Morgunblaðið - 06.06.1992, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. JUNI 1992
Einar Oddur Kristjánsson:
Ekki hægt að ganga lengra
í niðurskurði þorskafla
Tillögur fískifræðinga sveiflukenndar
EINAR Oddur Kristjánsson, framkvæmdastjóri Hjálms hf. á Flat-
eyri og fyrrverandi formaður Vinnuveitendasambands íslands, seg-
ist ekki trúa fiskifræðingum, þegar þeir segi að skera verði þor-
skaflann á næsta ári niður í 150.000 tonn. Einar Oddur leggur til
að þorskaflinn verði óbreyttur; nógu erfitt sé að halda þjóðarskút-
unni á floti við núverandi aðstæður.
„Ég er ekki að gera lítið úr
Hafrannsóknastofnun eða físki-
fræðingum, enda er fátt mikilvæg-
ara en að efla og auka rannsóknir
á líffræði fiskistofnanna. En sá
grunnur, sem þeir byggja sína
vinnu á, hlýtur að vera alveg
hræðilega ótraustur," sagði Einar
Oddur í samtali við Morgunblaðið.
Hann sagði að tillögur fiskifræð-
inga hefðu verið mjög sveiflu-
kenndar í tímans rás og þeir lagt
til að aflinn yrði aukinn mest,
þegar mest hefði verið farið fram
úr aflaheimildum árið áður.
Einar Oddur tiltók dæmi af ár-
inu 1980 og einnig 1985, þegar
Hafrannsóknastofnun hefði lagt
til 200.000 tonna afla. „Það var
fískað 326.000 tonn, eða 63%
framyfir það, sem þeir lögðu til.
Hvað gerðu þeir árið eftir? Þeir
hækkuðu sig um lítil 50%.“
Hann sagði að bezt væri að
skoða afla síðustu 60-70 ára og
miða sig við hann. „Ef við erum
að veiða 250.000 tonn á ári, eins
og við vorum skomir niður í í
fyrra, erum við að veiða um 60%
af því, sem við höfum veitt síðustu
60 árin. Ég held að það ætti að
vera alveg nægjanleg varkámi."
Einar Oddur sagði að mikið
væri gert úr því að aflabrögð á
þorski hefðu verið léleg að undan-
fömu og það sýndi slæmt ástand
stofnsins. „Ef menn skoða togara-
skýrsluna kemur í ljós að afli á
hvem úthaldsdag er 11% minni
en í fyrra. Önnur eins sveifla hef-
ur nú þekkzt í sögu íslenzkrar
togaraútgerðar. Það er að vísu
rétt að það er erfítt að það hefur
gengið erfíðlega að ná í þorskinn
á hefðbundnum togaraslóðum, en
á móti má benda á að það er miklu
meiri fiskgengd á gmnnslóð en
við höfum þekkt áður,“ sagði
hann.
Hann sagðist vera þeirrar skoð-
unar að með þeirri ákvörðun, sem
tekin vár í fyrra um að minnka
þorskafla niður í 270.000 tonn,
hefði verið gengið eins langt og
hægt væri að komast. „Við emm
þegar í mjög erfiðri efnahags-
stöðu. Við erum með meira at-
vinnuleysi i dag en við höfum
þekkt langa lengi og í erfiðari og
þrengri stöðu á öllum sviðum við-
skiptalífsins. Að skera aflann nið-
ur um 40% gæti haft ófyrirsjáan-
legar afleiðingar. Að byggja bara
á gögnum, sem hafa verið jafn-
sveiflukennd og tillögur Hafrann-
sóknastofnunar, er algjört glap-
ræði,“ sagði Einar Oddur. „Það
þarf engan reiknistokk til að
reikna það út að ef afli byggða
hér á Vestfjörðum, sem hafa
byggt afkomu sína fyrst og fremst
á þorski, verður enn skorinn nið-
ur, þá er þessi útgerð og vinnsla
búin að vera. Það er bara verið
að leiða okkur eins og lömb til
slátrunar."
