Morgunblaðið - 07.06.1992, Side 6

6 FRÉTTIR/INNLEIMT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. JÚNÍ 1992
Launamunurimi er
vegna yfirborgana
- segir Magnús L. Sveinsson formaður VR
YFIRBORGANIR vinnuveitenda
til karla er ein helsta orsök á
launamuni milli karla og kvenna
Landbúnað-
arráðherra
fundar með
bændum
HALLDÓR Blöndal landbúnaðar-
ráðherra mun í vikunni efna til
almennra bændafunda víða um
land, en á fundunum mun ráð-
herra flytja ræðu um stöðu og
horfur í landbúnaði. Þá verða al-
mennar umræður og mun ráð-
herra svara fyrirspurnum, en
fundirnir verða öllum opnir.
Fyrsti fundurinn verður haldinn í
Laugaborg, Eyjafjarðarsveit, þriðju-
daginn 9. júní, og hefst hann kl. 21.
Fundir verða síðan haldnir í ídölum,
Aðaldal, miðvikudaginn 10. júní kl.
21, í Valaskjálf, Egilsstöðum,
fimmtudaginn 11. júní kl. 21, og í
Miðgarði, Skagafirði, laugardaginn
13. júní kl. 13.30. Þá verða fundir
haldnir sunnudaginn 14. júní í Hótel
Borgamesi kl. 13.30 og á Hótel Sel-
fossi kl. 21.
í afgreiðslu- og skrifstofustörfum
að sögn Magnúsar L. Sveinssonar,
formanns VR. Um 40% munur á
launum karla og kvenna mældist
í rannsókn Kjararannsóknar-
nefndar á launum verkafólks, af-
greiðslufólks, og skrifstofufólks.
Magnús L. Sveinsson sagði að
niðurstöður Kjararannsóknamefndar
kæmu ekki á óvart því að þessi
munur hefði komið fram áður. Hann
sagði að enn væru karlar í meiri-
hluta í stjómunarstöðum og það
tæki tíma að breyta þessu hlutfalli.
Magnús benti á að helsta ástæðan
að baki launamismunarins væri yf-
irborganir vinnuveitenda til 'karla,
sérstaklega í skrifstofustörfum.
Hann benti einnig á að karlar tækju
varla vinnu í verslunum án yfirborg-
anna. Hann lagði áherslu á að launa-
taxtar gerðu ekki ráð fyrir þessum
mun og að brýnt væri að koma í veg
fyrir að vinnuveitendur notuðu yfir-
borganakerfi. Magnús sagði enn-
fremur að þar sem skrifstofustörf
spönnuðu stórt svið væri best að
nálgast jafnvægi í launum með því
að gera samninga er tækju tillit til
afkomu hverrar starfsgreinar fyrir
sig. Hann sagði að sú afsökun vinnu-
veitenda að þeir gætu ekki hækkað
daglaunataxta af því að það orsak-
aði verðbólgu væri haldlaus, þar sem
aukin yfirvinna og yfirborganir yllu
miklu frekar verðbólgu.
Sala skuldabréfa end-
urskoðuð um áramót
- segir framkvæmdastjóri Húsnæðisstofnunar
sé umfang þessarar skuldabréfasölu
takmarkað. Ekki sé búist við að
kaupendur verði aðrir en lífeyrissjóð-
SIGURÐUR E. Guðmundsson,
framkvæmdastjóri Húsnæðis-
stofnunar ríkisins, vísar ,á bug
gagnrýni forsvarsmanna verð-
bréfafyrirtækja á þá ákvörðun
stofnunarinnar, að semja beint við
Verðbréfamarkað ísiandsbanka
um sölu skuldabréfa stofnunarinn-
ar fyrir 3 milljarða króna, í stað
þess að leita tilboða hjá öðrum
aðilum. Hann segir að samningur-
inn sé að vissu leyti tilraun og að
um áramótin verði tekið til skoð-
unar hvernig þessari sölu verði
háttað framvegis.
Sigurður segir að ástæðan fyrir
því að gengið hafi verið til samninga
við VÍB án þess að leita tilboða hjá
öðrum hafí verið sú að legið hafí á
að hrinda þessari skuldabréfasölu í
framkvæmd. Það hafi verið hægt
með þessu móti, auk þess sem samn-
ingurinn hafi verið Húsnæðisstofnun
hagstæður. Um áramótin verði þetta
fyrirkomulag endurskoðað og þá
geti komið til greina að stofnunin
taki sjálf aftur við sölunni eða að
leitað verði tilboða hjá verðbréfafyr-
irtækjum.
Sigurður segir að í raun og veru
ir og jafnvel þótt bankar eða aðrir
aðilar keyptu eitthvað, þá yrði það
ekki nema í mjög takmörkuðum
mæli.
Morgunblaðið/Sverrir
Skáklandsliðjð ásamt fylgdarliði, f.v: Gunnar Eyjólfsson, Krislján Guðmundsson, Margeir Péturs-
son, Áskell Orn Kárason, Jóhann Hjartarson, Jón L. Árnason, Þröstur ÞórhalIsson,Hannes Hlífar
Stefánsson og Guðmundur G. Þórarinsson.
