Morgunblaðið - 24.05.1991, Blaðsíða 10

II
10
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. MAÍ 1991
Kirkjur í Kópavogi
eftir Birnu
Friðriksdóttur
Að undanförnu hefur nokkuð
verið fjallað í blöðum um fyrirhug-
aðar kirkjubyggingar í Kópavogi.
Laugardaginn 11. maí sl. birti
Morgunblaðið grein eftir Jón Baldur
Þorbjörnsson þar sem hann gerir
þessu nokkur skil. Það er ánægju-
legt þegar safnaðarmenn sýna mál-
efnum kirkju sinnar áhuga, þótt
viðurkennt sé, eins og Jón Baldur
gerir, að hann sé „ekki sérlega trú-
rækinn og reyndar heldur lakur
kirkjusóknari". En hann er ekki
einn um það. Þeir eru margir Islend-
ingarnir, sem telja sig fylgjandi
boðskap kristinnar kirkju, þótt ekki
sæki þeir guðsþjónustur nema
nokkrum sinnum á ári og jafnvel
varla það.
Kirkjunnar menn, leikir og lærð-
ir, hafa barist fyrir því áratugum
saman að minnka söfnuðina og fá
það viðurkennt að í hveiju presta-
kalli skuli vera einn sóknarprestur.
Þetta var iögfest á Alþingi síðastlið-
ið vor. Hvers vegna skyldu menn
hafa barist fyrir þessu? Jú, það
þótti fullreynt að fyrirkomulagið
með stóra söfnuði og tvo sóknar-
presta væri slæmt, — að í smærri
einingum væru meiri líkur á öflugu
safnaðarstarfi.
„Hvers vegna byggja Hjalla- og
Digranessöfnuðir ekki saman?“ —
spyr Jón Baldur — og hann er held-
ur ekki einn um það. „Safnaðar-
starfið hlýtur að verða öflugra og
betra ef menn vinna sarnan" — er
sagt.
En það jafgildir raunverulega því
Honda 91
Accord
Sedan
2,0 EX
Verð fró 1.432 þúsund.
GREIÐSLUSKILMÁLAR
FYRIR ALLA
W HONDA
VATNAGÖROUM 24 RVÍK., SÍMI 689900
að sameina þessa tvo söfnuði aftur
í einn. Þá er kominn ellefu til tólf
þúsund manna söfnuður méð tvo
sóknarpresta, söfnuður sem þó
lagalega séð er tveir söfnuðir, í
tveim sóknum.
Hvaða rök geta fengið menn á
þá skoðun að beina beri öllu safn-
aðarstarfi í báðum söfnuðunum á
einn og sama blettinn? Jú, ein rökin
eru að þetta sé fjárhagslega hag-
kvæmt og það eru einmitt rök sem
við flest erum veik fyrir. Nú eru
það að vísu hvorki ríki né sveita'rfé-
lög sem ijármagna kirkjubyggingar
heldur söfnuðimir sjálfir. En hafa
þessi söfnuðir þá fjárhagslegt bol-
magn til þess að reisa sínar kirkj-
ur? Já, svo vill til að báðar kirkjurn-
ar gætu risið á örfáum árum.
Það er að því fundið að einungis
verði 300-400 metrar á milli Digra-
neskirkju og Hjallakirkju. Fjarlægð
milli kirkna, hvort sem hún er löhg
eða stutt, getur aldrei orðið aðalat-
riði þessa máls. Það er safnaða-
starfið sem skiptir meginmáli.
Sú kynslóð sem nú starfar í þessu
landi, byggir um margt á gömlum
merg. Við tókum í arf kristnar hug-
sjónir og yfir 90% landsmanna til-
heyra þjóðkirkjunni. Það hefur aldr-
ei þótt hagsýni að ganga á höfuð-
stólinn, það endarjneð því að hann
verður uppurinn. Ég þykist sjá þess
ýmis merki, að við Islendingar séum
að ganga á höfuðstólinn hvað varð-
ar afsöðu okkar til kirkjunnar. Ein-
hver komst svo að orði, að það gilti
það sama um kirkjuna og um
slökkviliðið, þetta væru hvort
tveggja stofnanir sem við vildum
hafa, en helst ekki nota. En ef við
höfum ekki vel útbúið slökkvilið,
þá getur það ekki komið okkur til
hjálpar þegar við þurfum á því að
halda.
