Morgunblaðið - 01.12.1992, Blaðsíða 44

H
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGlffi, 1. E>EftE,MI3KR 19?2
Útstillingykkar vekur athygli með
glugga-ljósablikksettinu. Örfá sett eftir,
Auðbrekku 11, Kópavogi, sími 42120.
Hvers vegna tæmdust
fangelsin í Senegal?
Nú er hagstætt verð á íslenskum æðardún.
Hann er fáanlegur hjá framleiðendum,
útflytjendum og sængurfataverslunum.
Dúnsæng er vegleg jólagjöf - Veljum íslenskt.
Æðarræktarfélag íslands.
Ótrúlegt en satt!
WARNER'S undirfatnaður
m
1849.149 1749.249
Vegna hagstæðra innkaupa veita eftirtaldar verslanir
viðskiptavinum 20% staðgieiðsluafslátt dagana 1.-10. des.
af teg. 1849,1749,249,149, hvítt og svart.
Sautján, Laugavegi, Gullbrá, Nóatúni, Regnhlífabúðin, Laugavegi, Líf, snyrtistofa Mjódd,
Bylgjan, Kóapvogi, Evíta, Eiðistorgi, Mensý, Selfossi, Hjá Sollu, Hveragerði, Móna Lísa,
Akianesi, Amaró, Akureyri, Sandra, Hafharfiiði.
(HjdLctvcXAUcn. (vf.
eftir Örn Sigurðsson
Árið 1987 hófst í Senegal viða-
mikið verkefni, sem miðaði að því
að vinna gegn óæskilegri þróun
fangelsismála þar í landi. Sann-
reyna átti þar hagnýtt gildi Inn-
hverfrar íhugunar fyrir betrunar-
stofnanir, en rannsóknir gerðar í
bandarískum fangelsum höfðu gef-
ið góðar vonir um jákvæðan árang-
ur. Verkefnið stóð yfir í tvö ár og
þátttaka fanga og fangavarðar í
því var nærri 100% í 31 af 34 fang-
elsum Senegal. Árangurinn var
ótvíræður. Lyfjakostnaður og út-
gjöld vegna sjúkralegu fanga lækk-
uðu til muna og endurkomum
fanga, sem höfðu verið mun algeng-
ari í Senegal en víða annars stað-
ar, fækkaði margfalt.
Áður en verkefnið hófst höfðu
duttlungar náttúrunnar leikið þjóð-
arbú þessa litla ríkis á vesturströnd
Afríku grátt. Um nokkurra ára
skeið höfðu uppskerubrestir vegna
þurrka valdið kreppu, sem dró mátt
úr hinum almenna borgara. Þetta
ástand var ákjósanlegur jarðvegur
fyrir glæpastarfsemi af ýmsum
toga. Eiturlyfjaneysla hafði stór-
aukist, fangelsin voru orðin þéttset-
in og föngum fór sífellt íjölgandi.
Ekkert virtist geta snúið þessari
þróun við. Af þeim sem leystir voru
úr haldi, komu að meðaltali 9 af
hveijum 10 aftur inn í fangelsin
innan eins mánaðar og útgjöld ríkis-
ins vegna reksturs fangelsa voru
orðin þungbær fyrir stjómmála-
menn. Til að ráða bót á vandamál-
inu, tók Mamadou Diop hershöfð-
ingi, stjómandi fangelsismála á
þeim tíma, tilboði Maharishi Ma-
„Sá árangur sem náðist
með þessari tilraun sýn-
ir, að til eru fleiri ár-
angursríkar leiðir en
þær sem íslensk stjórn-
völd hafa reynt til
sparnaðar í réttarfars-
og heilbrigðismálum
hér á landi.“
hesh Yoga um að reyna notkun
Innhverfrar íhugunar (ensk.
Transcendental Meditation, TM) og
þeirrar fomu vedísku þekkingar,
sem liggur henni að baki, í fangels-
um Senegals.
Fljótlega eftir að verkefnið hófst
kom í ljós að þær jákvæðu niður-
stöður, sem bandarískir vísinda-
menn töldu sig hafa leitt í ljós í
rannsóknum í Innhverfi íhugun,
virtust ætla að endurtaka sig í
Senegal. Samskipti fanga og fanga-
varða urðu sífellt jákvæðari. Fang-
elsislæknar tóku eftir að áverkum
vegna áfloga innan fangelsismúra
fækkaði skyndilega og að almennt
svefnleysi sem hijáð hafði fanga
var á hröðu undanhaldi.
