Morgunblaðið - 20.12.1990, Blaðsíða 72

FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 1990
VERÐ í LAUSASÖLU 100 KR.
ífrostkuli við fjallarætur
Geir Ófeigsson í Næfurholti í Rangárvallahreppi var úti við að gegna verkum þegar Ragnar Axelsson ljós-
myndara Morgunblaðsins bar að garði einn frostkuldaginn fyrir skömmu.
DAGAR
TIL JÓLA
Borgardómur Reykjavíkur;
Ríkið endurgreiði
Steinum hf. dráttar-
vexti af skattasekt
BORGARDÓMUR Reykjavíkur hefur fallist á þær kröfur Steina hf.
í máli gegn fjármálaráðherra fyrir hönd ríkissjóðs, að óheimilt sé
að innheimta dráttarvexti af skattsektum. Ríkissjóði er gert að
endurgreiða fyrirtækinu þær 620 þúsund krónur, sem verið hafi
ofteknar af því í formi dráttarvaxta, auk vaxta og kostnaðar.
greiða tveggja milljóna króna sekt
í ríkissjóð. Hvorki var kveðið á um
gjalddaga sektarinnar né vararefs-
ingu.
Höfuðstóll sektarinnar var að
fullu greiddur í febrúar 1989 en
fyrirtækið neitaði að greiða drátt-
arvexti sem lagðir voru við höfuð-
stól sektarinnar og á þá afstöðu
hefur Borgardómur fallist. í niður-
stöðum Óiafar Pétursdóttur, setts
borgardómara, segir að ekki verði
ráðið af ákvæðum söluskattslaga
og laga um tekju- og eignarskatt
að í þeim felist bein heimild til að
leggja dráttai-vexti á gjaldfallna
skattsekt og slíka heimild hafi
ekki verið að finna í eldri lögum.
Dómurinn tíundar ýmis þau úrræði
önnur sem unnt sé að grípa til við
innheimtu sektar, svo sem lögtök,
rekstrarstöðvun, auk vararefsing-
ar þar sem hún sé ákveðin.
Þá segir í dómnum að hlutvérk
dráttarvaxta sé tvíþætt; í fyrsta
lagi að hvetja til lögmætra efnda
á fjárkröfum og í öðru lagi að
bæta kröfuhafa það tjón sem al-
mennt megi ætla að greiðsludrátt-
ur baki. Tiigangur skattsekta sé
hins vegar að ákvarða refsingu
vegna brota gegn ákvæðum
skattalaga. Steinar hf. hafi greitt
álag og dráttarvexti af vangoldn-
um söluskatti og hafi því bætt
ríkissjóði það tjón sem almennt
megi ætla að fyrirtækið hafi bakað
sjóðnum með greiðsludrætti sínum.
Ekki verði fallist á það sjónarmið
ríkissjóðs að það eigi sér stoð í
settum lögum að reikna dráttar-
vexti á gjaldfallna skattsekt og þar
sem skattsekt sé í eðli sínu refs-
ing, og beri af þeirri ástæðu ekki
dráttarvexti, hafi innheimtumanni
ríkissjóðs, Tollstjóranum í
Reykjavík, verið óheimilt að reikna
dráttarvexti á gjaldfallna sektina.
Sótti 2 kg
af hassi í
óbygg'ðir
Maður sem handtekinn var er
hann sótti rúmlega 2 kíló af
hassi á felustað við Selvatn,
skammt. austan borgarinnar,
hefur gengist við broti sínu við
yfirheyrslur hjá fíkniefnadeild
lögreglunnar.
Lögreglan komst að því 28. nóv-
ember síðastliðinn að 2,026 kíló af
hassi voru geymd við Selvatn. Lög-
reglan fylgdist með staðnum og
efnunum alit þar til maður sótti
það hinn 15. þessa mánaðar. Sá
var handtekinn og úrskurðaður í
varðhald til 28. desember. Hann
var hins vegar látinn laus í fyrra-
kvöld enda hafði hann þá gengist
við broti sínu og málið var talið
upplýst.
í málinu var um það deilt hvort
innheimtumanni rikissjóðs, Toll-
stjóranum í Reykjavík, væri heim-
ilt að lögum að innheimta dráttar-
vexti á vangoldinni skattsekt
vegna vanskila á söluskatti.
Árið 1986 athugaði rannsóknar-
deild ríkisskattstjóra bókhald
Steina hf. og skil fyrirtækisins á
söluskatti frá janúar til nóvember
1985. Á grundvelli rannsóknarinn-
ar úrskurðaði ríkisskattstjóri að
fyrirtækið skyldi greiða viðbótar-
sölugjald af vantalinni söluskatts-
skyldri veltu ásamt álagi og nam
viðbótarálagning auk álags rúmum
2,7 milljónum króna. Að auki
krafðist skattrannsóknarstjóri
skattsektar á grundvelli laga um
söluskatt. í framhaldi af því úr-
skurðaði ríkisskattanefnd í nóv-
ember 1986 að fyrirtækið skyldi
Áhrif yfirvofandi loðnuveiðibanns:
Tekjutap loðnuverksmiðja
yrði rúmlega þrír milljarðar
er samt meiri því með því að fara
með loðnuflotann inn í botnfiskveið-
arnar er verið að skerða veiðiheim-
ildir annarra. Það er óskaplegt áfall
ef þetta á að ganga yfir okkur,"
sagði hann.
