Morgunblaðið - 28.02.1992, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. FEBRÚAR 1992
Utandagskrárumræða um efnahagsstefnu ríkisslj órnarinnar og sjávarútveginn: atv<‘!ísr:iðhurni tók undir að afla'
Veigrum okkur ekki við
nauðsynlegum verkum
- segir Davíð Oddsson forsætisráðherra
SNÖRP utandagskrárumræða var í gær. Þingflokkur framsóknar-
manna bað um að „efnahagsstefna ríkisstjórnarinnar með sérstöku
tilliti til stöðu sjávarútvegsins" yrði rædd. Forsætisráðherra sagði
að efnahagsstefna ríkisstjórnarinnar væri óbreytt; skapa stöðug-
leika. Jón Sigurðsson hafnaði gengisbreytingu sem lausn vandans.
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra lagði höfuðáherslu á að
draga yrði úr viðskiptahallanum.
Uppnám og óvissa
Talsmaður
málshefjanda,
Halldór Asgr-
ímsson (F-Al)
fyrrum sjávarút-
vegsráðherra,
gagnrýndi ríkis-
stjórnina með
hörðum orðum.
Hann sagði m.a.
að aðgerðir hennar yllu uppnámi.
En sínu verra væri þó aðgerðaleysi
hennar og óvissan sem af því hlyt-
ist. Hinum hrikalega vanda sjávar-
útvegsins sem Þorsteinn Pálsson
sjávarútvegsráðherra hefði glögg-
lega lýst væri vísað til nefndar
þeirrar sem stjórnarflokkarnir
hefðu komið á fót undir forystu
tveggja formanna til að móta sjáv-
arútvegsstefnu næstu ára.
Undirstaða efnahagslífsins hlyti
að vera að halda sjávarútveginum
gangandi. Talsmaður framsóknar-
manna innti mjög eftir stefnu ríkis-
stjórnarinnar í skattamálum, í
Stuttar þingfréttir:
Lög frá Alþingi
Síðastliðinn þriðjudag sam-
þykkti þjóðþingið sem lög frá Al-
þingi frumvarp til fjáraukalaga
fyrir árið 1990. Frumvarp þetta
er þriðja fjáraukalagafrumvarpið
sem lagt er fyrir Alþingi til sam-
þykktar á umframgreiðslum úr
ríkissjóði frá heimildum Qárlaga
1990. í þessum síðustu Qárauka-
lögum sýnir rekstrarreikningur
gjöld umfram tekjur sem nema
782,886 milljónum króna. Einnig
er tekin inn í þessi fjáraukalög
heimild við 3. gr. vegna skuldbind-
BOSCH
Vélaleigur
Verktakar
Iðnaðarmenn
USH27
Brotvél sú
sterkasta 1800 W
1030 slög
á mín. Þyngd 29 kg.
USH 10
Brotvél 1100 W 1370 slög á
mín. Þyngd 10,8 kg.
(2\
Gunnar Asgeirsson hf.
Borgartún 24
Sími: 626080 Fax: 629980
Umboðsmenn um land allt
■xsxxm-: ■
w.v>ÍWsíx-í:-:-x-;->^íx-:Í-Æx-‘:
AIMAGI
HVAÐ ER
pIaIrIaIdIoIr'I
ÞÝSKAR ÞILPLÖTUR
GÆÐAVARA í STÍL
Fyrirliggjandi
Þ.Þ0B6RÍMSS0H&C0
ÁRMÚLA29, SÍMI 38640
SPENMANW í
efþú áttmiða!
inga Verðjöfnunarsjóðs fiskiðnað-
arins um 1.458.280 kr.