Nákvæmlega það sama gildir um
kirkjuna sem stofnun. Það er ekki
nóg að hafa guðshús sem við kom-
um í á stórhátíðum af gömlum vana.
A síðari árum hefur orðið mikil
breyting á viðhorfí kirkjunnar
manna til safnaðarstarfs. Menn
hafa gert sér ljóst að hin gamla
prestakirkja nær ekki þeim árangri
sem við hljótum að vonast eftir.
Þetta á sérstaklega við í hinum
stóru söfnuðum á höfuðborgar-
svæðinu og eru Hjalla- og Digranes-
söfnuðir í Kópavogi þar engin und-
antekning. Kirkjan verður að leggja
sitt af mörkum til að spoma við
þeirra efnishyggju sem virðist ætla
að verða allsráðandi í þjóðfélaginu.
Fleiri þurfa að leggja hönd á plóg-
inn en prestarnir einir. Til þess
þarf aðstöðu. Safnarheimili hafa
nú risið við hveija kirkjuna á fætur
annarri á höfuðborgarsvæðinu og
er eftirtektarvert hve allt starf,
safnaðarvitund og kirkjusókn er að
eflast í þeim söfnuðum.
í Kópavogi eru þrír söfnuðir.
Kársnes- og Digranessöfnuðir eiga
Kópavogskirkju saman og hefur
Kársnessöfnuður komið sér upp
ágætu safnaðarheimili í næsta ná-
grenni við kirkjuna. Það er talið að
jafnvel hinn stutti spölur sem ganga
þarf milli safnarheimilis og kirkju,
sé til óhagræðis. Digranessöfnuður
á lítið timburhús innst við Bjarn-
hólastíg. Smæð þess og fjarlægð
frá Kópavogskirkju gerir það væg-
Rauðalækur - sérhæð
Glæsileg eign um 120 fm á efstu hæð í fjórb. 4 svefn-
herb. Mikið endurnýjuð m.a. nýtt gler. Eldhús nýlega
endurnýjað. Þrennar svalir. Bílskúr. Verð 9,8 millj. 330.
Skipti á íbúð og raðhúsi
Falleg 4ra herb. íbúð á 2. hæð við Eyjabakka. Þvotta-
hús og búr innaf eldhúsi. Parket. Skipti á raðhúsi eða
einbhúsi í Neðra-Breiðholti.
S: 685009-685988
ÁRMÚLA21
DAN V. S. WIIUM, LÖGFRÆÐINGUR,
ÓLAFUR GUÐMUNDSSON, SÖLUSTJÓRI.
Birna Friðriksdóttir
„Það er að því fundið
að einungis verði
300-400 metrar á milli
Digraneskirkju og
Hjallakirkju. Fjarlægð
milli kirkna, hvort sem
hún er löng eða stutt,
getur aldrei orðið aðal-
atriði þessa máls. Það
er safnaðarstarfið sem
skiptir meginmáli.“
ast sagt óhentugt fyrir þá starfsemi
sem menn vilja helst sjá þar blómg-
ast. Hjallasöfnuður hefur fengið
inni í Digranesskóla til bráðabirgða,
en verið úthlutað lóð undir kirkju
og safnaðarheimili við Álfaheiði og
var fyrsta skóflustungan tekin 19.
maí sl.
Fyrir Digranessöfnuð væri það
tvímælalaust fjárhagslega hag-
kvæmasti kosturinn að vera áfram
í Kópavogskirkju, hafa enga að-
stöðu til safnaðarstarfs og gera sem
minnst. Ég tel fráleitt að slík sjónar-
mið fái að ráða. Hér er um það að
ræða að skapa aðstöðu fýrir starf,
sem mun efla safnaðarvitund fólks
og færa okkur eilítið nær því marki
sem sett var fyrir tvö þúsund árum.
Digraneskirkja, með sambyggðu
safnaðarheimili, er skref að því
marki.
Þeir sem starfa að málefnum
Digranessafnaðar hafa óskað eftir
því að fá lóð undir kirkju og safn-
aðarheimili í Digranessókn. Á bráð-
um þúsund ára ferli þjóðkirkjunnar
hefði það einhvem tímann þótt saga
til næsta bæjar að slík ósk væri
talip ástæðulaus.
