Morgunblaðið - 11.01.1991, Qupperneq 23

22
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. JANÚAR 1991
MORQUFIBLAÐIÐ FÖSTUDAQUR 11. .JANÚAR 1991
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúarritstjóra
Fréttastjórar
Árvakur, Reykjavík
Flaraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Stríðið
hófst 2. ágúst
Morgunblaðið birtir í dag
kafla úr skýrslu Amn-
esty International um mann-
réttindabrot í Kúveit frá því
að írakar réðust inn í landið.
Þar geta menn kynnst því
hvernig aðili, er nýtur alþjóð-
legrar virðingar og trausts,
lýsir voðaverkum hermanna
Saddams Husseins. Virðist
grimmd þeirra og virðingar-
leysi fyrir fólki engin takmörk
sett. Heimurinn allur stendur
nú frammi fyrir þeirri spurn-
ingu, hvort hann ætli að líða
einræðisherra að ryðjast þann-
ig inn í annað land og heija
aðgerðir, sem ekki verður líkt
við annað en þjóðarmorð.
Stríðið við Persaflóa hófst með
innrás íraka í Kúveit 2. ágúst
1990.
Frá því að Kúveit var her-
numið hefur öryggisráð Sam-
einuðu þjóðanna samþykkt 12
ályktanir um að írakar eigi að
draga herafla sinn til baka.
Ályktun 678 sem var sam-
þykkt 29. nóvember heimilar
valdbeitingu til að tryggja að
írakar hverfi frá Kúveit og þar
er þeim veittur frestur til 15.
janúar 1991 til að hlýðnast
ályktuninni. Eftir þann dag er
það ekki í andstöðu við vilja
Sameinuðu þjóðanna_ að her-
valdi verði beitt gegn írökum.
Enn hafa menn ekki gefíð
upp alla von um að írakar sjái
að sér. Fundur utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna og íraks
í Genf á miðvikudag bar því
miður engan árangur. James
Baker, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, benti á að ír-
akar hefðu hvað eftir annað
vaðið í villu, frá því að þeir
réðust inn í Kúveit. Þeir áttuðu
sig ekki á því, hvernig innrás-
inni yrði svarað. Þeir töldu að
með því að beita gíslum fyrir
sig gætu þeir náð einhveijum
árangri. Þeir vonuðu, að þeir
gætu stofnað til klofnings
meðal þjóðanna sem hafa sam-
einast gegn þeim á vettvangi
Sameinuðu þjóðanna. Stærstu
mistök þeirra yrðu, ef þeir átt-
uðu sig ekki á styrk heraflans
sem hefði verið stefnt gegn
þeim og staðföstum vilja til
að beita honum, ef á þýrfti að
halda.
írakar leitast við að dreifa
athyglinni frá ofbeldisverkum
sínum í Kúveit með því að
- krefjast þess að Palestínudeil-
an verði leyst. Réðust þeir inn
í Kúveit og hófu stríðið 2.
ágúst síðastliðinn vegna Pal-
estínu? Þótt Yasser Arafat
leggi einræðisherranum í
Bagdad allt það lið sem hann
má, breytir það ekki örlögum
Kúveita.
Ungar kúveiskar stúlkur
sem horfðu á fólk með hvíta
friðarfána við fundarstaðinn í
Genf í fyrradag sögðu við
fréttaritara Morgunblaðsins:
„Þeir gera sér ekki grein fyrir
að stríðið hófst 2. ágúst.“ Að
þessari staðreynd þyrftu fleiri
að hyggja á þessum örlagatím-
um.
Yitlaust
heimilis-
fang?
Eftir fund gegn stríði í
Reykjavík í gær afhentu
fulltrúar hans Steingrími Her-
mannssyni forsætisráðherra
og bandaríska sendiráðinu
mótmæli sín. Sú spurning hlýt-
ur að vakna, hvort ekki hafi
verið farið með mótmælin á
vitlausan stað.
Hvorki Steingrímur né
bandaríska sendiráðið eru full-
trúar fyrir Saddam Hussein.
Það er til hans sem boðin um
friðaróskir eiga að berast.
Hann hóf stríðið og hefur
stofnað til blóðverkanna í Kú-
veit. Hann neitar að fara að
óskum Sameinuðu þjóðanna.
