Morgunblaðið - 01.03.1994, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. MARZ 1994
35
þegar hún afgreiðir ungan myndar-
legan mann, Gústaf Adolf Ólafs-
son. Kynnin hefjast og börnin fæð-
ast eitt, tvö og þijú. Farið í sigling-
ar með Gullfossi, ferðast með lest-
um og flugvélum út í heim. Dýrðar-
dagar. En ekki rætt mikið um það
erfiða í lífshlaupinu, enda létti það
ekki lundina.
Nú er dansinn búinn, elsku Gústa
mín. Ég þakka þér alla ást þina í
minn garð og hjálpina í gegnum
sætt og súrt og alla ást þína og
umhyggju fyrir börnunum. Við
söknum þíii.
Kristín.
Tengdamóðir mín, Ágústa
Sveinsdóttir, Dalalandi 14, Reykja-
vík, er látin. Hún andaðist að kvöldi
19. febrúar sl. í Landspítalanum
af völdum heilablóðfalls sem hún
fékk að morgni þess sama dags, á
heimili sínu. Því skeyti var ekki
ætlað að geiga, og strax ljóst að
sjúkdómslegan yrði stutt. Við, sem
stóðum næst Gústu - en svo var
hún gjaman nefnd í daglegu tali
- minnumst þess glöggt hve oft
hún hafði orð á einkanlega í seinni
tíð, að gott ætti það fólk sem fengi
að fara fljótt og þjáningalítið þegar
kallið kæmi, og slíks óskaði hún
sér. Þessi ósk hennar rættist sem
betur fer.
Ágústa Sveinsdóttir var fædd í
Reykjavík 15. ágúst 1924. Hún var
dóttir Sveins Jóhannssonar kaup-
manns og Sigríðar Einarsdóttur.
Hún ólst upp hjá móður sinni og
móðurafa, sem var henni mjög
kær, og síðar með fósturföður sín-
um Bjarna Guðmundssyni, lengst
af starfsmanni hjá Söginni, og
tveimur hálfbræðrum sínum, Ein-
ari, sem lést á unga aldri, og Al-
freð sem er málarameistari í
Reykjavík. Ágústa fór ung að
vinna, en kynntist sextán ára að
aldri eiginmanni sínum Gústafi
Adolf Ölafssyni hæstaréttarlög-
manni. Hann lést 24. febrúar 1987.
og örlítið frönsk í háttum. Og hún
mun spyrja þig mikils.
Þessi konulýsing fannst honum
að vonum nokkuð yfirdrifin, þótt
spennandi væri í sjálfu sér, og því
varð hann undrandi þegar hann
sá að hún stóðst fullkomlega.
Mamma þín var lítil kona, en
mikil kona, varð honum að orði
daginn sem hún lést, á konudaginn
20. febrúar. Þar held ég að hann
hafi hitt naglann á höfuðið.
Ég var ekki alin upp hjá
mömmu, en frá því ég var lítil var
ég tíður gestur á heimili hennar
og stjúpa míns. Þau bjuggu fyrstu
árin í Reykjavík, en fluttust til
Keflavíkur árið 1960. Mestan hluta
starfsævi sinnar vann mamma í
mötuneyti Loftleiða, síðar Flug-
leiða, en stjúpi minn hefur lengst
af starfað hjá Aðalverktökum, þar
sem hann nú er eftirlitsmaður.
Þegar ég stofnaði sjálf heimili
og eignaðist börn, styrktust tengsl
okkar mömmu. Eins og nafna mín
eignaðist ég tvíburadætur og að
sjálfsögðu voru þær skírðar í
höfuðið á mömmu og systur henn-
ar. Þar sem mamma bjó í Keflavík
og ég í Reykjavík var ekki hægt
að hlaupa á milli húsa til að ræða
um daglegt amstur, kvef í börnun-
um, kökur sem lyftu sér ekki og
aðrar merkilegar uppákomur, en
hins vegar vorum við báðar með
nokkuð háa símareikninga.
Þannig hefur það verið alla tíð.
Þótt við heimsæktum hvor aðra
reglulega og ég hafi mörgum sinn-
um sest upp á hana með alla mína
fjölskyldu þegar ég bjó erlendis eða
stóð í flutningum, hafa símtölin
okkar ekki síður verið mikilvæg.
