Morgunblaðið - 10.02.1993, Blaðsíða 19

MOKGUNBIAPH) MIÐyiKUDAGUR 1Q. 1'KlUtÚ/VH l<)9:i
49
Forsætisráðheira og VSÍ fagna áherslu á atvimiumál í kröfum ASÍ
Ríkisstjóm vill aðild að
viðræðum frá upphafi
Benedikt Davíðsson segir launafólk tilbúið í aðgerðir gegn
ríkisstjórnarstefnunni, semjist ekki innan fárra vikna
FORYSTUMENN Alþýðusambands íslands kynntu í gær viðsemjend-
um sínum í forystu Vinnuveitendasambands Islands og Vinnumálasam-
bands samvinnufélaganna kröfugerð sína í komandi kjarasamningum,
svo og forystumönnum ríkissljórnarinnar, Davíð Oddssyni forsætis-
ráðherra og Jóni Baldvin Hannibalssyni, utanríkisráðherra. Benedikt
Davíðsson kvaðst hafa lagt áherslu á að samningagerð verði hraðað
og segir að viðtökur vinnuveitenda og ríkisstjórnar við kröfugerð-
inni hafi verið jákvæðar. Bæði Davíð Oddsson forsætisráðherra og
Þórarinn V. Þórarinsson framkvæmdastjóri VSI hafa í fyrstu við-
brögðum sínum við kröfugerðinni fagnað þeirri áherslu sem lögð sé
þar á uppbyggingu atvinnulífsins og forsætisráðherra kveðst hafa
lýst því yfir að vegna þeirrar áherslu sem ASÍ legði á það væri ríkis-
stjórnin tilbúin að koma að viðræðum strax í upphafi og vinna hratt
og vel að málinu þótt ekki væri að svo stöddu tekin afstaða til ein-
stakra atriða í kröfugerðinni.
Kröfugerð ASI miðast við ekki
iakara kaupmáttarstig en við gerð
síðustu kjarasamninga í maímánuði
1992 en frá þeim tíma segir Bene-
dikt Davíðsson að sé fram- komin
5% kjaraskerðing vegna aðgerða
ríkisvaldsins síðastliðið haust.
Ahersla á
skattkerfisbreytingar
Lögð er áhersla á skattkerfis-
breytingar með lækkun vsk. af
matvælum, hækkun persónuafslátt-
ar og lækkun tekjuskatts; aðgerðir
í atvinnumálum, fráhvarf ýmissa
ráðstafana ríkisvaldsins í heilbrigð-
ismálum og ýmis konar félagsleg
atriði, auk launahækkana, en Bene-
dikt sagði aðspurður að líta mætti
á þá kröfu sem eins konar afgangs-
stærð í kröfugerðinni.
Markmiðið sé að með samningum
við ríkisvald og atvinnurekendur
takist að ná fyrrgreindu kaup-
máttarstigi. í viðræðum við ríkis-
valdið verði. að leggja þann grund-
völl sem þurfí til að nýr kjarasamn-
ingur geti tekist. „Við höfum lagt
áherslu á að sú niðurstaða sem við
sækjumst eftir byggjist ekki síst á
að koma í veg fyrir vaxandi verð-
bólgu og þá væru verðlagslækkanir
með t.d. niðurfellingu vsk. af líf-
snauðsynjum miklu betri kjarabót,
sérstaklega til þeirra sem eyða
meirihluta sinna tekna í þá vöru,
og mundu að fullu mælast í kaup-
máttarstigi án þess að valda verð-
bólguhækkunum. Þetta er það sem
við erum að leggja höfuðáherslu á
sem grunn undir samning. Ef allt
markmiðið næst með verðlagslækk-
unum eða tilfærslum að öðru leyti
í kjörum þá erum við til viðræðu
um samninga á þeim nótum,“ sagði
Benedikt.
