Morgunblaðið - 17.03.1991, Blaðsíða 5

MÖRGfÖNÖLAÐIf/ SONNUÍýÁÖUÖ^ir'
0 5
segir m.a. að sannað teljist að
mennirnir hafi hleypt af stokkunum
og rekið þessa peningakeðju. Því
er hins vegar hafnað að þetta til-
tæki sé brot á hegningarlögum.
Hins vegar er þetta talið brot á
lögum um happdrætti, hlutkesti og
happaspil. Mennirnir þrír voru
dæmdir í 5.000 króna sekt hver eða
fimm daga varðhald sem vararefs-
ingu. Jafnframt kemur fram að
framangreindum dómi verði eigi
áfrýjað af ákæruvaldsins hálfu.
Dagar spennu og peninga
Velþekktur veitingamaður í
Reykjavík er einn þeirra sem þátt
tóku í fyrrnefndri peningakeðju. í
samtali við blaðamann sagði hann:
„Ég var að vinna í veitingahúsinu
Glaumbæ þegar þetta var og þang-
að var komið með þessi bréf. Eg
sló til og borgaði mig inn tvöfalt.
Ég átti rösklega 8.000 krónur til í
eigu minni og það fór nánast allt í
bréfin svo ég átti lítið til að lifa af
næstu daga. Ég seldi strax vinum
og kunningjum bréfín og svo tók
við annasamur tími. Það var stöðug-
ur straumur af fólki til að borga,
frá morgni til kvölds var alltaf ein-
hver við dyrnar. Ég heyrði talað
um mann sem bjó í Kópavogi og
var framarlega á listanum eins og
ég. Hann var í miklum önnum við
að taka við peningum þegar lögregl-
an mætti á staðinn á mótorhjóli.
Hann tók peningana og hljóp með
þá niður í kjallara til að fela þá.
En þegar til kom var lögreglan
mætt til að borga eins og hinir. Það
voru allir í þessu. Fólk var í þús-
undavís í kringum eyðibýlið Stekk
í Hafnarfirði, þar sem skrifstofan
var. Ég græddi 230 þúsund krónur
á þessu, ég giska á að það sé um
ein milljón króna á núgildandi verð-
lagi. Auðvitað töpuðu einhveijir á
þessu, en varla meira en rösklega
fjögur þúsund hver. Það voru fáir
tvöfaldir í leiknum eins og ég, sem
alltaf hef verið áhættunnar maður.
Þessir dagar sem þetta stóð yfir eru
í minningunni markaðir mikilli
spennu og miklum peningum. Á
eftir leið mér eins og ég hefði feng-
ið hæsta vinning í happdrættinu."
Ogæfan hefur ekki hrinið á mér
FLEYGÐIHÓTANAKEÐJUBRÉFI
elga Einarsdóttir bóka-
vörður er ein þeirra fjöl-
mörgu sem fengið hafa
keðjubréf, og það raunar fleiri en
eitt. „Ég fékk í fyrsta skipti keðju-
bréf þegar ég var 14 ára gömul.
Það var úr póstkortakeðju. Maður
átti að senda eitt póstkort og þijú
afrit af keðjubréfinu til vinkvenna
sinna. Ég gerði þetta og beið síðan
eftir þeim 165 póstkortum sem
mér áttu að berast innan tiltekins
tíma. Ég ffjkk tvö kort. Það er það
mesta sem ég hef haft út úr keðju-
bréfum um ævina. Fékk ég þó
mörg keðjubréf á unglingsárum
mínum og sendi þau stundum
áfram en sleit aðrar keðjur með
vondri samvisku. En svo fékk ég
fyrir nokkrum árum keðjubréf sem
kom með jólapóstinum og ég tók
það upp á aðfangadagskvöld. Það
var skrifað á vondri íslensku, lík-
lega illa þýtt, og það var undir-
skrifað Vinur, en nafnlaust að öðru
leyti. Bréfið var á þá leið að ég
var beðin að senda 10 dollara inná
íslenskan gíróreikning og skrifa
fimm bréf og senda vinúm mínum.
Þessir peningar áttu að fara beint
til alþjóðlegrar hjálparstofnunar í
Ameríku, stóð í bréfinu. En gérði
ég ekki einsog þama var fyrir lagt
þá kvaðst bréfritari ekki taka
ábyrgð á afleiðingunum. Sagt var
frá konu sem sendi bréfið ekki og
lenti í bílslysi, einhver maður sendi
bréfið heldur ekki og varð fyrir
því að konan hans fór frá honum
með besta vini hans, helgina eftir
að hann átti að skila af sér pening-
unum. Loks var greint frá konu
sem einnig lét undir höfuð leggjast
að senda bréfið og fékk hæsta
happdrættisvinning á miða sem
hún hafði gleymt að endurnýja.
Loks voru svo dæmi um tvo menn
sem sendu bréfin og peningana.
Annar fékk hæsta vinning á happ-
Helga Einarsdióttir
drættismiða sem hann átti og hin-
um gekk allt í haginn og varð sá
vellrikur á stuttum tíma.
Nú, ég tók nú bara bréfíð, reif
það og henti því í ruslakörfuna.
