Morgunblaðið - 20.12.1990, Blaðsíða 46

Bókmenntir
Sigurður Haukur Guðjónsson
Um útgáfuna sá Nanna Rögn-
valdsdóttir
Prentun: Oddi hf.
Utgefandi: Iðunn
„1. Hvorir eru fleiri, tölustafirnir
eða bókstafirnir? (846)
2. Hvaða litir eru í norska fán-
anum? (1559)
3. í hvaða heimsálfu eru heim-
kynni panda-bjarnarins?
(1673)
4. Um hvaða íslenskt fjall skrif-
aði franski rithöfundurinn
Jules Verne í einni bóka
sinna? (1330)
tít rm u
STERKA RYKSUGAN
5. Hvernig eru krónublöð á
íslenskri baldursbrá á litinn?
(212)
6. Hvaða fugl er þetta: „Hann
er með rauðan gogg og rauða
fætur, svarta kollhettu en að
öðru leyti hvítur. Hann ræðst
oft á þá er nálgast varpsvæði
hans.“ (223)“
Þetta er bráðsnjöll, afarkærkomin
bók. Já, hversu oft er ekki erfitt að
finna leik, sem fjölskyldunni hæfir
allri, ungur og gamall gangi jafnir
til hans? Úr þessu er bókinni ætlað
að bæta. Spurningum er raðað í 6
flokka, misþunga, sumir hæfa barni,
aðrir táningi, og þeir erfiðustu spek-
ingum. Hér er glímt við gamlar gát-
ur; málshætti; skólalærdóminn; bók-
menntir; tónheim; umhverfið; fólk í
fréttum, kvikmyndum, íþróttum,
listum, stjórnmálum; og margt,
margt fleira sem reynir á minni og
þroska þeirra er leikinn þreyta.
Stundum verður þú að kunna rétt
svar, stundum ertu leiddur að því
með 3 tillögum, nokkurs konar
krossapróf, og á stundum ber þér
að velja á milli réttrar fullyrðingar
og rangrar. Eitt er víst, sá sem kann
svör við spurningunum öllum er æði
fróður, og það er spá mín að marg-
ur verði það af kynnum við þessa
bók. Því fagna ég henni, að hún
sameinar fjölskyldur, eða vini, í þro-
skandi leik, fræðir og skemmtir í
senn. Það er bráðsnjallt hjá Nönnu
að rita inngang að bókinni, benda
á, hvernig hægt er að nýta hana,
svo sem flestum hæfi.
Um spurningarnar er lítið hægt
að dæma, hvað skal taka með, hveiju
sleppa, hlýtur alltaf að vera matsat-
riði. Kannske hefðu spurningar 1.
flokksins mátt vera enn léttari,
svona til þess að auðvelda litlum
snáða eða hnátu að sigra pabba eða
mömmu, eldri systkini, efla þannig
sjálfsöryggi, því siíkt er forsenda
árangurs í námi'. Nú, svörin við sum-
um spuminganna verða úrelt innan
tíðar, t.d. „Er hægt að aka á bíi
milli Englands og Frakklands? (bls.
120)“.
Málið er yfirleitt mjög skýrt, auð-
skilið hvað við er átt.
Ekki skil ég af hveiju svör en
ekki spurningar eru í réttri númera-
röð. Þessi háttur tefur leit, ruglar.
Ég hefði líka kosið, að flokkar hefðu
Nanna Rögnvaldsdóttir
staðið á einni síðu, ekki skipt miili
tveggja. En hér er ég að ræða um
smekk, og ég man að nýtni er dyggð.
Nafnið skil ég alls ekki: „1999
spurninga spurningaspilið", sé líka
á kápu, að teiknarinn hefur ekki
gert það heldur, því þar breytir hann
„spurningaspili" í „spurningaleik".
Það hefði betur verið við hæfi.
En þetta eru smámunir, matsat-
riði, skiptir litlu, hitt er aðalatriði,
að hér er rétt fram frábær bók.
Hafi þeir, er að unnu, kæra þökk
fyrir.
HROSSIN í SKORRADAL
GULLFALLEGIR
PELSAR
MJÖG GOTT VERÐ
GREIÐSLUSKILMÁLAR
Safalinn, Laugavegi 25, 2. hæð. Sími 17311
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 1990
/P%> KÓPAVOGI
- -SÍMI 41000
HAFNARFIRÐI
SÍMI54411
ðHÉta
ÖRYGGIí JÓLAGJÖF
Vinnuslys gera ekki boð á undan sér. Samkvæmt könnun
Vinnueftirlits ríkisins þá eru támeiðsl mjög algeng í hvers konar
iðnaði. Támeiðsl geta oft verið varanleg og menn sem missa tær eiga
erfitt með að ganga eftir það.