Ólympíumótið í Manila:
Geysisterkt skákmót sem
gæti orðið all skrautlegt
- segir Kristján Guðmundsson liðsstjóri íslenska skáklandsliðsins
FLEIRI sterk lið en áður mæta til leiks á Ólympíuskákmótið, er
sett verður í Manila á Filippseyjum i dag. Ber þar hæst lið Eystra-
saltslandanna, Rússlands og Úkraínu, sem koma í stað liðs Sovétríkj-
anna. Að sögn Kristjáns Guðmundssonar, liðsstjóra íslenska skákliðs-
ins, verður mótið líklega hið sterkasta og fjölmennasta hingað til,
og búast má við harðri keppni. Hann kvaðst auk þess eiga von á
ýmsum uppákomum á fyrstu dögum mótsins sökum pólitísks ástands
i ýmsum þátttökulöndum. Um 120 lið munu tefla í karlaflokki en
60-70 í kvennaflokki, og keppendur verða á annað þúsund.
Stjómvöld á Filippseyjum mein-
uðu landsliði Júgóslavíu að taka
þátt í mótinu en Kristján sagði að
Campomanes, fyrrverandi forseti
FIDE, væri að reyna að koma því
til landsins. Hann segir að upphaf-
lega hafi Úkraínumenn ætlað að
hætta við þátttöku vegna fjár-
skorts, en nú virðist sem liðsmenn
ætli að mæta til leiks á eigin kostn-
að.
„Öll lið fyrrverandi Sovétlýð-
velda eru sterk, og ég býst við að
ekki verði farið að skilja á milli í
toppbaráttunni fyrr en tvær um-
ferðir eða svo eru eftir,“ sagði
Kristján.
Kasparov heimsmeistari leiðir
sveit Rússa.
Styrkleikaröðin erþessi: 1. Rúss-
land, 2. England, 3. Úkranía, 4.
Bandaríkin, 5. Ungverjaland og 6.
Bosnía-Hersegóvína. íslenska
sveitin er líklega í 12.-13. sæti í
styrkleikaröðinni.
Lið íslands skipa Jóhann Hjart-
arson á fyrsta borði, Margeir Pét-
ursson á öðru, Helgi Ólafsson á
þriðja, og Jón L. Ámason á íjórða
borði. Fyrsti varamaður er Hannes
Hlífar Stefánsson og annar vara-
maður er Þröstur Þórhallsson. Allir
eru skákmennimir við góða heilsu
spenntir, sagði Kristján. „Við
en
erum bjartsýnir, en hræddir. Við
emm að vonast til að við verðum
með í hópi efstu sveita þegar þar
að kemur, en þetta er geysisterkt
mót,“ sagði hann.
Fundur liðsstjóra verður á morg-
un og að honum loknum hefst
fyrsta umferð. „Það getur allt orð-
ið vitlaust á fundinum eins og
ástandið ^r núna,“ sagði Kristján.
Hann kvaðst ekki búast við að ljóst
yrði hvaða lið tækju þátt fyrr en
fyrsta umferð hæfíst.
Allur aðbúnaður er mjög góður,
að sögn Kristjáns, en skákmennirn-
ir gista á því sögufræga Hótel
Manila, þaðan sem McArthur
stjómaði hemaði Bandaríkjamanna
í SA-Asíu í síðari heimsstyijöld-
inni. Menn hafa verið varaðir við
því að yfirgefa hótelið sökum
ótryggs ástands í borginni. íslend-
ingamir þurftu að komast yfír 8
klukkustunda tímamun, en hitinn
í Manila er um og yfír 30 gráður.
Mótinu lýkur 25. júní.
Landgræðsla ríkisins:
Nauðbeit hrossa leiðir til
verulegra landskemmda
Fjöldasprenging í hrossaeign landsmanna á undanförnum árum
Herjólfur
á heimleið
Flekkefjord. Frá Grlmi Gislasyni
fréttaritara Morgunblaðsins.
í FYRRINÓTT tókst að
finna og gera við bilunina í
nýju Vestmannaeyjaferj-
unni Herjólfi og hélt hún
af stað frá Flekkefjord í
Noregi í gærmorgun. Bilun
varð í gír þegar skipið var
að leggja af stað til Islands
í fyrradag.
Bilunin reyndist vera í
skiptingu í gír og þurfti að
rífa gírinn upp til að-skipta
um stimpil. Herjólfur er vænt-
anlegur til Vestmananeyja um
miðjan dag á morgun, annan
dag hvítasunnu.
Selfossi.
NAUÐBEIT hrossa i bithögum á láglendi á undanförnum árum hef-
ur að mati sérfræðinga Landgræðslu rikisins leitt til verulegra land-
skemmda. Landgræðslan vinnur að því að ná samstarfi við hrossa-
og landeigendur til að snúa þróuninni við. Sérfræðingar hennar
benda á að fjöldasprenging hafi orðið í hrossaeign landsmanna und-
anfarin ár og hafa áhyggjur af afleiðingunum fyrir gróðurlendi.
