Morgunblaðið - 02.09.1990, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIR/INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. SEPTEMBER 1990
Skrifað undir makaskipti Ingimundar
hf. og Sigló á þriðjudag:
Tvö þúsund tonn
af rækju verða
unnin á Siglufirði
SKRIFAÐ verður undir samning um makaskipti Ingimundar hf. í
Reykjavík og rækjuverksmiðjunnar Sigló á Siglufirði næstkomandi
þriðjudag. Sigló er í eigu ríkisins, sem eignast húsnæði Ingimundar
hf. í Reykjavík. Ríkið þarf hins vegar að greiða á milli en ætlar sér
að seija húsnæðið. „Lögheimili Ingimundar hf. verður að öllum iíkind-
um flutt frá Reykjavík til Siglufjarðar og mér líst mjög vel á þetta,“
segir Ármann Ármannsson framkvæmdastjóri Ingimundar hf. Ari
Guðmundsson verður framkvæmdastjóri íyrirtækisins á Siglufirði.
Ingimundur hf. tók við Sigló í
gær, laugardag, og fyrirtækið
byijar að vinna rækju á Siglufirði
næstkomandi mánudag.
Rækjuverksmiðja Sigló er helm-
ingi stærri en rækjuverksmiðja
Ingimundar hf. í Reykjavík, að sögn
Ármanns Ármannssonar. Ingi-
mundur hf. á skipin Ögmund RE,
Helgu RE og Helgu II RE en hægt
er að frysta rækju um borð í síðast-
nefnda skipinu. Afla skipanna hefur
verið landað á Siglufirði og hann
hefur verið fluttur þaðan með bílum
til Reykjavíkur.
Skipin eru með 600 tonna
rækjukvóta og 1.600 tonna botn-
fiskkvóta í þorskígildum. „Við höf-
um fengið rækjukvóta í staðinn
fyrir botnfiskkvótann og fengið um
Aðalfundur Stéttar-
sambands bænda;
Hvatt til auk-
innar hagræð-
ingar í mjólk-
uriðnaði
SKIPULAGNING mjólkuriðnað-
arins var til umfjöllunar á nýaf-
stöðnum aðalfundi Stéttarsam-
bands bænda, og vill fundurinn
að þar verði komið á styrkari
heildarsljórn og meiri samhæf-
ingu í starfsemi mjólkurbúanna,
sem meðal annars verði til þess
að tryggja æskilega samsetningu
birgða, óg auk þess verði beitt
sterkari hvatningu til fram-
leiðslu vetrarmjólkur en nú er
gert.
Isamþykkt fundarins er tekið und-
ir þær raddir, sem bent hafa á
nauðsyn aukinnar hagræðingar og
hagkvæmni í mjólkuriðnaði, en
fundurinn telur að hægt sé að ná
langt á því sviði með aukinni sam-
vinnu og verkaskiptingu milli starf-
andi mjólkurbúa. Minnt er á tæpa
stöðu sem varð í birgðum endur-
vinnanlegra mjólkurvara á síðast-
liðnum vetri, og telur fundurinn að
leita verði leiða til að koma í veg
fyrir að slíkt endurtaki sig.
eitt og hálft tonn af rækju í staðinn
fyrir eitt tonn af botnfiski en þar
sem rækjukvótinn er langt kominn
núna eru menn farnir að skipta
tonn á móti tonni,“ segir Ármann.
Helga RE landar á Siglufirði á
mánudagsmorgun og Ögmundur
RE landar þar á þriðjudag eða mið-
vikudag. „Eg á einnig 100-200 tonn
af frosinni rækju á Siglufirði, sem
Helga II hefur landað þar. Við
munum kaupa rækju af öðrum skip-
um og reiknum með að vinna að
minnsta kosti tvö þúsund tonn af
rækju á ári á Siglufirði," segir Ár-
mann. Hann segir að 25-27 manns
muni vinna í rækjuverksmiðjunni á
Siglufirði til að byija með.