Ég vil að lokum leiðrétta þann
misskilning sem hefur gætt í skrif-
um um væntanlega Digraneskirkju.
í fyrsta lagi er Digraneskirkja,
samkvæmt tillögum að breytingu á
aðalskipulagi á Heiðavallasvæðinu
og að deiliskipulagi á sama svæði,
ekki staðsett á friðuðu svæði. Hellu-
lögn vestan kirkjunnar mun ná að
jaðri friðlýsta svæðisins. Náttúru-
verndarráð íslands samþykkti til-
lögnrnar.
I öðru iagi mun opna svæðið í
heild ekki skerðast, því samkvæmt
tillögunum mun íbúðabyggð, sem
ráðgerð var í norðausturhorni svæð-
isins, verða breytt í opið svæði.
í þriðja lagi er í texta aðalskipu-
lags Kópavogsbæjar, sem staðfest
var af Jóhönnu Sigurðardóttur fé-
lagsmálaráðherra þ. 23. apríl 1990,
gert ráð fyrir kirkju í báðum sókn-
um.
Þar segir svo á blaðsíðu 51:
„Kirkja og safnaðarheimili Hjalla-
sóknar mun rísa við Álfaheiði.
Gert er ráð fyrir að byggð verði
kirkja í Digranessókn."
I fjórða lagi eru umræddar tillög-
ur ekki komnar frá sóknarnefnd
Digranessafnaðar. Þær eru tillögur
meirihluta bæjarstjórnar Kópavogs,
unnar af bæjarskipulagi og garð-
yrkjudeild og auglýstar, að fengnu
samþykki Skipulagsstjórnar ríkis-
ins.
Kópavogi 22. maí 1991.
Birna Friðriksdóttir
Höfundur er einn nf
bæjarfulltrúum
Sjálfstæðisfiokksins í Kópavogi.
Með eldhuga
Leiklist
Jóhanna Kristjónsdóttir
Leikfélag Hornafjarðar sýndi í
Kópavogskirkju
Kaj Munk eftir Guðrúnu Ás-
mundsdóttur
Tónlist: Þorkell Sigurbjörnsson
Dansar: Auður Bjarnadóttir
Leikmynd: Leikhópurinn
Búningar: Magnhildur Gisladóttir
Lýsing: Þorsteinn Sigurbergsson
Þýðing úr ræðum Kaj Munks:
Sigurbjörn Einarsson biskup
Tónlistarflytjendur: Hörður
Áskelsson og Inga Rós Ingólfs-
dóttir
Leikstjóri: Hlín Agnarsdóttir
í leikgerð Guðrúnar Ásmunds-
dóttur um Kaj Munk er valin sú
leið að undirstrika kennimanninn
og prédikarann, eldhugann og bar-
áttumanninn gegn nasistum þegar
Danmörk var hersetin á stríðsárun-
um.
Hins vegar verður varla dregin
sú ályktun þegar horft er á verkið
að Kaj Munk hafi einnig verið skáld.
Þetta þarf svo sem ekki að skaða
þar sem Guðrún er sjálfri sér sam-
kvæm hvað þetta snertir. Hún fer
sömuleiðis létt með að sannfæra
okkur um að orð Kaj Munks eigi
erindi til okkar enn og tekst að
koma til skila í leikgerð andríki og
eldmóði Munks. Með öðrum orðum
Guðrún hefur valið leið að áhorf-
anda sem heppnast. í prédikunum
Munks fitjar hann upp á mörgum
málum sem kirkjunnar menn og
aðrir ræða og hugsa um og af ekki
minni hita nú um stundir. Á kirkjan
að taka pólitíska afstöðu og hvað
Dómkirkjan:
Orgeltónleikar
__________Tónlist________________
Jón Ásgeirsson
Nicolas Kynaston, sem er gestur
á kirkjulistahátíðinni, hélt seinni
tónleika sína _ í Dómkirkjunni sl.
miðvikudag. Á efnisskránni voru
verk eftir John Bull, William Boyce,
J.S. Bach, Mozart, Marcel Dupré
og Edward Elgar.
