Morgunblaðið - 11.01.1991, Qupperneq 20

Morgunblaðið - 11.01.1991, Qupperneq 20
teei íiAnviÁi, j r HUDAatiTgð’? qmajhmudhom MORGUNBLAÐIÐ FOSTUDAGUR 11: JANÚAR-1991-- PERSAFLOADEILAN För de Cuellars faguað en búist við litlu af henni BRETAR munu leggjast gegn því að Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna (SÞ) verði kallað saman daginn áður en frestur sem írakar hafa til að draga innrásarher sinn frá Kúveit rynni út. John Major forsætisráð- herra Bretlands sagðist ekki sjá neinn tilgang í frekari umræðum inn- an veggja stofnunarinnar um Persaflóadeiluna. Breska sljórnin fagn- aði í gær för Javiers Perez de Cuellars framkvæmdastjóra SÞ til Bagdad en Douglas Hurd utanríkisráðherra sagði vonir um árangnr veikar og hafnaði því að reynt yrði að bjarga andiiti íraka með tilslök- unurn. Reuter Bandarískir hermenn í Saudi-Arabíu koma hleðslum fyrir í eldflaug- um sem orrustuþotur af gerðinni F-15 bera. Vaxandi líkur á ófriði við Persaflóa: Hurd sagði að ef til vill tækist de Cuellar að sannfæra Saddam Huss- ein íraksforseta um að Persaflóadeil- an stæði ekki milli Bandaríkjamanna og íraka, heldur þeirra síðarnefndu og heimsbyggðarinnar allrar. Major sagðist enn gera sér vonir um að Saddam ákveði á elleftu stundu að draga her sinn frá írak. Sagðist hann búast við því að Saddam sannfærðist um að hann myndi tapa stríði þegar Tareq Aziz utanríkisráðherra hans hefði skýrt honum frá viðræðum við James Baker utanríkisráðherra Bandaríkjanna í Genf. Fulltrúar ýmissa annarra ríkja fögnuðu för de Cuellars til Bagdad en fæstir gerðu ráð fyrir miklum árangri af henni. Sovétmenn fögnuðu förinni og sögðu ásamt Helmut Kohl Sérfræðingar spá sigri banda- manna á þremur til 30 dögum Lundúnum. Reuter. SÉRFRÆÐINGAR á sviði hermála sem Reiiíers-fréttastofan leitaði til í gær eru almennt sammála um að hugsanlegu stríði við Persaflóa Ijúki á þremur tii þijátíu dögum. Allir eru þeir þeirrar skoðunar að her- sveitir bandamanna, sem safnast hafa saman í þessum heimshluta til að hrekja innrásarlið íraka frá Kúveit, fari með sigur af hólmi brjótist út átök í Mið-Austurlöndum. Saddam Hussein, forseti íraks, hefur margoft lýst yfir því að her- sveitir hans, sem alls munu telja um milljón manna, séu tilbúnar til að beijast árum saman og að írakar hafi búið sig undir mikið mannfall. Tareq Aziz, utanríkisráðherra íraks, sagði á fundi með blaðamönnum í Genf á miðvikudag að írakar hefðu allt frá upphafi Persaflóadeilunnar búið sig undir það versta. George Bush Bandaríkjaforseti hefur hins vegar heitið bandarísku þjóðinni því að martröð stríðsins í Víetnam muni ekki endurtaka sig og mótaðar hafa verið áætlanir um snöggár og þung- ar árásir á írak og hersveitir Sadd- ams þar sem gríðarlegum eyðilegg- ingarmætti vopnabúnaðar banda- manna yrði beitt af fullum þunga. Staða Saddams talin vonlaus Enn hafa ráðamenn á Vestur- löndum og bandamenn þeirra í arabaheiminum ekki gefið upp alla von um að Saddam forseti sjái að sér og kalli innrásarliðið heim frá Kúveit. Henry Dodds, ritstjóri tíma- ritsins Jane’s Intelligence Review segir öldungis ómögulegt að segja til um hvað Saddam muni gera. Hann segir að sömuleiðis sé ómögu- legt að segja til um hversu lengi stríðið muni standa, hundsi Saddam samþykktir Sameinuðu þjóðanna. Dodds segir að á hinn bóginn geti menn séð fyrir sér mögulega rás atburða verði hervaldi beitt gegn írökum. Dodds kveður sérfræðinga tímaritsins ’hafa komist að eftirfar- andi niðurstöðum: 1. Saddam bíður eftir árás banda- manna en gefst síðan upp þegar hann gerir sér ljóst að staðan er vonlaus með þeim orðum að á þann hátt hyggist hann bjarga írak frá því að lenda í klóm „vestrænna heimsvaldasinna". Bardögunum lýk- ur á nokkrum klukkustundum. 