Morgunblaðið - 29.08.1992, Síða 16
16
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. ÁGÚST 1992
Læknar lykilmenn í spam-
aði í sjúkrahúsarekstri
segir Rein Roseniit, forstjóri Sahlgrenska sjúkrahússins
SPARNAÐUR í kjölfar breyttra stjórnunarhátta á Sahlgrenska
sjúkrahúsinu í Gautaborg hefur vakið töluverða athygli. Árið
1989 fór sjúkrahúsið 21 milljón sænskra króna fram úr kostnaðar-
áætlun en árið eftir tókst með breyttum sfjórnunarháttum að
skila 60 milljónum sænskra króna í rekstrarafgang. Forstjóri
sjúkrahússins og tveir yfirlæknar deilda þar voru nýverið á ferð
hérlendis á vegum Læknafélags íslands og Læknafélags Reykja-
víkur og héldu þá meðal annars starfsdag með rúmlega 30 lækn-
um í stjórnunarstörfum.
Læknafélags Reykjavíkur, segir
að undirtektir læknanna sem sátu
starfsdaginn með sænsku gestun-
um hafi yfirleitt verið góðar og
að hér séu mjög athyglisverðar
hugmyndir um spamað í heil-
brigðisþjónustu á ferð.
„Morgunblaðið/Júlíus
Fulltrúar Fóstrufélags Islands kynna nýja samninginn. Frá hægfri:
Selma Dóra Þorsteinsdóttir formaður, Ama Jónsdóttir varaformað-
ur, Sigfús Aðalsteinsson, Kristin Dýrfjörð og Regina Viggósdóttir.
Rein Roseniit, forstjóri Sahl-
grenska sjúkrahússins, segir að
fyrir þremur árum hafi verið
ákveðið að breyta stjómunarhátt-
um á sjúkrahúsinu með það fyrir
augum að lækka kostnað við
rekstur þess án þess að draga úr
þjónustunni. Árangurinn hefur
ekki látið á sér standa því að eft-
ir margra ára hallarekstur skilaði
sjúkrahúsið 60 milljónum sænskra
króna í rekstrarafgang árið 1990.
Sahlgrenska sjúkrahúsið hefur
yfir að ráða 1.250 sjúkrarúmum
og þar starfa 7.400 manns, þar
af em 720 læknar og 45 prófess-
orar. Sjúkrahúsið er sérhæft í
bráðaþjónustu auk þess sem þar
fer fram alhliða læknisþjónusta,
rannsóknir, þróunarstarf og
kennsla. Hið nýja stjómunarfyrir-
komulag á sjúkrahúsinu felur í sér
að dregið hefur verið úr miðstýr-
ingu og ákvarðanir í rekstri hafa
verið færðar í hendur þeirra sem
bera faglega ábyrgð á starfsem-
inni. „Læknamir em lykilmenn í
þessu breytta fyrirkomulagi," seg-
ir Rein Roseniit og leggur áherslu
á mikilvægi þess að stjórnun á
rekstrinum og innri starfsemi séu
á sömu hendi.
„Viðhorfsbreytingar em
þungamiðjan í breyttri stjómun á
Sahlgrenska,“ segir Göran Holm,
yfirlæknir hjarta- og lungnadeild-
ar sjúkrahússins. „Það em í kring-
um 1.000 manns tengdir ákvörð-
unum í rekstrinum og samvinna
þeirra er undirstaða árangurs í
spamaði. Það er enginn vandi að
spara með því að draga úr þjón-
ustu o g loka deildum en við höfum
farið þveröfugt að. Þjónustan hef-
ur verið aukin og þarfír sjúkling-
anna era í brennidepli í öllu starfí
Sahlgrenska sjúkrahússins.“
„Það er ekki vænlegt að vera
með tvíhöfða stjómun þar sem
annar aðilinn fer með fjármálin
og hinn ber faglega ábyrgð á
starfínu," segir Tore Scherstén,
yfirlæknir skurðdeildar sjúkra-
hússins. „Slíkt leiðir auðveldlega
til togstreitu og misskilnings."
Rein Roseniit sjúkrahúsfor-
stjóri segir að stjómunarhættir á
Sahlgrenska byggist í raun ekki
á ákveðnu líkani sem hægt sé að
yfírfæra á önnur sjúkrahús heldur
sé ferlið sem breytt viðhorf til
ákvarðanatöku hafí leitt af sér
þess virði að sjúkrahússtjórnir hér
á landi gefí þeim gaum. „Undir-
staða árangurs í spamaði er í
mínum augum að fá starfsfólkið
til að ganga sama veginn,“ segir
Roseniit.
Högni Óskarsson, formaður
Fóstrufélagið og Reykjavíkurborg
Samið um ábataskiptakerfi
SKRIFAÐ hefur verið undir samninga um nýtt ábataskiptakerfi, sem
svo er nefnt, milli Fóstrufélagsins og rekstraraðila leikskóla Reykjavík-
urborgar. Samningurinn felur í sér að frá og með 1. september verður
Ieikskólaplássum fjölgað um 150 án þess að til komi fjölgun starfs-
manna. Fóstrufélagið segir hagræðingu í starfi leikskóla vera ástæðu
þess að ekki þurfi fleiri fóstrur. Nýlega fóru einnig fram atkvæða-
greiðslur um nýjan kjarasamning fóstra og Launanefndar sveitarfé-
laga. Samningurinn var samþykktur í öllum sveitarfélagum nema í
Hafnarfirði.