Þá hefðu fulltrúar fundar-
manna átt að hafa samband
við fulltrúa Sameinuðu þjóð-
anna. Öryggisráð þeirra hefur
gert 12 ályktanir gegn innrás
Iraka. Framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna gerir nú
úrslitatilraun til að fá Iraka til
að sjá að sér fyrir 15. janúar.
Það eru ekki síst arabaríki og
þjóðir þriðja heimsins, sem
standa að aðgerðum og af-
stöðu Sameinuðu þjóðanna
gegn innrásarhernum í Kúveit.
I þriðja lagi hefðu fundar-
menn átt að leita uppi fulltrúa
PLO, því að enginn hefur talað
á glaðhlakkalegri hátt um stríð
við Persaflóa en Yasser Ara-
fat, sem ögraði liðssveitum
Sameinuðu þjóðanna með
þessum hætti: „Þá segi ég vel-
komnir, velkomnir, velkomnir
í stríð!“ írakar líta á PLO sem
bestu bandamenn sína.
23
Amnesty um voða-
verk Iraka í Kúvæt
Amnesty International gaf út
hinn 19. desember siðastliðinn _82
blaðsíðna skýrslu sem nefnist „Ir-
ak. Hernumið Kúvæt. Mannrétt-
indabrot síðan 2. ágúst.“
Svo segir í inngangsorðum
skýrslunnar:
Her frá írak hefur framið víðtæk
og útbreidd brot á mannréttindum
eftir innrásina í Kúvæt 2. ágúst.
Meðal þessara brota eru gerræðis-
fullar og ólögmætar handtökur að
geðþótta; gæsluvarðhald þúsunda
manna, óbreyttra borgara og her-
manna, án dómsuppkvaðningar;
víðtækar og útbreiddar pyntingar á
þessu fólki í gæsluvarðhaldi; upp-
taka dauðarefsingar án dóms og
laga og aftökur á hundruðum
óvopnaðra borgara, þeirra á meðal
barna. Að auki er ekki kunnugt um
örlög hundruða borgara í Kúvæt,
sem hafa algerlega „týnst“ í gæslu-
varðhaldi, en óttast er að margir
þeirra séu látnir. Fram að þessu er
talið að 300.000 Kúvætar hafi flúið
land sitt. Einnig hafa flúið nokkur
hundruð þúsunda erlendra ríkis-
borgara, sem voru við störf í Kú-
væt. Fráságnir þeirra af misbeitingu
valds, sem þeir hafa ýmist orðið
sjónarvottar að eða reynt á sjálfum
sér, hafa birst í fjölmiðlum um heim
allan. í þessari samantekt er sagt
frá nokkrum dæmum um þessa
misbeitingu, en hún t'akmarkast þó
við þær tegundir brota, sem faila
undir starfsvettvang og umboð
Amnesty Internationab
Amnesty Intemational tekur
enga afstöðu til deilunnar við Persa-
flóa og umber ekki eða afsakar
manndráp og aðra ofbeldisverknaði,
sem aðilar deilunnar fremja. Hið
eina sem hér skiptir Amnesty Int-
ernational máli, og það lætur sig
varða, er brot á mannréttindum í
þessu sambandi. Þau mannréttinda-
brot, sem skýrslur em til um frá
2. ágúst, eru í einu og öllu í full-
komnu samræmi við þau svívirði-
legu brot á almennum mannréttind-
um, sem vitað er með vissu, að
hafa verið framin í írak sjálfu í
mörg undanfarin ár. Þau brot eru
staðfést í skjölum sem birst hafa í
fjölmörgum skýrslum frá Amnesty
International. Haldið er áfram að
fullkomna hina altæku stefnu ríkis-
stjórnarinnar í írak um grimmdar-
lega niðurbælingu á öllum frávikum
frá opinberri'stefnu innanlands, af
hvaða tagi sem er, og það er íraska
þjóðin sem áfram er þolandi þessa
hrottaskapar. Amnesty Intemation-
al hefur hvað eftir annað komið
opinberlega á framfæri upplýsíng-
um um ástandið innan íraks. Amn-
esty Intemational harmar, að allt
fram til innrásarinnar í Kúvæt sáu
þjóðir heims ekki ástæðu til þess
að beita íraksstjórn neinum alvar-
legum þrýstingi í því skyni að reyna
að binda enda á þessa misbeitingu
valds á íröskum almenningi.
