Morgunblaðið - 05.12.1990, Qupperneq 18

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5.'DESEMBER 1990
Fíkniefni og
jólahassið
eftirKristin T.
Haraldsson
Nú er sá tími að hefjast hvað
varðar mestan innflutning á hassi
inn í landið, svokölluðu jólahassi.
Allir hassneytendur vilja eiga hass
um jólin og bestu félagar gefa
hveijir öðrum 5 grömm af hassi í
jólagjöf og þykir það höfðingjaleg
gjöf á milli vímuefnaneytenda. Um
jólin er sá tími að fíkniefnaneyt-
endur koma saman í hópum heima
hjá veijum öðrum, til þess eins að
komast í vímu og geta verið í friði.
Þurfa margar íjölskyldur að líða
fyrir það eitt að vita af sínum
unglingi í þeim hópi. Margar eru
þær fjölskyldur sem komast aldrei
í hátíðarskap yfir jólin vegna
þessa. En því miður eru það allt
of margar fjölskyldur í landinu sem
verða að horfa firam hjá vandanum
og láta sem ekkert sé og geta
ekkert gert í málinu.
Ert þú lesandi góður foreldri lít-
ils bams? Ef svo er, hefur þú nokk-
um tíma sest niður og horft á það
og velt fyrir þér framtíð þess?
Hefur þú hugsað út í það að þar
sem nóg virðist vera til af fíkniefn-
um og auðvelt að komast yfir þau,
Höfn:
GARÐEY SF-22 fékk á sig hnút
er hún var að koma inn til Hafn-
ar á laugardaginn. Rúða brotnaði
og rafmgansstýri varð óvirkt um
tíma, og lenti báturinn strax upp
í Austurfjörutanga.
Það var um eittleytið á laugardag
að að Garðeyjan var að koma úr
túr og var komin inn í ós að hún
fékk á sig hnút. Rafmagnsstýrið
varð óvirkt um tíma og voru menn
að þitt bam gæti átt eftir að verða
að fíkniefnaneytanda í framtíðinni,
jafnvel seljanda. Hvernig hefur þú
hugsað þér að koma í veg fyrir það?
Ávani og fíkn
Neytendum ávana- og fíkniefna
er oft skipt í fjóra flokka. í fyrsta
flokki era svokallaðir tilraunaneyt-
endur, þeir sem aðeins prófa efnin
í fáein skipti. í öðram flokki eru
þeir sem neyta fíkniefna stöku
sinnum, svokallaðir félagslegir
neytendur. Til þriðja flokksins telj-
ast svo þeir sem neyta fíkniefna
að staðaldri, svokallaðir vananeyt-
endur. Þá er neyslan og áhrif henn-
ar farin að skipta meira máli en
annað í hinu daglega lífi. Undir
fíórða flokk heyra svokallaðir iyfja-
þrælar, þeir sem haldnir era áráttu
eða fíkn. Oftast nær stendur þeim
alveg á sama hvernig þeir komast
yfír efnin, ef þeir aðeins fá þau,
hvort það er með góðu eða illu,
með þjófnaði eða limlestingum, ef
ekki era til peningar fyrir efnun-
um.
Smygl
I síðustu grein minni í Morgun-
blaðinu föstudaginn 23. nóvember
sagði ég frá nokkrum aðferðum
ekki nægilega snöggir að grípa til
handvirka stýrisins. Báturinn var
því kominn upp í Austurfjörutanga
á svipstundu og sat þar framundir
klukkan 16.00. Það var lán í óláni
að Garðey var komin það innarlega
að er hún strandaði var hún í veru-
legu skjóli af Hvanneynni. Einu
skemmdimar sem urðu á bátnum
við þetta óhapp var ofangreint
rúðubrot.
- JGG.
til að smygla efnum inn í landið.
En nú erum við að tala um jólahas-
sið og taka fiestir enga áhættu á
að smygla inn efnunum með flugi.