Kaupamáttartryggingar sem
verndi tryggingakerfið
Aðspurður um hugmyndir um
kaupmáttartryggingu sagði Bene-
dikt að miðað við samninga til all-
langs tíma, a.m.k. árs, og með litlum
launahækkunum, teldu launþega-
samtökin eðlilegt að sett yrðu
viðmiðunarmörk varðandi kaup-
máttarbreytingar á næstu misser-
um. „Þannig teljum við að það geti
orðið til þess að stuðla að jöfnuði í
verðlagi að hafa slíka viðmiðun og
það gæti orðið aðhald fyrir stjórn-
völd til þess að grípa ekki til að-
gerða á borð við aðgerðir í trygg-
ingamálum og húshitunarmálum.
Tryggingar af þessu tagi eru
mikilvægar upp á stöðugleikann og
uppbyggingu atvinnulífsins. Því að-
eins að við höfum svona tryggingar
er líklegt að við getum samið til
lengri tíma og samningur til lengri
tíma held ég að sé forsenda fyrir
því að við fáum einhvetja menn til
að fara út í uppbyggingu í atvinnu-
lífi. Við þurfum að mynda stöðug-
leika að nýju, fólk þarf að fá traust
á því að ekki fari allt í upplausn
að nýju vegna einhvers úthlaups
stjórnvalda," sagði Benedikt.
Hann segist hafa fundið jákvæð-
ari viðhorf en oft áður hjá vinnuveit-
endum gagnvart því að koma raun-
verulegum samningaviðræðum í
gang og meta hve stuttan tíma
menn hefðu til að vinna verkin.
Hann segir að stefna beri að samn-
ingi til langs tíma, a.m.k. til eins
árs til að tryggja stöðugleika.
Atvinnuleysi mesta
kjaraskerðingin
„Úrbætur í atvinnumálum finnst
mér vera grundvallaratriði til að
draga úr atvinnuleysi en einnig og
ekki síður til að' tryggja kjörin; at-
vinnuleysið er mesta kjaraskerðing-
in. Vaxandi atvinnuleysi veldur enn
auknum samdrætti í atvinnulífmu
og aukinni kjaraskerðingu þess
fólks sem er að missa vinnu og
þeirra sem þurfa að draga úr vinnu
með ýmsum hætti. Þannig að já-
kvæð viðbrögð fyrir atvinnuupp-
byggingarhugmyndum okkar met
ég mjög jákvætt," sagði hann.
Benedikt sagði að viðbrögð sam-
taka atvinnurekenda hafi verið á
þá leið að setja í gang fljótt vinnu
við ákveðna þætti þesa verkefnis
þannig að á skömmum tíma mætti
sjá hvaða árangri yrði náð. Viðhorf
vinnuveitenda til þess að flýta undir-
búningsvinnu og viðræðum hafi ver-
ið jákvæðari en oft áður. Undirbún-
ingsvinna varðandi atvinnu- og
váxtamál hefjist fljótlega og einnig
varðandi félagsleg samskiptamál.
í viðræðum við forystumenn
ríkisstjórnarinnar sagði Benedikt að
lögð hefði verið mikil áhersla á að
viðræður við stjórnvöld um trygg-
ingu grundvailar þess samnings sem
nást kunni við VSÍ mættu ekki vera
afgangsstærð í þessari umræðu og
þyrftu að fara í gang strax. „í það
var vel tekið af hálfu ráðherranna,
þannig að ég vænti þess að menn
séu á öllum vígstöðvum að setja sig
í startholurnar til að heija verkið."
Naumur tími
Aðspurður um hvaða tímasetn-
ingar hann miðaði við þegar hann
talaði um skamman tíma til stefnu
sagði Benedikt að þegar væri fram
komin 5% kjaraskerðing af 7%
skerðingu sem menn sæju fram á
að yrði raunin á næstu vikum vegna
aðgerða stjórnvalda í ýmsum efnum.