Skýrslur
Sjö skýrslum var útbýtt til þing-
manna síðastliðinn þriðjudag:
Skýrsla íslandsdeildar Norður-
Atlantshafsþingsins 1991, skýrsla
íslandsdeildar þingmannanefndar
Fríverslunarsamtaka Evrópu,
EFTA, fyrir árið 1991, skýrsla um
störf Vestnorræna þingmannar-
áðsins árið 1991, skýrsla um norr-
ænt samstarf frá janúar 1991 til
febrúar 1992 frá íslandsdeild
Norðurlandaráðs, skýrsla íslands-
deildar Evrópuráðsþingsins um
43. þing þess, skýrsla íslandsdeild-
ar Alþjóðaþingmannasambandsins
fyrir árið 1991, skýrsla Eiðs Guðn-
asonar, samstarfsráðherra Norð-
urlanda, um störf norrænu ráðher-
ranefndarinnar 1991-92.
gengismálum. Ætlaði hún að halda
áfram að auka álögur á sjávarút-
veginn? Taka upp veiðileyfagjald?
Halldór ítrekaði gagnrýni fram-
sóknarmanna þess efnis að ríkis-
stjórnin hefði sent vextina upp í
himinhæðir. Atvinnulífið þyldi ekki
þessa vexti. Hann gagnrýndi ríkis-
stjómina einnig fyrir úrræðaleysi
og gjaldþrotatal.
Davíð Oddsson forsætisráð-
herra sagði að
vandi sjávarút-
vegsins væri
margþættur, fyr-
irtækin stæðu af-
skaplega mis-
jafnlega að vígi.
Vandi sjávarút-
vegsins væri mik-
il vegna afla-
leysisins en einnig væri augljóst að
afkastageta atvinnugreinarinnar
væri miklu meiri heldur en afrakst-
ursgeta fiskistofnanna.
Það kom fram í ræðu forsætis-
ráðherra að stefna ríkisstjórnarinn-
ar hlyti að miðast við hvað gagnað-
ist þjóðarbúinu til lengri tíma litið.
Forsætisráðherra taldi að síðustu
upplýsingar, þótt alvarlegar væru,
gæfu ekki tilefni til að breyta for-
sendum efnahagsstefnu ríkisstjórn-
arinnar, að skapa stöðugleika og
festu, sem væru skilyrði þess að
atvinnulífíð kæmist á skrið. Forsæt-
isráðherra vildi benda á að umtals-
verður árangur hefði náðst. Verð-
bólga hefði ekki verið minni í ára-
tugi og hann taldi að tekist hefði
að skapa skilyrði til raunvaxtalækk-
unar.
Davíð Oddsson sagði ríkisstjórn-
ina ekki hafa veigrað sér við að
ganga til þeirra verka sem vinna
yrði. Þótt hægt væri að ófrægja
þær og skapa óvild og andúð þeirra
vegna um stund. Forsætisráðherra
var þess fullviss að aðgerðir ríkis-
stjómarinnar myndu gjörbreyta
stöðunni til uppbyggingar atvinnu-
lífs, snúa vöm í sókn eftir þetta
samdráttarskeið. Jarðvegurinn
hefði verið plægður, síðan myndu
menn sá og uppskera.
Taka verður maunlega á
vandamálum
viðskiptaráð-
Jón Sigurðsson
herra sagði að
skyndiráðstafan-
ir dygðu ekki,
vænlegra væri að
framkvæma að
yfírlögðu ráði.
Hann vildi benda
á að sjávarútveg-
urinn hefði búið
við bærilega af-
komu síðustu árin. Meðaltöl segðu
ekki alla söguna. Við yrðum að
athuga rætur vandans. Aflasam-
dráttinn og alltof mikla afkastagetu
sjávarútvegsins og einnig innri tekj-
uskiptingarvanda atvinnugreinar-
innar milli útgerðarinnar og vinnsl-
unnar.
Viðskiptaráðherra benti á þær
upplýsingar sem fram hefðu komið
að raungengi krónunnar væri nú
um stundir aðeins lítillega hærra
heldur en meðaltal síðustu tíu ára.
Ráðherrann hafnaði algjörlega
gengisbreytingu sem lausn á þeim
vandamálum sem nú væm til um-
ræðu. Raungengið yrði að breytast
með þeim hætti að kostnaðarhækk-
anir yrðu minni hér á landi heldur
en erlendis. Jón Sigurðsson dró
enga dul á að þetta væri erfitt en
við yrðum að taka mannlega og af
sanngirni á þeim vandamálum.