„Við höfum saltað síld undanfar-
in ár en ég reikna ekki með að salta
í haust, því það er mikið mál að
flytja fyrirtækið norður. Við eigum
hins vegar síldarkvóta,“ segir Ár-
mann. Hann segir að Þormóður
rammi hf. á Siglufirði hafi hins
vegar boðist til að leigja fyrirtækinu
gamalt frystihús, þar sem hægt
væri að salta síld.
Morgunblaðið/Kristján G. Amgrímsson
Sumarvinnan kvödd
Skólafólk, sem unnið hefur hjá malbikunarfyrirtækinu Bergsteini
sf. í sumar, hætti störfum á föstudaginn. Krakkarnir ákváðu gera
sér dagamun og stukku í öllum fötunum út í Sundahöfn.
Starfsskilyrði
ljósvakamiðla;
Ekki pólitísk-
ur vilji fyrir
breytingum
- segirmennta-
málaráðherra
SVAVAR Gestsson menntamála-
ráðherra segir ekki pólitískan
vilja fyrir því að jafna starfsskil-
yrði útvarps- og sjónvarpsstöðva
í einkaeign og ríkiseign. Hann
segir Ríkisútvarpið í heiðarlegri
samkeppni við einkastöðvarnar
og að forsvarsmenn þeirra hefðu
mátt vita að hveiju þeir gengu
er þær hófu rekstur.
Þetta er það sem einkaframtakið
vildi, Sjálfstæðisflokkurinn lét
setja þessi lög og taldi að menn
gætu lifað við hinn fijálsa markað.
Það verður að koma í ljós hvort
þessir menn geta spjarað sig í sam-
keppni,“ segir Svavar Gestsson.
Sjá bls. 10: Ljósvakamiðlar í
ójöfnum leik.
Keflavík;
Fangageymsl-
ur fylltust
ERILSAMT var hjá lögreglunni í
Keflavík aðfaranótt laugardags-
ins. Þurfti að færa fjölda unglinga
á lögreglustöðina og var þar tekið
af þeim vín. Unglingarnir voru
siðan fluttir í foreldrahús.
Oróalið var geymt í fangageymsl-
um en þær fylltust fljótlega og
þurfti því að leita til lögreglunnar á
Keflavíkurflugvelli til að fá viðbótar-
rými.
Allir fyrir einn
LÖGREGLAN í Grindavík hand-
tók á föstudagskvöld fimm
menn í einum bíl fyrir að ein-
hver þeirra eða einhverjir hefðu
ekið ölvaðir. Lögreglan kom að
bílnum á Grindavíkurvegi þar
sem félagarnir höfðu gert stutt-
an stans.
Laganna verðir komust fljótt að
því, að enginn fimmmenning-
anna var í standi til að aka og þar
sem enginn þeirra vildi viðurkenna
að vera ökumaðurinn, voru þeir
allir færðir í fangageymslu lögregl-
unnar í Keflavík og tekin af þeim
blóðsýni. Síðdegis í gær, laugar-
dag, átti síðan að yfirheyra þá, að
afloknum nætursvefni.
Fyrsti áfangi Nesjavallavirkjunar tekinn í gagnið:
Kuldabola bægt frá um
fyrirsjáanlega framtíð
ÞEGAR opnað var fyrir Nesjavallaæð á þriðjudagskvöldið í síðustu
viku kom heitt vatn frá Nesjavallavirkjun í fyrsta sinn inn á dreifi-
kerfi Hitaveitu Reykjavíkur. Segir Davíð Oddsson, borgarstjóri, að
þetta sé „risavaxið skref* fyrir Hitaveituna. Hugmyndin um að
virkja á Nesjavöllum kom fyrst upp á sjötta áratugnum en það var
ekki fyrr en árið 1986 sem borgarstjórn Reykjavíkur ákvað endan-
lega að ráðast í framkvæmdir við Nesjavallaveitu. Framkvæmdir
þessar voru langt frá því að vera óumdeildar og barðist minnihlut-
inn í borgarstjórninni hatrammlega gegn þeim. Ef ekki hefði verið
farið út í þessar framkvæmdir á Nesjavöllum eða þeim frestað um
jafnvel örfá ár er ljóst að kuldaboli sem hér áður fyrr var tíður
gestur á reykvískum heimilum að vetrarlagi hefði fijótlega farið
að knýja dyra á ný. Þeirri hættu hefur nú verið bægt frá.