Þess vegna hafa menn tímann fyr-
ir sér og notast við sjóleiðina. Þar
era minnstar líkur á því að vera
gripnir. Þar era það fiskibátamir
sem era í aðalhlutverkinu við að
koma efnunum inn í landið. Eru
dæmi þess að heiiu áhafnirnar
standi saman í að smygla efnunum
inn í landið. Það er mikið um að
fiskibátar sigli með aflann og
stundi veiðar í bakaleiðinni. Fara
þá menn í land og kaupa sér efni.
Til að koma efnunum í land veit
ég að sumir hafa notast við það
að troða þeim ofan í maga fisks-
ins. Það er engin leið að koma í
veg fyrir þessa starfsemi eins og
málum er háttað í dag.
Dómstólar
Það er alveg forkastanlegt
hvernig dómskerfíð virkar í dag. í
blöðunum lásum við um daginn um
mann sem staðinn var að innflutn-
ingi á hassi í leikfangabrúðum.
Eftir að búið var að yfirheyra hann
og hann hafði játað var honum
sleppt. Þannig er farið með alla
sem játa. Ég veit um menn sem
hafa orðið fyrir því að vera teknir
og misst allan ávinninginn og ekki
látið staðar numið, heldur hafa
þeir skundað í banka og slegið sér
lán og drifíð sig strax utan og
keypt sér efni og komið þeim heim
eftir öðrum leiðum. Á meðan er
mál hans að veltast um í kerfínu í
2 til 3 ár þar til dæmt er í því og
síðan er áfrýjað til hæstaréttar sem
tekur 1 til 2 ár. Málið er því allt
að 3 til 5 ár að veltast um í kerf-
inu, í stað þess að dæma manninn
strax í varðhaid og láta hann taka
út refsinguna þegar í stað.
Ég þekki alltof marga menn sem
hafa lent í því að vera hættir allri
neyslu og komnir með fíöiskyldu
þegar þeir era látnir taka út sína
refsingu og hefur það oft lagt fjöi-
skyldur þeirra í rúst.
Einn kunningi minn, sem stund-
ar sömu félagasamtök og ég, kom
til mín eftir að hafa lesið síðustu
grein mína og tjáði mér eftirfar-
andi sögu.
Hann sagðist hafa verið tekinn
fyrir að smygla inn hassi fyrir
mörgum árum og hélt að því máli
hafí verið lokið eftir að hafa undir-
ritað einhvem pappír. Hann dreif
sig í meðferð og hætti allri neyslu.
Það tók hann nokkurn tíma að
aðlagast umhverfinu og lifa venju-
legu lífí. Hann kynnist svo stúlku
og fór að búa með henni. Sökum
Kristinn T. Haraldsson
„Til að koma efnunum
í land veit ég að sumir
hafa nótast við það að
troða þeim ofan í maga
fisksins. Það er engin
leið að koma í veg fyrir
þessa starfsemi eins og
málum er háttað í dag.“
þess hve langur tími hafði liðið frá
undirritun pappíranna, hélt hann
að málið væri fymt og sagði henni
ekkert frá þessari handtöku.
Þau eignuðust litla dóttur og
lifðu hamingjusömu lífí. Hann var
kominn í góða vinnu og þau keyptu
sér grunn og hófu að byggja, en
til þess tóku þau sér lán. En þá
kom reiðarslagið. Einn daginn birt-
ust hjá honum tveir menn og til-
kynntu honum að hann ætti að
taka út sína refsingu, 18 mánuði.
Hann gjörsamlega brotnaði niður.
Hann sat inni allan tímann og í
millitíðinni misstu þau allt sem þau
höfðu komið sér upp og litlu síðar
skildu þau. Þegar hann losnaði var
hann skuldum vafinn upp fyrir
haus, og ætlaði hann sér að selja
fíkniefni til að koma sér út skuld-
unum. Niðurbrotinn maður hóf
hann að neyta fíkniefna aftur,
búinn að missa alla von um að
komast út úr skuldasúpunni. Þegar
flytja átti inn efnin var hann aftur
handtekinn og bíður þess nú að
verða settur inn. Því ekki að taka
málin upp að nýju í svona tilfellum
Garðey SF-22 fær
á si g hnút í Osnum
Hðfn.