Viðskiptahalli - grund-
vallarskekkja
Þorsteinn Pálsson sjávar-
skerðingin
gífurlegum
vanda en hann
benti einnig á að
það hefði við-
gengist grund-
vallarskekkja í ís-
lensku efnahags-
lífí; áherslan væri
á neysluna en
ekki framleiðsluna. Síðustu tvo ára-
tugina hefði viðskiptahallinn verið
viðvarandi. Sjávarútvegsráðherra
lagði höfuðáherslu á að þessu yrði
að breyta.
Sjávarútvegsráðherrann ítrekaði
fyrri upplýsingar um vanda sjávar-
útvegsins, m.a. að meirihluti fyrir-
tækja í sjávarútveginum ætti ekki
upp í afborganir og vexti. Ráðherra
sagði það enga lausn að láta þessi
fyrirtæki fara bara á hausinn. Eng-
inn hefði rétt til að halda slíku fram
fyrr en atvinnulífinu væru búin líf-
vænleg skilyrði og jöfnuður væri
kominn á í viðskiptum okkar við
útlönd. Þetta verk yrðum við nú að
vinna, það væri ekki hægt að leysa
þetta vandamál með lántökum,
hann efaðist jafnvel um að lántök-
urnar dygðu lengur sem deyfilyf.
Sjávarútvegsráðherra sagði einnig
að við þessar aðstæður væri út í
hött að tala um veiðileyfagjald á
sjávarútveginn.
Sjávarútvegsráðherra sagðist
hafa lesið í vetur eina skringileg-
"ustu hagfræðikenningu sem fyrir
sín augu hefði borið í Morgunblað-
inu. Kenning þessi hefði verið sú
að sjávarútvegurinn gæti hæglega
greitt aukna skatta vegna þess að
hann væri að ráðstafa peningum í
kvótakaup. Þorsteinn Pálsson sagði
að verðmæti fískiskipa með kvóta
í dag væri mjög svipað og það var
áður en kvótakerfíð var sett á. Þessi
umrædda kenning fæli það í sér
að ef menn hefðu efni á að kaupa
skip þá hefðu þeir efni á að borga
viðbótarskatta. „Það væri svona
álíka gáfulegt að halda því fram,
af því að Morgunblaðsmenn ætla
að byggja nýja Morgunblaðshöll,
að þá sé tími til kominn að setja
nýjan skatt á blaðaútgáfu í land-
inu.“
Þessari utandagskrárumræðu
lauk á tíunda tímanum í gærkvöldi
og hafði þá staðið yfír síðan kl. 2
síðdegis.
Meðferðarheimili en ekki rétt-
argeðdeild að Sogni í Ölfusi
segir heilbrigðisráðherra
FINNUR Ingólfsson (F-Rv) spurði í gær Sighvat Björgvinsson heil-
brigðisráðherra um réttargeðdeild fyrir geðsjúka fanga. Heilbrigð-
isráðherra greindi frá því að sú stofnun sem stefnt er að að koma
á fót að Sogni í Ölfusi verði meðferðarheimili fyrir ósakhæfa af-
brotamenn. Hlutverk réttargeðdeildar væri miklu víðfeðmara. En
um slíkt væru ekki áætlanir nú.
„Hvenær yrði réttargeðdeild fyr-
ir geðsjúka afbrotamenn opnuð að
Sogni í Ölfusi?" var fyrsta spurning
Finns Ingólfssonar (F-Rv). Fyrir-
spyijandi sagði heilbrigðisráðherra
hafa unnið ötullega að því að koma
réttargeðdeild á fót. Það væru eink-
um þrír hópar sem þyrftu á þjón-
ustu réttargeðdeildar að halda.