Hér verða birtir kaflar og endur-
sögn úr þessari skýrslu.
Pyntingar á börnum og
unglingum
Fjölmargir aðrir vitnisburðir em
í vörslu Amnesty Intemational.
Ekki eru nema fáeinir þeirra birtir
í þessari skýrslu. Hér fer á eftir
útdráttur úr vitnisburði manna, sem
haldið var á al-Kadhima-íþróttaleik-
vanginum. í eftirfarandi kafla lýsir
hann ástandi fólks í varðhaldinu
þ. á m. 13 ára drengs:
„Einn hermannanna tók okkur
inn á skvassvöllinn. Við sáum marga
Kúvæta þar á ýmsum aldri, á að
giska frá 13 til 45 ára gamla. Sum-
ir lágu í öngviti eftir pyndingar. Ég
sat við hliðina á þrettán ára gömlum
dreng. Húðlitur hans var orðinn
blár. Ég spurði hann: „Hvað hefur
þú játað á þig?“ Hann svaraði:
„Glæpur minn var að hrópa „Allahu
Akbar“ [það þýðir: Guð er meiri“]
að hveijum einasta kúgara og ég
var pyntaður með rafmagni í fjóra
daga. Skinnið er allt að flagna af
bakinu á mér og.ég get ekki fest
blund nema sitjandi." Þama var
ungur piltur. Hann gat hvorki stað-
ið né haldið á neinu í höndunum af
því að húðin á höndum hans og
fótum var öll brennd og sprungin
og var að rifna og flagna frá. Hann
hafði verið kvalinn með eldblossum.
Ég sá verra en þetta. Þarna var
ungur maður úr andspyrnuhreyfing-
unni. Neglur á tám og fingrum
höfðu verið dregnar af. Hann var
allur blár á hörund eftir misþyrm-
ingar með rafstraumi. Hann var
orðinn blindur, af því að e.k.
vítissóda hafði verið skvett á hann
til að auka kvalræði hans og þján-
ingar. Varla er hægt að segja að
hann hafi verið á lífi lengur. Hann
gerði sér ekki grein fyrir þvi hvað
var að gerast umhverfis hann.
[Hann sagði heimildarmanni nafn
sitt og sagði síðan:] „Annastu for-
eldra mína, af því að ég er einkason-
ur þeirra og þau eiga engan að í
veröldinni annan en mig.“ Ég
spurði: „Af hveiju gerðirðu þetta?“
Hann svaraði: „Mér er ekkert dýr-
mætara en pabbi og mamma...
nema landið mitt... Ef Kúvæt
þyrstir, þá vökva ég það með blóði
mínu.“ Hann fór að syngja: „Ég er
Kúvæti" og ég fór að gráta, ekki
af hræðslu heldur af öllu þessu . ..“
38 ára gömul húsfreyja í Kúvæt
skýrði Amnesty Intemational frá
örlögum 18 ára pilts, sonar ná-
granna hennar. Hann var ásakaður
um að hafa borið út dreifiblöð. Hún
segir:
„Sonur nágranna minna [Amn-
esty International geymir nöfnin hjá
sér] var handtekinn seint í ágúst í
al-Surra-hverfínu, þar sem hann
átti heima. Þetta var eftir kvöldbæn-
ir á föstudegi. Honum var haldið í
tíu daga. Móðir hans fór í al-Surra-
lögreglustöðina en írakarnir sögðu
henni að hann væri ekki þar. Tíu
dögum síðar kom hann fram. Hon-
um hafði verið haldið í al-Farw-
aniyya-lögreglustöðinni. Ég fór yfir
til nágrannanna. Pilturinn hafði
misst málið. Hann gat ekki gengið
lengur með eðlilegum hætti. Hann
hafði verið misnotaður kynferðis-
lega, nauðgað. Rafmagnsstraumi
var hleypt á getnaðarliminn. Raf-
magn hafði líka verið sett í eyrun
og á varirnar. Hann var látinn
hanga á fótunum.“
Nokkur dæmi um nauðganir
Frá septemberbyijun hefur þeim
skýrslum flölgað verulega, sem
Amnesty International berast um
að hermenn frá Irak hafi nauðgað
kúvæskum konum og öðru arabísku
kvenfólki. Skv. heimildum frá
egypskum sendiráðsmönnum var
þremur egypskum flugfreyjum
nauðgað í Hotel Meridien 3. ágúst.