„Við erum mjög ánægðar með það
samstarf sem við höfum átt með
rekstraraðilum leikskólanna. Reykja-
víkurborg hefur staðið sig vel í að
byggja upp leikskóla og færa allar
vinnuaðstæður til betri vegar," sagði
Selma Dóra Þorsteinsdóttir formaður
Fóstmfélag fslands í samtali við
Morgunblaðið. Það kom fram í máli
Selmu að sá ábati sem felst í samn-
ingnum er geysilega mikill að mati
fóstra. Ávinningur Reykjavíkurborg-
ar er sá að ekki þarf að ráðast í
byggingu fleiri leikskóla eða ráða
fleiri fóstmr þó leikskólaplássum sé
fjölgað. Hlutur fóstra er aftur á
móti sá að kjör þeirra verða bætt
en að sögn Selmu er ekki ljóst hversu
mikil kjarabót fæst með samningi.
Almennur ávinningur er jafnframt
sá að fleiri bömum gefst kostur á
að njóta leikskóladvalar.
Þessi samningur kemur í rökréttu
Safn ljóða eftir Stefán Hörð
Grímsson komið út í Þýskalandi
URVAL af ljóðum eftir Stefán
Hörð Grímsson skáld kom ný-
lega út hjá Kleinheinrich-for-
laginu í Þýskalandi. Titill bók-
arinnar er Geahnter Fliigel-
schlag eða Grunað vængjatak
en hann er fenginn úr fyrstu
Ijóðlínu Ijóðsins Nóvember-
morguns sem birtist í næstsíð-
ustu ljóðabók Stefáns, Tengsl-
um, en auk hennar hafa verið
valin ljóð úr bókunum Svart-
álfadansi, Hliðunum á sléttunni,
Farvegum og Yfir heiðan morg-
un.
í eftirmála, sem Wolfgang
Schiffer skrifar, en hann hefur
þýtt ljóðin í samvinnu við Franz
Gíslason, er reyndar eitt Ijóð úr
fyrstu ljóðabók Stefáns, Glugginn
snýr í norður, kemur þar fram að
hin fymun1 hefðbundnu form-
einkenni íslenskra ljóða, rím og
stuðlar, geri ljóðin í þeirri bók tor-
þýdd. Að öðru leyti rekur Wolf-
Stefán Hörður Grímsson
gang í eftirmála sínum skáldferil
Stefáns í knöppu en ským máli.
Grunað vængjatak hefur að
geyma 55 ljóð og er bókin tví-
tyngd, það er öll ljóðin eru birt á
íslensku og í þýskri þýðingu. Hún
er fjórða bókin í ritröðinni Islán-
dische Literatur der Moderne, það
er íslenskar nútímabókmenntir,
en áður hafa komið út Tíminn og
vatnið eftir Stein Steinar, Hjartað
býr enn íhelli sínum eftir Guðberg
Bergsson og Grámosinn glóir eftir
Thor Vilhjálmsson. Umsjónarmað-
ur þessarar ritraðar er Gert Keutz-
er prófessor og hafa bækumar
vakið athygli á þýskum bókamark-
aði fyrir vandaðan og smekklegan
frágang.
Grunað vængjatak er þriðja
bókin sem Wolfgang Schiffer á
framkvæði að til að byggja „bók-
menntalegar brýr“ milli íslands
og Þýskalands. Hinar vom ís-
landshefti tímaritsins „die horen“
(sögur og ljóð eftir rúmlega sextíu
íslensk skáld og rithöfunda) sem
út kom í Þýskalandi 1986 og ijóða-
safnið Og trén brunnu (ljóð eftir
tuttugu þýsk samtíðarskáld) sem
Mál og menning gaf út árið 1989.
Nóvembermorgunn
Morgunn þögull sem grunað vængjatak
yfir gruni um sokkið land
unz utan úr logndrífunni
maður nokkur ekur bíi
á negldum hjólbörðum
og með fuilkomnum ljósabúnaði
inn í eitt svartholið enn —
sem tilheyrir alheimi
samkvæmt lauslegri staðarákvörðun
Á minningarhof ófleyga fuglsins
hefur fallið austurlenzk sorg
Novembermorgen
Morgen schweigsam wie geahnter Fliigelschlag
iiber der Ahnung von gesunkenem Land
bis aus dem stillen Schneetreiben
irgendwer ein Auto lahrt
auf genagelten Reifen
und mit voll gerustetem Licht
•hinein in noch ein schwarzes Loch —
das einer ungefáhren Ortsbestimmung gemáS
zum Weltall gehört
Auf den Tempel zum Gedenken des fiugunfáhigen Vogels
ist morgenlándische Trauer gefallen
framhaldi af umfangsmikilli endur-
skoðun á leikskólakerfinu, sem stað-
ið hefur yfir í 5-7 ár. Þar hafa fóstr-
ur í samvinnu við rekstraraðila unnið
að tillögum um kerfisbreytingar. Þær
munu að sögn Selmu fela í sér betri
nýtingu á húsnæði, breytt vinnu-
brögð og aukna þjónustu við útivinn-
andi foreldra. Selma telur að betri
menntun fóstra hafi mikið að segja
þegar nú verður hægt að taka við
fieiri börnum án þess að það komi
niður á umönnun.