HREINSISVÆÐI
hindrar að óhreinindi
berist inn
Coral hreinsisvæði er sérstakur gólfbúnaður
sem fangar óhreinindi og bleytu.
Hver fermetri af Coral getur sogað upp 6 I af vatni
eða 5 kg af götuskít.
Coral gólfbúnaður burstar óhreinindin af og þegar
gengnir hafa verið 6 metrar af Coral verða að jafnaði
90% óhreininda eftir á hreinsisvæðinu.
Coral góHbúnaður lækkar ræstingarkostnað, eykur
hreinlæti og bætir útlit.
KJARAN
GóKbúnaður
SÍÐUMÚLA 14 • SlMI (91) 83022
og dæma skilorðsbundið fangelsi
þegar menn eru hættir allri neysiu
og komnir með íjölskyldu og lifa
heilbrigðu lífi. Er ekki kerfið farið
að virka afturábak þegar svona
mál koma upp?
Sökudólgar og Alþingi
Hvemig stendur á því að vanda-
mál fíkniefna er orðið svona mikið
upp á síðkastið? Þessu velta eflaust
margir fyrir sér. En fæstir gera
sér grein fyrir því að vandamálið
hefur alltaf verið til staðar, en í
annarri mynd hér áður fyrr. Þá
voru það neytendurnir sem fluttu
utan til að komast yfir hörðu efn-
in. Þeir fóra til Bandaríkjanna eða
settust að í Kristjaníu í Kaup-
mannahöfn, því efnin fengust ekki
hér á landi í þá daga. Margir hveij-
ir komu svo til baka svo illa haldn-
ir eftir neyslu, að þeir voru nær
dauða en lífí og fóru í meðferð.
Aðrir voru ekki eins heppnir og
komu til baka í líkkistum.
í dag gegnir þetta öðra máli.
Markaðurinn er orðinn forhertari
og menn hika ekki lengur við að
bjóða unglingum efni á götunni
og á samkomustöðum unglinga
víða um borgina.
Oft er spurt: „Hvemig stendur
á þessu?“ „Hveijum á að kenna
um?“ Á að kenna lögreglunni um
að hafa ekki betra eftirlit með
ungiingum? Á að kenna samkomu-
stöðum unglinga um að vera sölu-
staðir fyrir fíkniefni og skella
skuldinni á borgarstjóra og láta
hann loka öllum félagsmiðstöðv-
um? Á að kenna ríkisstjóminni um
að taka ekki betur á málinu?
Á að kenna foreldranum um að
ala ekki börnin sín betur upp?
„Hveijum er þetta að kenna?“
„Hver er sökudólgurinn?" Við ís-
lendingar viljum alltaf fá svör við
öllu.
Það er ekki hægt að sakast við
einn eða neinn eins og málum er
háttað í dag. Vandamálið er komið
til landsins og það er í höndum
Alþingis að taka á málinu. Vita
alþingismenn að það fjármagn sem
fer í það að fjármagna fíkniefni
erlendis er áætlaður um einn millj-
arður ísl. kr. á ári sem skipt er í
erlendan gjaldeyri og fer bakdyra-
megin út úr landinu. Það er Al-
þingi sem þarf að átta sig á vand-
anum, en ekki flýja hann. Alþingis-
menn verða að gera sér grein fyr-
ir því að þetta vandamál er óumf-
lýjanlegt og semja þarf nýjar regl-
ur og lög um fíkniefnavandann
sem duga.
Höfundur er starfsmaður hjá
utanríkisráðuneyúnu og
dhugamaður um
vímuefnavandann.
Amaro, Akureyri • Embla, Hafnarfirði •
Fell, Mosfeilsbæ • H. búðin, Garöabæ •
Kaupstaöur i Mjódd • KF.Þ. Húsavik •
KF.VH. Hvammstanga • KF.H. Egilsstöðum
• Mikligarður v. Sund ^
Perla, Akranesi • Rut, Glæsibae/Kópavogi
__________• Vöruhús KÁ. Selfossi
S<hi<
B/RGIR