Morgunblaðið - 19.04.1991, Qupperneq 50

Skuggaleg fortíð Alþýðubandalagsins
eftirÁrna Sigurðsson
Hrun kommúnismans í Austur-
Evrópu mun teljast einn örlagarík-
asti stjómmálaviðburður seinni
tíma. íslenska þjóðin fylgdist af
samhug með fréttum fjölmiðla, oft
í beinni útsendingu, þegar frelsis-
unnandi fólk hratt af stalli hverri
ógnarstjóminni á fætur annarri en
fylltist jafnfram óhug og hryggð
þegar gríma þeirra var fallin og
hin réttu andlit stjómarherranna
litu fyrst dagsbirtuna. Eftir áratuga
stjómarsetu kommúnista (sósíal-
ismans) sem nöguðu náinn fram
undir það síðasta, var afhjúpunin á
eðli þeirra og athöfnum þvílík að
almenningur á Vesturlöndum átti
bágt með að kyngja þeirri áratuga
sögu kúgunar og kvalræðis sem þá
fékkst staðfest í ljósi nýfengins lýð-
ræðis. Sá stjórnmálaflokkur ís-
lenskur, sem á rót sína að rekja til
þeirrar stjórnmálastefnu sem þar
var að verki og starfað hefur leynt
og ljóst í anda hennar um langt
árabil, hlýtur að standa frammi
fyrir miklu uppgjöri og reiknings-
skilum, gagnvart íslensku þjóðinni
við alþingiskosningamar 20. maí.
Afneitun upprunans
Alþýðubandalagið hafði ríkissós-
íalisma og marxisma efst á stefnu-
skrá sinni, fram að hruni kommún-
ismans í Austur-Evrópu. Áður hef-
ur Alþýðubandalagið borið nafnið
Sameiningarflokkur alþýðu sósíal-
istaflokkurinn og þar á undan
Kommúnistaflokkur íslands með
ómengaðan kommúnisma og marx-
isma á stefnuskrá sinni. Að þessi
nafnaleikur er yfirvarp eitt má t.d.
ráða af því að einn illræmdasti
kommúnistaflokkur álfunnar, sá
austur-þýski, kallar sig nú „Sozial-
istische Einheitspartei Deutsch-
lands“, sem útleggst næstum því
orðrétt: Sameiningarflokkur alþýðu
sósíalistaflokkurinn — nokkurs
konar Alþýðubandalag þeirra Þjóð-
veija eftir sameiningu Þýskalands.
Flestir aðrir kommúnistaflokkar
Austur-Evrópu hafa rokið til handa
og fóta og haft nafnaskipti og eru
jafnvel farnir að kalla sig frjáls-
lynda lýðræðisflokka en gert sig
að athlægi fyrir vikið.
Síðustu tilburðir Alþýðubanda-
lagsins til að reyna að kalla sig
hina einu sönnu sósíaldemókrata
eru aumkunarverðir, þegar haft er
í huga að ekkert hafa þeir fyrirlitið
meira en kratisma — og gera enn.
Krötum hafa þeir jafnan valið rætn-
ari háðsglósur en nokkrum öðrum
andstæðingum.
Að slá striki yfir fortíðina
En af hverju er verið að rifja
þetta upp og núa meintum afturbat-
amönnum Alþýðubandalagsins upp
úr óhrjálegri fortíð þeirra? Rökin
eru skýr — slóð þeirra vekur ugg.
í áratugi hafa þeir kastað ryki í
augu fólks með falskenningum og
neita nú staðfastlega að horfast í
augu við raunveruleikann og viður-
kenna villu síns vegar. Áratug eftir
áratug hafa þeir þráast við að moka
flórinn sinn og því hefur safnast
upp slíkur haugur að honum verður
ekki mokað út nóttina fyrir kjördag.
Þeir hafa enn ekki séð sóma sinn
í því að fara að fordæmi tékkneska
forsetans Havels og biðjast afsök-
unar á að hafa stimplað meirihluta
landsmanna landráðamenn fyrir þá
framsýni að hafa stutt vestrænt
varnarsamstarf og spyrna við fót-
um gegn ólögum og ógnarstjórn.
Frægt er þegar flokkssystirin Vil-
borg Dagbjartsdóttir hrópaði að
Havel fyrir utan Hótel Sögu: „Lifí
sósíalisminn!" Þessi sami sósíalismi,
sem Havel hætti lífi sínu til að
kveða niður.
Þeirra eigin orð
Fróðlegt væri að rifja upp ástar-
óð Þjóðviljans til sósíalisma og
marxisma á liðnum árum og fúk-
yrðaflaum blaðsins um andstæð-
inga þessa sömu „isma“. En
skemmst er að minnast þess þegar
Svavar Gestsson lýstí því yfír af
miklu stærilæti í DV í nóvember
1989, stuttu eftir að Berlínarmúr-
inn féll, að hann væri ennþá marx-
isti. Skoðanabróðir hans, Hjörleifur
Guttormsson, sem hlaut sitt pólit-
íska uppeldi á námsárum sínum í
Austur-Þýskalandi líkt og Svavar,
brást við fréttum af falli Berlínar-
múrsins með þeim orðum að nú
væri upplagt tækifæri fyrir íslend-
inga að segja sig úr varnarsamtök-
„í áratug’i hafa þeir
kastað ryki I augu fólks
með falskenningum.“
um vestrænna lýðræðisríkja. Þegar
slóðin er rakin kemur sannleikurinn
nefnilega í ljós þó svo þeir Svavar
og Hjörleifur voni að fenni sem
fyrst yfír þau ógæfuspor.
Tvískinnungurinn
Meginbrella í boðskap Alþýðu-
bandalagsins á undanfömum árum
hefur verið að þykjast afneita sós-
íalisma og kommúnisma erlendis,
en halda jafnframt fast við þessar
grillur á innlendum vettvangi. Það
er löngu kominn tími til að svipta
burt þessari blekkingarhulu. Al-
þýðubandalagið hefur ekki breyst.
Innst inni er að fínna sama rauða
marxistaflokkinn og það hefur allt-
af verið og dylst það fáum þó slett
hafí verið grænni slikju yfír herleg-
heitin í örvæntingarfullri tilraun til
að blekkja almenning á elleftu
stundu. Þar standa austur-þýsk-
menntuðu skoðanabræðurnir Svav-
ar og Hjörleifur enn í forystusveit.
Er þetta flokkur
framtí ðarinnar?
Flokkar af sama meiði og Al-
þýðubandalagið hafa engu fylgi átt
að fagna í nágrannalöndum okkar,
meðal vestrænna lýðræðisríkja.
Meginuppistaðan í fylgi flokksins
hér á landi hefur verið vel mein-
andi og gott fólk sem nú hlýtur
loksins að hafa áttað sig á því að
það hefur verið haft að ginning-
arfíflum þriðja flokks sjónhverfíng-
armanna. Eins og nýfijálsar þjóðir
Austur-Evrópu hafa áttað sig á, er
enga framtíð að byggja á flokki sem
stendur föstum fótum í gruggugri
fortíð.
Höfundur er guðfræðinemi.
- f lokkarnir sem bera ábyrgð
á öngþveitinu '88
- lykillinn að árangrinum '91
ALÞYÐUBAND ALAGIÐ
Flokkur sem getur - fólk sem þorir!