Mikilvægt sé að stöðva þá öfugþró-
un auk þess sem atvinnustig fari
enn versnandi og því enn brýnna
að grípa til aðgerða til að koma í
veg fyrir að svo fari. ;,Fresturinn
sem við höfum er mjög lítill og
menn tala um að það verði að sjást
á næstu vikum hvaða möguleikar
eru til vitlegra samninga án þess
að komi til meiriháttar átaka á
vinnumarkaðinum. “
Aðspurður sagði Benedikt að mið-
að við hljóðið í þeim 500 stjórnar-
Upphaf viðræðna
Davíð Oddsson, forsætisráðherra, og Benedikt Davíðsson, forseti ASÍ
takast í hendur við upphaf fundar ASÍ með ríkisstjórninni í gærdag
þar sem kröfugerð samtakanna var kynnt.
mönnum í verkalýðsfélögum sem
hann hefði átt fundi með undanfar-
ið teldi hann að launafólk í landinu
væri tilbúið í aðgerðir, sem einkum
mundu þá beinast gegn rangri
stefnu ríkisvaldsins í efnahags- og
atvinnumálum, fremur en gegn hin-
um hefðbundnu viðsemjendum,
vinnuveitendum.
Auk fyrrgreindra funda hittu for-
svarsmenn ASÍ fulltrúa annarra
helstu samtaka launafólks í gær og
í máli Benedikts kom fram að niður-
staðan hefði verið sú að hver hópur
myndi fylgjast með og vita hvað
hinir aðhefðust og halda opnum
möguleikum á að stilla saman kraft-
ana þótt umræður um eiginlegt
samflot hinna ólíku hreyfinga væru
ekki á borðinu að svo stöddu.
Tilbúnir í náið samstarf
Davíð Oddsson forsætisráðherra
sagði eftir fundinn í stjómarráðinu
með Benedikt Davíðssyni fagna
þeirri áherslu sem forsvarsmenn ASí
legðu á það sameiginlega vandamál
þjoðarinnar sem erfitt atvinnu-
ástand vegna utanaðkomandi
þrenginga væri. „Okkur hefur tekist
betur í okkar varnarbaráttu en þjóð-
unum hér í kring en hún er viðkvæm
og vandmeðfarin og við megum
ekki fara út af spori,“ sagði forsæt-
isráðherra. „Þetta kom glöggt fram
af minni hálfu en jafnframt að við
erum tilbúnir til þess að eiga náið
samstarf við aðila vinnumarkaðar
um langtíma stefnu í atvinnumál-
um.“
Aðspurður um hver yrði næstu
skref í málinu af hálfu ríkisstjórnar-
innar sagði forsætisráðherra að
hefði þegar látið vinna ýmsa grunn-
vinnu, t.d varðandi vaxtamál, auk
þess sem unnið hefði verið að at-
vinnumálum en samstarf yrði haft
við aðila vinnumarkaðar um hvaða
skref yrðu næst stigin. „Við munum
auðvitað taka undir það að megi
slíkir samningar nást fljótt þá er
það betra en ef þeir dragast úr
hömlu,“ sagði forsætisráðherra.
Vaxtamál áfram rædd í
lífeyrissjóðasamböndum
Þórarinn V. Þórarinsson fram-
kvæmdastjóri VSÍ sagði við
Morgunblaðið að VSÍ fagnaði þeirri
áherslu sem lögð væri á atvinnumál-
in í kröfugerð ASÍ. Meginatriði í
að snúa við þeirri öfugþróun sem
orðið hefði í lífskjörum hér undan-
farin ár væri að efla atvinnulífíð.
Þá sagði hann að VSÍ fagnaði frum-
kvæði lífeyrissjóðasambandanna í
vaxtamálum og kvaðst eiga von á
að forræði í umræðum aðila vinnu-
markaðarins um vaxtamál yrðu
áffram á þeirri hendi.
Þórarinn kvaðst eiga von á að
síðar í vikunni hæfust viðræður um
einstök atriði sem tengjast samn-
ingaviðræðunum, en samkomulag
hefði náðst um að tilnefna í viðræðu-
hópa til að ræða ýmis hliðarmál.
Hærri lauii og breytt skattkerfi tryggi
kaupmáttarstig síðustu samninga
HÉR FER á eftir kröfugerð sú
sem fulltrúar ASÍ lögðu fram á
fundum með viðsemjendum sín-
um og forystumönnum ríkis-
stjórnarinnar í gær.