Einar Oddur sagði að menn
gætu sagt að það væri óábyrg
afstaða að leggja til óbreyttan
afla. „Ég veit að menn munu núa
mér og öðram því um nasir a.ð við
séum rosalega óábyrgir. Ég vil
bara benda á að Hafrannsókna-
stofnun sjálf hefur, við svipaðar
aðstæður og nú em gagnvart
stofnstærð og stærð hrygningar-
stofna að þeirra
mati, lagt þetta
sama til og
meira,“ sagði
hann. „Við verð-
um að taka því
ef menn segja að
við séum óábyrg-
ir, en ég held nú
samt að þegar
upp er staðið, séu
þeir óábyrgastir,
sem vilja ekki, þora ekki og nenna
ekki að mynda sér skoðun en láta
leiða sig eins og viljalaus verk-
færi. Ég vil sjá að það séu ein-
hveijir menn til á Islandi, sem
gætu ráðið við ástandið ef 10 til
15 þúsund menn yrðu atvinnulaus-
ir. Ég vil sjá hver ætlar að sijóma
þá.“
Einar Oddur sagði að erfiðara
væri að vinna sig út úr áfallinu
nú en áður, Ld. 1968-1969 þegar
sfldin hvarf og verðfall varð á sjáv-
arafurðum. Þá hefðu menn getað
farið til Svíþjóðar, þar sem hefði
verið næg vinna, þjóðin hefði ver-
ið skuldlítil og atvinnuvegimir að
koma út úr góðæri, sfldarflotanum
hefði mátt beita á minna nýttar
fisktegundir og stóriðju- og
virkjanaframkvæmdir hefðu verið
að fara af stað. Þessi skilyrði
væm ekki fyrir hendi nú og það
hræðilegasta, sem gæti komið fyr-
ir þjóðina, væri að missa það litla
lánstraust sem hún hefði. „Ég
held að kalt mat á þessu sé að
binda okkur bara við stýrið, láta
enga hrossabresti tmfla okkur,
reyna bara að halda okkur við
það, sem við eram að gera. Það
er alveg ljóst að þótt enginn niður-
skurður verði á þorskveiðunum,
verðum við að halda á öllu okkar
á öllum vígstöðvum. Það er rangt
að það sé mikil áhætta, þegar við
lítum aftur til sögunnar," sagði
Einar Oddur Kristjánsson.
Breytíngar á Aðalstöðinni
UNDANFARNAR vikur hefur átt sér stað mikil endurskipulagning á
Aðalstöðinni. Breytingarnar eru liður í þeirri þróun fyrirtækisins að
skapa útvarpsstöð sem leggur áherslu á þau málefni sem brenna hvað
heitast á fólki í nútímaþjóðfélagið, að þvi er kemur fram í fréttatilkynn-
ingu.
Af þessu tilefni hefur Aðalstöðin
bætt við sig dagskrárgerðarfólki sem
mun sinna málefnum líðandi stund-
ar, lögð verður áhersla á fjölbreytta
og fræðandi dagskrá, að því er fram
kemur í frétt frá stöðinni. Tónlistarv-
al verður með léttu yfirbragði og
m.a. verður gullaldartónlisinni gert
hátt undir höfði.
Fréttar verða á klukkustunda
fresti á heilu tímunum alla virka
daga, auk þess sem fréttatengdu
efni er skotið inn í dagskrána. Með
þessu er komið til móts við sem breið-
astan hóp hlustenda, þar sem allir
geta fundið eitthvað við sitt hæfí.
Sú stefna hefur einnig verið tekin
upp hjá Aðalstöðinni að gera um-
hverfismálum hátt undir höfði. Liður
í þessu átaki stöðvarinnar um um-
hverfismál er samvinna sem tekin
hefur verið upp milli Aðalstöðvarinn-
ar og ýmissa aðila sem sinna þessum
málefnum hér á landi. Má þar nefna
Umhverfisráðuneytið, Landgræðslu
uríkisins, Landvemd, skógræktarfé-
lög og fleiri. í tilefni af Degi Jarðar
mun Aðalstöðin fara af stað með
sérstaka „örþætti", 30 til 60 sekúndu
langa, sem spilaðir verða nokkram
sinnum á dag. Með þessu ætlar Aðal-
stöðin að Ieggja fram sinn skerf til
umhverfismála og vinna þannig gegn
gróðureyðingu, uppblæstri, slæmri
umgegni og mengun, segir í frétt frá
Aðalstöðinni.
Morgunblaðið/Bjami
Norræna tónlistarhúsaráðið kom hingað til lands á dögunum til að
kynna sér íslenskt tónlistarlif og stöðu mála varðandi byggingu tón-
listarhúss. Við það tækifæri bauð ráðið Samtökum um byggingu
tónlistarhúss aðild. Á myndinni er ráðið ásamt Valgeiri Guðjóns-
syni, formanni samtakanna.
