Morgunblaðið - 19.04.1991, Blaðsíða 63

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDÁGUR 19. APRÍL 1991
heiðvirðasta félaga í stétt íslenska
bakarameistara.
Hér á ég við Gísla Ólafsson bak-
arameistara, er andaðist 11. dag
aprílmánaðar.
Ég varð þeirrar gæfu aðnjót-
andi, að fá að starfa með Gísla í
nokkur ár, er hann var framkvæmd-
astjóri Landssambands bakara-
meistara og samviskusamari, heið-
arlegri og varkárari manni hef ég
ekki kynnst.
Gísli var ráðagóður og vel vak-
andi yfir velferð stéttarinnar og
vildi hag hennar sem mestan og
bestan og ávallt vildi Gísli þraut-
reyna samningaleiðirnar áður en
aðrar leiðir voru reyndar, enda
leysti hann margan vandann, með
sinni mjúku, þægilegu, en samt
ákveðnu framkomu, ásamt reynslu
og vizku, er hann miðlaði til okkar
hinna, hvort heldur það viðkom fag-
inu sjálfu eða mannlegum sam-
skiptum.
Mig langar til þess að reyna að
rekja brot af margvíslegum og
giftudrjúgum störfum Gísla að mál-
efnum iðnaðar hér á landi, er áttu
stóran hluta af hug hans á löngum
ævidegi.
Gísli fæddist á Gamla Hrauni við
Eyrarbakka, þann 21. nóvember
1898. Foreldrar hans voru Ólafur
Arnason, sjómaður og Guðrún
Gísladóttir, Gísli hóf nám í bakara-
iðn í Eyrarbakkabakaríi árið 1915,
en áður en hann lauk námi þar,
hélt hann til Reykjavíkur, þar sem
hann hélt áfram iðnnámi hjá Valdi-
mar Petersen, dönskum bakara-
meistara, sem rak brauð- og köku-
gerð við Laugaveginn. Hinn 24.
mars 1920 lauk Gísli sveinsprófi í
bakaraiðn með ágætum vitnisburði.
Árið 1923 hóf Gísli rekstur bakarís
í félagi við Kristin heitinn Magnús-
son, og stóð samvinna þeirra í all-
nokkur ár. Árið 1939 setti Gísli á
fót eigið bakarí, sem hann rak fram
til ársins 1963, er hann gerðist
stafsmaður Landsbanka íslands,
jafnframt tók hann við starfi við
nýja námsbraut í brauð- og köku-
gerð, sem sett var á laggirnar í
Iðnskólanum í Reykjavík. Hefur
GIsli þvi öðrum fremur mótað
kennslu og námskröfur í bakaraiðn-
inni.
Gísli var ætíð farsæll og afkasta-
mikill í félagsmálum iðnaðarins.
Gísli gerðist félagi í Bakarameist-
arafélagi Reykjavíkur árið 1923,
en það var stofnað 1920, ritari þess
var hann í 9 ár og formaður þess
í 18 ár. í mörg ár var hann fulltrúi
Bakarameistarafélags Reykjavíkur
á iðnþingum íslendinga. Þá sat Gísli
í prófnefnd til sveinsprófs bakara,
hann sat í 10 ár í stjórn Iðnaðar-
mannafélags Reykjavíkur og var
gerður að heiðursfélaga þess á 100
ára afmælinu árið 1967. I stjórn
Iðnráðs Reykjavlkur var hann frá
árinu 1950 til 1970, þar af formað-
ur í 5 ár. Árið 1958 var Landssam-
band bakarameistara stofnað og
var Gísli meðal stofnfélaga þess og
raunar í hópi aðalhvatamanna að
stofnun þess. Á 38. Iðnþingi íslend-
inga, sem var haldið í Reykjavík
haustið 1979, var Gísli sæmdur
æðsta heiðursmerki Landssam-
bands Iðnaðarmanna.