Hún fylgdist grannt með barna-
börnunum, einkum heilsu þeirra
og skólagöngu og mest gladdist
hún þegar þeim gekk vel í skólan-
um.
Hina síðustu mánuði sagði hún
oft eins og upp úr þurru, bæði við
mig og aðra: Eg hef verið svo hepp-
in með börnin mín og barnabörnin.
Hún gerði sér grein fyrir því sem
mörg stórmennin átta sig ekki allt-
af á, að kannski er gæfa barnanna
Þau eignuðust þijú börn: Sigríði,
sem er starfsmaður Flugleiða hf.,
gift undirrituðum og eigum við tvo
wni, Ágúst Einar og Gústaf Adolf;
Olaf Guðbjörn, hæstaréttarlög-
mann, kvæntur Kristínu Sigurðar-
dóttur,_ og börn þeirra eru Grétar
Már, Ágústa Margrét og Steinar
Þór; og Gústaf Adolf, verzlunar-
mann, kvæntur Björgu Hauksdótt-
ur og eiga þau tvær dætur, Katr-
ínu Osp og Kristínu Eik. 011 eru
þau búsett í Reykjavík.
Fundum okkar Gústu bar fyrst
saman árið 1964, er ég var boðinn
í kaffi til tilvonandi tengdaforeldra
minna. Ég var þá farinn að snigl-
ast það mikið í kringum heimasæt-
una á bænum að þetta þótti tíma-
bærtt og málið sennilega talið tap-
að. Ég hálfkveið fyrir að mæta,
og feimnin sagði mér að þetta yrði
ekki auðvelt. Eg vissi þá þegar að
yfir þessu heimili var reisn, og
ennfremur að Gústaf Ólafsson var
einn af virtustu starfandi lögmönn-
um á þeim tíma. Þetta allt saman
var yfirdrifið til að skjóta uppburð-
arlitlum sveitastrák skelk í bringu.
En ég fann strax að kvíði minn
hafði verið ástæðulaus, og mér var
tekið opnum örmum.
Það virðist oft vera þannig að
það sem nógu lengi hefur verið til
staðar í kringum okkur, hluti af
hversdagslífinu, er orðið sjálfsagt,
og þess vegna erum við enn frekar
óviðbúin þegar kallið kemur til
þeirra samferðamanna sem næst
okkur standa. Gústa var félagslynd
og léttleikinn henni eðlislægur, og
þegar ég riíja upp kynni mín af
henni kemur það fyrst í hugann,
en síðan hvað af öðru. Hún var
fagurkeri í öllu atferli og lagði
mikið uppúr því að vandað væri
til hlutanna, hafði nákvæman
smekk fyrir útliti, litum, litum í
lífinu, og hvað var í stíl og hvað
ekki. Hún vildi lifa „í stíl“.
Hún hafði mikið yndi af ferða-
lögum, og höfðu þau hjónin gert
hið eina sem skiptir máli þegar upp
er staðið.
Mamma nefndi það oft að hún
hefði svo sannarlega gengið
menntaveginn hefðu aðstæður
leyft það. Hún talaði um tónlist
sem draumafagið, en ég held að
verkalýðsmál hefðu ekki farið
henni síður vel úr hendi. Þótt hún
byggi sjálf við góðan efnahag gat
hún endalaust rætt um kaup og
kjör alþýðunnar og það var ekki
ósjaldan sem hún varð reið yfír
aðgerðum ríkisstjórnarinnar, eink-
um þegar henni fannst þær bitna
á þeim sem minnst mega sín. Á
slíkum stundum var ekki viðlit að
taka af henni orðið. Aldrei ræddi
hún þessi mál nema að finna nokk-
urn veginn lausnir á þeim í leið-
inni. Skoðanir hennar á öllum
málefnum voru afdráttarlausar og
hún hikaði ekki við að láta þær í
ljós á þennan beinskeytta hátt sinn.
Skipti þá engu máli hver á hlustaði.
Mamma var orðheppin og hafði
gaman af að láta eitt og annað
fjúka sem hristi upp í mönnum.