„Tillögur um grundvöll og breyt-
ingu á kjarasamningi lagðar fram
á fundum með VSÍ, VMS og fulltrú-
um stjómvalda 9. febrúar 1993.
Kaupmáttarstig komandi kjara-
samninga verði ekki lakara en kaup-
máttarstig síðustu kjarasamninga.
Því verði náð með:
— Launahækkunum
— Breytingum á skattakerfinu s.s.
lækkun á virðisaukaskatti á mat-
vörum, hækkun persónuafslátt-
ar, lækkun tekjuskatts.
Efnahagslegar forsendur kjara-
samnings verði stöðugt gengi, að-
hald í verðlagsmálum og veruleg
lækkun raunvaxta.
í viðræðum við atvinnurekendur
verði auk ofangreinds settar fram
kröfur um eftirfarandi atriði:
1. Kaupmáttartrygging.
2. Launabætur til fólks með undir
80 þúsund krónur í tekjur verði
hækkaðar og festar í samning-
um.
3. Orlofs- og desemberuppbót.
Festa verður orlofsuppbót í
samningum og breyta viðmiðun
til samræmis við viðmiðun um
desemberuppbót. Hækka desem-
beruppbót og samræma hana
þannig innbyrðis.
4. Félagsleg atriði.
Höfuðatriði þess að gengið verði
frá samningum við atvinnurekendur
er að samið verði við starfsmenn
ÍSAL.
í viðræðum við stjórnvöld verði
auk ofangreinds lögð áhersla á eftir-
farandi:
1. Atvinnumál. Stjórnvöld bregðist
nú þegar við þeim vanda í at-
vinnumálum sem nú er til stað-
ar. Það verði gert með því að
stjórnvöld taki mið af þeim tillög-
um sem aðilar vinnumarkaðar
hafa bent á, í fyrsta lagi með
því að leggja fram fjármuni
vegna bráðavanda og í öðru lagi
verði unnið að gerð langtíma-
áætlana í atvinnuuppbyggingu í
samráði við aðila vinnumarkað-
arins.
2. Heilbrigðismál. Dregið verði
verulega úr þeim álögum sem
settar hafa verið á almenning í
heilbrigðismálum.
a. Lyfjamál. Tryggja verður að
útgjöld einstaklinga vegna lyfja-
kaupa komi ekki í veg fyrir kaup
fólks á nauðsynlegum lyfjum.
b. Lækniskostnaður. Setja verður
þak á greiðslur sjúklinga, bæði
vegna einstakra heimsókna til
lækna og eins heildargreiðslur
yfir árið. Allt of langt hefur ver-
ið gengið í gjaldtöku vegna heim-
sókna sjúklinga til sérfræðinga.
Þetta skapar hættu á að fólk
leiti ekki þeirrar læknisaðstoðar
sem það þarf á að halda vegna
bágrar fjárhagsstöðu. Sérstak-
lega á þetta við um barnafólk,
fólk með langvarandi sjúkdóma
og eldra fólk.
c. Tannlæknakostnaður. Með
breytingum á lögum um þátttöku
ríkisins í tannlæknakostnaði
vegna barna er enn vegið að
bamafólki við skattlagningu.
Einnig er sú aðferð að spyrða
saman tekjutryggingu og aðstoð
ríkisins vegna tannlæknakostn-
aðar ellilífeyrisþega enn ein at-
lagan að lífeyrissjóðakerfinu.
3. Önnur félagsleg atriði.
a. Húshitunarkostnaður verði
jafnaður um landið.
b. Endurskoðun á lögum atvinnu-
leysisbóta leiði m.a. til þess að
16 vikna bið eftir 260 daga bóta-
tímabil falli út.
c. Fallið verði frá vaxtahækkun
í félagslega kerfinu.
DTSALfl
20-50% afsláttur
Atliv vetrarfatnaðvr, \\ HlJinniSl ^
íþróttagallar, íþróttaskór, SPORTBÚÐI N
Skíði, SkíðaskÓr O. fl. O. fl. ÁRMÚLA 40 • SÍMAR 813555, 813655.