Við bakarameistarar þökkum
fyrir að hafa fengið að njóta starfs-
krafta og samstarfs þessa hugljúfa
manns og vottum konu hans, Krist-
ínu Einarsdóttur, og börnum þeirra
fyllstu samúð og kveðjum góðan
dreng með söknuði og virðingu.
Fyrir hönd Landssambands bak-
arameistara,
Ragnar Eðvaldsson, Keflavík.
Kveðja frá Landssambandi
iðnaðarmanna
Gísli Ólafsson, bakarameistari,
lést 11. apríl síðastliðinn á nítug-
asta og þriðja aldursári. Með honum
er genginn einn af forystumönnum
iðnaðar á íslandi.
Gísli Ólafsson var fæddur á
Gamla Hrauni við Eyrarbakka þann
21. nóvember 1898. Foreldrar hans
voru Ólafur Árnason, sjómaður og
Guðrún Gísladóttir.
Gísli hóf nám í bakaraiðn í Eyrar-
bakkabakaríi árið 1915, en áður en
hann lauk námi þar, hélt hann til
Reykjavíkur, þar sem hann hélt
áfram iðnnámi hjá Valdemar Pet-
ersen, dönskum bakarameistara,
sem rak brauð- og kökugerð við
Laugaveg. 24. mars 1920 lauk Gísli
sveinsprófi með ágætum vitnisburði
og hóf strax störf sem bakara-
svejnn.
Árið 1923 kvæntist Gísli Kristínu
Einarsdóttur og varð þeim þriggja
barna auðið. Það sama ár hóf Gísli
rekstur bakarís í félagi við Kristin
heitinn Magnússon og stóð sam-
vinna þeirra I allnokkur ár. Árið
1939 setti Gísli á fót eigið bakarí,
sem hann starfrækti fram ti! ársins
1963, er hann gerðist starfsmaður
Landsbanka Islands. Jafnframt tók
hann við starfi við nýja námsbraut
í brauð- og kökugerð, sem sett var
á laggirnar í Iðnskólanum í Reykja-
vík um þær mundir. Mótaði Gísli
öðrum fremur kennslu- og námskr-
öfur í hinni gamalgrónu iðngrein,
brauð- og kökugerð.
Gísli Olafsson var ætíð farsæll
og afkastamikill í félagsmálum iðn-
aðarins, ekki síst varðandi málefni
bakara. Hann gegndi fjölmörgum
trúnaðarstörfum fyrir þau félög
sem hann átti aðild að og átti virk-
an þátt í mótun margra þeirra.
Gísli gerðist félagi í Bakara-
meistarafélagi Reykjavíkur árið
1923, en það var stofnað árið 1920.
Ritari þess félags var hann í 9 ár
og formaður félagsins var hann í
18 ár. í mörg ár var hann fulltrúi
Bakarameistarafélags Reykjavíkur
á Iðnþingum íslendinga og tók hann
virkan þátt í störfum þeirra. Þá sat
Gísli í prófnefnd til sveinsprófs bak-
ara, sat 10 ár í stjórn Iðnaðarmann-
afélagsins í Reykjavík, og var gerð-
ur að heiðursfélaga þess á 100 ára
afmæli félagsins árið Í967.
í stjórn Iðnráðs Reykjavíkur var
Gísli frá árinu 1950 til ársins 1970,
þar af formaður í 5 ár.
Árið 1958 var Landssamband
bakarameistara stofnað og var Gísli
meðal stofnfélaga þess, og raunar
í hópi aðalhvatamanna að stofnun
þess. Þá var Gísli um árabil fram-
kvæmdastjóri Landssambands bak-
arameistara.
Á 38. Iðnþingi íslendinga sem
haldið var í Reykjavík haustið 1979,
var Gísli sæmdur æðsta heiðurs-
merki Landssambands iðnaðar-
manna, samtaka atvinnurekenda í
löggiltum iðngreinum.
Samstarfsmenn Gísla Ólafssonar
innan Landssambands iðnaðar-
manna minnast hans sem mikils
áhugamanns um málefni sam-
bandsins. Átti hann meðal annars
sæti í varastjórn landssambandsins
um nokkkurt skeið.
