Morgunblaðið - 25.04.1993, Blaðsíða 12

12
B
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25. APRIL 1993
GRASAGARÐURINN KLÆÐIST VQRSKRÚÐA
Texti: Elín Pálmadóttir
Myndir: Kristinn Ingvarsson
í Grasagarðinum í
Laugardal vex þyrnirós
ein, vaxin þar upp af fræi
fyrir 20 árum. A undan-
förnum árum hefur tölu-
vert verið alið upp af
henni í ræktunarstöðinni
og er þessi fallega rós nú
orðin íslensk og farin að
hasla sér völl í skrúðgörð-
um borgarinnar. A sum-
ardaginn fyrsta var þess-
ari fyrstu plöntu í Grasa-
garðinum, sem skráð er
þar sem yrki, gefið nafn
við hátíðlega athöfn um-
hverfismálaráðs í garð-
skálanum. Hún var skírð
Rosa pimpineilifolia
‘Katrín Viðar’ til heiðurs
aðalhvatamanni Grasa-
garðsins. En 1961 gáfu
hjónin Jón Sigurðsson og
Katrín Viðar Reykjavík-
urborg safn um 200 ís-
lenskra jurta, sem þau
höfðu viðað að sér á ferð-
um sínum víðs vegar um
landið. Varð grasagarðs-
hornið þeirra í Laugar-
dalsgarðinum upphafið
að Grasagarði Reykjavík-
ur.
Með hækkandi sól og
vori er aht að lifna
í Grasagarðinum í
Laugardal. Gróður-
skálinn er kominn í
fullan vorskrúða. Þar ilma út-
sprungnir og fagurlitir sóparnir
og lyngrósirnar eru að byija að
springa út. Úti stinga upp kollin-
um fyrstu vorlaukarnir eins og
krókusar í mörgum Iitum og vetr-
argosar. Og síðan koma áður en
langt um líður túlipanar og páska-
liljur. Þá er vorið komið fyrir al-
vöru.
Það er yndislegt að ganga þarna
um í góða veðrinu. í garðinum eru
að jafnaði 300 tegundir íslenskra
jurta. Ekki þó allar íslenskar plönt-
ur, sem munu vera á fimmta
hundrað. Jóhann Pálsson garð-
yrkjustjóri Reykjavíkurborgar
segir að sumar þeirra séu svo sér-
hæfðar að aðstæðum að erfitt sé
að halda þeim öllum þar við í einu.
Aðalatriðið sé að búa vel um þær
sem kunna við sig á þessum stað.
Það geti gefið gestum bakgrunn
í nestið þegar'farið er út í náttúr-
una til að skoða gróðurinn. En
grasgarðurinn verður æ vinsælli
og nú orðið er hann opinn allan
ársins hring, virka daga sem
helga. Erlendir gestir koma þar
Jóhann Pálsson, garðyrkjustjóri Reykjavíkurborgar, í garðskálanum.
Bláregn eða Wisteria Sinensis.
Fjallabergsóley eða Clematais
Montana.
Trillium Grandiflorium heitir
hún þessi.
Margt er nú
sem augað
gleður í Grasa-
garðinum
Alpaklukka eða Soldanella
Carpatica.
nú þegar og munu koma í enn
ríkari mæli, enda eru tjaldstæðin
í Laugardal þarna rétt hjá og inn-
an skamms verður komin göngu-
leið á milli.
Aðsóknin að Grasagarðinum
hefur aukist gífurlega á undan-
förnum árum. Laugardalurinn
sjálfur er orðinn svo aðlaðandi
með allri þeirri starfsemi sem þar
er og æ fleiri kynnast þessum
yndisreit. Þar styrkir hvað annað.
Meðan börnin una sér í Húsdýra-
garðinum koma foreldramir gjarn-
an í gönguferð um Grasagarðinn.
Við röltum um garðinn með
Jóhanni Pálssyni. Á þessum 32
árum síðan hann var stofnaður
hefur hann vaxið og tekið stakka-
skiptum. Fjórum sinnum hefur
Grasagarðurinn verið stækkaður.
Nýjasti hlutinn er með tjörnum og
göngubrúm og var opnaður um
! gróðurhúsinu bíða ýmsar jurtir eftir að fara út. Þar skartar þessi
rós með útlenda nafnið Pouls Scarlet Climber innan um önnur blóm.
Krókusarnir eru með þeim fyrstu
til að stinga upp kollinum úti í
garðinum.
leið og Húsdýragarðurinn. Við
miðstöðina er nú verið að gera upp
síðustu gróðurhús Eiríks Hjartar-
sonar, sem á að nýta fyrir starf-
semina. Gamli trágarðurinn, sem
hann ræktaði á sínum tíma, hefur
verið grisjaður, sem gefur tæki-
færi til að rækta undirgróður og
mynda skógarbotn, en lítið hefur
verið til af skógabotnsplöntum í
íslenskri flóru. Jóhann bendir mér
á sérkennilegu gömlu seljumar
hans Eiríks, sem eru foreldrar
langflestra seljutijáa á landinu.
Megnið af seljufræinu kemur úr
Grasagarðinum. Þessir sveru
gömlu stofnar eru ekki síður
augnayndi á vetrum, eins og raun-
ar mörg hinna tijánna. AIls staðar
sér maður eitthvað nýtt sem ekki
er ástæða til að telja upp hér. Sjón
er sögu ríkari. En grasgarður í
þeim skilningi sem við leggjum í
það hugtak, er safn lifandi
plantna. I venjulegum skrúðgarði
er gróðri komið fyrir með það fyr-
ir augum að vera til augnayndis
og auka útivistargildi garðsins.
Gróður í grasgarði er valinn með
tilliti til vísinda- og fræðslugildis,
þótt einnig sé leitast við að gera
garðinn eins aðlaðandi og kostur
er. í þessum grasgarði eru venju-
lega prófaðar árlega um 1.000
tegundir eða afbrigði. Alltaf þarf
að sá og ala upp nýjar tegundir
til endurnýjunar og viðhalds og
safna fræi til alþjóðlegra fræ-
skipta. Tilraunasáning fer fram í
gróðurhúsunum, þar sem plöntu-
uppeldið er. og síðan eru þær próf-
aðar úti. I gróðurhúsinu eru nú
nokkrar tegundir um það bil að
fara út, svo sem soldanellan eða
alpaklukkan, eins og hún kallast
á íslensku.
Þarna í gróðurhúsinu má sjá
lyngrósir, sem eru komnar í fullan
blóma nú þegar sumarið gengur í
garð. Rósirnar eru kapítuli út af
fyrir sig. „Við erum að rækta
mikið af rósum núna og fljótlega
eiga eftir að koma á markaðinn
hér harðgerar rósir,“ segir garð-
yrkjustjóri. Víkjum við þá aftur
að rósum, sem voru í raun tilefni