Morgunblaðið - 18.05.1991, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. MAÍ 1991
17
Tvö rit frá Mál-
vísindastofnun
ar að veita Húsnæðisstofnun
skammtímalán vegna greiðsluerfið-
leika stofnunarinnar sem stöfuðu af
því að fjáröflun hjá lífeyrissjóðunum
nægði ekki fyrir greiðsluskuldbind-
ingum hennar. Vandi húsnæðiskerf-
isins er því meginskýringin á meiri
lánsfjárþörf ríkissjóðs það sem af
er þessu ári heldur en í fyrra. Tölur
fyrstu þriggja mánaða ársins gefa
því ekki vísbendingu um meiri láns-
fjárþörf vegna reksturs A-hluta
ríkissjóðs heldur en í fyrra. Hins
vegar kemur heldur ekki fram sú
lækkun sem stefnt var að í fjárlög-
um.
Stærsti munurinn á þróuninni
fyrstu þijá mánuði í ár og í fyrra
liggur í lánsíjármögnuninni. Þar
vegur þyngst að ríkisvíxlar voru inn-
leystir fyrir 1,5 milljarða umfram
sölu í ár en seldir fyrir 3,9 milljarða
króna umfram innlausn í fyrra.
Umskiptin nema 5,4 milljörðum
króna. Margvíslegar skýringar eru
á þessu. í fyrsta lagi var gert sérs-
takt átak til að selja ríkisvíxla í lok
ársins í fyrra m.a. með því að bjóða
tímabundin sérkjör og því var ríkis-
víxlastaðan betri en ella. í öðru lagi
er bati lausafjárstöðu bankanna
fyrstu þijá mánuði ársins mun minni
í ár en í fyrra. í þriðja iítgi höfðu
vextir ríkisvíxla dregist verulega
afturúr öðrum skammtímanafnvöxt-
um. í fjórða lagi hafa bankarnir
haldið að sér höndum við kaup ríkis-
víxla vegna væntinga um hækkun
vaxta þeirra og í stað þess keypt
innstæðubréf í Seðlabanka eða aðrar
hæfar eignir gagnvart lausafjár-
kvöð. Þétta skýrir hvers vegna ríkis-
víxlastaðan rýkur upp um leið og
vaxtahækkunin hefur átt sér stað.
Sala spariskírteina hefur ekki náð
að bæta upp útstreymi á ríkisvíxlum.
Sala þeirra var þó heldur meiri en
í fyrra, eða 1,5 milljörðum króna á
móti 1,2 milljarði króna. Innlausn
varð hins vegar einnig meiri og því
varð útstreymi á spariskírteinavið-
skiptum sem nam 246 m.kr. en lítils-
háttar innstreymi í fyrra, eða 53
m.kr.
Treg innlend lánsfjáröflun birtist
síðan í yfirdrætti í Seðlabankanum
en staðan gagnvart honum versnaði
um 8,3 milljarða króna. En þar sem
innstæða var á aðalviðskiptareikn-
ingi um áramót í fyrsta skipti í
mörg ár var upphafspunkturinn hag-
stæður og því var meðalstaða á við-
skiptareikningum fyrstu þijá mánuði
ársins lægri en 1989 og einnig lægri
en 1988 ef frá eru taldar skamm-
tímalánveitingar til Húsnæðisstofn-
unar.
Samandregið má segja að útkom-
an fyrstu þijá mánuði ársins gefi
ekki vísbendingar um að lánsfjárþörf
A-hluta ríkissjóðs hafi farið úr bönd-
unum. Vandamálin sem birtast í
útkomu fyrstu þriggja mánaða árs-
ins eru annars vegar vandamál hús-
næðiskerfisins og hins vegar erfið-
leikar við innlenda lánsfjáröflun og
tilheyrandi yfirdráttur í Seðlabanka,
sem að sönnu er mikið vandamál.
Vandamál aukins rekstrarhalla og
lánsfjárþarfar liggja því fyrst og
fremst í horfum næstu mánaða eins
og þær eru taldar vera að óbreyttu
en ekki í því sem orðið er.
í seinni grein minni verður fjallað
um horfurnar á árinu í heild og
hugsanleg viðbrögð við þeim.
Höfundur er fyrrverandi
efnahagsráðgjafi
fjármálaráðherra.
MÁLVÍSINDASTOFNUN Háskóla
Islands hefur nýverið gefið út ritið
Papers from the Twelfth Scand-
inavina Conference of Linguistics
og ásamt Stofnun í erlendum tung-
umálum ritið Beygingatákn ís-
lenskra orða. Nafnorð eftir Helga
Haraldsson, dósent.
Fyrra ritið birtir fyrirlestra um
almenn málvísindi sem fluttir voru á
ráðstefnu sem stofnunin stóð fyrir
1. júní á síðasta ári. Má þar m.a.
nefna fyrirlestra um setningafræði,
hljóðkerfisfræði, beygingafræði,
merkingarfræði og málstol (aphasia)
og eru höfundar víðs vegar að úr
heiminum, en þó aðallega frá Norður-
löndunum. Ritstjóri er Halldór Ár-
mann Sigurðsson, dósent.
Ýmsir aðilar studdu útgáfu þessa
rits og má þar m.a. nefna Búnaðar-
banka íslands, íslandsbanka, Is-
lenska aðalverktaka, Landsbanka ís-
lands, Orðabók Háskólans, Reykja-
víkurborg, Seðlabanka íslands,
Sjóvá-Almennar, Stofnun Sigurður
Nordals og Visa-ísland.
I seinna ritinu setur höfundur
Helgi Haraldsson, dósent fram hug-
myndir sínar um kerfi beygingatákna
til notkunar í orðabókum og orðalist-
um. Tilgangurinn er að spara rými,
þannig að einföld tákn komi í stað
rúmfrekra skýringa, þar sem beyg-
ingarendingar og í sumum tilfellum
einnig hljóðvörp eru tíunduð við hvert
orð. Markmiðið er að táknin séu sem
„ ræðust", þ.e. að mönnum lærist
fljótlega að lesa rétt úr þeim án þess
að þurfa að fletta upp í töflum. Kerf-
ið nær einnig til lýsingarorða og
sagna, en sá hluti er ekki með í þess-
ari útgáfu.
Bæði þessi rit fást í Bóksölu stúd-
enta, en einnig er hægt að panta þau
hjá Málvísindastofnun.
G.Á. Pétursson hf., eralhliða véla-og tækjaverslun fyrir einstaklinga og atvinnu-
menn. Fyrirtækið er leiðandi á sviði hvers konar véla og tækja tií ræktunar, fyrir
einstaklinga, fyrirtæki, íþróttafélög og bæjar- og sveitarfélög. Einnig höfum við
sérhæft okkur í tækjum fyrir verktaka. Síðast en ekki síst bjóðum við keðjur fyrir
bíla og vinnuvélar auk þess hillur og lagerkerfi fyrir fyrirtæki og vörugeymslur.
Komdu við hjá okkur í Nútíðinni og kynntu þér vörumar og þjónustuna.
VERSLUN, VARAHLUTIR OG VIÐGERÐARÞJÓNUSTA
G.A. Pétursson hf. Sláttuvéla- og snjókeðjumarkaðurínn Nútíðinni Faxafeni 14, sími 68 55 80
:
WFM RAFSTÖÐVAR
*. ■ * -

BRIGGS & STRATTON
OG KOHLER
BENSÍNMÓTORAR
WESTWOOD TRAKTORAR SLÁTTUVÉLAR
RAF OG BENSÍNKNÚNAR
ZENOAH VÉLORF

Raðgreiðslur