Morgunblaðið - 17.03.1991, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ SAMSAFIUIC^SmNt'^AOUR. 17. ,MARZ,L99,1
€ «31
Guðmundur Jónsson sem Rigoletto, leikstjórinn Simon Edwardsen frá óperunni í Stokkhólmi, og
Stefán íslandi sem hertoginn.
Að tjaldabaki: Við
hljóðfærið situr dr.
Urbancic, sem æfði
sönginn og hljóm-
sveitina og stjórn-
aði óperunni. Aðrir
á myndinni eru frá
vinstri: Guðmunda
Elíasdóttir, Krist-
inn Hallsson, Ævar
Kvaran, Bjarni
Bjarnason, Stefán
íslandi, Svanhvit
Egilsson, Guð-
mundur Jónsson,
Else Mhr og Simon
Edwardsen. Þau
Bjarni og Svanhvít
tóku ekki þátt í
sjálfri sýningunni
en sungu hlutverk
hertogans og Gildu
á æf ingum áður en
Stefán og Else
komu til landsins.
fe
1421
SIMTALIÐ...
ER VIÐ GÍGJUSÓLVEIGU GUÐJÓNSDÓTTUR HJÁITCÁ
ISLANDl
Félagsskapur gegn
ceimni og óframfæmi
42105
Hjá ITC á íslandi, góðan dag.
- Góðan dag, þetta er Brynja
Tomer á Morgunblaðinu. Mig lang-
aði að fá uppiýsingar um félags-
skapinn. Er hann eingöngu fyrir
konur?
Nei, en upphaflega var hann
stofnaður fyrir konur, í Banda-
ríkjunum árið 1938 og á íslandi
1972. Frá árinu 1987 hefur félags-
skapurinn verið opinn báðum kynj-
um hér á landi. Konur eru samt
ennþá í miklum meirihluta.
- Hvað eru margir félagar á ís-
landi?
Aðilar eru 360 núna og starfa í
19 deildum víðs vegar á landinu.
- Hvað gera ITC-aðilar?
Þeir hittast á reglulegum deild-
arfundum sem haldnir eru tvisvar
í mánuði. Þar er fundarsköpum
fylgt vel eftir. Ákveðið fundarstef
eða þema er yfirskrift hvers fundar
og er hluta fundarins varið í um-
fjöllun út frá stefinu. Við flytjum
ræður og ávörp á fundunum og
vinnum að margvíslegum félags-
málum sem eru fastir liðir á fund-
um okkar.
- Er þetta einhvers konar nám-
skeið í ræðumennsku?
Já og nei. Hjá ITC eru kennd
fundarsköp og lögð áhersla á ýmis-
konar nefndarstörf.
Við skiptum með
okkur verkefnum
og ætlast er til að
allir aðilar séu virk-
ir. Þannig er hægt
að öðlast góða
þjálfun í stjórnun
og almennum
nefndarstörfum.
Þetta er afskaplega
skemmtilegur fé-
lagsskapur sem
eykur félagslegan
þroska. Við leggj-
um áherslu á mál-
vöndun og að fólk
tjái ,sig í töluðu
Gígja Sólveig Guðjónsdóttir
máli samkvæmt almennum fundar-
reglum og á góðu íslensku máli.
-Hvernig gengur fólk í félagið?
Fólk leggur inn umsóknir um
inngöngu í deildir eftir að hafa
kynnt sér félagsskapinn. Við mæl-
um með því að fólk komi á tvo til
þijá deildarfundi til að kynna sér
starfið áður en það sækir um inn-
göngu. Nýir aðilar fá tiltölulega
létt verkefni til að spreyta sig á,
en smám saman þyngjast þau.
- Ég hef heyrt talað um bóka-
og leikritakynningar hjá ykkur.
Geturðu sagt mér meira um það?
Stundum felast verkefnin, sem
ég greindi frá áðan, í því að lesa
ákveðnar bækur, sjá leiksýningar
eða aðra menningaviðburði og
segja síðan frá þeim í ræðu á næsta
fundi. í þessu felst töluverð vinna
sem er afar skemmtileg og gef-
andi. Það er þægileg tilfinning að
geta tjáð sig og sagt skoðanir sínar
hvort sem það er innan heimilisins
eða á fjölmennum fundi. Stundum
koma til okkar fyrirlesarar sem
flytja erindi lim margvísleg mál-
efni. Einnig eru stundum hring-
borðsumræður hjá okkur um það
sem er efst á baugi í þjóðfélaginu.
- Hefur þú verið lengi í þessum
félagsskap?
Ég byijaði árið 1986 og finnst
alltaf jafn gaman.
Þessi félagsskapur
hefur gefið mér
mikið og ég veit að
hann á erindi til
margra. Hann
hjálpar fólki að
vinna bug á ófram-
færni ög feimni
sem heftir okkur
oft í að tjá okkur.
- Það er nefni-
lega það. Þá þakka
ég þér bara kær-
lega fyrir spjallið,
Gígja. Vertu sæl.
Takk sömuleiðis,
sæl.
