Morgunblaðið - 09.08.1992, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. ÁGÚST 1992
23
um hvað er eins og Josef K. í Réttar-
höldunum eða vakna upp og hafa
breyst í pöddu eins og Georg Amsa
í Hamskiptunum.
Einn daginn lá leiðin til fangabúða
Gestapó í Theresienstadt (Terezín).
þangað er um klukkutíma akstur frá
Prag. Þegar við sögðum Tékkum,
jafnt ungum sem gömlum, frá því
að við hygðumst heimsækja Terezín
kíktu þeir á okkur undrandi á svip
og spurðu „til hvers?“. Við vorum
farin að halda að allt væri byggt á
tómum misskilningi og sendum
manneskju út af örkinni til að fá
fullvissu fyrir að í Terezín væri eitt-
hvað að sjá. Hvernig stóð á þessum
viðbrögðum Tékkanna er ekki gott
að segja en til Terezín fórum við.
Það var óskaplega heitt og við geng-
um um þessar fangabúðir með leið-
sögumann sem skýrði nákvæmlega
frá hvaða hryllingur fór fram á
hveijum stað. í hefti sem gefið er
út til yfirlits um sögu Terezín er
birt ljóð eftir tékkneska Nóbelskáld-
ið Jaroslav Seifert: „Til hinna látnu!.
Það hefst á orðunum: „Gröf meðal
grafa — hver ber á hana kennsl.“
Þessi orð fá beina merkingu í Terez-
ín, áður en kemur að búðunum get-
ur að líta yfir stóran akur, þar er
gröf við gröf, á sumum er númer,
nafn, fæðingardagur og dánardæg-
ur, á sumum er eingöngu númer.
Hvað sjálfa mig varðar voru áhrifin
einhvers konar dofi og kannski er
það ofar mannlegri getu að ímynda
sér þá atburði sem þarna gerðust
nema að litlu leyti.
í Prag héngu kosningaplaköt um
allt og víða voru útifundir fyrir ein-
hvern af hinum 42 flokkum sem í
framboði voru til kosninganna í byij-
un júní. Á leiðinni frá fangabúðunum
gengum við fram hjá stórum múr-
vegg þar stóð skrifað skýrum stöf-
um: Havel gaf okkur frelsið, við
gefum honum atkvæði okkar! Um
og eftir flauelsbyltinguna 1989 var
Havel ekki bara fyrrum andófsmað-
ur og síðan forseti, hann var goð-
sagnapersóna, tákn niðurlægingar-
innar og upprisunnar og á vissan
hátt tákn hreinleika og siðferðislegs
styrks andspænis spillingu. Havel
segir sjálfur í viðatalsbók þeirri sem
áður er getið að hann hafi aldrei
haft neinar fastákveðnar stjórn-
málaskoðanir. Hann sé rithöfundur
og hafi ævinlega litið á það sem
skyldu sína að segja sannleikann um
heiminn sem við lifum í fremur en
að gefa ráð um hvernig hann ætti
að vera. Hann segist aldrei hafa vilj-
að vera stjómmálamaður. Nú er til-
finningahiti byltingarinnar löngu lið-
inn hjá og frelsið margumtalaða
fengið í orði en aðalverkefnið sem
við þjóðinni blasir að verða fær um
að nota þetta frelsi.
Prag er öðruvísi borg núna en hún
var fyrir þremur árum. Hún er líf-
legri, skemmtilegri og þægilegri.
Drunginn og þyngslin sem áður voru
eru að hverfa smátt og smátt. En
þótt það kunni að jaðra við guðlast
að hrósa einhveiju sem að miklu
leyti átti rætur að rekja til kommún-
ismans þá verður að fljóta með að
hluti af sjarma og sérkennum borg-
arinnar hverfa einnig. Borgin er orð-
in líkari hveijum öðrum vestrænum
höfuðborgum (McDonalds héldu t.d.
innreið sína fyrir tveim mánuðum
og tékknesku stúdentamir sem við
hittum voru ekki yfir sig hrifnir af
því.) Ferðamenn í Prag hitta nú
mestmegnis fyrir aðra ferðamenn
nema þeir yfirgefi miðborgina og
það var sterkari tilfinning að ferðast
um 300 ára öngstrætin þegar þar
var enginn ys og þys.
Þó er stutt um liðið frá bylting-
unni og Tékkóslóvakía er ennþá
dálítið annar heimur. Það ríkir óvissa
um framtíðina, t.d hvort takist að
koma efnahagnum á svipað stig og
hjá hinum betur stæðu löndum Vest-
ur-Evrópu. Afgreiðslustúlkur pakka
vörum inn í umbúðapappír og setja
krossband, dálitið annars hugar, og
skrifa svo nótu til að láta fylgja
með. Hins vegar er eins og þær séu
að hjarna við, þær eru brosmildari
og upplitsdjarfari en áður. Kannski
hefur hinn nýi eigandi fyrirtækisins
sagt þeim að vera þannig en kannski
eru þær einfaldlega bjartsýnni en
áður. Ég er ekki frá því.
Höfundur er sagnfræðinemi og
hefur búið í Prag.
____________Brids_________________
Umsjón Arnór Ragnarsson
Sumbarbrids á Akureyri
Úrslit í sumarbrids á Akureyri 4.
