Morgunblaðið - 19.04.1994, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ ÞIIIÐJUDAGUR 19. APRIL 1994
Þrjár sýningar
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Hafnarborg. Menningar- og
Iistastofnun Hafnarfjarðar,
Strandgötu 34, 16. apríl - 2. maí.
Opið 12-18 alla daga nema
þriðjudaga.
Jón Thor Gíslason
Aðaliými Hafnarboi’gar er und-
irlagt 23 verkum hafnfirska mál-
arans Jóns Thors Gíslasonar, sem
sl. sex ár hefur verið búsettur í
Þýskalandi, nánar tiltekið Stuttg-
art.
Jón stundaði nám í málunardeild
MHÍ á hvörfum áttunda og níunda
áratugarins, en þá var deildin hálf
utanveltu í lítilli stofu, og enn dálít-
ið í land til umskiptana, er nýbylgj-
an flóði yfir og kaffærði hugmynda-
listina um stund.
Það er mikilvægt að minnast
þess hér, því að tízkustraumar að
utan eiga síður að ráða menntun-
armöguleikum ungs fólks, og það
telst hvorki frelsi né jafnrétti. Mál-
unardeildin átti svo eftir að rífa sig
upp og verða ein eftirsóttasta deild
skólans um skeið, en það er önnur
saga.
Jón hneigðist til að fara eigin
leiðir í myndgerð sinni, en hann var
ágætlega meðvitaður um gildi vinn-
unnar og tók köilun sína alvarlega.
Það telst rétt sem hann segir í
viðtali um áhangendur málverksins,
„að slíkir séu nú utangarðs í þjóðfé-
Iaginu", og verður að rekja orsökina
til þess hve það er lausmótað á
hefðir, og bendiprik miðstýrðra er-
lendra viðhorfa eru mest áberandi
og víðast í fyrirsvari.
Þeir eiga þannig á brattann að
sækja, sem vilja leggja fyrir sig
klassísk vinnubrögð jafnt í málun,
grafík sem skúlptúr, en það er mik-
ill miskilningur að þessi vinnubrögð
eigi litlu fylgi að fagna erlendis nú
um stundir. En það þarf víðast
hvar jafn mikið hugrekki til að
rækta sinn garð á þeim sviðum, og
að ijúfa hefðina fyrir nokkrum ára-
tugum, og það er jafnvel lokað á
þá af sama offorsi og hina forðum.
Kiassísk vinnubrögð krefjast
hins vegar mun samfelldari og
markvissari vinnubragða en hug-
myndalistin, og æskilegt er að
menn séu undir handleiðslu sama
mannsins í nokkur ár. Það skilja
allir, að ekki gengi t.d. að kenna
fiðluleik í smáskömmtum og með
tíu ólíka lærimeistara á kennsluári!
Við sjáum einmitt dæmið í Jóni
Thor Gíslasyni, sem blómstraði er
hann fékk samfellda leiðsögn.
Framfarirnar eru með ólíkindum,
og enn er Jón trúr upprunalegum
hugmyndum sínum um málverkið,
og myndefnin eru ei heldur ýkja
frábrugðin.
En málverkin eru orðin mikið til
stærri og á stundum býsna fyrir-
ferðarmikiir flekar, sem gera mikl-
Annette Ackermann.
ar kröfur til gerandans. Það er hið
frásagnarlega, sem höfðar helst til
Jóns sem fyrri daginn og þá helst
hlutvakin myndefni hvunndagsins
með ívafi drauma og hugaróra.
Einmana og umkomulausar mann-
eskjur múgþjóðfélagsins dreifa sér
um myndflötinn svo að á stundum
minnir á vistheimili eða lokað at-
hvarf, þar sem draumarnir eru eina
frelsið. í öllu falli virðast þær vera
staddar í framandlegu umhverfi,
rótlausar án haldfestu, og harla
óvissar um stöðu sína í margbrotnu
og firrtu þjóðfélagi.
Það eru fjarska fínir taktar sem
fram koma á dúkunum, en helst
er það samræmið sem ennþá vefst
fyrir listamanninum í hinum flókn-
ari og fyrirferðarmeiri myndheild-
um, og hið frásagnarlega yfirgnæf-
ir á stundum rökfræðina í mynd-
byggingunni. Hann þarf ekki einu
sinni á þessu hlæði að halda svo
sem myndirnar „Miljónadollara-
barnið" (7) og „Heilög mynd“ (23)
eru til lifandi vitnis um.