Gísli þótti fylginn skoðunum sín-
um og gat þá slegið I brýnu úr
ræðustól, þegar hann tókst á við
andstæð viðhorf. Aldrei náðu þær
deilur þó út fyrir fundarsalina, eða
höfðu áhrif á samstarf og sam-
skipti að öðru leyti.
Störf Gísla fyrir samtök iðnaðar-
manna voru unnin af trúmennsku
sem skráð er í sögu þeirra. Gísli
átti virkan þátt í baráttu iðnaðar-
manna á mörgum sviðum. Þar ber
ofarlega langvinn átök við verðlags-
höft og stöðnuð viðhorf, sem oft
stóðu í vegi fyrir þróun iðngreinar
Gísla á öðrum fjórðungi þessarar
aldar. Gísli átti jafnframt þátt í
stofnun margra af fyrirtækjum
bakarameistara. Þar má til nefna
Rúgbrauðsgerðina, Sultu- og efna-
gerð bakara, Innkaupasamband
bakarameistara og fleiri. Þessi fyr-
irtæki þjónuðu sínum tíma og sýndu
í verki framfaravilja Gísla og félaga
hans.
Gísla verður minnst innan Lands-
sambands iðnaðarmanna með virð-
ingu og þökk fyrir vel unnin störf.
Blessuð sé minning hans.
Haraldur Sumarliðason
Gísli Ólafsson bakarameistari
lést í Borgarspítalanum 11. þessa
mánaðar, 93 ára að aldri.
Með Gísla Ólafssyni er fallinn frá
iðnaðarmeistari sem var vandur að
virðingu sinni og hinni ötulasti
stuðningsmaður brauða- og köku-
gerðarstéttar Islands.
Gísli fæddist að Gamla Hrauni
við Eyrabakka 21. nóvember 1898.
Foreldrar Gísla voru hjónin Ólafur
Árnason sem stundaði sjómennsku
frá Eyrarbakka og Þorlákshöfn og
Guðrún Gísladóttir.
Gísli sagði kollega í bakaraiðn-
inni frá því að návist hans við um-
svif Lefolíveslunar á Eyrarbakka á
uppvaxtarárum hafi haft mikil áhrif
á barnssálina og hann hafi notið
góðs af þegar fram liðu stundir við
iðnnám og í viðskiptalífinu.
Á Eyrarbakka kynntist Gísli fyrst
barkaraiðninni enn hélt svo til
Reykjavíkur til frekara náms hjá
aldraðan föður og fimm alsystkini.
Þau settust fyrst að I húsi föður
Helga, sem orðinn var ekkill, en
fljótlega fluttu þau í nýtt myndar-
legt hús á Gerðavöllum 1, sem þau
keyptu í byggingu. Þau eignuðust
fjóra syni og var Hilmar Þór þeirra
elstur, þá Hafþór Bjarna nú tólf
ára, Hlyn Sæberg ellefu ára og
Heiðar Elís fimm ára.
Æska Hilmars leið við leik og
nám með jafnöldrunum, en strax
og aldur og kraftar leyfðu fór hann
að taka þátt í atvinnulífinu, og þá
einkum fiskvinnu, eins og títt er hjá
unglingum í útvegsbæjum eins og
Grindavík. Hann fékk snemma mik-
inn áhuga á sjómennsku, og fljót-
lega upp úr fermingu fór hann að
kanna möguleika á því að komast
í skipsrúm, en eins og þeir vita, sem
til þekkja, er ekki auðvelt fyrir unga
óreynda menn að komast í þau störf
nú til dags. Hugur hans stefndi til
þess að læra vélfræði og helga sjó-
mennskunni krafta sína, og segja
má að nú á þessum vetri hafi starf-
sævin verið að hefjast, þar sem
hann réðst í skipsrúm á m/s Eldeyj-
arboða GK 24, sem gerður var út
á línu frá Grindavík, og var hann
þar við störf þegar kallið svo skyndi-
lega kom. Hann var mjög ánægður
með starfið og skipsfélagana, og
síðast þegar við hittumst lýsti hann
stoltur fyrir mér bæði aflabrögðum
og því sem gerst hafði á miðunum,
og áhuginn leyndi sér ekki. Sjóferð-
irnar urðu færri en fyrirhugað var,
þar sem hann svo ungur hefur nú
farið ferðina hinstu, sem okkar allra
bíður. Ég trúi því, að vel verði á
móti honum tekið í himnaranni, því
að þótt hús Drottins sé öllum opið,
þá hljóta þeir sem saklausir og synd-
lausir deyja að eiga þar góða heim-
komu, enda er sagt að guðirnir elski
þá, sem deyja ungir.