Hún hafði því unun af að vera með
skemmtilegu og hressu fólki, enda
all víðreist á árum áður, innan-
lands sem utan, meðan heilsa Gú-
stafs heitins leyfði. Við hjónin
ferðuðumst töluvert með Gústu
eftir að hún var orðin ein, og er
mér sérlega minnisstæð ferðagleði
hennar og fúsleiki til að allt mætti
fara sem best fram. Það er ánægju-
legt að minnast þess nú, þegar
fyrir liggur að ekki verður ferðast
meira að sinni, að við áttum oft
saman stórar stundir. Ef einhver
spyrði mig núna hvað ég héldi um
áframhaldandi ferðamennsku,
myndi ég ef til vill geta mér þess
til að nú eftir endurfundina tækju
þau hjónin fljótlega til við þau
ferðalög sem höfðu verið á dag-
skrá þegar heilsan sagði á sínum
tíma að nóg væri ferðast.
Gústa vandaði stefnu sína dags
um lönd, og kærleiksríkt og hjálp-
samt líferni hennar gerir minning-
una um þessa konu í heild ákaflega
bjarta. Jafnvel nú hin síðari árin,
þegar segja má að heilsu Gústu
hafi hrakað ört, og hún oftar en
ekki þjáð, man ég varla eftir því
að hún væri ekki með áhyggjur
af öðrum, og hvernig best mætti
verða að liði þeim sem liðsinna
þurfti. Endalaust verður mér og
öðrum sem til þekktu minnisstæð
einstök umönnun hennar um Gú-
staf heitinn í hans langvinnu og
erfiðu veikindum.
Fáir, ef þá nokkrir, hafa reynst
mér betur á lífsleiðinni en Gústa,
og hef ég þó kynnst mörgu afskap-
lega góðu fólki um dagana.
Ég kveð tengdamóður mína með
eftirsjá og virðingu.
Skúli Guðmundsson.
Hinn 19. febrúar síðastliðinn
andaðist á Landspítalanum mág-
kona mín, Ágústa Sveinsdóttir, af
völdum heilablóðfalls langt um ald-
ur fram, að mér finnst nú, er árun-
um fjölgar. Hún hafði að vísu kennt
sér einhvers meins síðastliðið
kynntust flestir henni sjálfri sem
skemmtilegri konu. En menn báru
líka alltaf virðingu fyrir henni, því
þeir skynjuðu réttlætiskennd henn-
ar og sterka siðferðiskennd.
Það var líka einstakt að sjá hve
mikla virðingu mamma og stjúpi
minn báru hvort fyrir öðru. Slíkt
er orðið fátítt í mörgum hjónabönd-
um. Og aldrei heyrði ég systur
mína svara foreldrum sínum nema
af stakri alúð og kurteisi.
í augum mömmu var heimilið
heilagur staður. Og örugglega var
heimili hennar eitt það hreinleg-
asta og rólegasta sem ég þekkti.
Það var því ekki að undra þótt
maður liti á það sem einskonar
heilsuhæli þegar streitan sótti á
mann.
Ef mömmu fannst framkoma
fólks til skammar fékk það að
heyra álit hennar. Mér er minnis-
stætt lítið atvik frá síðasta hausti.
Þá var hún orðin fárveik og að
mestu rúmliggjandi. En henni
leiddist það óskaplega að blaðburð-
armenn staðarblaðsins skyldu hafa
það fyrir sið að stytta sér leið yfir
lóðina hennar og þramma um leið
ofan í viðkvæm tijábeðin. Slíkt
fannst henni ósæmilegt. Hún
hringdi að sjálfsögðu til blaðsins
og las yfir viðkomandi fólki, en lét
ekki þar við sitja, heldur settist
upp á borðið undir eldhúsglugga-
num og sat þar og beið eftir blað-
burðarmönnunum hátt á annan
tíma. Hún ætlaði sér nefnilega að
ræða við piltana.
Mamma var lítil kona, en mikil
kona sem gafst aldrei upp. En við
sjúkdóminn réð hún ekki. Ég sé
hana alltaf fyrir mér, fallega og
ákafa konu sem vildi allt vita og
spurði mikils. En ég minnist henn-
ar líka þar sem hún sat hljóð og
fjarræn, farin til landsins þar sem
sonurinn beið hennar. Þar er hún
núna og ég veit að þar líður henni
vel. Við sem sitjum hljóð og bíðum,
eigum eftir að sakna hennar svo
lengi sem við lifum. Ég bið góðan
guð um að styrkja okkur öll í van-
mætti okkar og sorg.
Kristín Marja.
haust, en engu að síður kom
skyndilegt fráfall hennar sem
þruma úr heiðskíru lofti yfir okkur
öll, fjölskyldur og aðra vandamenn.