Það er sannað að JALLATTE öryggisskórnir veita örugga vörn.Stál
í tá veitir vernd gegn þrýstingi og höggi. Stálþynna í sóla er vernd
gegn nöglum, egg - og oddhvössum hlutum.
Hugsaðu um þína nánustu um jólin, og veldu JALLATTE
öryggisskó í pakkann.
Gefðu öryggi - gefðu JALLATTE öryggisskó.
SPURNINGASPILIÐ
Bókmenntir
Sigurður Haukur Guðjónsson
Höfundur: Olavur Michelsen. Þýð-
ing: Hjörtur Pálsson. Myndir:
Erik Hjorth Nielsen. Disklinga-
vinna, umbrot og filmur: G. Ben.
prentstofa hf. Prentað í Dan-
mörku. Útgefandi: Örn og Örlyg-
ur hf.
Þetta er hugljúf myndabók, hreint
ótrúlegt, hvað teiknarinn hefir lagt
á sig, til þess að skilja hestinn, skilja
það umhverfi og atlæti, sem hann
mátti búa við. Frelsi í fjallasalnum,
fimi og þróttur, hvinur í fjallsins
egg, leikur vors í faxi, eldur í augum
og hnegg í nösum, öllu þessu nær
hann á meistaralegan hátt. Líka
því, er folinn rauði ver frelsi sitt,
verður samt að láta undan, þá læðzt
er að honum um nótt, mótþrói í
enskri námu; vinátta við John, ungan
einstæðing, og svo hryllings með-
ferð, augu blinduð, og í huga skepn-
unnar verður það eitt eftir sem
minnið kallar fram um frelsi æsku-
ára.
Myndir og texti falla mjög vel
saman, raunsönn mynd, og saga af
þeim hörmungum, er hestar máttu
þola hér fyrrum, kannske enn, þegar
fégræðgin lemur alla samúð úr
brjósti.
Myndir taka lesmáli langt fram í
mínum huga. Veldur þar ekki litlu,
að til er íslenzkt ljóð, Stjörnufákur,
HÆGINDA-
STÓLA
Þú svalar lestrarþörf dagsins
ásíöum Moggans! y

/ponix
HATÚNI 6A SÍMI (91)24420
eftir Jóhannes úr Kötlum. Það kvæði
segir nákvæmlega sömu sögu, að-
eins á miklu meitlaðri, listrænni
hátt. Skiiji enginn mig samt svo, að
ég sé hér að væna Ólav um ritstuld,
nei, íjarri mér, því í hugum skálda
getur vissulega sama myndin kvikn-
að. Var það ekki Jónas minn Hallgr-
ímsson sem virtist eiga tvíburasál í
ítölsku skáldi? En sleppum þessum
bollaleggingum, þær skipta engu,
heldur hitt, að hér er ritað af samúð
og skilningi um „skynlaust" dýr.
Þýðing Hjartar er góð, lipur og fal-
leg, eins og skáldi sæmir.
Falleg, eiguleg bók.
SIGGEIRSS0N
Hesthálsi 2 ■ 4
Reykjavík. Sími 91-672110
GENGIÐ GEGN-
UM 62 LJÓÐ
Bókmenntir
Ingi Bogi Bogason
Norma Samúelsdóttir:
Ganganlanga. 1990.
Stíl þessarar litlu ljóðabókar
mætti kannski kalla talmálslegan.
Að minnsta kosti er hér lítið um
orðnotkun í yfirfærðri merkingu;
Myndir eru beinar og tvíræðni ein-
stakra orða fjarri: „Gengur út /
dimmblár himinn / blærinn angar
af sjávarlykt I..."
Ljóðin eru 62 talsins, auk staks
ljóðs í upphafi. Fýsilegt er að líta
svo á að hvert ljóð fjalli um við-
burði eins dags. Sögð er saga þess
sem í upphafi gengur heill um hálar
götur bæjarins, missir síðan fót-
anna en nær sér aftur undir lokin.
Ekki sérlega í frásögur færandi eitt
óg sér.
Þótt tilefni yrkinganna sé aug-
ljóslega raunveruleg þrautaganga
liggur samt nærri að túlka göng-
una, sem kemur fyrir í ýmsum til-
brigðum, táknrænum skilningi. Það
er hins vegar oft æði erfitt.
Form ljóðanna er óvenjulegt —
löng erindi og stuttar línur, sumar
aðeins eitt orð;
Norma Samúelsdóttir
Getur ekki
farið svona
hægt
svona
hölt
brýst
út
vein
í heild skortir þessa bók töluvert
til að eiga alvarlegt erindi við mann.
Lesandinn hefur hér ekki úr mörgu
að moða. Vera má að ágallinn liggi
frekar í efniviðnum en handbragð-
inu. Hann býður illa upp á þá list-
rænu meðferð eða táknrænu skír-
skotun sem einmitt verður að telja
nauðsynlega.
Metsölubbð á hvequm degi!