ágúst sl.:
Anton Haraldsson - Sigurbjöm Haraldsson 127
Hjalti Bergmann - Páll Marteinsson 122
Ármann Helgason - Sveinbjöm Sigurðsson 120
Cecil Haraldsson—Jakob Kristinsson 117
Sigurbjöm Þorgeirsson - Skúli Skúlason 115
Þess má geta að Sigurbjöm Har-
aldsson er aðeins 13 ára og má vænta
mikils af honum í framtíðinni.
Spilað er öll þriðjudagskvöld í golf-
skálanum og hefst spilamennska kl.
19.30. Allir velkomnir.
Visa-bikarkeppnin
Tólf leikjum af sextán er nú lok-
ið í Visa-bikarkeppni Bridssam-
bands íslands. Þau úrslit sem ekki
hafa birst áður eru eftirfarandi:
Sigfús Þórðarson, Selfossi, heim-
sótti Hvammstanga, sveit Karls
Sigurðssonar og Sigfús vann þann
leik eftir að hafa haft forystu frá
fyrstu umferð en heimamenn sóttu
jafnt og þétt og leikurinn fór 100-90
fyrir Sigfúsi. Sveit Sigfúsar Þórðar-
sonar þakkar fyrir frábærar mót-
tökur á Hvammstanga. TVB 16,
Ólafur H. Ólafsson, Reykjavík, spil-
aði við sveit Magnúsar Ölafssonar
og Magnús sigraði í jöfnum og tví-
sýnum leik 65-52.
Sveit VIB, Öm Arnþórsson,
Reykjavík, fór til Sauðárkróks og
spilaði þar við sveit Jóns Arnar
Berndsen og vann VIB þann leik
með 94-45.
Sveit Guðmundar H. Sigurðsson-
ar, Hvammstanga, kom til Reykja-
víkur og spilaði við sveit Gunnlaugs
Kristjánssonar, Reykjavík, og vann
Gunnlaugur þann leik 150-38.
Leikur Raftogs hf., Hjálmars S.
Pálssonar, Reykjavík, og Roche,
Hauks Ingasonar, Reykjavík, verð-
urspilaðurþriðjudaginn 12. ágúst.
Leikur Tryggingamiðstöðvarinrí-
ar, Sigtryggs Sigurðssonar,
Reykjavík, og sveitar Símonar Sím-
onarsonar verður væntanlega einn-
ig spilaður á þriðjudagskvöldið.
Leikur Tryggva Gunnarssonar,
Akureyri og Arnórs Ragnarssonar,
Garði, er á dagskrá laugardaginn
15. ágúst og leikur Ameyjar, Sand-
gerði, og Eiríks Hjaltasonar,
Reykjavík, verður einnig spilaður
um þá helgi.
Síðasti dagur til að spila aðra
umferð í Visa-bikarkeppninni er
sunnudagurinn 16. ágúst.
Dregið verður í þriðju umferð
mánudagskvöldið 17. ágúst í sum-
arbrids í Sigtúni 9,
Bláalóns-æfingamótið fyrir
Ólympíuliðið í brids
Fyrri helgi æfingamóts fyrir
Ólympíuliðið í brids verður spiluð
helgina 8.-9. ágúst í Bláa lóninu
við Grindavíkurafleggjara. Átta pör
taka þátt í mótinu hvora helgi og
er spilað frá kl. 10 að morgni til
kl. 11 að kvöldi báða dagana. Helg-
ina 15.-16. ágúst verður seinni
æfingahelgin í þessum lokaspretti
æfingaliðsins fyrir Ólympíumótið
sem verður haldið í Salsomaggiore
á Ítalíu 23. ágúst til 5. september
nk.
Borgarveisla Úrvals-Útsýnar
menning
og frábært verðlag
* Fjölbreyttar kynnisferðir og ógleymanlegt skoskt
hátíðarkvöld.
Innifalið: Beint leiguflug, ferðir milli flugvallar og
hótels, gisting með morgunverðarhlaðborði og íslensk
fararstjórn.
Ferðir:
2nætur/3 dagar 3nætur/4 dagar 4nætur/5 dagar 7nætur/8 dagar
Nóv. 22, 27 Okt. 22, 29 Okt. 18, 25 Okt. 25
Nóv. 5, 12, 24 Nóv. 8, 15, 29 Nóv. 22
Beint flug frá Akureyri:
Okt. 15 Okt. II
UPPSELT
Nóv. 19
/ffyÚRVAL-ÚTSÝN
* Yerðlag í Edinborg er í einu orði sagt frábært.
Farþegar Úrvals-Útsýnar fá góðan afslátt í mörgum
verslunum.
Verslunarferðir í Makro heildverslunina þar
sem hægt er að fá allt milli himins og jarðar
á verði sem á sér vart hliðstæðu.
Aðeins fyrir farþega Úrvais-Útsýnar.
* Fararstjóri Anna Þorgrímsdóttir.
* SÉRTILBOÐ FYRIR HÓPA 15 manna og stærri.
* 643 eiga nú þegar bókað far.
Edinborg á ótrúlegu verði
* Staðgreiösluverð miðað við flugverð og gengi 5/8 1992.
Föst aukagjöld, samtals 3.950 kr., eru ekki innifalin í verði.
í Mjódd: sími 699 300; við Austurvöll: sími 2 69 00
í Hafnarfirði: sími 65 23 66; við Ráðbústorg á Akureyri: sími 2 50 00
- og bjá umboðsmönnum um land allt