Annette Ackermann
í Sverrissal sýnir þýska listasp-
íran Annette Ackermann tempera-
myndir og málverk, en hún er enn
við listnám og mun ljúka því í sum-
ar, eins og það heitir í kynningu.
Skilgreiningin teist ekki alveg kór-
rétt, því námi lýkur trauðla, og er
aldrei mikilvægara en eftir að skóla
sleppir.
Annette virðist hafa drjúgt upp-
lag sem málari og meðferð hennar
á efniviðnum á milli handanna ber
vott um ríka könnunarþörf á mögu-
leikum myndmiðilsins. I tempera-
myndunum, sem eru málaðar á ís-
landi sumarið 1991, eru Iitirnir
bjartir og sjálfsprottnir, og segir
iistakonan sig hafa málað þær und-
ir áhrifum frá Nínu Tryggvadóttur.
Það má vera alveg rétt en hins
vegar er ekki svo lítið af henni
sjálfri í þeim og þær teljast heild-
stæðari og um leið líflegri hluti
sýningarinnar. Meira er um form-
og litrænar tilraunir í málverkunum
og hér kemur fram mun sérgildari
mynsvn sbr. „Synir“ (34) og „Engi“
(39).'
og myndlýsingar og m.a. teiknað í
myndasögublað, ásamt því að hafa
átt verk á myndasögusýningu á
Kjarvalsstöðum. Þá hefur hún
myndlýst barnabók, kennsluefni,
tímaritsgreinar og bæklinga. Frey-
dís er kornung og myndirnar á
veggjunum bera- vott um róman-
tíska sál, enda sækir hún mikið í
rómantízka myndlist nítjándu aldar.
Myndimar eru áferðarfallegar og
nostursamlega gerðar og það er
viss blær ungæðislegs yndisþokka
yfir þeim. Hins vegar er tæknin
nokkuð einhæf og það er eitt að
gera vandvirknislegar myndir og
annað að bregða upp töfrum í
nokkrum einföldum dráttum. Hér
er spurningin stóra, hvort Freydís
ætli sér metnaðarfulla hluti í teikni-
iistinni, eða einfaldlega láta sér
Gunnlaugur Blöndal: Stúlka
með hvít klæði 1926.
og fáir hafa gert betur á þessu
sviði í íslenzkri list.
Gunnlaugur Blöndal hafði svo
létta og lifandi línu og list hans
rís einmitt hæst þegar þessi eigin-
leiki hans fékk að njóta sin í hvaða
efnivið sem hann svo vann.
Þetta er lítil sýning, en er þess
virði að henni sé gaumur gefinn.
Freydís Kristjánsdóttir.
En Anette á auðsjáanlega eftir
að marka sér ákveðnar línur, því
margar myndirnar eru sem hálfk-
araðar og að auk er merkilega illa
frá þeim gengið.
Náttúruhæfileikar eru vissulega
mikilvægir, en hér kemur á neyðar-
Iegan hátt fram vanræksla við nýt-
ingu listnáms, sem er uppsetning
og frágangur mynda. Það eru at-
riði sem má læra má í skóla, en
hitt sem ekki verður lært er mun
mikilvægara, og farsælast að leggja
alla krafta í það eftir að skólanámi
sleppir.
Freydís Kristjánsdóttir
í veitingabúð sýnir Freydís
Kristjánsdóttir allnokkrar teikning-
ar í myndasöguformi. Hún hefur
lagt sérstaka rækt við myndasögur
Eitt verka
Jóns Thors
Gíslasonar,
„Milliondoll-
arbaby“.
nægja áferðarfallegar myndlýsing-
ar því það er löng leið frá slíku
nostri til úrskerandi árangurs. En
satt að segja eru myndasögur nú-
tímans fæstar rismikil teiknilist, en
þar fyrir geta þær verið æði for-
vitnilegar og hér eru önnur lögmál
á ferð, en t.d. við lýsingar bóka og
ber ekki að rugla þeim saman.