Egypsk hjúkrunarkona, sem vann í
Múbarak-sjúkrahúsinu fram í fyrstu
daga septembermánaðar, hefur
skýrt Amnesty Intérnational frá því
að hún viti um nokkrar arabískar
konur, sem leituðu hjálpar í sjúkra-
húsinu eftir að hafa verið nauðgað.
Hún hafði sjálf tekið þátt í athugun
á rúmlega tvítugri Palestínu-stúlku,
og var ekki um neitt að villast. Hún
hafði verið tekin með valdi. Hjúkr-
EMBARGOED FOR 19 DECEMBER 1990
amnesty international
IRAQ/OCCUPIED KUWAIT
HUMAN RIGHTS VIOLATIONS SINCE 2 AUGUST
DECEMBER 1990
Widespree
Iraqi for
These ir>c
of thousa
widesprea
of the de
hundreds
addition,
having ef
them are
have fled
foreign n
abuses th
worldwide
abuses, c
Amnesty I
Amnes
the Gulf,
violence
concerns
place in
reported
known to
which hai
numerous
all forms
the peop'.
has repei
and regri
internat:
pressure
This i
Huinan-Bi«
14/16/90;
Anyone wí
should ci
INTERNATIONAL
Al INDEX: MDE 14/16/90
DISTR: SC/CO/GR
EMBARGOED FOR 19 DECEMBER 1990
Al INDEX: MDE 14/16/90
DISTR: SC/CO/GR
IRAQ/ÖCCUPÍED KUWAIT
HUMAN RIGHTS VIOLATIONS SINCE 2 AUGUST
DECEMBER 1990
Amnesty International
International Secretariat
1 Easton Street
London WC1X 8DJ
United Kingdom
unarkonan sagði, að hún hefði farið
að vinna í sjúkrahúsinu um miðjan
ágúst. Palestínu-stúlkan var þar þá
og í móðursýkiskasti. Þær upplýs-
ingar fengust um hana, að hermenn
hefðu handtekið hana og farið með
hana í Hawalli-hverfið, þar sem
fimm þeirra nauðguðu henni. Dag-
inn áður en hjúkrunarkonan hóf
störf á Múbarak-sjúkrahúsinu fékk
kúvæsk kona þar hæli. íraskir her-
menn höfðu nauðgað-dienni heima
hjá henni í al-Salmiyya. Kúvæskur
læknir, sem var í þjónustu Rauða
hálfmánans, skýrði Amnesty Intern-
ational frá því að hann vissi um
fimmtán nauðganir í al-Jahra’,
fimmtán í al-Rigga, og þijár konur
voru teknar með valdi í Fæðingar-
heimilinu. Fómarlömbin voru af
mörgum þjóðernum. Meðal þeirra
voru konur frá arabalöndum.
Egypskur læknir, sem vann í al-
Sabah-sjúkrahúsinu, sagði Amnesty
International þetta:
„Ég þekki kúvæska konu í al-
Jabiriyya, sem á 19 ára gamla dótt-
ur. . . Því miður get ég ekki sagt
ykkur nöfn þeirra því að þær eru
af mjög þekktri og virtri ætt. Þetta
var seinast í ágúst. .. dóttirin fór
út til þess að reyna að fínná ein-
hvern mat. Þrír óbreyttir hermenn
frá írak og einn liðsforingi fóru að^
eltá hana og vildu taka hana nauð-
uga. Hún slapp aftur inn í húsið
undan þeim. Þeir ruddust inn. Móð-
irin kom- að og bað stúlkunni griða.
Hún bað þá um að nauðga henni
ekki og höfðaði til þess að hún
væri aðeins ung mær, hrein mey.
