Morgunblaðið - 19.04.1994, Blaðsíða 56

56
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. APRIL 1994
(
(
I
Með
morgiinkafíinu
Segðu mér Guðrún. Tekur
hann upp á þessu sjálfur?
Handveiðar eru miklu ein-
faldari.
HÖGNI HREKKVÍSI
BRÉF TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329 '
Reykjavík - fyrir
fólk eða bíla?
Frá Magnúsi Bergssyni:
Að undanförnu hafa fjölmiðlar
keppst um að kynna kostnaðars-
amar framkvæmdir varðandi stofn-
brautir ‘í borginni. Þar er um að
ræða breikkun Vesturlandsvegar
og Miklubrautar, einnig mislæg
gatnamót við Höfðabakka og
Kringlumýri.
Sífellt er verið að gera umhverfi
okkar ónáttúrulegra með meira
malbiki og steinsteypu. Þessar
framkvæmdir eru einungis til þess
fallnar að auka hraða, slysahættu,
hávaða og þar með firringu. Þessi
umfjöllun í fjölmiðlum hefur verið
afskaplega einhliða og virðist sem
svo að ekki sé það spurning hvort
af þessum mannvirkjahryllingi
verður, heldur hvenær af honum
verður.
Það er löngu komið að því að
borgaryfirvöld komist niður úr fíla-
beinsturninum og átti sig á því að
Reykjavík þarf ekki að líta út eins
og rúilljónaborg. Vissulega er um-
ferð í borginni mikil miðað við stærð
hennar því sagt er að umferð þar
sé svipuð og í 300 þúsund manna
borg. En spurningin er sú hvort það
sé ekki einmitt vandamálið, Það er
nefnilega fjöidi fólks sem gjarnan
vildi komast ferða sinna á öruggan
hátt,, hjólandi eða gangandi, en
þorir það einfaldlega ekki vegna
þess að þeim er ekki búin jafn góð
aðstaða og þeim sem nota einkabíl-
inn.
Þessar kostnaðarsömu stórfram-
kvæmdir varðandi akvegi virðast
Gagnasafn
Morgnnblaðsins
Allt efni sem birtist í Morgun-
blaðinu og Lesbók verður fram-
vegis varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskil-
ur sér rétt til að ráðstafa efninu
þaðan, hvort sem er með endur-
birtingu eða á annan hátt. Þeir
sem afhenda blaðinu efni til
birtingar teljast samþykkja
þetta, ef ekki fylgir fyrirvari
hér að lútandi.
best þjóna pizza-sendlum því ekki
drollar um þessar götur og gatna-
mót neinn fjöldi farartækja sem
gæti skipt sköpum er varðar þjóðar-
hag. Vissulega er ekki hægt að
halda fullum hraða í borginni á
álagstímum á morgnana og seinni
part dags þegar göturnar fyllast
af bílum. Hve stór hluti þeirra eru
nemendur á leið í og úr skóla sem
auðveldlega gætu notað almenn-
ingssamgöngurnar? Einn strætis-
vagn getur rúmað 60 manns, sem
þýðir að einn strætisvagn gæti
komið í stað u.þ.b. 50 einkabíla.
Nú er svo komið að mengun í
Reykjavík er mikil og sá gráguli
sjóndeildarhringur sem þótti frétt-
næmur fyrir fáeinum árum er orð-
inn hluti af fjallasýn Reykjavíkur.
Því er nauðsynlegt að stjórnvöld
átti sig á því að beina þurfi fólki
frá notkun einkabílsins með því að
bjóða upp á raunhæfa valkosti, þ.e.
nothæfa hjólreiða- og göngustíga.
Seinustu misseri virðist sem borgar-
yfirvöld séu farin að sýna þessum
málum áhuga ef litið er á skipun
nefndar sem gera átti tiilögur til
úrbóta fvrir hjólareiðamenn í
Reykjavík. Hún hefur þegar fengið
í hendur þær tillögur sem íslenski
fjallahjólaklúbburinn hafði upp á
að bjóða svo og tillögur frá sam-
starfshópi sem kallast: „Hjólreiðar
í öndvegi". Nú er aðeins að vona
að eitthvað verði úr verki svo að
sú vinna sýni einhvern árangur. Ef
einhvers staðar væri hægt að bjóða
upp á atvinnuskapandi verkefni þá
væri það í lagningu stofnbrauta-
kerfis fyrir hjólandi umferð um
höfuðborgarsvæðið sem um leið
gæti nýst fólki í hjólastólum. Braut-
irnar verða að vera lagðar i því sjón-
armiði að þær nýtist til sam-
gangna, en ekki sem föndurverk-
efni arkitekta.
Þetta kallar á breytingu umferð-
arljósa við fjölmörg gatnamót, enda
ekki vanþörf á. Núverandi ljósa-
kerfi býður hreinlega upp á hærri
slysatíðni og lögbrot um leið og
troðið er á rétti annarra sem ekki
eru úti að aka, t.d. þegar bílstjórar
virða ekki stöðvunarlínur. Með því
að breyta ljósunum og gera þau
skilvirkari væri hægt að fækka
umferðarslysum og spara byggingu
mislægra gatnamóta.
Ekki má gleyma því að gatnamót
eins og við Miklubraut og Kringlu-
mýrarbraut eru í íbúðarhverfi og
þar er mikil umferð gangandi fólks,
m.a. vegna Kringlunnar. Aukinn
hraði bílaumferðar á svona stöðum
gerir lítið annað en að auka slysa-
hættu.