2. Bandamenn gera stórfelldar loft- árásir á írak. Saddam kallar innrás- arliðið heim frá Kúveit til að freista þess að bjarga því sem bjargað verð- ur. Bandamenn vinna sigur á tveim- ur eða þremur dögum. 3. Eftir loftárásir bandamanna láta hersveitir þeirra til skarar skríða gegn innrásarliði íraka í Kúveit. Uppláusn ríkir innan íraska hersins, hermenn gera uppreisn og flótti brestur á liðið. Bandamenn ná mark- miði sínu á einni viku. 4. Hersveitir íraka beijast af krafti og vamir þeirra reynast vel skipu- lagðar. Bandamenn vinna sigur eftir að bardagar hafa staðið í um 17 daga. Kjarnorkuvopnum ekki beitt Dodds segir að kjarnorkuvopnum yrði aðeins beitt ef hætta þætti á því að hersveitir bandamanna töpuðu stríðinu. Dodds telur hins vegar óhugsandi að herafli íraka geti unn- ið stríð við Persaflóa.í nýjasta h.efti tímaritisins Newsweek segir að Nor- man Schwarzkopf, yfirmaður herliðs Bandaríkjamanna við Persaflóa, hafi kynnt hugmyndir um að sprengja kjarnorkusprengju yfir írak til að unnt verði að lama öll fjarskipti í landinu með gríðarlegri rafsegul- bylgju. Bush forseti mun hins vegar hafa hafnað þessum möguleika. Serfræðingar eru almennt þeirrar skoðunar að liðsafli íraka muni í mesta lagi fá þraukað í einn mánuð. Neiti Saddam að gefast upp er talið að gripið verði til linnulausra loftár- ása á iðnaðarskotmörk í írak. Flestir eru þeirrar skoðunar að stríðið hefj- ist með stórfelldum loftárásum á mikilvæg skotmörk svo sem flugvelli og stjómstöðvar hersins. I vamar- málaráðuneyti Bandaríkjanna vonast menn til þess að unnt verði að knýja íraka til uppgjafar með þessum hætti á nokkmm dögum. Sérfræðingar tímaritsins virta Flight International segja að skipulagðar loftvamir íraka muni tæpast þola meira en þijár árásir bandamanna. Sérfræðingar era almennt þeirrar skoðunar *ið látið verði til skarar skríða gegn írökum skömmu eftir 15. janúar en þá rennur út frestur sá sem Sameinuðu þjóðimar hafa veitt írökum til að hafa sig á brott frá Kúveit. Colin Powell, forseti bandaríska herrábsins, hefur sagt að þess verði freistað að vinna fullnað- arsigur á sem skemmstum tíma og að slagkrafti heraflans verði beitt af fullum þunga. kanslara Þýskalands og Francois Mitterrand Frakklandsforseta að kanna yrði alla möguleika sem fyrir hendi kynnu að vera til að afstýra styijöld og leysa Persaflóadeiluna friðsamlega. Frakkar hefja eigin friðartilraunir Jean-Pierre Chevenement utanrík- isráðherra Frakka sagði að Banda- ríkjamenn ættu að sýna, írökum þá „pínulitlu kurteisi" að samþykkja að haldin verði alþjóðleg friðarráðstefna fyrir Miðausturlönd í framtíðinni. Það gæti orðið til að leysa Persaflóa- deiluna. Bandaríkjamenn og ísraelar hafa lagst gegn ráðstefnu af þessu tagi til að leysa deilur ísraela og Araba og vanda Palestínumanna. Vestrænir stjórnarerindrekar sögðu í gær að eina hugsanlega leiðin til að koma í veg fyrir styijöld úr þessu og tryggja brottför íraka frá Kúveit væri samkomulag sem leiddi til frið- arráðstefnu síðar. Frakkar hófu eigin friðartilraunir í gær og sögðust myndu reyna fram á síðustu stundu að afstýra stríði. Mitterrand hafði í þessu skyni sam- band við de Cuellar, við leiðtoga Sovétríkjanna, Júgóslavíu og leið- toga arabaríkja í Norður-Afríku. Von var á utanríkisráðherrum Marokkó og Alsírs til Parísar í gær og franski utanríkisráðherrann, Roland Dumas, átti hádegisverðarfund með sendi- herram arabaríkja í París. Bæði sendiherra íraks og Kúveits sóttu fundinn. Mitterrand sagði að allt kapp yrði lagt á að fá Iraka til að fara að fyrirmælum Öryggisráðs SÞ fyrir 15. janúar. Gengi það ekki eft- ir