Morgunblaðið - 02.04.1992, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 02.04.1992, Blaðsíða 20
20 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. APRIL 1992 SIEMENS Sjónvarpstœki Sjónvarps- myndavélar Hljómtœkja- samstœöur Feröaviðtœki • Útvarpsvekjarar Gœðatœki fyrir þig og þína! SMITH& NORLAND Nóatúni 4 - Sími 28300 Þú svalar lestrarþorf dagsins á^ídum Moggansj^ * Lyfsala lækna LYF3AK0STNAÐUR T.R. A MANN M.V. LANDSMEDALTAL 100 A 100 90 • 80 - 70 • LANDIÐ -x SVAÐI I -n SVAÐI II AR 1983 198 A 1985 1986 1987 SVÆÐI I: MÝRA 0G B0RC, SKAGAF3., EY3AF3., ÞINGEY3ARS. , N.-MÚL. SVÆÐI II: DALASÝSLA, A.-BARÐ., V.-HÚN. HEIMILD: FÉLACSTÍÐINDI, RIT TRYGGINGASTOFNUNAR RÍKISINS. 1983 1984 1985 1986 1987 LANDIÐ 100 100 100 100 100 SV. I 82 74 75 74 * 74 SV. II 81 82 84 84 83 eftir Sigurbjörn Sveinsson i. Jafnan, þegar umræður verða uin lyfjadreifínguna og kostnað þjóðar- innar af lyfjanotkun, eru margvís- legar hliðar þessa áhugaverða máls dregnar fram. Lyfsalar taka þátt í þessari umræðu ekki síður en aðrir. Formaður Apótekarafélagsins ritaði nýlega grein í Morgunblaðið og benti m.a. á nauðsynþess að lyfsala lækna yrði iögð af sem skjótast til að auð- velda hagræðingu í lyfjadreifingunni og styrkja hana í dreifbýlinu. Þetta er ekkert nýtt úr þeim herbúðum. Lög um lyijadreifingu, sem sett voru fyrir um áratug, gera ráð fyrir þessu fyrirkomulagi. Talið hefur verið óeðlilegt, að læknar ættu hagn- aðarvon í lyfseðlum, sem þeir gefa út. Eru þá menn bæði að velta fyrir sér heilsufari opinberra sjóða og skjólstæðinga læknanna. Má hugsa sér, að læknir, blindaður af ágirnd, héldi uppi óeðlilegu lyfjaáti skjól- stæðinga sinna, þannig að heilsa þeirra spilltist og ríkissjóður færi þverrandi. Þrátt fyrir þessa stefnumörkun hafa stjórnvöld farið sér hægt við þessar breytingar og tel ég að rekja megi það bæði til stjórnsýslunnar í héraði og ríkisvaldsins. Þessi hæga- gangur hefur farið fyrir brjóstið á lyfsölum og sífra þeir sífellt um, þegar tækifæri gefst, að lyfsalan verði tekin af læknum. En hvað veldur þessum hæga- gangi? II. Lyfsölur lækna eru nú á innan við 10 stöðum á landinu. Víða er um að ræða fámenn héruð og dreifð, þar sém velta lyfsölunnar stendur ekki undir afkomu lyfjafræðings. Þar yrði að koma á fót útibúum frá aðlægum lyfjabúðum, þar sem eftir- lit lyfsala yrði ekki daglegt. Víða, þar sem svo háttar nú, er eftirlit lyfsala stopult og dæmi um, að það sé með mánaða millibili. Lendir þar afgreiðsla lyfja umtalsvert á læknum staðanna m.a. á vöktum, án þess að læknarnir hafi nokkuð með lyfja- búðirnar að gera. í Ijósi þessarar reynslu er eðlilegt, að heimamenn hafi litla trú á bættri þjónustu með þvi að lyfsala læknanna verði af- lögð, þar sem hún er enn. En eru íbúar þessara héraða, þar sem lyfjabúðir lækna eru enn við lýði, að neyta lyfja í óhóflegum mæli? Ef kostnaðaitölur Trygginga- stofnunar ríkisins eru notaðar sem mælikvarði á það, virðist reynslan geta bent til annars. Tvær rótgrónar lyfjabúðir lækna hafa verið í Búðard- al og á Hvaminstanga. Þær þjóna íbúum þriggja sýslna, Dalasýslu, Austur-Barðastrandarsýslu og Vestur-Húnavatnssýslu, en læknis- hjálpin í þessum sýslum er veitt af eigendum lygabúðanna. Á árunum 1983 til 1987 var læknisþjónusta stöðug á þessu svæði og veittu hana að mestu sömu læknarnir. Því er fróðlegt að bera saman kostnað trygginganna af lyfjum fyrir hvern íbúá á þessu svæði við kostnað í nokkrum sýslum öðrum, þar sem aðstæður eru líkar. Þó er sá munur- inn, að í Mýra- og Borgarfjarðarsýsl- um, Skagaíjarðarsýslu, Eyjafjarðar- sýslu, Þingeyjarsýslum og Norður- Múlasýslu, sem teknar eru til viðmið- unar, eru lyfjabúðirnar ekki í eigu lækna. Þessi samanburður leiðir í ljós, að yfirleitt var lyfjareikningurinn lægri á því svæði, þar sem læknarn- ir seldu lyfin sjálfir, en þar sem lyf- salan var í höndum lyfjafræðinga (sjá mynd). Þetta gæti bent tiljjess, að lyfsala í höndum lækna feiddi ekki til þess háska fyrir ríkissjóð og neytendur, sem menn hafa viljað vera láta. III. Tvær eru augljósar afleiðingar þeirrar ráðstöfunar, að leggja af núverandi læknaapótek. Sigurbjörn Sveinsson „Það er ljóst, að af- dráttarlaust afnám læknaapótekanna þjón- ar ekki mestu hags- munum almennings heldur þröngum stétt- arhagsmunum lyfsala.“ ( í fyrsta lagi munu bætast við j lyfjadreifinguna • óhagkvæmar rekstrareiningar, þ.e. ef lyfsalarnir ætla að sinna þeim skv. lögum. Að | öðrum kosti verða þeir að draga úr þjónustunni frá því sem nú er. Þetta mun gefa kröfum um bættan hag lyfsölu í dreifbýli, sem þegar eru uppi, byr undir báða vængi. I annan stað yrði ríkissjóður að mæta umtalsverðu tekjutapi lækn- anna í þessum rýru héruðum með viðbótargreiðslum til að tryggja mönnun. Á þetta hefur þegar reynt í héruðum, þar sem læknar hafa engin afskipti af lyfsölunni. Er því vandséð, hvaða hagsmunir eru í húfí fyrir þjóðfélagið, að geng- ið verði milli bols og höfuðs á lyf- sölu lækna við núverandi aðstæður. Þetta mál endurspeglar auðvitað þann vanda nútíma þjóðfélags, að | margvíslegt óhagræði skapast af ósveigjanlegum réttindum, sem hin- ar ýmsu sérfræðistéttir hafa áunnið | sér í lögum og reglugerðum. Það er ljóst, að afdráttarlaust af- nám læknaapótekanna þjónar ekki mestu hagsmunum almennings held- ur þröngum' stéttarhagsmunum lyf- sala. Höfundur er læknir í Reykja vík. \ atttan sm i^aíía^tti^ U'ifya / SONJA BARNADEILD Laugavegi 81 214 44
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.