Morgunblaðið - 12.01.1992, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. JANÚAR 1992
C 3
I
I
RIDDARAR HRINGBORÐSINS: Talið frá vinstri og áfram hringinn um borðið: Indriði, Haukur Jakobsen kaupmað-
ur, Böðvar Sveinbjarnarson frá ísafirði, Egill Snorrason framkvæmdastjóri, Ragnar Ingólfsson framkvæmdastjóri, Björn
Guðjónsson tónlistarmaður, Örn Clausen hæstaréttarlögmaður, Hörður Sveinsson kaupmaður og Bogi Ingimarsson
hæstaréttarlögmaður.
KVIKMYNDIR: Við þurfum að fá einhvem forpokaðan andskota sem veit
hvað hann er að gera.
verið að fást um sjálf andmælin,
maður er bara sagður íhaldssamur."
LEIRKÁLFAR
ísfílm var stofnað 1980 í þeim
tilgangi að framleiða kvikmyndir,
en síðar komu nýir eigendur og ný
verkefni. Ætlunin var að stofna
nýja sjónvarpsstöð en sökum ósam-
komulags fór sú áætlan út um þúf-
ur og Stöð 2 varð á undan með
stofnun sjónvarpsstöðvar.
Sagt er að Indriði hafí verið „prí-
mus mótor“ í þeim aðgerðum, feng-
ið til iiðs við sig menn, og út á
persónu sína lán sem til fram-
kvæmda þurfti.
- Er það rétt Indriði að þú hafir
platað Sambandið með þér, Reykja-
víkurborg, Almenna bókafélagið og
fleiri góð fyrirtæki þegar ísfílm fór
af stað og ætlaði að stofna sjón-
varpsstöð?
„Ha, platað þá,“ tautar hann og
hrærir í kaffíbollanum. „Ekki fékk
ég krónu. ísfílm var eitur í beinum
margra. Menn voru með nafngiftir.
Og spurðu á aðalfundi SÍS hvað
ætti að gera eins og glæpur væri
í augsýn. Það endaði með því að
þáverandi leirkálfar í SÍS fóru að
bera af sér. Það var nóg til þess
að hinir aðilamir í ísfílm héldu að
SÍS væri ekki heilt í samstarfi. í
stað þess að taka ákvarðanir höfð-
um við auga hver með öðrum.
Kommunum tókst að eyðileggja
þetta frá upphafí og það voru þeir
sem komu með giæpahugarfarið á
aðalfundina."
Upphaflega var Isfiim stofnað
af þeim Indriða, Ágústi Guð-
mundssyni og Jóni Hermannssyni,
og að tillögu þess síðastnefnda var
ákveðið að fyrsta verkefnið yrði
að kvikmynda „Land og syni“.
Síðan var „Útlaginn“ kvikmynd-
aður, stórmynd sem stóð engan
veginn undir kostnaði.
„Samvinna okkar þriggja var
borin von,“ segir Indriði. „Það var
róið að því að menn væru ekki í
réttum félagsskap. Eftir að „Út-
laganum" var lokið lágu verkefni
ekki á borðinu og því var annað-
hvort að leggja fyrirtækið niður
eða gera aðrar ráðstafanir."
— Það eru andstæður í þér, þú
hikar ekki við að stofna kvikmynda-
fyrirtæki en nýtt blað er ekki til
umræðu?
„Ég hef ekkert á móti nýju blaði,“
segir hann fastmæltur, „þú veist
það vel. Ég ætla mér bara ekki að
efla þessa menn sem hafa logið að
þjóðinni í sextíu ár.
Ég get alveg sagt þér þvers
vegna við stofnuðum Isfilm. Ágúst
Guðmundsson var þá nýkominn
frá Bretlandi og mér fannst það
gæfulegt að hafa lært hjá Bretum.
Eg hefði aldrei farið út í þetta ef
hann hefði bara verið á sex mán-
aða námskeiði í Svíþjóð. Hann
hafði að baki sér fjögurra ára nám
í kvikmyndagerð, og ég vissi að
ég gat treyst breskum skólum.
Þetta var ekkert Svíþjóðarkjaft-
æði.
Ágóðinn af „Landi og sonum“ fór
í „Utlagann". Þegar svo stendur
á, reynir á meira en fjögurra ára
nám í Bretlandi. Þá reynir á rólegt
geð og yfírvegun."
DELLUKÓNGAR
Einkenni á kvikmyndafólki, segir
Indriði, er það að fara ætíð út í
nýja sigra, sem er auðvelt í byrjun.
„Gallinn er sá að allir ætla sér að
verða Ingmar Bergman. Þetta er
mikill misskilningur. í kvikmynda-
iðnaði á ákvarðanataka um við-
fangsefni að koma fyrst, og síðan
á leikstjórinn að taka við og vinna
úr viðfangsefninu óháð fyrirtækinu.