Hún bað þá fremur um að nauðga
sér, láta sig koma í stað dóttur
sinnar. Þeir gerðu það.“
Kúvæsk kona [Amnesty Inter-
national gefur nafnið ekki upp], sem
flýði ættland sitt 29. nóv., skýrði
frá því að íraskir hermenn hefðu
hótað að naugða henni og systur
hennar, að bróður þeirra ásjáandi.
Bróðirinn var blaðamaður, handtek-
inn vegna grunsemda um þátttöku
í andstöðuaðgerðum. Konan sagði
þetta ástæðuna fyrir flótta sínum
frá Kúvæt, og hún lýsti í smáatrið-
um atburðum, nauðgunum, sem hún
þekkti. Meðal þeirra var það, þegar
fjórum ungum, kúvæskum systrum
var nauðgað fyrir framan föður
þeirra um miðjan nóvember í al-
Rumaithiyya. Hún hafði sjálf séð
kúvæska stúlku sem haldið var al-
gerlega klæðlausri í tvær vikur
(fram að 29. nóv.) í lögreglustöðinni
í Sabah al-Salem. Augljóst var að
henni hafði margsinnis verið nauðg-
að af íröskum hermönnum í lög-
reglustöðinni.
Kúvæskur kvensjúkdóma- og
fæðingarlæknir, sem vann í Fæðing-
• arheimilinu og flýði land um miðjan
nóvember, gaf þessa skýrslu um tvö
nauðgunarfórnarlömb, sem hann
hafði sjálfur rannsakað:
„Jórdönsk stúlka. Aldur um 20
ár. Nauðgað af 5 íröskum hermönn-
um. Hún skýrði svo frá að henni
hefði verið rænt þegar hún fór út
til að fínna eitthvað í matinn. Þeir
beittu hana valdi, nauðguðu henni
og köstuðu síðan frá sér á götuna.
Kúvæskur drengir fundu hana á
strætinu og komust með hana í
sjúkrahúsið. Við rannsókn mína
kom í ljós að sköp og leggöng voru
þrútin vegna víðtækrar gegnum-
þrengingar. Viðkomandi var enn-
fremur klóruð, rispuð, særð og mar-
in í andliti; á baki og á höndum.
Hún var í sefasýkikasti."
[11. nóvember]: „Ég var staddur
í slysavarðstofu þegar íraskir lög-
regluþjónar komu með tvær stúlk-
ur. [í ljós kom að þær voru systur.]
Önnur var ógefin mey, 22 ára að
aldri. Hún sagði mér að þær systur
hefðu verið sofandi heima hjá sér
klukkan sex að morgni þegar íra-
skir hermenn komu og ráku þær
upp á loft, þar sem Ijölskyldunni
var safnað saman. Síðan var farið
með hana niður á neðri hæð. Meðan
þar var dvalist nauðgaði hermaður
henni nokkrum sinnum í endaþarm-
inn. Við rannsókn fann ég fjögurra
sentimetra langt sár milli enda-
þarmsops og skapa. Ég setti í hana
saum með fimm nálsporum. Ég tók
einnig eftir marblettum og skrámum
á líkama hennar vegna mótspyrnu.
Þá sagði hún mér að írakarnir hefðu
einnig komið með systur hennar,
en það hefði líka verið ráðist á hana.
Ég tók systurina því einnig til skoð-
unar. Hún var 26 ára, gift. Ég Sá
að henni hafði bæði verið nauðgað
um leggöng og endaþarm. Hún
sagði mér þá að sér hefði verið
nauðgað. Eftir valdbeitinguna höfðu
hermennirnir stolið því, sem fjöl-
skyldan átti af peningum og gulli.
Ég hef heyrt margar frásagnir af
sams konar dæmum, en konurnar
koma ekki í sjúkrahúsin vegna þess-
arar smánar og skammar, sem þær
hafa orðið fyrir.“
Morð á nýfæddum börnum
Að auki eru skýrslur um meira
en 300 fyrirbura [börn, sem fæðast
fyrir tímann], er dóu, eftir að írask-
ir hermenn tóku þá úr hitakössum.