Krakkarnir mínir spurðu mig hvað
þetta væri, því óvanalegt var að
einhver úr fjölskyldunni rifi jóla-
póstinn á aðfangadagskvöld, en ég
eyddi því. í minni fjölskyldu höfum
við haft fyrir sið að taka upp jóla-
póstinn á aðfangadagskvöld og
lesa hann upphátt hvert fyrir ann-
að. Þrátt fyrir hina óheillavænlegu
spá vil ég ekki meina að þetta til-
tæki mitt hafi valdið mér ógæfu.
Þetta var að vísu á umbrotatímum
á ævi minni en eigi að síður hefur
mér heppnast alveg prýðilega það
sem ég hef tekið mér fyrir hend-
ur. Ógæfan hefur því ekki hrinið
á mér. Hins vegar finnst mér dálít-
ið svivirðilegt að senda fólki svona
bréf. Margir eru svo hræddir við
það sem gæti gerst að þeir þora
ekki „að standa uppi í hárinu“ á
svona löguðu.“
Það er mun skemmtilegra að fá
gamansöm keðjubréf. Ég fékk eitt
slíkt fyrir mörgum árum. Mér þótti
orðalag þess fyndið, sérstaklega
.lýsing á þreyttum eiginkonum,
gráum og guggnum með kálfslapp-
ir. Bréfið kom frá Svíþjóð og fyrir-
mæli þess voru í stuttu máli á þá
leið að ég skyldi senda afrit af því
til fimm vinkvenna minna, sem lík-
lega væru orðnar svolítið þreyttar
á eiginmönnum sínum. Svo skyldi
ég taka manninn minn og pakka
honum inn og fara með hann á
næstu póststöð og póstleggja hann
til þeirrar sem efst var á blaðinu.
Ég man að sú sem efst var á blað-
inu þegar það kom til mín var
þekkt kona úr jafnréttisbarát-
tunni. Hún átti því að fá manninn
minn. Innan þriggja vikna átti ég
svo að fá senda 360 menn sem ég
mátti velja úr en átti svo að henda
hinum eða endursenda þá, sam-
kvæmt bréfínu. Ég sendi nokkmm
vinkonum mínum afrit af bréfinu
og við töluðum um þetta við menn-
ina sem átti að póstleggja. Þeim
fannst þetta ekkert fyndið og alls
ekki sæma konum í jafnréttisbar-
áttu að taka þátt í slíliu gamni.
Jafnvel þó góðar vinkonur þeirra
væru efstar á blaði tóku þeir því
víðsfjam að vera sendir eitt né
neitt. Við sátum því uppi með okk-
ar menn og fengum að vonum aldr-
ei sendan neinn af hinum 360 sem
lofað hafði verið.
Ég held að keðjubréf geri í flest-
um tilvikum ekki neinn skaða. Að.
vísu bakar þetta fólki fyrirhöfn en
hún er þó mun minni síðan ljósrit-
unartæknin kom til sögunnar. Hins
. vegar sé ég ekki að þau hafi neinn
tilgang. En hin óbeinu eða beinu
hótunarbréf finnst mér aftur á
móti nánast ógeðsleg. Það er svo
margt fólk sem á í erfiðleikum og
þolir illa að fá svona sendingar
ofan á bágindi sín. Þetta ber í sér
vondar óskir og margir trúa því
að hugur manna geti haft áhrif.
Ég er sjálf á þeirri skoðun að það
geti haft áhrif hvernig hugsað er
til manns. En fólk verður þá að
vera opið fyrir slíku. Bréf einsog
það sem ég henti forðum daga er
auk þess tilraun til fjárkúgunar.
Það er jafnframt athyglisvert að
hið „góða“ sem átti að henda var
allt i formi peninga.
Kaldi stóliinn
En þó ég henti þessu umrædda
bréfi get ég ekki hvítþvegið mig
af allri hjátrú. Ég get sagt sem
dæmi að ég keypti mér fyrir
nokkru gamlan ruggustól. Ég
keypti hann rykfallinn og svolítið
bilaðan á fomsölu. Mér var sagt
að hann væri nýlega kominn frá
Danmörku og væri um það bil 200
ára. Hvort hann er svo gamall
veit ég ekki, en gamall er hann.
Ég fór með stólinn heim og þreif
hann og setti hann svo inn í lítið
herbergi þangað til ég gæti látið
gera við hann. En seinna um dag-
inn fann ég allt í einu að stóllinn
var ekkert hrifinn af að vera kom-
inn til mín. Það tók stólinn mánuð
að sættast við mig. Þennan mánuð
fann ég að stöðugt lagði frá honum
kulda. Ég opnaði þó inn til stólsins
á morgnana en ég lokaði inn tií
hans á kvöldin. Endranær hef ég
alltaf opið þetta herbergi. Ég skildi
stólinn eftir þegar ég fór norður á
land til að vinna þar um tíma. En
þegar ég kom aftur fann ég að
stóllinn var orðinn sáttur við mig.
Ég hugsa helst að þessi stóll hafi
verið áður á fínni heimilum en
mínu og það hafí valdið þessari
óþægilegu ólund hans við mig. Ég
hef trú á að fólk sendi frá sér orku,
hugsanlega geta hlutir sent frá sér
orku líka.
NÓA-NÝJUNG:
LIMMIÐAR MEÐ DYRUNUM HANS NOA FYLGJA HVERJU EGGI
Gómsæt súkkulaðiskel frá NÓA - SIRÍUS bíður þí
- úr besta hráefni,
fyllt Ijúffengu sælgæti og málshættinum þínum.
VJOXSVONISAlOnV QNVipH