Þetta ruglast hér heima því leik-
stjórinn vill vera í öllu frá A til Ö.
Það er della. Meira að segja Ingmar
Bergman gerir það ekki. Ég ætla
ekki að skipta mér meira af kvik-
myndum, fyrst þú spyrð.
Það eru margir leikstjórar sem
halda að þeir geti sagt sögu, skrif-
að handrit og gert alla hluti. Þetta
eru dellukóngar. Minnir á klappsen-
una út í London á dögunum. Það
eru áreiðanlega margir færir leik-
stjórar hér, en enginn getur lært
að búa til historíu."
- Þú hefur þá ekki trú á ís-
lenskri kvikmyndagerð?
,;Ekki í því formi sem hún er.
Öndvert dæmi eru áströlsku
myndirnar. Þar er leikstjórunum
gefið tækifæri til að gera mynd-
irnar þegar búið er að skoða hand-
ritið. Þar leggja þeir ekki í vana
sinn að vera guð almáttugur.
Þessar verðlaunaveitingar, allt
þetta tal! Við eigum að halda úti
íslenskri stefnu í kvikmyndagerð.
Með harðri hendi. Fá einhvern
forpokaðan andskota sem veit
hvað hann er að gera.“
ELSKULEGUR TITILL
Skvaldur og glamur í teskeiðum
og bollum heyrist nú allt í kringum
okkur. Salurinn hefur fyllst af
gestum í síðdegiskaffíð án þess að
ég hafi tekið eftir því. Nokkrir
menn setjast við næsta borð og
heilsa Indriða með virktum.
Við röbbum um framtíðina og
Indriði segist vera að skrifa sögu
Búnaðarbankans núna. „Ég vona
bara að Búnaðarbankinn fái ekki
bágt fyrir, miðað við venju gæti það
gerst.
Síðan ætla ég að skrifa annað bindi
ævisögu Hermanns Jónassonar. Ég
hef dálítið gaman af því, að þegar
hann var að mynda stjóm 1956 var
skrifað um hann í „Time“. Þeir köll-
uðu hann „The Wrestler“!“
Indriði hefur búið síðustu árin í
Hveragerði með æskuvinkonu
sinni, segist hafa fengið þar ódýrt
einbýlishús og góðan garð. „í fjög-
ur ár höfum við keyrt nær daglega
yfir heiðina, og konan oft einsömul
í blindhríð og djöfuls ófærð. Þær
hefðu ekki allar gert það. í vetur
hins vegar höfum við leigt okkur
íbúð hér í bænum.“
- Þetta var þá æskuvinkona þín.
Hvað leið nú langur tími frá fyrstu
kynnum og þar til þið hittust á
nýjan leik?
„Ein þrjátíu og fimm ár. Okkur
hefur eflaust verið ætlað þetta.
Ég sá hana alveg óvænt. Ég hélt
hún væri horfin eða dáin, en svo
stóð hún bara þarna.“
Ég spyr hann hvorn titilinn hon-
um þyki nú vænna um, rithöfund-
inn eða ritstjórann og hann verður
hvumsa og segist ætíð hafa verið
titillaus maður. „Menn skrifa sig
rithöfunda um leið pg þeir hafa
gefið út eitthvað. Ég hef verið
feiminn við það. Þetta er stór titill.
Ég var í Kína árið 1955 og þurfti
þá að skrá mig inn á hótel. Þá
hugsaði ég, það hlýtur að vera allt
í lagi að skrá sig rithöfund hér,
maður er nógu langt í burtu.“
Hann lagar sig í sætinu og seg-
ir: „Já, ég hef fengið þennan þægi-
lega, elskulega titil sem haturs-
maður kommúnista og er ánægður
með það. Ég er jafnvel að hugsa
um að gefa þeim frí.“
Nauðug verð ég að gefa Indriða
frí. Herramennirnir á stóra kaffi-
hringborðinu eru mættir og þeir
fá að njóta félagsskapar þessa lit-
ríka persónuleika áfram.
UTSALAN
hefst á
morgun
Bankastræti 8, s. 13069
Skeifunni 19, sími 39123.
Eina lofttæmingar vélin á
markaðnum sem hentar
til heimilisnotkunar jafnt
og fyrirtækjum.
I Lítil og meðfærileg
I Matur geymist helmingi lengur
i Hægt er að lofttæma poka sem og Foodsaver dósir
! Ýtarlegur leiðbeiningabæklingur á íslensku fylgir
II árs ábyrgð
I Pokana er hægt að endurnota
FÆ&U QÆbI hf.