Kössunum var síðan stolið. Skýrslur
eru til um slíkan dauðdaga ung-
barna frá al-Razi-sjúkrahúsinu, al-
’Addan-sjúkrahúsinu og Fæðingar-
heimilinu. Þetta segir læknir, sem
starfaði hjá Rauða hálfmánanum
[sambærileg stofnun við Rauða
krossinn meðal kristinna þjóða]:
„Fyrirburar í Fæðingarheimilinu
dóu, eftir að íraskir hermenn höfðu
tekið þá út úr hitakössum. Þetta
gerðist í ágúst, skömmu eftir inn-
rásina. í Fæðingarheimilinu létust
312 börn með þessum hætti. Sjálfur
var ég viðstaddur, þegar 72 þeirra
voru grafín samtímis í grafreitnum
í al-Rigga.“
Annar læknir, sem vann í al-
’Addan-sjúkrahúsinu, skýrði frá því,
að bróðir hans hefði gerzt grafari í
sjálfboðaliðavinnu. 36 ungbörn, sem
voru drepin með þessum hætti, voru
grafín aðeins á einum og sama degi
í einum grafreit. Þetta var í ágúst.
Við höfum vitnisburð sjónarvotts að
slíkum morðum í al-’Addan-sjúkra-
húsinu. Fimmtán ára gömul stúlka
bar vitni frammi fyrir Mannrétt-
indanefnd bandaríska Þjóðþingsins
hinn 10. október:
„í annarri viku eftir innrás gaf
ég mig fram til sjálfboðaliðastarfa
við al-’Addan-sjúkrahúsið . . . Ég
var yngsti sjálfboðaliðinn. Þarna sá
ég íraska hermenn með byssur koma
inn í sjúkrahúsið. Þeir fóru inn í
herbergi, þar sem 15 nýfædd börn
lágu í hitakössum. Þeir tóku ung-
börnin upp úr hitakössunum. Þeir
fóru burtu með kassana og skildu
börnin eftir á köldu gólfinu til að
deyja. Þetta var hryllilegt.“
. Kúvæzkur læknir, sem vann við
al-Razi-sjúkrahúsið,... nefndi
nokkur dæmi. [Hér er eitt þeirra:]
„Ég þekki konu, sem hefur lengi
verið óbyija. Loks nú á þessu ári
eignaðist hún ijórbura, þijú svein-
börn og eitt meybarn. Hún ól þau
á sjöunda mánuði meðgöngutíma,
svo að þau voru sett í hitakassa.
Tveimur klukkutímum eftir barns-
burðinn, var herini skipað að fara
burtu úr sjúkrahúsinu. Næsta dag
var hringt þaðan heim til hennar
og henni sagt að koma og hirða
börnin sín. Hún kvaðst ekki geta
séð um þau, þar eð þau þörfnuðust
sérstakrar umönnunar og næringar.
Þá var sagt í símann: „Eins og þú
vilt.“ Konan hraðaði sér til sjúkra-
hússins og komst að því, að börnin
höfðu verið tekin út úr hitakössun-
um. Hún fór með þau heim. Næsta
dag dóu þau öll, hvert á fætur öðru.“
Faðir segir sögu af sjö sonum
53 ára gamall flóttamaður frá
Kúvæt gaf Amnesty International
skýrslu, sem hér er stytt og endur-
sögð: Ég átti sjö syni. Hinir elztu
fímm voru í kúvæzka hernum og
eru horfnir. Yngstu synirnir voru
heima, Hassan, 24 ára gamall kenn-
ari, og Abdúlla, 18 ára skólanem-
andi. Irakar komu fjórum sinnum
heim. Þeir voru að leita að mönnum,
sem höfðu verið í kúvæzka hernum.
Eftir hernámið var Hassan í sjálf-
boðaliðavinnu við kaupfélagið í
sveitinni, en Abdúila fór til að hjálpa
gröfurunum í grafreitnum í al-
Rigga. Irakarnir leituðu í öllu húsinu
í hvert skipti, sem þeir komu. I
fjórða skiptið, 16. sept., handtóku
þeir báða piltana. Þeir börðu Hassan
með málmstöng í magann, unz hon-
um fór að blæða útvortis. Abdúlla
hentu þeir til jarðar og tröðkuðu á
honum í hermannastígvélunum. Svo
fóru þeir með þá. í átta daga og
átta nætur vissum við ekkert um
þá. Á níunda degi komu þeir með
Abdúlla heim. Þetta var kiukkan
átta um morguninn, og ég var að
ljúka við morgunbænir. Ég heyrði
hringingu frá dyrabjöllunni og síðan
tvo skothveUj. Ég hljóp niður stig-
ann og opnaði útidymar. Ég sá
Abdúlla minn liggjandi á jörðinni.