Ekki dugir að hengja slíkar myndir
einfaldlega upp á veggi, heldur er
æskilegt að þeim sé fylgt úr hlaði
með stuttri útlistun á inntaki þeirra
og þetta er mögulegt á einum litlum
einblöðungi. Og hvað veitingabúð-
ina varðar á hún ekki endilega að
mæta afgangi hvað umbúðir um
einstakar sýningar snertir, þótt hún
sé ekki hugsuð sem sýningarsalur
og ekki síst eftir að farið er að
senda út boðskort á þær.
Teikiiing-ar Gimn-
laugs Blöndals
Listhorn Sævars Karls,
Bankastræti 9.
Opið ld. 9-6 til 22. apríl.
Teikningar virðast ekki eiga upp
á pallborðið hjá skipuleggjendum
sýninga enn sem komið er, og þó
hefur sá er hér ritar orðið var við
umtalsverða viðhorfsbreytingu hjá
hinum almenna sýningargesti.
Þannig vantaði alveg teikningar á
yfirlitssýningu verka Gunnlaugs
Blöndals á Kjarvalsstöðum á sl.
hausti.
Gunnlaugur var þó snjall teikn-
ari og séð hef ég mjög fínar mód-
elstúdíur frá hendi hans, einfaldar
og sterkar í línuspili. Þykir mér
merkilegt hve þær eru verðlagðar
lágt miðað við málverkin, en trúa
mín er sú að það sé einungis tíma-
bundið. Góð teikning hefur nefni-
iega sterkt sérgildi ekki síður en
gott málverk og verður ekki end-
urtekin né fjölfölduð frekar en
það. Og þó teikning sé oftar en
ekki undirbúningsriss að málverki
getur hún allt eins staðið sér í
mörgum tilvikum og til eru þeir
sem teikna aðeins og hafna þar
me_ð öðrum tjámiðlum myndlistar.
I listhorni Sævars Karls hafa
verið settar upp nokkrar teikning-
ar Blöndals frá þriðja áratugnum,
en hér kemur vanmatið þó enn
fram, því þær eru „styrktar" með
einu málverki af konu í upphlut
og pastelmynd, þar sem andi E.
Munchs svífur yfir vötnum. Sýn-
ingin stendur líka merkilega stutt
yfir, eða í tíu daga, en alla jafna
átanda sýningar á staðnum yfir í
mánaðartíma. Ekki veit ég hversu
veldur. en teikningarnar standa
margar hveijar svo sannarlega
fyrir sínu og þá einkum nokkrar
módelstúdíur á veggnum til vinstri,
og kona með hatt og sígarettu til
hægri, ásamt manni með hatt í
sömu röð. Allt eru þetta teikning-
ar, sem listamanninum er sómi að
MENNING/LISTIR
Myndlist
Inga Hlöðvers-
dóttir sýnir í
París
Inga Hlöðversdóttir myndlistarkona
sýnir málverk og teikningar í París út
april. Sýningin er skipulögð S samráði
við hollenska sendiráðið en sýningar-
staðurinn er Lucernaire, centre nation-
aI d'art et d’essai. Hann er í sjötta
hverfi, númer 53 við rue Notre Dame
des Champs.
Æja sýnir í Galleríi
Sævars Karls
I Galleríi Sævars Karls, Bankastræti
9, stendur nú yfir sýning á verkum
Æju (Þóreyjar Magnúsdðttur). Þetta
er hennar fyrsta einkasýning og ber
hún heitið „Hrif“. Æja sýnir skúlptúra
unna í leir, járn, stein, rekavið og gifs,
sem málaðir eru með jarpikmentlitum.
Öll verkin eru unn-
in á árunum 1993-
1994. Sýningin
stendur yfir frá 22.
apríl til 20. maí og
er opin á verslunar-
tíma á virkum dög-
um frá kl VO-18 og
laugardögum frá
ki. 10-14. Lista-
konan hefur verk-
stæði og vinnustofu
á Sogavegi 190, Reykjavík.
Richard Tuttle sýnir í
sýníngarsalnum
„Önnur hæð“
Opnuð hefur verið sýning á verkum
Richard Tuttle í sýningarsalnum „Önn-
ur hæð“, Laugavegi 37. Sýningin er
opin alla daga nema miðvikudaga frá
kl. 2-6 út maí.