Hjólreiða- og göngubrautir eiga
ekki að vera með óþarfa kanta og
beygjur, t.d. við gatnamót, en und-
antekningarlaust er þar fyrst og
fremst hugsað um hag bílsins, fyrir
aðra eru gatnamót best til þess
fallin að hossa hjólareiðamönnum
yfir sem flesta gangstéttarkanta
og útiloka umferð fatlaðra- í hjóla-
stólum. Um leið eykur þessi frá-
gangur slysahættu. Ómögulegt er
að ryðja snjó af þessum gangstétt-
um vegna kantanna og vínekrut-
raktorar borgarinnar ráða einfald-
lega ekki .við þessar ófærur. Því
þarf að hanna brautirnar með það
í huga að venjulegir traktorar geti
rutt sein flestar brautir án þess að
sleppa ruðningi við gatnamót. Sam-
hliða þessu ætti að gera stórátak í
því að gróðursetja tré til að bæta
veðurfar í borginni, um leið mundi
sú aðgerð dempa umferðarhávaða
og fegra borgina.
Strætisvagnakerfið þarf að bæta
til muna og kynna miklu betur. Ef
kostir strætisvagna væru jafn vel
auglýstir og dömubindi og einkabíl-
ar, þá væri eflaust hægt að stór-
bæta ásýnd Reykjavíkur! Einnig
væri hægt að nýta græna kortið
sem happdrættismiða til að hvetja
almenning til að nota vagnana
meira en nú er. Strætisvagnar gætu
boðið upp á fjölbryttari þjónustu,
t.d. haft hjólagrindur á þeim vögn-
um sem fara út í ystu hverfi borgar-
innar.
Samfara minnkandi einkabíla-
notkun myndi draga úr- álagi á
gatnakerfið, milljarðar sparast sem
annars færu í viðhald og útþenslu
þess. Það væri auðvelt og skynsam-
legt að nota eitthvað af þeim pen-
ingum í útbætur á almenningssam-
göngukerfinu og lagningu hjóla-
reiða- og göngustíga. Mér eru
minnisstæð orð fyrrverandi borgar-
stjóra, Markúsar Arnars Antons-
sonar, að Reykjavík ætti að verða
útivistarborg. Ef af því ætti að
verða þá ættu borgaryfirvöld að
snúa sér umsvifalaust að fyrrnefnd-
um útbótum því af nógu er að taka.
MAGNÚS BERGSSON,
form. íslenska ijallahjólaklúbbsins.
* hamw hefur i/eetpap
EIGA VfO HÓLiMN / "
Víkverji skrifar
Víkverja finnst furðu sæta, hve
fáir, sem senda t.d. Morgun-
blaðinu fréttatilkynningar og bréf
vita, að rita ber raðtölu með því
að setja punkt aftan við töluna.
Það liggur við að það heyri til
undantekninga að bréf séu t.d. rétt
dagsett, svo sem eins og 16. apríl
1994. Yfirleitt skrifa menn 16 apríl
og gleyma punktinum, sem að
mati Víkverja hefur talsvert að
segja, þótt lítið fari fyrir honum.
Víkverji minnist þess, hve alvar-
lega var á slíkri villu tekið, þegar
hann var í skóla. Hvernig má það
vera, að svo fáir vita að rita ber
raðtölu með því að setja punkt aft-
an við töluna? Eitthvað hlýtur að
vera bágborið við réttritunar-
kennslu, þegar þessi villa er svo
algeng sem raun ber vitni.
xxx
Yíkverji hefur lengi fylgst af
ánægju með starfi Prent-
tæknistofnunar að því að hvetja til
þess að notuð séu íslensk fagorð í
pfentverki, en málfar í þeirri stétt
hefur verið all enskuskotið, sér-
staklega í kjölfar tölvuvæðingar
prentverks. Það kom því á hann
þegar honum barst bæklingur frá
Prenttæknistofnun, þar sem kynnt
var „prentmessa“. f fyrstu hvarfl-
aði að honum að um væri að ræða
samstarf Prenttæknistofnunar og
þjóðkirkjunnar, en við nánari at-
hugun kom í ljós að verið var að
kynna sýningu, þar sem einnig átti
að halda fyrirlestra. Orðabækur
gefa ekki upp þá merkingu á orð-
inu „messa“ sem hér á vísast við,
gefin er merkingin „guðsþjónusta"
eða „kirkjulegur minningardagur
um helgan mann“ (Orðab. Menn.)
nema þá átt sé við siglupall, en sú
merking er víst til frá 18. öld og
þykir slæm.
Frekar hefði Víkveija þótt við
hæfi að nota orð eins og „prent-
stefna", eða „prentmót“ eða jafnvel
bara „prentsýning", þó fyrri orðin
tvö gefi skemmtilega möguleika á
túlkun.
XXX
Heldur er kosningarbaráttan,
sem nú virðist hafin fyrir
alvöru um stjórn Reykjavíkurborg-
ar næstu fjögur árin, vera orðin
alþjóðleg á yfirborðinu. A sameig-
inlegum fundi borgarstjóraefnanna
í Háskólabíói í fyrradag, þar sem
stúdentar í Háskóla íslands báru
fram spruningar til. frambjóðend-
anna, var uppstillingin á sviðinu
all amerísk. Víkvetji minnist þess,
er þeir John F. Kennedy og Rich-
ard M. Nixon háðu sjónvarpseinvígi
sitt árið 1960, var uppstillingin
nákvæmlega hin sama. Kannski
eru þetta áhrif þess að nú eru að-
eins tvö framboð til borgarstjórnar,
en áður hafa vinstri flokkarnir aldr-
ei boðið fram með slíkum hætti.