Frá fyrstu kynnum okkar Ág-
ústu heitinnar eru nú liðin meira
en fjörutíu ár, er unnusti minn,
Alfreð bróðir hennar, kynnti okk-
ur, væntanlegar mágkonurnar. Sá
kunningsskapur, er þá tókst með
okkur, þróaðist brátt upp í þá góðu
vináttu, sem haldist hefur æ síðan,
þar til nú að dauðinn aðskilur okk-
ur. Hefur þar aldrei borið skugga
á, og sama má segja um fjölskyld-
ur okkar beggja. Ævinlega var
„Gústa mín“ sama trygglynda vin-
konan, skilningsrík og góðviljuð
og sérstaklega örlát í gjafmildi
sinni. Var jafnan auðfundið, hve
vel hún naut þess að gleðja okkur
öll, bæði börn og fullorðna við sem
flest tækifæri. Og ekki síður minn-
umst við, ég og fjölskylda mín,
margra indælla samverustunda, er
glaðlyndi hennar og spaugsemi
kætti okkur 611.
Mér er því sár harmur og tregi
í huga, er ég nú kveð hana hinsta
sinni, en jafnframt ber að þakka
þér það að hafa átt hana svo lengi
að einlægum tryggðavini á vegferð
okkar hér á jörð.
Sigríður mágkona.
Hún amma í Daló er dáin. Nú
get ég ekki heimsótt hana oftar í
Dalalandið.
Ég var ekki gamall, þegar amma
bauð mér í fyrsta skipti einum í
heimsókn til sín og heimsóknirnar
áttu eftir að verða margar. Við
amma gerðum ýmislegt saman.
Við fórum í leiki og stundum
kenndi ég ömmu að leika með dót-
ið mitt. Við töluðum líka mikið
saman og hún sagði mér frá afa,
en afi var dáinn, þegar ég fædd-
ist. Amma átti líka stóra mynd af
afa í stofunni sinni og hún gat
talað við hann. Henni þótti svo
Mig langar til að minnast vin-
konu minnar Huldu Gestsdóttur
með nokkrum orðum, en hún lést
á Landspítalanum að morgni 20.
febrúar eftir löng og erfið veikindi.
Hulda og eiginmaður hennar,
Gunnar. toru með þeim fyrstu sem
ég og fjölskylda mín kynntumst
er við fluttum til Keflavíkur árið
1968 og hélst upp frá því vinátta
á milli okkar sem aldrei bar skugga
á. Margar ánægjulegar stundir
áttum við saman og þótt Hulda
væri kannski ekki allra, var hún
þeim sem hún tók traustur og góð-
ur vinur. Dætrum mínum var hún
alla tíð sérstaklega góð og lét sér
annt um þeirra hagi, sem sýnir
glöggt hvern mann hún hafði að
geyma.
Nú að leiðarlokum vil ég þakka
Huldu samfylgdina og ég trúi því
að sonur hennar, Gestur, hafi tek-
ið vel á móti mömmu sinni fyrir
handan.
Gunnari og dætrunum sem og
öðrum ættingjum votta ég dýpstu
samúð.
Guð blessi þig, Hulda mín.
Þín vinkona,
Selma.
Elskuleg amma okkar, Hulda
Elsa, lést aðeins 63 ára gömul hinn
20. febrúar síðastliðinn. Við syst-
urnar viljum minnast hennar með
nokkrum orðum.
Amma tók alltaf vel á móti okk-
ur þegar við heimsóttum hana suð-
ur í Keflavík. Þótt það færi yfir-
leitt mikið fyrir okkur systrunum
heima við, vorum við frekar hljóðl-
átar hjá ömmu, því á heimili henn-
ar ríkti einstök ró. Hún hafði gam-
an af því að segja okkur sögur af
sér og tvíburasystur sinni, Erlu,
og frá uppvaxtarárum þeirra á
ísafirði. Hún talaði alltaf við okkur
eins og við værum fullorðnar og
það þótti okkur mjög vænt um.
Við sátum oft við eldhúsborðið,
amma með kaffibollann og spila-
stokkinn og við með hökuna niður
á bringu af áhuga. Ein saga er
okkur ofarlega í huga.
vænt um afa. Nú er amma líka
komin til Guðs og búin að hitta
afa og ömmu Margréti.