Þeir teija hross nú um 73 þúsund talsins og með einföldum fram-
reikningi miðað við íjögur síðustu ár megi gera ráð fyrir að þau
verði 112 þúsund um aldamót. „Ég hef ekki orðið var við að bænd-
ur nauðbeiti jarðir sínar,“ sagði Halldór Gunnarsson formaður Fé-
lags hrossabænda. Hann sagði að vandamál vegna nauðbeitar gætu
þó verið fyrir hendi á landspildum sem teknar væru á leigu.
Þessi mikli hrossafjöldi er ógn
við gróðurríkið að mati Land-
græðslunnar og telja forsvarsmenn
hennar að taka þurfi upp beitar-
stjórnun í bithögum hrossa. Dæmi
séu um að menn sem voru með fá
hross séu komnir með 200 hross
og margir eiga 100 hross. Til séu
hreppar þar sem hrossaeigr. hefur
tvöfaldast og þá hefur þeim fjölgað
ört sem leggja stund á hrossarækt.
„Við teljum að land sé víða í hættu
vegna þessarar fjölgunar og mun-
um vinna að því að fyrirbyggja að
landskemmdir verði vegna hrossa-
beitar," sagði Andrés Arnalds gróð-
urverndarfulltrúi Landgræðslunn-
„Eftir tvo snjóiétta vetur í röð
Qölgar stöðum með áberandi iand-
skemmdir af völdum nauðbeitar
hrossa. Dæmigerð einkenni eru þar
sem hross leita úr blautu landi upp
í hæðardrög og beit þeirra gerir að
verkum að göt koma í gróðurhuluna
og vatn nær tökum á jarðveginum.
Ekki þarf annað en aka um þjóð-
vegi landsins til þess að sjá slík
ummerki í bithögum þar sem hross
eru höfð ár eftir ár,“ sagði Andrés.
Halldór Gunnarsson sagði Félag
hrossabænda hafa af því áhyggjur
ef menn héldu að unnt væri að
fjölga hrossum endalaust. Bændur
þyrftu eins og aðrir að athuga sinn
gang með það. Hann sagði bændur
bestu aðilana til að gæta landsins.
„Bændur lifa af jörðinni og í mínum
huga er enginn bóndi nema hann
standi vörð um sína jörð.“
Hann sagði að vandamál gætu
komið upp á leiguspildum sem menn
nýttu í takmarkaðan tíma og gættu
þá ekki nægilega að sér. Þetta
kæmi gjaman upp á eyðijörðum
sem leigðar væru. „Við hrossa-
bændur viljum að einhver í heima-
sveitinni beri ábyrgð á slíkum jörð-
um og líti til með þessu. Bændur
eru gróðurvemdarmenn, öðruvísi
geta þeir ekki lifað af landinu,"
sagði Halldór Gunnarsson.
Að sögn Andrésar Amalds er
hægt að ofbeita land í nokkum tíma
áður en ofbeitareinkennin koma
fram. Álagsþol gróðurhulunnar sé
nokkurt en bresti við visst álag og
það sé ástæðan fyrir því að nú em
að koma fram skemmdir sem ekki
hafa verið áberandi áður. Þær megi
sjá á láglendi og í fjallshlíðum.
„Vandamálið er bundið við fáa
aðila og Landgræðslan vinnur að
því að koma á samstarfi við þá og
aðra hrossaeigendur um leiðir til
úrbóta. Búnaðarfélag íslands tekur
þátt í því samstarfi ásamt Lands-
sambandi hestamanna. Það eiga
engir meira undir því en hesta-
I
I
í
I
I
I
mennirnir sjálfir að land sé nytjað
skynsamlega því ekki þarf mörg
mistök í stjóm á beit hrossa til að
eyðileggja þá jákvæðu ímynd sem
hestamennska hefur í landinu,"
sagði Andrés Arnalds.
Halldór Gunnarsson kvaðst
treysta því að Landgræðslan vildi
vinna að landnýtingarmálum með
bændum. Hann varaði við því að
oftúlka það sem fyrir augu bæri á
beitarlöndum.
>
Meðal þess sem Landgræðslan
vinnur að er skipulag á nokkrum
jörðum í Skagafirði. Loftmyndir af
jörðunum eru stækkaðar upp og
gerð landbóta- og landnýtingar-
áætlun í samstarfi við viðkomandi
bændur. Stefnt er að því að beita
ámóta vinnubrögðum víðar.
Að sögn Andrésar Arnalds er
unnt að auka mjög beitarþol lands
með áburðargjöf og markvissri
stjóm á beit. Meginatriðið væri að
hólfa landið niður og hvíla til skipt-
is. Landið þyldi mikla beit ef hún
varði í skamman tíma en það þyrfti
hvíld eftir álag rétt eins og menn
og hross.
- Sig Jóns.