Morgunblaðið - 11.12.1991, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR lí. DÉáEMBER 1991
25
Jól til sölu
eftir Braga Skulason
Um 5 ára skeið var ég búsettur
vestra, í Bandaríkjum Norður-
Ameríku. Komst ég þá í snertingu
við ýmsa siði, sem voru mjög ólík-
ir íslenskum siðum. Þetta var sér-
staklega áberandi í sambandi við
jólahaldið.
Jól í Bandaríkjunum
Þannig háttar til í Bandaríkjun-
um, að þar er haldin hátíð eftir
20. nóvember, sem köluð er Þakk-
argjörðarhátíð (Thanksgiving) og
er hún fjölskylduhátíð mikil, jafn-
vel meiri en jólahátíðin þar í landi.
Eftir þakkargjörðarhátíðina komu
jólaskreytingar upp í búðum að
fullu og jólatré voru skreytt á
heimilum. Það þótti Islendingnum
mér nokkur undarlegt. Enn undar-
legra fannst mér þó, þegar jólatij-
ánum var hent á 2. í jólum! En 2.
í jólum er virkur dagur þar í landi.
Það er nefnilega svo, að ekki allar
þjóðir lengja hátíðir sínar eins og
Islendingar.
Aðventuna upplifði ég vestra
sem allt öðruvísi tíma en hér
heima. Þar voru engir 13 jólasvein-
ar, skór voru ekki settur út í
gluggann í von um góðgjörðir,
aðventukvöld í kirkjum með sama
sniði og hér upplifði ég þar aldrei
og aðventuljós sáust þar ekki í
gluggum.
Aðfangadagur jóla var virkur
dagur og fólk keypti jólagjafir
fram á kvöld, en á jóladagsmorgun
voru gjafir opnaðar.
Þrettándinn var ekki haldinn
hátíðlegur, nema hann bæri upp á
sunnudag, en þá var hann tengdur
við komu vitringanna til Jesú, er
þeir færðu barninu gjafir. Kirkj-
umar minntust þess sérstaklega í
sínum boðskap. En engir sérstakir
siðir tengdust deginum. Raunar
má segja, að þrettándinn sé sífellt
minnkandi að vægi hér á landi,
nema kannski á stað eins og t.d.
í Vestmannaeyjum.
Nágranni minn einn, Vestur-
íslendingur, hafði jólaseríumar
hangandi utan á húsinu sínu allt
árið, því hann vildi ekki þurfa að
setja þær upp í vetrarkuldanum í
desember!
Forskot á sæluna
Kem ég þá kannski að tilefni
þessara skrifa, sem blasir við í
búðum bæjarins á síðasta sunnu-
degi fyrir 1. sunnudag í aðventu:
Kaupmenn hvetja okkur til að taka
jólin snemma, taka forskot á sæl-
una, hvetja okkur til að versla sem
fyrst og sem mest.
Sú hugsun hefur læðst að mér,
hvort við íslendingar, undir for-
ystu kaupmannanna, stefnum nú
í amerískt jólahald. Tíminn fyrir
skreytingarnar í verslunum passar
alla vega alveg. Sums staðar er
jólasveinninn eini, sanni, ameríski,
farinn að sjást. Og kannski eigum
við eftir að verða svo þreytt á öllu
pijálinu, sem við blasir svo
snemma, að við endum á því að
fleygja öllu út á 2. í jólum og leggj-
Bragi Skúlason
„Sú hugsun hefur læðst
að mér, hvort við Is-
lendingar, undir for-
ystu kaupmannanna,
stefnum nú í amerískt
jólahald. Tíminn fyrir
skreytingarnar í versl-
unum passar alla vega
alveg.“
um daginn af sem dag hátíðar.
Restin má síðan fara sömu leið!
Ég skil það svo sem vel, að
menn séu blankir í kreppunni á
Islandi. En einhvern tíma minnist
ég þess, að um það hafi verið tal-
að í fullri alvöru, að manneskjunni
væri nauðsynlegt að geta hlakkað
til einhvers. Og óþolinmæði hefur
að mínu viti ekki talist til höfuð-
dyggða.
Kannski verður það næsta
skref, að láta seríurnar á Lauga-
veginum og í Kringlunni vera uppi
allt árið, eins og hjá vini mínum
vestra. Þá þurfa menn ekki að
standa í uppsetningu í nepjunni í
nóvember!
Jólin núna
Fleiri hátíðir en jólin eiga undir
högg að sækja í nútímanum og
eru í vaxandi mæli að verða versl-
unar- og skemmtanahátíðir. Sífellt
minna fer fyrir helginni, því sem
heilagt er og skapar hátíð. Við
verðum að halda vöku okkar, ef
við ætlum ekki að glata því, sem
mikilvægast er.
Fyrir nokkru bar það við, að
Jesús rak víxlara og kaupmenn
út úr musterinu. Kannski er kom-
inn tími til að „hreinsa“ jólahátíð-
ina. Kannski er kominn tími til
að spyija hverra hátíð jólin séu
og hvers vegna.
Guð gefi okkur öllum eftirvænt-
ingarfull og tilhlökkun á aðvent-
unni.
Höfundur er sjúkrahúsprestur
Ríkisspítala.
Spádómarnir rætast 1
w