Það voru fyrst og fremst ný leik-
skólalög nr. 49 frá síðasta ári, sem
að mati fóstrufélagsins, gerðu samn-
ingsaðilum kleift að betrumbæta
kerfið í heild. Samkvæmt þeim lögum
er leikskólastigið lögfest sem fyrsta
skólastig menntakerfísins. Mun ís-
land vera fyrsta landið sem lögfestir
slíkt ákvæði og það að mati fóstra
er ákaflega mikilvægt brautryðj-
endastarf.
Aðspurð um viðbrögð Sóknar-
kvenna, sem í fjölmiðlum hafa talið
ósanngjamt að þær njóti ekki ábat-
ans á sama hátt og fóstmr, vill Selma
taka það skýrt fram að það hljóti
að vera í verkahring faghópsins að
vera leiðandi í umbótum sem gerðar
eru á leikskóla- og launakerfum. Það
er einnig mat Selmu að kjarabót sem
fóstmr hafi nú áunnið sér muni koma
sér vel næst þegar Sókn semur við
viðsemjendur sína. Hún bætir því við
að eina leiðin til að Sóknarkonur
hækki í launum sé sú að fóstmr fái
kjarabót.
Um svipað leyti og þessi samning-
ur var gerður stóðu yfír samningar
milli Fóstmfélagsins og Launanefnd-
ar sveitarfélaga um kaup og kjör.
Samningar tókust þar og nýlega fór
fram atkvæðagreiðsla í 33 sveitarfé-
lögum meðal starfandi fóstra. Kjara-
samningurinn var samþykktur í öil-
um sveitarfélögum nema einu en
fóstmr í Hafnarfjarðarbæ felldu
samninginn með nær öllum greiddum
atkvæðum.
Reykholtsskóli
Byggjum upp nýjan
skóla á gömlum grunni
- segir Oddur Albertsson skólastjóri
ODDUR Albertsson var nýlega skipáður skólastjóri Framhaldsskólans
í Reykholti en hann kemur i stað gamla héraðsskólans. Oddur boðar
nýja stefnu i starfi skólans, sem er heimavistarskóli, og verður aukin
áhersla lögð á listnám hvers konar. Fyrst um sinn mun skólinn bjóða
upp á tveggja ára nám í fjölbrautakerfi en fyrirhugað er að á næstu
árum verði hægt að bjóða upp á lengra framhaldsnám.
í kjölfar ákvörðunar um að skóía-
starfí verði haldið áfram í Reykholti
er kominn skriður á uppbyggingu
nýs framhaldsskóla á gömlum grunni
héraðsskólans. Oddur Albertsson,
nýr skólastjóri, er 35 ára kvikmynda-
fræðingur. „Yið viljum búa til vett-
vang fyrir ungt fólk sem vill áfanga-
kerfí og vill gjaman komast burt frá
amstri borgarlífsins. Okkar tromp
er heillandi heimavist og sveitaróm-
antíkin," sagði Oddur í samtali við
Morgunblaðið.
„Eins og er býður skólinn upp á
tveggja ára nám sem byggist á
ákveðnum kjama en í framtíðinnni
er fyrirhugað að hanna nýjar brautir
í kringum menningu og listir, “ segir
Oddur. „Við munum þá bjóða ýmsar
valgreinar og meðal þeirra verður
kvikmynda- og Ieiklistarfræði, fjöl-
miðlafræði, bókmenntir og lista-
söga.“ Hann bætir því við að í vetur
verði strax starfræktir klúbbar á
sama sviði og að unnin verði ýmiss
konar þemuvinna. Á döfínni er einn-
ig að eiga samstarf við erlendá skóla
og stuðla að némendaskiptum. Oddur
leggur á það áherslu að einstakling-
urinn fái að njóta sín. Það er já-
kvætt að hans mati að nemendur séu
ekki undir ægivaldi aga og reglna.
Hann segir nemendur og kennara
muni starfa saman að því að skapa
gott vinnuandrúmsloft.
Oddur segir að þegar sé búið að
skrá 43 nemendur en þeir koma
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Oddur Albertsson skólastjóri
Framhaldsskólans í Reykholti.
hvaðanæva að af landinu. „Við erum
enn að skrá nemendur en skólasetn-
ing verður hinn 13. september."
Hann gerir ráð fyrir því að skólinn
muni taka við rúmlega 60 nemend-
um. Oddur bendir á að skólinn sé
kjörinn fyrir þau ungmenni sem enn
hafí ekki gert upp hug sinn hvað þau
muni leggja fyrir sig í framtíðinni.
„Ég tel að þau muni geta fundið sig
í þessum skóla," sagði Oddur að lok-
um.