Elsku Hafdís, Helgi og synirnir
ungu, ekki átti ég von á því að
næsta heimsókn mín til ykkar yrði
af slíku sorgartiiefni. Ég bið almátt-
ugan Guð að blessa ykkur öll og
veita ykkur stoð og styrk til þess
að standast þá miklu raun, sem þið
verðið fyrir með missi ykkar elsku-
lega sonar. Öllum öðrum aðstand-
endum sendi ég mínar dýpstu sam-
úðarkveðjur.
Fari elsku vinur og nafni í friði.
Friður Guðs blessi hann og hafi
hann þökk fyrir stutta en mjög ljúfa
samveru.
Ililmar afi
Deyr fé,
deyja frændr,
deyr sjálfr ið sama
en orðstír
deyr aldregi
hveim er sér góðan getr.
(Úr Hávamálum.)
Það var glaðvær og fallegur hóp-
ur sem kvaddi skólann sinn síðast-
liðið vor og hélt vonglaður út í lífið.
Þessi hópur var á margan hátt sér-
stakur I augum okkar kennara
þeirra. Við höfðum átt með þeim
þrjá ógleymanlega vetur og fylgd-
umst með því hve vel þeim vegnaði
á nýjum vettvangi.
En skjótt skipast veður I lofti.
Skyndilega veikist einn úr hópum,
Hilmar Þór, hastarlega, og lést á
sjúkrahúsi þremur dögum síðar. Við
slíka atburði sækja að manni hugs-
anir um það hve skammt er á milli
lífs og dauða og að enginn ræður
sínum næturstað, því hver hefði trú-
að því að svo ungur piltur í blóma
lífsins hyrfi svo fljótt á braut.
Þegar við minnumst Hilmars sem
nemanda okkar er okkur ofarlega í
huga hversu hæglátur, samvisku-
samur og ósérhltfinn hann var. For-
eldrum Hilmars og bræðrum og öll-
um þeim, sem eiga um sárt að binda,
vottum við okkar innilegustu sam-
úð. Megi þeim það vera huggun að
hér fór góður drengur sem ekki
mátti vamm sitt vita.
St.efanía og Valdís.
Það var á fögrum sumardegi fyr-
ir tæpum 17 árum, að lítill og fal-
legur glókollur leit fyrst dagsins ljós.
Þessi bláeygði hrokkinhærði dreng-
ur fékk nafnið Hilmar Þór. Sem lít-
ið barn var hann alltaf á hlaupum
og þurfti ætíð að hafa nóg fyrir
stafni. Á uppvaxtarárunum sannað-
ist best, hversu atorkan var mikil
og ungur fór hann að vinna með
skólanum, því að hugurinn stefni
hátt. Daginn fyrir áfallið ræddi hann
m.a. við ömmu sína og Sidda frænda
um bílinn, sem hann ætlaði að kaupa
í sumar eftir að hann væri búinn
að taka bílpróf. Sá bíll verður aldrei
keyptur.