Jóhannes Zoéga, fyrrum hita-
veitustjóri, hefur stundum ver-
ið nefndur „faðir Nesjavallaveitu".
Hann segir að fyrst hafi verið far-
ið að ræða um virkjun Nesjavalla
á sjötta áratugnum og þá aðallega
sem framtíðarhugmynd. Þijú jarð-
hitasvæði hafi ______________________
einkum verið í
umræðunni á
þessum tíma:
Hveragerði,
Krýsuvík og
Nesjavellir.
Þegar farið var að rannsaka þessi
svæði nánar hefði komið í ljós að
Krýsuvík var ekki nærri því eins
álitlegur kostur og menn hefðu
talið í fyrstu. Þá hefði Hveragerði
haft þá galla að vera bæði mjög
langt í burtu frá höfuðborgarsvæð-
inu og einnig hefði ferskvatnsöflun
þar verið erfið. Nesjavellir voru því
lang hagstæðasti kosturinn.
Arið 1964 bauðst borginni að
kaupa landið á hagstæðu verði og
kjörum og var það tækifæri nýtt.
Fljótlega hefðu verið boraðar til-
raunaholur en framkvæmdum svo
frestað bæði vegna þess að fjárhag-
ur Hitaveitunnar var þröngur og
einnig vegna þess að upp úr 1970
var ráðist í að endurvirkja jarðhita-
svæðið í Mosfellssveit.
Virkjunin kemst þvl í gagnið um
áratug síðar en upphaflega voru
hugmyndir um og er nú orðin mjög
aðkallandi. Undanfarin tvö ár sagði
Jóhannes það
BAKSVIÐ
ejtir Steingrím Sigurgeirsson
einungis hafa
verið hagstæða
veðráttu sem
forðað hefði
íbúum höfuð-
borgarsvæðis-
ins frá vatnsskorti. „Þetta stóð
mjög tæpt,“ sagði Jóhannes, en á
undanförnum áratugum hefur hús-
hitunarþörf á höfuðborgarsvæðinu
vaxið um 3,5-4% á ári.
Aðspurður sagði Jóhannes að
vissulega hefði Nesjavallavirkjun
verið mjög umdeild eins og yfirleitt
allar framkvæmdir borgarinnar.
Minnihlutinn hefði verið á móti og
andstaðan mjög hatrömm, sérstak-
lega frá Alþýðubandalagi og Fram-
sóknarflokki. Hann sagði þó aldrei
hafa verið neina hættu á að ekki
yrði af framkvæmdum en ef svo
hefði farið hefðu afleiðingarnar
orðíð hrikalegar. „Tap höfuðborg-
arsvæðisins hefði skipt milljörðum
jafnvel þó að framkvæmdir hefðu
bara dregist nokkur ár til viðbót-
ar,“ sagði Jóhannes. Hitaveitan
selur heitt vatn fyrir tvo milljarða
á ári en húshitunarkostnaður með
hitaveitu er einungis 40% af húshit-
unarkostnaði með olíu. Jóhánnes
sagði hitaveituna því spara um
þrjá milljarða á ári miðað við olíu-
hitun.
