Morgunblaðið - 14.06.1991, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. JÚNÍ 1991
17
Ráðstefna kvikmyndaeftirlita á Norðurlöndum:
Samræma reglur um aldursmörk
á markað ofbeldismyndir fyrir börn
þar sem hrátt ofbeldi er réttlætt
með því að „hetjur“ myndarinnar
séu að hefna sín eða refsa fyrir
illvirki. Oft er ofbeldið þá blandað
gríni.
Aukin samvinna Norðurlandanna
eykur áhrif þeirra á alþjóðavettvangi
Á RÁÐSTEFNU kvikmyndaeftirlita á Norðurlöndum sem haldin
var í Reykjavík dagana 10-12. júní kom fram vilji til að samræma
reglur um aldursmörk í löndunum. Þrátt fyrir talsverðan mun á
reglum um kvikmyndaeftirlit og hlutverk þeirra í hinum einstöku
löndum eru kvikmyndaeftirlitsmenn á Norðurlöndum í grundvallar-
atriðum sammála um hvernig beri að flokka myndir. Hins vegar
er talsverður munur á afstöðu kvikmyndaeftirlitsmanna á Norðurl-
öndum og annars staðar í Evrópu.
Reglur um aldursmörk eru
ákveðin samkvæmt viðhorfum í
hveiju landi fyrir sig og er blæ-
brigðamunur milli landa. Nú er
ákveðinn vilji til að samræma þess-
ar reglur. Telja fundarmenn að
með því að vinna saman geti 1
Norðurlöndin haft meiri áhrif á
stefnumótun á alþjóðavettvangi en
ella.
Morgunblaðið ræddi við tvo af
gestunum á ráðstefnunni, Gunnel
Arrback frá Statens Biografbyrá í
Svíþjóð og Birte Bruun frá Statens
Filmcensur í Danmörku. I máli
þeirra kom fram að talsverður
munur er á afstöðu kvikmyndaeft-
irlitsmanna á Norðurlöndum og
t.d. eftirlitsmanna í Bandaríkjun-
um og hinum katólsku löndum
Suður-Evrópu.
í þessum löndum væri mjög
hart tekið á öllum kvikmyndum
sem sýndu kynlíf á opinskáan hátt
og flestar myndir sem væru bann-
aðar innan 18 ára væru í þeim
flokki. Hér á Norðurlöndum væri
hins vegar tekið mun vægar á slíku
en þess í stað einbeittu menn sér
að ofbeldi í kvikmyndum. Þær
sögðu Norðurlandabúa hafa svipuð
viðhörf til þess hvað sé hættuleg-
ast bömum en meginverkefni kvik-
myndaeftirlits er sem kunnugt er
að vemda börnin.
Norðurlöndin hafa einnig sér-
stöðu að öðru leyti. Þar em sterk,
ríkisrekin kvikmyndaeftirlit sem
vinna eingöngu á faglegum granni
og samkvæmt lögum um kvik-
myndaeftirlit. Víða erlendis era
kvikmyndaeftirlitin hins vegar
veikari en við hlið þeirra myndast
oft á tíðum þrýstihópar sem byggja
fremur á hugmyndum tiltekinna
einstaklinga um siðferði en lands-
lögum.
Þær Arrbáck og Bruun sögðu
að Norðurlöndin myndu leggja allt
kapp á halda sínu eftirlitskerfi í
meginatriðum og enda þótt sam-
starf komi til með að aukast við
Evrópubandalagið (sem Danmörk
tilheyrir nú þegar og Svíþjóð íhug-
ar að ganga í) komi ekki til greina
að fórna þessu sterka eftirlitskerfi
fyrir aukna samræmingu.
Þrátt fyrir að kvikmyndaeftir-
litsmenn hafi á Norðurlöndum hafi
flestallir svipaða sýn á viðfangsefni
sitt era reglur um kvikmyndaeftir-
lit mismunandi eftir löndum. í sam-
tali við þær Arrback og Braun kom
fram að meðan kvikmyndaeftirlitið
í Svíþjóð hefur leyfí til að leggja
blátt bann við sýningu ákveðinna
mynda (eins og kvikmyndaeftirlitið
á Islandi) geta danskir kvikmynda-
eftirlitsmenn í mesta lagi takmark-
að sýningu mynda við 16 ára og
eldri. Þær myndir sem hér um
ræðir eru grófar ofbeldismyndir
sem ekkert gildi teljast hafa.
Danska kvikmyndaeftirlitið er
hið minnsta á Norðurlöndum. Það
fylgist eingöngu með kvikmyndum
sem sýndar era í kvikmyndahús-
úm. Sænska kvikmyndaeftirlitið
býður hins vegar þeim myndbanda-
leigum sem vilja að senda mynd-
bönd til sín og fá um þau dóm.
Þeir sem það gera sleppa frekar
við afskipti lögreglunnar. Á íslandi
og Finnlandi er skylduskoðun bæði
fýrir kvikmyndir og myndbönd.
Lögreglan sér um að framfýlgja
lögum um kvikmyndir í samræmi
við kvikmyndaeftirlit. Á öllum
Norðurlöndunum eru ákvæði í
refsilögum við dreifingu og sýn-
ingu á bamaklámi og grófum of-
beldismyndum sem bannaðar eru
í lögum. Hins vegar er refsiákvæð-
um aldrei beitt hérlendis.
Meðal annars sem rætt var á
ráðstefnunni var réttlæting á of-
beldi í kvikmyndum, þ.á.m. barna-
myndum. Nýlega hafa verið settar
Birgit Bruun og Gunnel Arrback
Morgunblaðið/KGA
Einnig fer nú vaxandi að hrika-
legt ofbeldi sé nákvæmlega sýnt í
bíómyndum sem oftar en ekki
skarta heimsfrægum stórstjörnum.
Slíkar myndir njóta jafnan tals-
verðra vinsælda og mikið er um
að börnum sé hleypt inn á slíkar
myndir, einkum og sér í lagi ef
þau eru í fylgd með fullorðnum.
Fundarmenn töldu nauðsynlegt
að marktækar rannsóknir fari
fram á hvort samhengi sé á milli
vaxandi og harðnandi ofbeldis
meðal unglinga og kvikmynda af
þessu tagi. Er skemmst að minn-
ast leikja ungra barna í holræsum
borgarinnar sem eiga sér greini-
lega rætur í vinsælli kvikmynd.
SYNING I DAG
0G NÆSTU DAGA
)STAR
/ /
FJORHJOLADRIFIN
FJÖLNOTABIFREID
NY STJARNA
MÆTT TIL
LEIKS
Ford Aerostar er kominn til landsins.
Glæsilegur og öflugur 7 manna fjölnotabíll fyrir
alla fjölskylduna, í ferðalagið, skíðin eða innkaupa-
ferðina. Bíll fyrir öll tækifæri. Byggður á grind,
glæsilega búinn, sterkur og frábær í akstri.
Staöalbúnaður:
• V6 4.0LEFI 160 havél
• Tölvustýrt fjórhjóladrif með átakslæsingum
• Rafdrifnar rúður og læsingar • Sjálfskipting
• ABS hemlalæsivörn að aftan • Hraðastilling
• Vökva- og veltistýri • Mjög gott farangursrými
• Vistvænn búnaður • Tölvustýrt aldrif
Verð frá kr. 2.592.000

EINN TIL AÐ TREYSTA A
G/obus'/
Lágmúla 5, simi 681555