kölluðu þeir yfír sig ógnvekjandi styijöld sem hann sagði að Frakkar myndu taka fullan þátt í. Sendiráðum lokað í Bagdad í gær lokuðu Bretar sendiráði sínu í Bagdad og hélt Harold Walker sendiherra og samstarfmenn hans áleiðis til Jórdaníu á fimm bílum. Bandaríkjamenn sögðu stjómarer- indreka sína sem enn væra í Bagdad myndu yfirgefa írak á morgun, laug- ardag. Astralía kallaði sína sendifull- trúa heim í gær og hvatti um 12.000 ástralska þegna sem dveljast í Mið- austurlöndum að koma sér þaðan fyrir 15. janúar. Þá sagði talsmaður japönsku ríkisstjórnarinnar að gerðar hefðu verið ráðstafanir til að loka japanska sendiráðinu í Bagdad og flytja burt 840 Japani sem enn væru á Persaflóasvæðinu. Þýskir sendi- ráðsmenn hafa þegar farið frá írak. Mauno Koivisto Finnlandsforseti: ^ Eystrasaltsþjóðimar taki tillit til sjónarmiða Moskvu-valdsins Helsinki. Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins. AÐ mati Maunos Koivistos Finnlandsforseta ber Eistlendingum, Lettum og Litháum að taka tillit til sjónarmiða ráðamanna í Kreml, vilji þeir öðlast sjálfstæði á traustum grunni. Koivisto segist einnig hvetja þjóðir EyStrasaltslýðveldanna til að skoða sögu Finna til þess að læra hvernig unnt sé að halda sjálfstæði sínu í nágrenni við Rússa. Koivisto efndi til fréttamanna- fundar í Helsinki sökum þeirra ógn- vekjandi atburða sem átt hafa sér stað í Eystrasaltsríkjunum þremur undanfarna daga og vikur. „Vilji menn endilega eignast óvini er heppilegast að velja óvini sem eru langt í burtu,“ sagði forsetinn er hann var spurður hvernig Eystra- saltsríkjunum bæri að haga sér í milliríkjasamkiptum. Er forsetinn var spurður hvort ungir Eistlend- ingar, Lettar og Litháar á flótta undan sovéskri herlögreglu gætu vænst þess að fá pólitískt hæli í Finnlandi benti forsetinn aðeins á löglega hlið málsins og kvaðst ekki geta sagt til um hvaða ákvæði milliríkjasamningar hefðu að geyma um liðhlaupa. Að undanförnu hefur nokkuð verið rætt um viðbrögð Finna við hjálparbeiðni frænda sinna í suðri, Eistlendinga, og hafa þau verið gagnrýnd. Má því líta á blaða- mannafund Koivistos sem tilraun til að svara þessari gagnrýni. Á dögunum var Edgar Savissar, for- sætisráðherra Eistlands, í heimsókn í Finnlandi en beiðni hans um aukna íhlutun fínnskra ráðamanna fékk dræm viðbrögð. Koivisto vék að þessu og minnti á að Finnar hefðu, líkt óg mörg önnur ríki, viðurkennt í verki innli- mun Eystrasaltsríkjanna í Sovétrík- in. Af þessum sökum gætu Finnar ekki haft nein afskipti af innanríkis- málum Sovétríkjanna. Forsetinn sagðist ekki telja Iíklegt að hervaldi yrði beitt til að brjóta á bak aftur sjálfstæðisbaráttu Eystrasaltsþjóð- anna. Hann vildi hins vegar ekki segja hver viðbrögð Finna yrðu færi svo. Koivisto svaraði ásökunum um að Finnar hefðu sýnt sjálfstæðis- baráttu ríkjanna þriggja lítinn skilning með því að fiillyrða að Finnar hefðu í verki gert meira en flestar aðrar þjóðir. Finnar vildu hins vegar ekki gefa út ótímabærar stuðningsyfirlýsingar, sem gætu orðið til þess að leiða Eistlendinga út á braut sem „stuðningsmenn" þeirra í fjarlægum löndum áræddu síðan ekki að fylgja þeim á. 15 hermenn biðu bana ískriðdreka FÍMMTÁN sovéskir hermenn biðu bana í fyrradag er sprenging varð í skriðdreka þeirra í Bohosudov-herstöðinni fyrir utan borgina Teplice, skammt frá þýsku landamærunum í norðvesturhluta Tékkóslóvakíu. Tékkneska fréttastofan CTK hafði það eftir fulltrúum sovéska hers- ins að bilun í tækjabúnaði skriðdrekans hefði valdið því að sprenging varð í vopnalestinni og við það hefði hann orðið alelda á svipstundu. Myndin er af leifum skriðdrekans.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.