafnvel svonefndur fyrirtækja-
skattur lækkar og verður 30%, en
fleiri fyrirtæki verða þó skattlögð
en verið hefur. Áætlað er að skatt-
kerfisbreytingin muni lækka skatt-
tekjur ríkissjóðs um 90 milljarða
króna, eða jafnvirði 900 milljarða
íkr. Til að vega það uppo hefur
veirð ákveðið að hækka virðisauka-
skatt og leggja hann auk þess á
fleiri vörur og þjónustu.
Með skattabreytingunni eru
teknir upp ýmsir nýir skattar, sem
ætlað er að stuðla að betra um-
hverfi. Þar á meðal eru skattar á
olíu, kol, mó, brennistein og svo-
nefndan koltvíildisskatt.
Viðræður EFTA og EB:
Borgarstjóri Washington:
Barry býður sig
ekki affcur fram
Washington. dpa.
Fyrsti samningafundur-
inn boðaður 20. júní
Gautaborg, frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
FASTLEGA er reiknað með því að utanríkisráðherrar Evrópubanda-
lagsins (EB) afgreiði umboð til framkvæmdarsljórnar bandalagsins
til að ganga til formlegra samninga við Fríverslunarbandalag Evr-
ópu (EFTA) um sameiginlegt efnahagssvæði á mánudag, 18. júní, í
Lúxemborg. Framkvæmdastjórn EB hefur þegar ákveðið að boða
til fyrsta samningafúndarins miðvikudaginn 20. júní.
Samkvæmt heimildum í Brussel
verður þessi fyrsti samningafundur
fyrst og fremst táknrænn og til
hans boðað til þess að samningavið-
ræðumar hefjist á tilsettum tíma.
Lítill vafi er talinn leika á því að
ráðherramir afgreiði samningsum-
boðið en búist er við því að það
verði ekki fullfrágengið. Ljóst er
að ráðherraráð EB hyggst fylgjast
náið með framvindu samninganna
sem skapar möguleika á því að
bæta við umboðið eftir hendinni á
meðan á viðræðunum stendur. Enn
vantar talsvert upp á að EFTA-
ríkin hafi komið til móts við þær
kröfur sem EB hefur sett fram sem
forsendur formlegra samningavið-
ræðna. Ekki er ljóst hvaða þýðingu
samkomulag EFTA-ráðherra í
Gautaborg um tólf vandamálasvið
hefur en ýmislegt bendir til þess
að fyrirvörum hafi ekki fækkað
heldur hafi skilgreiningum verið
breytt. Svislendingar hafa fyrir sitt
leyti ítrekað fyrirvara sína, en
sendiherra Sviss í Brussel sagði á
mánudag að Svisslendingar væru
ekki tilbúnir að opna vinnumarkað
sinn.
Hann lagði jafnframt áherslu á
að ekki yrði fallið frá séi-stöðu
vegna umferðar flutningabíla frá
EB í gegnum Sviss og takmörkun-
um á fasteignakaupum útlendinga.
MARION Barry, hinn þeldökki
borgarstjóri Washington, höf-
uðborgar Bandaríkjanna, til-
kynnti á miðvikudag að hann
ætlaði ekki að bjóða sig fram í
fjórða sinn í nóvember næst-
komandi. Réttarhöld standa nú
yfir í máli Barrys en hann er
sakaður um ólöglega fíkniefiia-
neyslu.
Ákvörðun Barrys er líklega
nokkur léttir fyrir Demókrata-
flokkinn. Óttuðust menn að saka-
málið á hendur honum gæti kom-
ið í veg fyrir að frambjóðandi
flokksins ynni borgarstjórakosn-
ingarnar í haust. „Ef ég byði mig
fram þá gæti ég unnið. En til
hvers að vinna orrustu en fyrir-
gera sálu sinni,“ sagði Barry þeg-
ar hann tilkynnti ákvörðun sína.
Hann hefur vérið borgarstjóri
Washington í þijú fjögurra ára
kjörtímabil. I janúar síðastliðnum
var hann handtekinn eftir að
Reuter
Marion Barry, borgarstjóri
Washington. Myndin var tekin
þegar hann var leiddur fyrir
rétt í janúar síðastliðnum.
alríkislögreglan hafði notað falda
myndavél til að taka af honum
myndir á hótelherbergi þar sem
hann var að reykja kókaínblönd-
una „krakk“.