Trúlega eru flest verkin á efnis-
skránni ný af nálinni fyrir íslenska
hlustendur, að minnsta kosti man
undirritaður ekki til þess að hafa
heyrt verkin eftir Bull, Boyce og
Elgar leikin hér á tónleikum. Fyrsta
verkið á tónleikunum, Ut, re, mi,
fa, sol, la, eftir Bull, er byggt á sex
tóna tónstiga og er ótrúlega marg-
brotið í radd- og hljómskipan. Bull
(1563-1628) var afburða gott tón-
skáld bæði í gerð söngverka og
hljómborðstónlistar.
Voluntary VII, eftir Boyce, sem
er eins konar prelúdía og fúga að
formi 'til, er til vitnis um að Eng-
lendingar kunnu hér fyrrum að
semja kontrapunktíska tónlist.
Prelúdíu og fúgu í G-dúr (BWV.
550) mun J.S. Bach hafa samið um
1712, þá 27 ára að aldri, enda geisi-
ar þetta verk af fjöri og leikgleði
og fúgan er jafnvel nokkuð grall-
araleg. Þrátt fyrir að Kynaston sé
frábær tekniker, var leikur hans
einum of léttur (leggiero) í Bach
og á köflum gáleysislega útfærður.
Larghetto úr Klarinettukvintett
Mozarts er mjög sniðuglega útfærð-
ur fyrir orgel af W.T. Best, þar sem
raddskipan og víxlun hljómborða
er notað af mikilli kunnáttu og
margt mjög fallega gert Kynaston.
Carillon (klukkuhljómur) og Leg-
ende (helgisaga) eftir Marcel Dupré
(1886-1971) en þessi mikli hljóm-
borðssniilingur var nemandi Vidors.
Dupre mun fyrstur franskra orgel-
leikara, eða árið 1920, hafa leikið
öil orgelverk Bachs á.tónleikum og
þaðan í frá var hann í sífelldum
Nicolas Kynaston
ferðalögum um heiminn. Eftir að
hafa haldið 1.900 tónleika dró hann
sig í hlé. Eftir hann liggja margvís-
leg tónverk og voru þau verk, sem
Kynaston flutti á þessum tónleik-
um, góð dæmi um mikla tækni
þessa orgelsnillings. Verkin eftir
Dupré lék Kynaston að ótrúlegri
leikni
Síðasta verkið á tónleikunum var
sónata í G-dúr eftir Elgar. Þetta
er hárómantískt verk, hljómsveitar-
legt í gerð en áheyrilegt og um
margt vel samið. Eins og fyrr segir
er Nicolas Kynaston mikill leiksnill-
ingur. Leiktækni hans er mjög létt
og því hættir honum oft til að of-
gera í hraða og þá verður yfirbragð
verkanna á köflum losaralegt.
Þarna mætti Kynaston ögn huga
að, því tónlist er annað og meira
en tæknileikur eða blíðlegur leikur
með blæbrigði, heldur og ekki síður
tónræn íhugun, sem er kröfuhörð
tímanlega framvindu hugmynd-
anna.
Biskup Islands vísiterar
Skagafjarðarprófastsdæmi
BISKUP íslands, herra Ólafur Skúlason, vísiterar söfnuði Skagafjarð-
arprófastsdæmis dagana 26. maí t.il 7. júní.
í vísitasíunni felst að biskup
heimsækir söfnuðina, predikar við
guðsþjónustur, ræðir við sóknar-
menn og sóknarpresta og skoðar
kirkjurnar, búnað þeirra og muni.
Vísitasía biskups hefst sunnu-
daginn 26.maí með messu í Sauðár-
krókskirkju kl. 14 og um kvöldið
predikar biskup við messu í Hóla-
dómkirkju. Daginn eftir vísiterar
biskup Viðvíkur- og Rípursöfnuði.
Vísatasíu biskups í Skagafirði lýkur
síðan 7. júní í Hvammskirkju og
Ketukirkju á Skaga.
í vísitasíunni heimsækir biskup
alla söfnuði prófastsdæmisins en
þeir eru 21 talsins. Þá mun hann
predika í 28 guðsþjónustum og
helgistundum.
Með biskupi í för verður eigin-
kona hans, frú Ebba Sigurðardótt-
ir, og þá einnig prófastur Skagfirð-
inga, séra Hjálmar Jónsson á Sauð-
árkróki.