Mánudaginn 8. apríl sl. hringdi
mamma til að tilkynna þá hræðilegu
frétt, að þessi elskulegi frændi minn
hefði fengið heilablóðfall, hann, sem
var aðeins 16 ára gamall. Mer
fannst örlögin grimm að hafa hrifs-
að til sín ungan pilt, er átti að eiga
lítið framundan og ég var bitur og
sár yfir því að vera svona langt í
burtu frá honum og geta ekkert
gert. Við stöndum frammi fyrir svo
ótal mörgum spurningum, sem eng-
in svör fást við.
Hilmar Þór var elstur fjögurra
sona þeirra Helga Vilbergs Sæ-
mundssonar og elskulegrar systur
minnar, Hafdísar Bjargar Hilmars-
dóttur. Næstur í röðinni er Hafþór
Bjarni, fæddur 13. október 1978,
þá Hlynur Sæberg, fæddur 17.
mars 1980 og yngstur er Heiðar
Elís, fæddur 8. nóvember 1985.
Þessi ljölskylda hefur þurft að reyna
mikið í gegnum ttðina, þar sem veik-
indi hafa hetjað á langtimum saman
og enn spyr maður, hver er tilgang-
urinn? Hvers vegna þurfa þau að
ganga í gegnum svona mikla erfið-
leika?
Elsku systir, frænka, Helgi og
synir harmur ykkar er mikill og
söknuðurinn djúpur og sár, en þið
hafið verið svo sterk og við biðjum
algóðan Guð að styðja ykkur og
styrkja enn frekar í þessari miklu
sorg. Við trúum því, að Himma,
eins og við kölluðum hann jafnan,
sé ætlað stórt og mikilvægt hlutverk
hinu megin og að við komumst yfir
biturðina og sorgina með því að
halda I minninguna um góðan
dreng, sem þjáist ekki, heldur líður
vel.
Elsku mamma, amma Rósa og
pabbi, afi Hilmar, við biðjum einnig
Guð um styrk ykkur til handa, þar
sem þið sjáið á eftir elsta og fyrsta
barnabarninu ykkar. Þá sendum við
og öðrum ástvinum Himma okkar
dýpstu samúðarkveðjur.
Megi vinur, frændi og góður fé-
lagi hvíla í friði.
Nú legg ég aupn aftur,
6 Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn i nótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Foersom-Sb.1871. S. Egilsson)
Sædís og Sigurgeir
Kveðja frá útgerð og áhöfn
ms. Eldeyjar-Boða
Hilmar Þór Helgason er látinn.
Þegar ungur maður sem á allt lífið
fyrir sér er skyndilega tekinn frá
okkur, þá stöndum við alltaf jafn
ráðþrota gagnvart spurningunum
um lífið og tilveruna.
Hilmar Þór starfaði þann vetur
8em nú er að líða sem háseti á ms.
Eldeyjar-Boða. Ungur maður sem
oft var frekar dulur og sagði ekki
margt, en ávann sér fljótt hylli fé-
laga sinna með prúðmannlegri
framkomu. Reglusemi, stundvísi,
samviskusemi og geðprýði voru
þeir eiginleikar sem áunnu honum
virðingu félaga sinna. Hilmar vann
verk sín um borð vel, og fljótlega
kom í ljós að hann var laginn og
námfús. Hann hafi ætlað sér að
ljúka vertíðinni og hafði síðan hug
á að halda áfram námi og gerast
véistjóri.
dönskum bakara Valdemar Peter-
sen sem rak bakarí á horni Lauga-
vegs og Frakkastígs. Sveinsprófi í
bakaraiðn lauk Gísli með góðum
vitnisburði í mars 1920.
Sjálfstæðan rekstur hóf Gísli
1939 eftir 16 ára samstarf við
Kristin heitinn Magnússon bakara-
meistara. Gísli Ólafsson var með
sjálfstæðan rekstur í 25 ár en gerð-
ist starfsmaður í Landsbanka ís-
lands í Reykjavík. Árið 1964 tók
Gísli að sér að skipuleggja náms-
braut bakara við Iðnskólann í
Reykjavík og veitti henni forstöðu
í 12 ár. Gísli hefur því verið sá
aðili sem mestan þátt hefur átt í
nútíma kennslu bakara með tilliti
til samkeppni við kollega í nærliggj-
andi löndum.
