Morgunblaðið - 04.09.1994, Blaðsíða 32

4? SUNNUDAGUR 4. SEPTEMBER 1994
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
EINAR EINARSSON
4- Einar Einars-
* son, frá Urriða-
fossi, fæddist 12.
maí 1909 í Kols-
holti í Villinga-
holtshreppi í Flóa.
Hann lést á heimili
sínu, Hraunbæ 15
í Reykjavík, hinn
26. ágúst síðastlið-
inn. Foreldrar
hans voru Einar
Gíslason bóndi á
Urriðafossi og
kona hans, Rann-
_ veig Gísladóttir.
' —w Systkini Einars
voru: Helgi Óskar, f. 1908, d.
1961. Gíslína Guðrún, f. 1910,
d. sama ár. Gísli Kolviður, f.
1912, d. 1928. Ólafur, f. 1915,
d. 1916 og Haraldur, f. 1920,
d. 1985. Einar kvæntist eftir-
lifandi eiginkonu sinni, Hall-
dóru Jónsdóttur frá Hvam-
meyri við Tálknafjörð, 31. maí
1952. Hún er dóttir hjónanna
Jóns Ólafssonar og Jóhönnu
Jónsdóttur Steinhólm. Einar
og Halldóra eignuðust fjögur
börn. Elst er Jóhanna, f. 11.
nóvember 1952. Hún starfar
sem kennari við Fóstruskóla
íslands. Maður hennar er
Bjarni Reynarsson, aðstoðar-
forstöðumaður Borgarskipu-
lags Reykjavíkur. Eiga þau
þrjú börn. Næstur er Einar,
f. 2. apríl 1955. Hann er verk-
fræðingur og starf-
ar hjá B.M. Vallá.
Kona hans er Hrönn
Albertsdóttir skrif-
stofumaður. Hún á
tvö börn. Næst er
Rannveig, f. 27. maí
1961. Hún er félags-
ráðgjafi í Keflavík.
maður hennar er
Kristmundur As-
mundsson héraðs-
læknir í Grindavík.
Eiga þau tvö börn.
Yngstur er Jón
Helgi, f. 27. október
1964. Hann er raf-
magnsverkfræðingur og starf-
ar í Los Angeles. Unnusta
hans er Dagmey Valgeirsdótt-
ir innanhússarkitekt. Eiga þau
einn son. Einar stundaði bú-
skap á Urriðafossi með for-
eldrum sínum og eftir lát föð-
ur síns með Haraldi bróður
sínum fram undir 1960. Allt
frá barnsaldri og fram að átt-
ræðu stundaði hann netaveiði
á laxi í Þjórsá. Það var hans
aðalstarf þrjá mánuði á ári.
Fyrri hluta ævinnar stundaði
hann ýmis störf yfir vetrar-
mánuðina, en frá um 1940
starfaði hann sem húsvörður
í Iðnó og umsjónarmaður með
skemmtunum í Alþýðuhúsinu.
Einar verður jarðsunginn frá
Arbæjarkirkju mánudaginn 5.
september.
Á SKERI úti í vatnsmesta fljóti
landsins er hár og grannur maður
með dökkt hár að leysa laxa úr
neti. Framan við hann byltist
Þjórsá jökullituð og ófrýnileg.
íNokkru ofar steypist áin fram af
klettastalli, þar er Urriðafoss,
vatnsmesti foss landsins. Regn-
bogi myndast úr fossúðanum.
Maðurinn lítur upp að fossinum.
Það er að vaxa í henni tautar
hann. í skarði í klettum, sem
standa upp úr ánni nokkru ofar
við fossinn, seytlar vatn, mikið
þegar hátt er í ánni, annars minna.
Hvemig kemst hann með feng
sinn í land úr skerinu, líklega 10
væna laxa? Nokkru síðar stekkur
hann milli stórgrýtishnullunga
sem standa upp úr vatnsflaumnum
og augnabliki síðar er hann kom-
inn í land með feng sinn og stikar
upp snarbratta bakkana við ána
‘ eins og hann fínni ekki fyrir
morgunveiðinni sem hann ber í
strigapoka á bakinu. Það er ótrú-
legt að þessi maður sé kominn á
áttræðisaldur.
Þannig minnist ég tengdaföður
míns, Einars Einarssonar frá Urr-
iðafossi. Þjórsá og veiðiskapurinn
var líf hans og yndi. Enginn þekkti
ána eins vel og hann og yngri
menn höfðu ekki sömu tilfínningu
fyrir því hvemig netin fæm í ánni
og því veiddu fæstir jafn vel og
hann. Ég var þeirrar gæfu aðnjót-
andi að fá að fylgja honum nokkr-
um sinnum eftir við veiðarnar og
kynnast þessum ævintýraheim
hans. Við veiðarnar var hann eins
og eðlilegur hluti af náttúrunni,
enda var hann náttúmbarn.
Einar mótaðist af íslenskri
bændamenningu á fyrri hluta
aldarinnar. Heimilið að Urriðafossi
var menningarheimili á þeirra tíma
mælikvarða. Faðir hans var kenn-
ari að mennt og oddviti hreppsins.
Bærinn Urriðafoss var í þjóðleið
um Suðurland. Á langri ævi upp-
lifði Einar þær miklu breytingar
sem orðið hafa á íslensku samfé-
lagi á þessari öld.
Ég kynntist Einari fyrst árið
1973 þegar ég fór að venja komur
mínar í Hraunbæ 15 til að heilsa
upp á elstu dóttur hans, Jóhönnu,
sem seinna varð eiginkona mín.