Þann 20. nóvember 1986 ákvað
meirihluti borgarstjómar að ráðast
í framkvæmdir við fyrsta áfanga
Nesjavallavirkjunar sem alls getur
framleitt 100 MW af varmaafli og
lagningu 27,2 kílómetra aðveitu-
æðar til Reykjavíkur. Fyrir var
virkjað afl jarðhitasvæða Hitaveitu
Reykjavíkur 500 MW og gert er
ráð fyrir að hægt verði að stækka
Nesjavallavirkjun í 300 MW þegar
þörf verður fýrir.
Árni Gunnarsson, yfirverkfræð-
ingur Hitaveitu Reykjavíkur, hefur
unnið að undirbúningi virkjunar-
innar undanfarin fjórtán ár. Hann
sagði að á árunum 1965-1972
hefðu verið boraðar fimm tilrauna-
holur og í framhaldi af því reist
tilraunastöð að Nesjavöllum. Hún
hefði svo verið endurbyggð 1980
og stækkuð og leiðsla lögð niður
að Þingvallavatni en þar er fersk-
vatnsból virkjunarinnar. „Við gerð-
um tilraunir með það vatn sem
nota átti og boranirnar hófust svo
1982 og 1983 en þá boruðum við
sitt hvora holuna.“ Boranir hófust
þó ekki af fullum krafti fyrr en
1984 eftir að stjómvöld höfðu létt
af þrýstingi á gjaldskrá veitunnar.
1984-1987 voru boraðar ellefu
vinnsluholur og árangurinn af
þessu starfi var það góður að borg-
arstjóm ákvað að ráðast í fram-
kvæmdirnar eins og áður sagði.
Upphaflega var áætlað að taka
virkjunina í gagnið haustið 1989
en fljótlega eftir að framkvæmdir
hófust var breytt um áætlun og
stefnt að sumrinu 1990 í staðinn.
„Það þótti ljóst að með upphaflegu
áætluninni var of geyst farið og
of mikill hraði á framkvæmdunum.
Það var einnig talið óheppilegt að
gangsetja virkjunina að haustlagi
í byijun vetrar sem gerði mönnum
erfiðara fyrir að stunda tilheyrandi
prófanir."
Kostnað vegna virkjanafram-
kvæmda á Nesjavöllum sagði Árni
vera, áætlaðan á núgildandi verð-
lagi, um 2.200 milljónir króna. Þá
myndi Nesjavallaæðin kosta um
rúmlega 1.900 milljónir og fram-
reiknaður kostnaður vegna undir-
búnings, rannsókna, borana, landa-
kaupa og vegagerðar væri áætlað-
ur 1.500 milljónir. Samtals þá er
framreiknaður stofnkostnaður rétt
tæpar 5.700 milljónir.
„Það er ljóst að með Nesjavalla-
virkjun eru menn að taka nýtt risa-
vaxið skref fyrir hitaveituna,“
sagði Davíð Oddsson, borgarstjóri.
„Með þessum áfanga virkjunarinn-
ar og þeim næsta er ekki vafi á
að við tryggjum okkur heitt vatn
til langs tíma. Það er líka jafn ljóst
að þeir sem ekki vildu fara út í
þessa virkjun fyrir nokkrum árum
hefði tekist að skaða okkur gríðar-
lega hefðu þeir fengið sínu fram-
gengt en menn virðast hafa gleymt
því núna að um þetta voru átök á
sínum tíma.“
Borgarstjóri sagði að jafnframt
blasti við að auk heits vatns opnuð-
ust með Nesjavallavirkjun mögu-
leikarnir á einum hagkvæmasta
virkjunarkosti landsins fyrir raf-
orku. „Ég á einmitt von á að raf-
orkan verði virkjuð þarna á næstu
þremur til fjórum árum. Til viðbót-
ar á Hitaveitan lönd sem tryggja
jarðhita um ófyrirsjáanlega
framtíð. Nesjavallavirkjun er líka
byggð án langtímalána og leiðir
bygging hennar því ekki til hækk-
ana á orkuverði. Hitaveitan verður
áfram jafn ódýr orkugjafi og verið
hefur," sagði Davíð Oddsson.