En þrátt jfyrir þessar niðurstöður
leiðangurs Árna Friðrikssonar sagði
Kristján málið ekki full kannað og
mörg vafaatriði í kringum leitina.
Á síðasta ári hefði einnig verið
mælt mjög lítið loðnumagn í sam-
bærilegum leiðöngrum. Loðnuflot-
inn hefði veitt sex hundruð þúsund
tonn og talið sig skilja eftir fjögur
hundruð þúsund tonn. Það hefði því
verið meiriháttar gat á áætlunum
í fyrra sem hefði verið skýrt með
því að loðnan hefði verið mjög
dreifð. „Það má líka taka fram að
við höfum fylgt ráðum fiskifræð-
inga varðandi loðnuveiðar í áratugi
svo við höfum ekki verið að ofgera
stofninun umfram heimildir,“ sagði
Kristján Ragnarsson.
Óskar Vigfússon, formaður Sjó-
mannasambands íslands, segir að
það yrði meiriháttar áfall fyrir
loðnusjómenn ef ekki verði veidd
meiri loðna á vertíðinni og spurning
með hvaða hætti yrði komið til
móts við þá rúmlega fjögur hundruð
sjómenn sem væru alfarið háðir
þessum veiðum. „Ég vænti þess að
ráðuneytið sé þegar komið í start-
holurnar með að gera eitthvað í
þessum efnum. Þetta er örugglega
mál sem verður tekið fyrir þegar í
upphafi árs. Eg sé ekki annað en
að það þurfi að koma til móts við
þessa sjómenn með öðrum veiðum
og þá ekki nema í botnfiski. Þá
verður auðvitað minna til skiptanna
fyrir hina. “
Sláturleyfishafar fá 944
millj. í staðgreiðslulán
SLÁTURLEYFISHAFAR fengu á mánudag um 944 milljónir króna
í svokallað staðgreiðslulán frá ríkinu til að ganga frá uppgjöri við
sauðfjárbændur vegna framleiðslu þessa árs. Frá því dragast, 550
milljónir, eftirstöðvar af staðgreiðsluláni til sláturleyfishafa í des-
ember í fyrra.
Staðgreiðslulánið nú er um 10
milljónum króna lægra en í fyrra,
en að sögn Hreiðars Karlssonar,
formanns Landssambands slátur-
leyfishafa, er það vegna þess sam-
dráttar sem orðið hefur í framleiðsl-
unni á þessu ári. Hann sagðist telja
að almennt ættu sláturleyfishafar
að geta staðið í skilum við sauðfjár-
bændur fyrir áramót, en 25. des-
ember eiga afurðalán bankanna
vegna sauðfjárframleiðslu að hafa
verið veitt að fullu.
„Það er að vísu eitthvað einstakl-
ingsbundið hvort menn eru búnir
að ná inn öllu söluandvirði vegna
framleiðslu fyrra árs. Almennt held
ég þó að þessi fjármögnun eigi að
vera í lagi miðað við að afurðalán
fáist að fullu í mánuðinum, en þau
voru komin í 97% af áætluðu endan-
legu verði,“ sagði Hreiðar.
Kristján Ragnarsson, fram-
kvæmdastjóri Landssambands
íslenskra útgerðarmanna, segir
veiðiheimildir 44 báta einungis vera
bundna við loðnu. Væri það skráð
í lög að ef brestur yrði í loðnuveiði
og tekjur þessara báta færu undir
80% af meðaltali síðustu fimm ára,
væri ráðherra heimilt að leyfa þeim
að veiða aðrar tegundir. „Ef loðnu-
skipunum verður hleypt í botnfisk-
veiðarnai' þýðir það hins vegar að
heimildir annarra skerðast þar sem
heildarmagnið sem má veiða verður
ekki aukið. Þetta gæti skipt tugum
þúsunda tonna,“ sagði Kristján.
Slegið hefði verið á að tekjutap
þjóðarbúsins yrði fjórir milljarðar
ef meiri loðna yrði ekki veidd og
væri það ekki fjarri lagi. „Skaðinn
TEKJUTAP loðnuverksmiðjanna gæti numið rúmlega þremur millj-
örðum króna ef ekki verður veidd meiri loðna í vetur. Loðnuleið-
angri rannsóknarskipsins Árna Friðrikssonar lauk í fyrradag og er
niðurstaða leiðangursmanna að svo virðist sem loðnuveiðistofninn
sé 370 þúsund tonn. Ef ekki finnst meiri loðna í leiðangri sem gerð-
ur verður í janúar má því búast við að ekki verði mælt með meiri
loðnuveiði í vetur ef halda á hrygningarstofninum í 400 þúsund tonn-
um.
Jón Ólafsson, framkvæmdastjóri
Félags íslenskra fiskimjölsframleið-
enda, segir að áætlað hafi verið að
tekjur af heildarloðnukvóta upp á
475.000 tonn yrðu vel á fjórða millj-
arð króna fyrir mjöl og lýsi. „Það
er búið að veiða nálægt 85.000
tonnum sem þýðir að við erum
kannski búnir að vinna fyrir
600-700 milljónir króna. Þar með
er eftir að framleiða fyrir um og
yfir 3 milljarða króna. Þessi mis-
munur væri hreint og klárt tap fyr-
ir vetrarvertíðina," sagði Jón. Hann
sagðist ekki geta sagt til um í dag
hvaða áhrif þetta hefði á verksmiðj-
urnar en fari svo að ekki verði veitt
meira á þessari vertíð yrði mjög
erfitt fyrir margar verksmiðjur að
komast í gegnum það.