Bakarameistara félags íslands
naut krafta Gísla Ólafssonar sem
ritara í 9 ár og formanns í 18 ár.
Gísli Ólafsson var um fjölda ára
virðulegur fulltrúi bakara á iðnþing-
um íslendinga og naut mikils
trausts meðal annarra þingfulltrúa.
Gísli sagt í 10 ár í stjórn Iðnaðar-
mannafélags Reykjavíkur og var
gerður að heiðursfélaga 1967.
í Iðnráði Reykjavíkur sagt Gísli
í 20 ár og þar af formaður í 5 ár.
1958 tók Gísli Ólafsson þátt í
stofnun Landssamtaka bakara og í
nokkur ár framkvæmdastjóri
Landssambandsins. Æðsta heiðurs-
merki Landssambands löggiltra
iðngreina á íslandi hlaut Gísli 1979.
Heiðursmerki hinnar íslensku
Fálkaorðu hlaut Gísli Ólafsson 1988
og var vel kominn að þeim heiðri.
Gísli hlaut fjölda heiðursmerkja og
viðurkenninga frá erlendum félag-
asamböndum brauð- og kökugerð-
armanna. Gísli Ólafsson var mikill
gáfumaður og prúðmenni og hinn
mesti sómi fyrir brauð- og köku-
gerðarmenn á íslandi sem sakna
og kveðja góðan félaga.
Aldraðri eiginkonu Gísla Ólafs-
sonar, Kristínu Einarsdóttur, sem
stóð við hlið hans við mörg hátíðleg
tækifæri brauðgerðarstéttarinnar
hér á landi og erlendis, vottum við
dýpstu samúð svo og börnum þeirra
og barnabörnum.
Bakaradeild Iðnskólans í Rvík,
Sigurður Jónsson,
Hermann Bridde.
Skarð er fyrir skildi, skipstjórinn
og áhöfnin á ms. Eldeyjar-Boða
hafa misst unga prúða manninn
sem átti sinn þátt í að um borð ríkti
góður andi og árangur skipsins
sýndi að sú áhöfn var samstillt við
störf sín. Útgerðarfélagið Eldey
hefur misst dugandi starfsmann
sem sýndi þrátt fyrir ungan aldur
sinn að hann var ákveðinn í að ná
takmarki sínu í lífinu. Missir okkar
er þó lítill miðað við þann missi sem
þið, foreldrar, fjölskylda og ástvinir
Hilmars, þurfið að þola. Við biðjum
Guð að blessa ykkur og veita ykkur
huggun sína, því ef þið treystið
honum fer allt vel. Við erum sann-
færðir um að ungi efnilegi maðurinn
sem var frá okkur tekinn er nú í
öruggum höndum Hans.
Orn Traustason
framkvæmdastjóri,
Haraldur Einarsson skipstjóri
í dag verður jarðsettur skólafé-
lagi og vinur okkar, Hilmar Þór
Helgason, sem kvaddi okkur
skyndilega, svo skyndilega að við
gerum okkur ekki enn grein fyrir
því. Hilmar var alltaf jákvæður og
hláturmildur, sama hvað á bjátaði.
Hann hafði verið skólafélagi okk-
ar frá upphafi, þar til hann fór að
vinna. í haust stundaði Hilmar nám
í vélstjórn við Fjölbrautaskóla Suð-
urnesja en eftir áramót fór hann á
sjóinn og vann þar sitt starf með
miklum dugnaði.
Við votturn aðstandendum hans
okkar dýpstu samúð.
Blessuð sé minning hans.
En meðan árin þreyta hjörtu hinna,
sem horfðu eftir þér i sárum trega,
þá blómgast enn og blómgast ævinlega,
þitt bjarta vor i hugum vina þinna.
(Tómas Guðmundsson)
Skólafélagar úr árgangi ’74,
Grunnskóla Grindavíkur.