Þegar leið að lokum þessa víð-
tæka verkefnis, var árangurinn
ótvíræður. Þá hafði um 11.000
föngum og 900 fangavörðum í
Senegal verið kennd þessi einfalda
slökunartækni. Heimsóknum til
lækna á þessum tveimur ámm hafði
fækkað til muna, eða um allt að
70 til 80 af hundraði og háar fjár-
hæðir höfðu sparast vegna ly^a-
kostnaðar. Morð innan fangelsis-
VEISLUSTJORI JON BALDVIN HANNIBALSSON
FORDRYKKUR
forréttur: RJÓMALÖGUÐ HUMARSÚPA SAFRAN
mllliréttun KALT HREINDÝRAMOUSSE MEÐ PÚRTVÍNSHLAUPI
aðalréttur: OFNSTEIKT GLJÁÐ PEKING ÖND MED HUNANGSSÓSU
eftirréttur: EKTA SACHER TERTA
Borðvín innifalíð
Fjölbreytt skemmtidagskrá, danshljómsveit.
Kr. 7.900,-
Borðapantanir í síma 689686
múra heyrðu sögunni til og síðast
en ekki síst fækkaði endurkomum
fanga mjög. Af fenginni reynslu
mátti búast við að af þeim 2.390
föngum, sem sleppt var úr haldi í
júní 1988, yrðu rúmlega 2.100
þeirra dæmdir innan mánaðar og
sendir á ný bak við lás og slá. Eft-
ir hálft ár höfðu einunigs tæplega
200 fanganna hlotið fangelsisdóm,
og þar af komu um 80 af hundraði
úr þeim þremur fangelsum, sem
ekki vom með í tilrauninni vegna
landfræðilegrar einangmnar.
í bréfí dagsettu 12. janúar 1989,
er Diop sendi Faroukh Anklesaria,
stjómanda þessa verkefnis fyrir
hönd Maharishi segir hann: „Nýleg
vettvangskönnun leiddi í ljós að all-
ar þessar „tímasprengjur", sem
líkja mátti fangelsunum við, virtust
hafa verið aftengdar, gerðar óvirk-
ar ein af annarri. Andrúmsloftið er
nú með afbrigðum friðsælt og sá
vitnisburður, sem ég hef sjálfur séð
um að taka saman, með viðtölum
við fanga, fangaverði og fangelsis-
stjóra bendir til stóraukins skilnings
og samstöðu þeirra á meðal.“ Ann-
ars staðar í sama bréfí skrifar hann:
„í dag, þegar fangelsi flestra landa
eru þéttsetin og engin lausn virðist
í sjónmáli, að því undanskildu að
reisa fleiri fangelsi, er mér ánægja
að tilkynna þér að nú hafa þijú
fangelsi verið lokuð í sex mánuði,
vegna þess hve fáir fangar vom
þar eftir, og önnur átta fangelsi eru
á góðri leið með að tæmast (þar
sem nýting þessara fangelsa er
aðeins 6—30% af því sem áður tíðk-
aðist).“
Sá árangur sem náðist með þess-
ari tilraun sýnir, að til era fleiri
árangursríkar leiðir en þær sem
íslensk stjómvöld hafa reynt til
spamaðar í réttarfars- og heilbrigð-
ismálum hér á landi. Innhverf íhug-
un er einföld slökunartækni sem
er stunduð tvisvar á dag, 20 mínút-
ur í senn. Tæknin byggist á því að
kyrra hugann án áreynslu eða ein-
beitingar og að veita þar með huga
og líkama hvíld sem er dýpri en í
djúpsvefni. í þessu hvíldarástandi
losnar um djúpstæða streitu og
andlegir og Jíkamlegir kraftar end-
urnýjast. Árangurinn er betra
heilsufar, skýrari hugsun, aukin
starfsgeta og meira viðnám gegn
streitu. Þetta sérstæða verkefni í
Senegal sem skilaði þessum undra-
verði árangri er bara eitt dæmi um
hvemig nýta má þessa þekkingu I
þágu almennings. Ég kem þeirri
áskomn hér með opinberlega á
framfæri til stjómvalda, að þau
kynni sér það sem hér er á ferðinni.
0 Höfundur er tölvufræðingvr.
------» » ♦-----
Fundur um
meðferð
persónu-
upplýsinga
FÉLAG um heilbrigðislöggjöf
efnir til umræðufundar miðviku-
daginn 2. desember nk. kl. 17 í
stofu 101 í Odda, hugvísindahúsi
Háskóla íslands. Efni fundarins
er vísindarannsóknir og meðferð
persónuupplýsinga.
Framsögumenn verða tvein Páll
Þórðarson, framkvæmdastjóri
Læknafélags íslands, mun fjalla um
vísindasiðanefndir á heilbrigðissviði
og Þorgeir Örlygsson, prófessor og
formaður tölvunefndar, ræðir um
lagareglur um aðgang vísindamanna
að persónuupplýsingum. Að fram-
söguerindunum loknum verða um-
ræður. Fundurinn er opinn öllu
áhugafólki um fundarefnið.
(Fréttatilkynning)