Hann var með svart bindi um aug-
un. Þeir höfðu skotið hann í höfuð-
ið. Hann var dáinn. Við bjuggum*
um líkið og fluttum það til greftrun-
ar. Þegar við komum aftur heim,
gekk Palestínumaður, sem ég þekki
ekki, að mér og spurði, hvort ég
væri faðir fimm hermanna og nefndi
þá alla með nafni. Ég játaði því, og
hann sagði: „Varaðu þig. Synirþínir
voru í hernum. Þú ættir að fíýja.
Annars koma þeir eftir þér.“ Næstu
viku var ég í felum, svaf eina nótt
á hveijum stað. Svo fannst mér ég
verða að fínna síðasta soninn, Hass-
an. Ég fór í fímm lögreglustöðvar.
Ég var hæddur í orðum. Að lokum
frétti ég, að hann væri í Markaz
al-Ib’-ad. Hermennirnir þar sögðust
geta selt mér hann fyrir sjónvarps-
tæki, vídeó-tæki og 500 dínara. Ég
útvegaði þetta. Eftir margra
klukkustunda bið, var Hassan bor-
inn út. Hann getur ekki gengið leng-
ur. Mér tókst að koma honum heim
til mágs míns í al-Rumaithiyya.
Honum hafði verið misþyrmt hroða-
lega. Andlitið var stokkbólgið eftir
barsmíðar. Ég þorði ekki að fara
með hann í neitt sjúkrahús. Ég beið,
þangað til mér tókst að taka hann
með mér burtu frá ættjörðinni.
Reglan um aftökur fyrir
framan fjölskylduna
„Upp úr miðjum ágúst fórum við
að fá 4-5 lík daglega í stöðina okk-
ar. Það var meðaltalið, en suma
dagana gátu þau orðið 10. Öll líkin
voru af karlmönnum á ýmsum aldri.
Hinn yngsti hefur verið um 16 ára.
18. ágúst fengum við lík af 12 ára
telpu. Margir karlmannanna, sem
SJÁ BLS. 27
Áður en írakar brutu andspyrnu Kúvæta á bak aftur mótmæltu
kúvæskar konur á götum úti.
SUNDURLIÐUN
Á PYNTINGAR-
AÐFERÐUM
Hér fer á eftir flokkun á dæmum um pyntingar og illa með-
ferð, sem Amnesty International hafa borist síðan 2. ágúst og
fram í desember. Sum þeirra eru studd læknisvottorðum og ljós-
myndum. Skýrslur um þetta eru í einu og öllu í fullkomnu sam-
ræmi við pyntingaraðferðir og illa meðferð, sem vitað er, að
hefur viðgengist í Irak í mörg umliðin ár_[sjá einkum skýrslu
Amnesty International í apríl 1985, „Pyntingar í írak 1982—
1984) og ársskýrslur samtakanna]...
1. Fólk er barið alls staðar á
líkamanum. Hér er talið með þeg-
ar það er slegið með krepptum
hnefa, lamið með flötum lófa,
barið með karate-höggum og
sparkað í það með þungum her-
mannaklossum og stígvélum.
Einnig er talið með þegar það er
barið með áhöldum, en meðal
þeirra eru stafir, málmstengur,
svipur, stálreipi, kaðlar, vatns-
slöngur, gúmmíkylfur og byssu--
skefti, sem notuð eru eins og bar-
efli.
2. „Falaqa" er notað um lang-
varandi barsmíð á iljar. Stundum
er fanginn neyddur tii þess að
ganga eða hlaupa á eftir.
3. Gæzlufanginn er hengdur
upp á fótunum, eða höndunum,
sem hafa þá verið bundnar saman
fyrir aftan bak.
4. Fanginn er bundinn við
vængi loftræstingarviftu uppi
undir lofti, látinn hanga og barinn
meðan snældan snýst.
5. Handleggir eru brotnir, fót-
leggir og rifbein. Öxl og olnboga
kippt úr liði.