Norræna tónlistarhúsaráðið:
Samtökum um byggingu
tónlistarhúss boðin aðild
SAMTÖKUM um byggingu tónlistarhúss hefur verið boðin aðild að
Norræna tónlistarhúsaráðinu, en í því eiga sæti framkvæmdastjórar
tónlistarhúsa á Norðurlöndum. Þetta boð kom fram þegar ráðið kom
hingað fyrir skömmu til þess að vera viðstatt upphaf Listahátíðar.
Valgeir Guðjónsson, formaður
Samtaka um byggingu tónlistarhúss,
segir að Norræna tónlistarhúsaráðið
sé samráðsvettvangur forsvars-
manna helstu tónlistarhúsa á Norð-
urlöndum. Ráðið hafi komið hingað
til lands til að kynna sér íslenskt
tónlistarlíf og stöðu mála varðandi
tónlistarhús hér í Reykjavík. Eftir
samráðsfund ráðsins og stjómar-
manna úr Samtökum um byggingu
tónlistarhúss hafi það einróma sam-
þykkt að bjóða samtökunum aðild.
Ströng skilyrði séu fyrir inntöku í
ráðið og þótt húsið hér sé ekki risið,
sé ljóst að það muni uppfylla þau.
Hann segir að aðstandendur sam-
takanna fagni þessu mjög, enda sé
mjög gott að geta á þessum vett-
vangi leitað til aðila, sem hafi reynslu
af uppbyggingu og rekstri tónlistar-
húsa, sem hönnuð séu með fjölnota
þarfir í huga og era meðal annars
vettvangur ráðstefna og sýninga.
Að sögn Valgeirs er aukinn kraft-
ur nú að færast í starf Samtaka um
byggingu tónlistarhúss eftir nokkum
mótbyr og krappar lægðir. Meðal
annars verði þetta málefni sett á
oddinn á íslenskum tónlistardegi f
haust. Til þess að koma þessu húsi
upp þurfi auðvitað stórátak og tafið
hafi fyrir að ríkisvaldið hafi haldið
að sér höndum. Allir séu sammála
um þörfina fyrir húsið, en þegar
velja þurfi milla verkefna hafi þessu
ítrekað verið ýtt til hliðar. Það sé
hins vegar óviðunandi ástand að ís-
lensk tónlist eigi ekki sitt eigið hús,
sérstaklega þegar litið sé til þess að
þetta sé sú listgrein, sem hvað flest-
ir leggi stund á.
Nokkur hundruð störf
úr landi 1 hverri viku
-segir Snær Karlsson hjá Verkamannasambandinu
SNÆR Karlsson hjá Verkamannasambandinu, sem sæti á í stjórn Aflam-
iðlunar, segir það gifurlega mikið hagsmunamál fyrir þjóðina að dreg-
ið verði úr heimildum til útflutnings á óunnum fiski vegna atvinnu-
ástandsins í landinu og að nokkur hundruð störf hverfi úr landi í hverri
viku vegna fiskútflutnings. „Það er ekki eingöngu ísaður fiskur sem
er fluttur úr landi heldur líka lítt unninn frystur fiskur og það eru
nokkur hundruð störf í hverri viku sem eru flutt með þeim hætti úr
landi," segir Snær.
Stjórn Aflamiðlunar kemur saman
næstkomandi fimmtudag til að fjalla
um bréf utanríkisráðherra þar sem
þeim tilmælum er beint til stjómar-
innar að leyfí til útflutnings á óunn-
um fiski til sölu á erlendum mörkuð-
um verði takmörkuð eins og kostur
er. Snær segir að tilmæli utanríkis-
ráðherra til Aflamiðlunar séu bæði
eðlileg og tímabær að mati Verka-
mannasambandsins. „Sjónarmið
Verkamannasabandsins hefur alltaf
verið að fiskútflutingur ætti að vera
sem allra minnstur, sérstaklega á
þeim fiski sem skilar ágætum árangri
í vinnslunni," segir hann.
„Viðvarandi atvinnuleysi um allt
land, sérstaklega í fískvinnslunni,
knýr á um að sem mest af þeim fiski
sem við veiðum verði unninn innan-
lands,“ sagði Snær. Hann sagði einn-
ig að nú væru biðlistar eftir atvinnu
í öllum fiskvinnslustöðvum og því
væri skortur á vinnuafli ekki ástæða
fyrir hráefiiisútflutningnum.
650L
163.873.-
12 HP. Án safnara
450E
145.849.-
12 HP. Án safnara
072R
19.900.
3,75 HP.