í kynningu segir m.a.: „Þótt mynd-
list Tuttles hafi tekið gagngerum breyt-
inum í tímans rás, hefur hún æviniega
verið á Ijóðrænum og hugrænum r.ót-
um. í stórum dráttum má segja að
verk hans taki mið af lágmyndahefð-
inni, hvort sem um er að ræða „lokað“
form hans frá 7. áratugnum eða „opin“
og samsett verkin sem hann liefur ver-
ið að gera sl. tvo áratugi. Meðal þess
helsta sem eftir Tuttle liggur eru vegg-
myndir úr dúkum 1967, víraverk 1972
og gólfteikningar 1987-89.
A þessari sýningu or að finna átta
teikningar í röinmum úr skíragulli og
þrjú þríviddarverk sein hafa áhrif á
íýmið þar sem rnætast gólf og veggur.
Tuttle ieggur á það áhei-slu að listsýn-
ing sé gullið tækifæri til að Öðlast nýja
sýn. Hann telur að í myndverki kristall-
ist hið þekkta, en listsýning sé tilraun
til að höndla hið óþekkta.
Vortónleikar Karla-
kórs Keflavíkur
Um þessar mundir er Karlakór
Keflavíkur að halda sína árlegu vortón-
leika! Haldnir verða tvennir tónleikar
í ’ Njarðvíkurkikiju, fyrri tónleikarnir
verða haldnir miðvikudaginn 20. apríl
og þeir síðari fimmtudaginn 21. apríl
kl. 20.30. Einnig verða tónleikar í Selja-
kirkju í Reykjavík, þar sem sungið verð-
ur með Seljunum laugardaginn 23.
apríl kl. 17.
Nýr söngstjóri, Vilberg Viggósson,
tók við stjórn kórsins sl. haust. Agota
Joó eiginkona Vilbergs hefur séð um
raddþjálfun og undirleik. Undirleikari
á tóníeikunum nú er hins vegar Peter
Máté. Einnig leikur á harmoniku Ás-
geir Gunnarsson kórfélagi.
Söngskrá kórsins er fjölbreytt, kór-
lög, einsöngs- og tvísöngslög. Einsöng
með kórnum syngja Ingibjörg Guðjóns-
dóttir, sóþran, Steinar Guðmundsson,
tenór, Steinn Erlingsson, baritón og
Þórhallur ingason, bassi. Tvísöng
syngja bræðurnir Steinar Guðmunds-
son og Þórður Guðmundsson og einnig
Steinn Eriingsson og Sverrir Guð-
mundsson.
Karlakór Keflavíkur heldur í tón-
leikaferð til Vestfjarða í maílok og
syngur með Sunnukórnum á ísafirði
og Þingeyri.
Tónlist
Sönghopunnn Sólar-
megin í Listasafni
Sigurjóns
Sönghópurinn Sólarmegin frá Akra-
nesi heldur tónleika í Listasafni Sigur-
jóns Ólafssonar í dag, þriðjudag 19.
apríl, kl. 20.30.
Sönghópurinn var stofnaður í bytjun
árs 1990, söngvarar eru 9 og er allur
söngur fluttur án undirleiks. Hópurinn
hefur víða komið við, sungið á mörgum
skemmtunum og nokkrum sinnum
komið fram í útvarpi og í sjónvarpi.
Sjálfstæða tónleika hefur liópurinn
haldið víða á Vestur- og Norðurlandi
svo og á Suðurlandi og í Reykjavík.
Efnisskrá tónleikanna er fjölbreytt og
spannar u.þ.b. fjögur hundruð ára tíma-
bil. Sem dæmi má nefna lag eftir Or-
lando di Lasso og norræn lög, t.d.
Váren eftir Grieg. Þá syngur hópurinn
lög ertir Debussy og íslensk þjóðlög í
nýlegum útsetningum svo og popptón-
list í söngbúningi og má þar sérstak-
lega nefna að Sigurður Halldórsson
sellóleikari útsetti fyrir sönghópinn lag
Kreddy Mercury, Bohemian Rhapsody,
í 9 röddum.
Sönghópinn Sólarmegin skipa: Anna
Snæbjörnsdóttir, Guðmundur Jóhanns-
son, Gyða Bentsdóttir, Halldór Hall-
grímsson, Kristján Elís Jónasson, Jens-
ína Valdimarsdóttir, Lars H. Andersen,
Ragna Kristmundsdóttir og Sigursteinn
Hákonarson. Guðmundur er jafnframt
stjórnandi hópsins.