Þeir sem dæmdir væru til vistar á
viðeigandi hæli, svokallaðir ör-
yggisgæslumenn. Geðsjúkir af-
plánunarfangar, eða fangar með
geðræn vandamál. Og að síðustu
menn sem væru úrskurðaðir til að
gangast undir geðrannsókn. Rétt-
argeðdeild þyrfti að veita öllum
þessum hópum þjónustu. En fyrir-
spyrjanda var það áhyggjuefni að
í síðari tíð væru ráðherra og menn
í hans ráðuneyti hættir að tala um
réttargeðdeild, farnir að tala um
vistheimili fyrir geðsjúka og ósak-
hafa afbrotamenn. Það væri munur
á því og réttargeðdeild. Finni
fannst orðið vistheimili gefa til
kynna að verið væri að reyna að
vista þessa menn án þess að koma
þeim aftur út í samfélagið. Finnur
vildi því einnig spyija: Hversu
mikla öryggisgæslu og hve víðtæka
iæknisþjónustu muni réttargeð-
deildin veita? Yrði réttargeðdeildin
í starfstengslum við geðdeild ein-
hvers sjúkrahúss, og þá hvaða
sjúkrahúss? Hve margir vistmenn
gætu vistast á deildinni hveiju
sinni? Hve margir starfsmenn yrðu
við réttgeðdeildina og hver yrði
áætlaður kostnaður við hana?
Sighvatur Björgvinsson heil-
brigðisráðherra sagði „stórt orð
Hákot“, hugmyndir stjórnvalda um
takmarkaða og tímabundna lausn
á þessu vandamáli hefðu aldrei
verið á þá lund að menn hefðu
verið að hugsa um að byggja réttar-
geðdeild í hinum víðtæka skilningi
þess orðs. Á Sogni í Ölfusi hefði
verið undirbúið að setja á stofn
meðferðarheimili — ekki vistheimili
— fyrir ósakhafa afbrotamenn. Það
lægju engar áætlanir fyrir í ráðu-
neytinu um stofnun og starfrækslu
réttargeðdeildar. Ráðherra reifaði
forsögn þessa máls og ákveðna
andstöðu byggingarnefndar í Ölf-
usi, en byggingarnefndin hefði nú
samþykkt að veita leyfíð. Ráðherra
greindi frá því að sveitarstjórn Ölf-
ushrepps hefði haft þá samþykkt
til afgreiðslu á síðustu tveim fund-
um. En ráðherrann vænti þess að
lokaafgreiðsla myndi eiga sér stað
á fundi sveitarstjórnarinnar sem
yrði haldinn þetta fímmtudags-
kvöld. Ef sú samþykkt yrði jákvæð
væri hægt að hefjast handa. Það
biðu þjálfunarpláss fyrir væntan-
legt hjúkrunarfólk á geðsjúkrahús-
um í Svíþjóð.
Ráðherra taldi að öryggisgæsla
á Sogni yrði a.m.k. ekki lakari en
tíðkaðist í Svíþjóð, jafnvel betri. Á
meðferðarheimilinu yrði veitt al-
menn læknisþjónusta, þ.m.t. geð-
læknisþjónusta í samvinnu við
sjúkrahúsið á Selfossi. Gert væri
ráð fyrir því að sjö ósakhæfir af-
brotamenn yrðu vistaðir á Sogni
að jafnaði, en þar að auki yrði rými
fyrir þijá til skammtímavistunar.
Gert væri ráð fyrir því að starfs-
menn yrðu um þijátíu. Fjárlaga-
frumvarpið hefði gert ráð fyrir um
41,8 milljónum króna til þessa
verkefnis. Ráðherra greindi frá því
að í heilbrigðisráðuneytinu lægi
fyrir fjöldi umsókna um störf við
meðferðarheimilið. Þannig að hann
sæi ekki fram á nein vandkvæði
við að tryggja vistmönnum þá með-
ferð sem þeir þyrftu á að halda og
gætu útskrifast þegar heilsa þeirra
leyfði.
Finnur Ingólfsson (F-Rv) var
ekki alls kostar ánægður með svör
ráðherra. I tíð fyrri ríkisstjórnar
hefði nefnd undir hans formennsku
gert tillögu um að koma réttargeð-
deild á fót. Á þeim hugmyndum
og áformuðu meðferðarheimili væri
meginmunur. Gerðar hefðu verið
grundvallarbreytingar frá fyrri
hugmyndum.