I
„Hvernig á eiginmaðurinn að vera?“ er spurt í auglýsingu
sem birtist í Morgunblaðinu 12. nóvember 1913. í sömu auglýs-
ingu er besta svarið sagt vera: „Góður eiginmaðurer nærgæt-
inn við konu sína og reykir því að eins ágætis vindla þá, sem fást
í Landsstjörnunni á Hótel ísland. Góður ciginmaður hugsar
ekki aðeins um sjálfan sig, heldur kaupir hann þar um leið
sælgæti handa konunni. Þannig eiga góðir eiginmenn að vera.“
Neðst i auglýsingunni er gefið upp símanúmer verslunarinnar,
389.
egar flett er í gegnum gömul
blöð er margt athyglisvert
sem ber fyrir augu. Tóbaksaug-
lýsingar má víða finna í íslensk-
um blöðum útgefnum fyrir 1972,
en þá var bánnað með lögum að
auglýsa tóbak í prentuðu máli,
sjónvarpi, útvarpi og kvikmynda-
húsum. Ennfremur var bannað
að auglýsa tóbak utandyra.
Hinsvegar gátu kaupmenn aug-
lýst tóbaksvörur inni í verslunum
sínum þar til 1977, því það ár
voru hvers kyns tóbaksauglýs-
ingar bannaðar með lögum á
íslandi.
Röksemdafærslan í gömlum
tóbaksauglýsingum er oft á tíð-
um skondin, eins og til dæmis
þessi sem birtist í Morgunblaðinu
endur fyrir löngu: „Reykið ekki
cigarettur nema þær sjeu góðar.
FRÉTTALJÓS
ÚR
FORTÍD
Eiginmenn
reykja ágætis
vindlaoggefa
konunni
sælgæti
- tóbaksaug-
lýsingar í
gegnum tíðina
Craven A er eina sígarettuteg-
undin, sem búin er til með það
fyrir augum, að skemma ekki
hálsinn; hún er bragðbetri en
aðrar sígarettur. Craven A er
sígarettan yðar. Craven A sígar-
ettur fáið þjer alstaðar. Reykið
Craven A og sannfærist um
ágæti hennar."
Unglingarnir: Burt með
tóbaksauglýsingar
Böm og unglingar í Reykjavík
tóku sig saman vorið 1976 og
fóru í verslanir þar sem tóbaks-
auglýsingar héngu uppi. Þeir
báðu kaupmenn að taka auglýs-
ingamar niður í ljósi þeirrar stað-
reyndar að þar væri verið að
auglýsa varning sem hefði mjög
slæm áhrif á heilsu manna.
Kaupmenn tóku þessu flestir vel
og hið sama er að segja um
marga þingmenn sem í umræð-
um um fmmvarp til laga um
reykingavarnir, vitnuðu til þessa
athyglisverða frumkvæðis ungl-
inganna. Árið eftir voru sam-
þykkt lög sem bönnuðu með öllu
hvers kyns tóbaksauglýsingar.
Tóbaksframleiðendur hafa
löngum mótmælt auglýsinga-
banni á tóbaki, sem er í gildi í
mörgum löndum. Þeir segjast
ekki blekkja fólk með auglýsing-
um með því að halda fram að
reykingar séu heilsusamlegar,
heldur vilji hver og einn framleið-
andi fyrst og fremst fá fólk til
að kaupa eina tegund frekar en
aðra.
„Þessi röksemdafærsla þykir
mér út í hött. Jafnframt því sem
ákveðin tóbakstegund er aug-
lýst, er auðvitað verið að hafa
uppi áróður fyrir reykingum yfír-
leitt,“ segir Þorvarður Örnólfs-
son framkvæmdastjóri Krabba-
meinsfélags Reykjavíkur, sem
hefur verið einn harðasti barátt-
umaður í tóbaksvörnum á íslandi
síðustu árin. Hann bætir því við
að í tóbaksauglýsingum séu
reykingar einatt sýndar í já-
kvæðu umhverfí. Ungt, fallegt
og hraustlegt fólk sé til dæmis
sýnt hamingjusamt á seglbáti í
mrnmmmmmmm
Tho»’*-th* merriett Chii»»mo* ony unok*r con hav«_
Chesterfioid mitónets plus no
Fyrrverandi forseti Bandaríkj-
anna, Ronald Reagan, auglýsti
í gamla daga ákveðna tóbaks-
tegund. í auglýsingunni sagðist
hann gefa vinum sínum þessar
sígarettur í jólagjöf, því þær
væru hinn mesti gleðigjafi á
jólum hjá reykingamönnum.
Gárungar hafa spurt: Ef hann
gefur vinum sínum sígarettur,
hvað skyldi hann þá gefa óvin-
um sínum?
Kyrrahafinu þar sem allir við-
staddir reykja mentol-sígarettur.
„Endanleg áhrif slíkra auglýs-
inga eru óbein skilaboð um að
það sé skaðlaust og skemmtilegt
að reykja, en meiri öfugmæli en
það eru vandfundin,“ segir hann.