Ömmu þótti mjög gaman að
fara í ferðalög og hún fór oft með
afa til útlanda og í ferðir á íslandi
og sváfu þau þá oft í tjaldi. Við
amma fórum stundum saman f
ferðalög. Einu sinni fórum við meö
fjölskyldunni til Ítalíu og fleiri
landa. Ég man, þegar við vorum
að sigla á gondól í Feneyjum og
gondólaræðarinn var að kenna
okkur að kalla „Hoy“, þegar við
sigldum yfir annan skurð, svo ekki
yrði árekstur, ef annar gondóll
væri að sigla þar. Það gekk bara
vel hjá okkur ömmu og það varð
enginn árekstur. Ég man líka eftir
gervi-galdranorninni-4 götunni í
Miinchen, sem fór að leika listir
sínar, þegar ég gaf henni pening-
inn, sem amma lét mig fá. Vi^
amma hlógum svo mikið og hún
hló svo hátt, eins og hún gerði
oft, þegar henni fannst skemmti-
legt. Við amma fórum líka í ferða-
lög á íslandi, í sumarbústaðinn og
vestur í Dali, þar sem afi fæddist.
Amma í Daló var alltaf svo góð
við okkur krakkana. Hún var alltaf
að hugsa til okkar og vildi allt
fyrir okkur gera. Það veit víst eng-
inn, hvað amma er búin að baka
margar perutertur handa okkur.
Og hver á nú að baka perutertu
fyrir mig, þegar ég verð sex ára?
Það voru alltaf svo miklar veiting-
ar hjá ömmu,. þegar við heimsótt-
um hana.
Amma sagði oft við mig, að ég
væri besti vinur hennar. Elsku
amma, þú ert besti vinur minn og
við munum öll sakna þín mikið,
en það var samt betra, að þú þurft-
ir ekki að vera lengi á spítala eins
og afi og amma Margrét. Við þökk-
um þér, amma mín, fyrir allt sem
þú hefur gert fyrir okkur og við
munum hugsa mikið til þín og líði
þér vel hjá Guði.
Þinn vinur,
Steinar Þór. »
Rétt áður en amma fermdist
slasaðist hún með þeim afleiðing-
um að hún fékk blóðeitrun í annan
fótinn. Læknirinn sem annaðist
hana sagði að til þess að bjarga
lífi hennar yrði að taka af henni
fótinn fyrir neðan hné. Amma
þvertók fyrir það með öllu og lýsti
því staðfastlega yfir að ef það
ætti að taka fótinn af henni yrði
að taka hann af Erlu líka.
Ekki kom til þess að taka þyrfti
fótinn, sem betur fer, en viðbrögð
hennar voru dæmigerð fyrir
þijóskuna, sem einkenndi hana alla
tíð.
Amma hafði mikinn áhuga á
dulrænum efnum og þá sérstak-
lega á huldufólki. Brýndi hún oft
fyrir okkur að sýna því virðingu,
bæði með hátterni okkar og hugs-
un.
Ömmu var það mikið hjartans
mál að við gengjum menntaveginn
og þá sérstaklega að við færum í
háskóla. Hún fylgdist alltaf mjög
vel með gangi mála í þeim efnum,
jafnvel eftir að hún var orðin veik.
Hún sýndi stuðning sinn bæði í
orði og verki. Stúdentsgjöfin frá
henni og Gunnari afa til okkar allra
voru innritunargjöldin í Háskóla
íslands. Þessi veglega og táknræna -
gjöf er nokkuð sem við gleymum
aldrei og verðum þeim ævinlega
þakklátar fyrir.
Þegar leiðir skiljast streyma
minningar af ýmsum toga fram í
hugann. Við systurnar eigum að-
eins góðar minningar um þessa
fallegu og einstöku konu, og við
erum þakklátar að hafa átt hana
fyrir ömmu. Það sem okkur þykir
sárast er að missa hana svona
unga frá okkur því að við hefðum
með réttu átt að fá að njóta henn-
ar svo miklu lengur. Það er þó-c
huggun að vita að núna líður henni
vel og þarf ekki að þjást lengur.
Við munum ávallt varðveita
minningu hennar í hjörtum okkar
því hún var yndisleg amma og
hafði svo margt að gefa. Blessuð
sé minning ömmu.
Soffía, Erla og llulda. »