6. Fanganum er Iyft hátt á loft
og síðan látinn detta. Beinbrot
fylgja stundum.
7. Þrýst fast á fíngur með
klemmu eða þvingu.
8. Fanginn er skorinn og ristur
með hnífum í andliti, á handleggj-
um eða fótleggjum.
9. Neglur dregnar af tám og
fingrum.
10. Hola boruð í fótlegg með
nafri.
11. Tunguskurður og eyrna-
skurður (líffærin skorin af í heilu
lagi).
12. Augu krækt úr augntóftum.
13. Gelding.
14. Naglar negldir í hendur.
15. Húðstungur með pijónum
eða vírhefturum.
16. Kúlu skotið úr byssu af ör-
skotsfæri í hand- eða fótlegg;
synjað um læknishjálp.
17. Konum (hreinar meyjar með-
taldar) nauðgað; svo og drengjum
og piltum.
18. Flöskuhálsum, stundum stút-
brotum, stungið inn í endaþarm.
19. Snæri vafið um reðurinn og
síðan hert fast að.
20. Lofti dælt um pípu inn og
upp um endaþarm. Þetta er eink-
um gert við unga drengi.
21. Rafstraumi hleypt á við-
kvæma líkamshluta. Meðal þeirra
eru eyru, varir, tunga, fíngur, tær
og æxlunarfæri. Stundum er
fanginn bleyttur með vatni áður
en rafstraumi er hleypt á. Ymis
rafmagnstæki eru notuð. Meðal
þeirra eru rafmagnsstafir og
stautar, svo og rafmagnsvírar
með klemmum, (líkjast rafmagn-
sköplum sem notaðir eru til að
endurhlaða rafhlöður í bílum, en
heldur minni).
22. Ýmsir staðir á líkamanum
eru brenndir svo sem kynfærin.
Ýmis heimilistæki eru oft notuð
til þess, oft straujárn. Stundum
er notast við opinn eld, loga eða
blossa.
23. Drepið er í vindlingum í aug-
um fanga (augnalokinu lyft áður)
eða á öðrum stöðum líkamans.
Nefna má getnaðarfæri karla og
fæðingarveg kvenna, geirvörtur,
bringur og hendur.
24. Heitu og köldu vatni er au-
sið til skiptis yfír fangann.
25. Fanginn er Iokaður inn í
mjög köldu herbergi (loftkældu)
í nokkrar klukkustundir en síðan
er hann skyndilega settur í heitt
herbergi.
26. Einhveiju sýruefni er skvett
á húðina.
27. Brennandi eða tærandi efn-
um (vítissóda) er skvett í augu.
Fanginn verður blindur.
28. Andlitshárum (einkum
skegghár) er kippt burtu með
flísatöngum, klípitöngum og litl-
um naglbít.
29. Blýþungum hlutum hlaðið
ofan á fanga.
30. Hrækt upp í munn fanga.
31. Fangar látnir stikna naktir
í sólskini klukkustundum saman
án þess að fá vatn.
32. Aftökuleikur eða gerviaf-
taka. Meðai aðferða skulu þessar
nefndar: Höfði fanga er haldið
niðri í vatni uns honum liggur við
drukknum; hermt .er eftir form-
legri aftöku frammi fyrir aftöku-
sveit með byssur; byssu er haldið
að höfði fangans eða byssuhlaupi
stungið í munn honum og tekið í
gikkinn að lokum.
33. Gæslufanginn er neyddur til
þess að horfa á aðra pínda eða
hlusta á kvalaöskur þeirra.
34. Skyldmenni fangans eru
kvalin eða þeim nauðgað í návist
hans eða hennar. Þeim er líka oft
hótað að slíkt verði gert.
35. Gæslufanganum er hótað
með pyndingum (t.d. að vera
bundinn í rafmagnsstólinn, „al-
Kursi al-Rajjaj“) eða með dauða
(t.d. með því að honum verði
stungið ofan í sýrukerald).
36. Læknishjálp bönnuð.
37. Svipting svefns, matar, vatns
og fersks lofts. Ekki leyft að fara
á salerni eða þvo sér.
38. Fanginn er niðurlægður með
klámyrðum og smánaður með
ærumeiðingum.