Einar var frekar hlédeægur maður
en gæddur miklum mannkostum.
Hann var yfirleitt fámáll en allt
sem hann sagði var yfirvegað.
Hann hafði ríka kímnigáfu og átti
til að lauma út úr sér hnyttnum
athugasemdum um málflutning
okkar sem yngri vorum. Hann bar
ekki tilfínningar sínar á torg, þessi
stóri sterki maður, en þeir sem
þekktu hann vissu að þar fór við-
kvæmur og næmur maður. Hann
var sífellt að hugsa um farsæld
ijölskyldu sinnar og velferð barna
sinna. Barnabörnin horfði hann á
með viðkvæmni og stolti.
Árið 1952 kvæntist Einar Hall-
dóru Jónsdóttur frá Hvanneyri í
Tálknafírði. Þau byggðu sér rað-
hús í Hraunbæ 15 í Reykjavík um
miðjan sjöunda áratuginn og
bjuggu þar allan sinn búskap.
Mikil samstaða og ástúð einkenndi
sambúð þeirra, ekki minnist ég
þess að þeim hafi nokkru sinni
orðið sundurorða. Það var með
sams konar ástúð sem Halldóra
hjúkraði eiginmanni sínum sein-
ustu misserin eftir að heilsu hans
hrakaði. Sú umönnun var sjálfsögð
og átakalaus af hennar hendi. Ein-
ar og Halldóra eignuðust fjögur
börn sem öll eru uppkomin. Þau
bera öil merki góðs uppeldis á
kærieiksríku heimili.
Á yngri árum var Einar heima
við búskapinn með foreldrum sín-
um en fór síðan að sækja ýmsa
vinnu yfir vetrarmánuðina. Ekki
kom til greina að ráða sig í vinnu
öðru vísi en að hægt væri að vera
laus yfír sumarmánuðina, því veið-
skapurinn á Urriðafossi var það
sem mestu skipti. Frá því um 1940
starfaði hann sem húsvörður í Iðnó
og hafði umsjón með dansleikjum
í Alþýðuhúsinu. í gamla Iðnó bjó
hann um árabil uppi á lofti þar til
hann kvæntist og stofnaði fjöl-
skyldu. Hann starfaði í Iðnó svo
lengi sem heilsan leyfði. Starfslok
hans þar urðu um svipað leyti og
Leikfélag Reykjavíkur flutti í
Borgarleikhúsið.
Ég aðstoðaði tengdaföður minn
nokkrum sinnum við dyravörsluna
í Alþýðuhúskjallaranum. Hann
hafði einstakt lag á að róa óróa-
seggi, bauð þeim í nefíð og eftir
stutta stund voru allar erjur
gleymdar. Fólkið sem sótti dans-
leikina var allt vinir hans og sama
er að segja um leikara og starfs-
fólk í Iðnó.
Öll sumur var Einar við laxveið-
ar á Urriðafossi. í maí flutti fjöl-
skyldan austur með sitt hafurtask
og kom ekki aftur fyrr en eftir
réttir. Árið 1958 byggðu Einar og
Halldóra sér lítið sumarhús í
hvammi í túnfætinum á Urriða-
fossi. Þar leið þeim Halldóru og
börnunum alltaf vel í góðu nábýli
við Harald, bróður Einars, og síðar
sosn hans, Einar Helga.
Einar missti heilsuna fyrir tæp-
um þremur árum og gat ekki
stundað veiðarnar lengur, en hug-
urinn var sífellt fyrir austan. Nú
er hann án efa kominn austur og
fylgist með því hvernig netin fara
í árstraumnum. Vinir hans og
samferðamenn eru flestir farnir
yfír móðuna miklu. Þar munu þeir
án efa ræða um kenjar stórfljóts-
ins og aflabrögð. Áfram byltist
Þjórsá til sjávar og býður nýjum
ævintýramönnum byrginn.
Blessuð sé minning Einars Ein-
arssonar frá Urriðafossi.
Bjarni Reynarsson.
Nú þegar ég lít til baka að
tengdaföður mínum látnum, kem-
ur eitt og annað fram fyrir hug-
skotssjónir mínar, sem ástæða
væri að skoða betur og festa á
blað.
JON MAGNUSSON
+ Jón Magnússon
* var fæddur í
Reykjavík 31. mars
1934. Hann lést á
heimili sínu hinn
17. ágúst síðastlið-
inn. Foreldrar
hans voru Dag-
björt Eiríksdóttir
og Magnús Einars-
son, sjómaður og
síðar starfsmaður í
Vélsmiðjunni
Héðni og húsvörð-
ur í Bjarnaborg,
bæði eru látin. Son-
ur Jóns er Ragnar,
fæddur 1. apríl 1957, garð-
yrkjubóndi Sólbakka, Borgar-
firði. Kona Ragnars er Kristín
Þórkatla Kristvinsdóttir. Börn
þeirra eru: Garðar Kári, Ragn-
heiður Helga og Guðrún Þór-
dís. Systkini Jóns eru: Erla,
vistmaður í Víðihlíð; Margrét,
verslunarmaður, maki Krist-
ján Einarsson; Þráinn, sjómað-
ur, látinn 1966; Magnea, póst-
maður; Páll, verkamaður,
maki Pauline Magn-
ússon og Eðvald, sjó-
maður.
SKOLASKOR
Full búð af nýjum vörum
Teg. 1068
st. 36-41.
Loðfóðraðir.
Litir; Svartir,
dökkbrúnir, brúnir.
)0 kr.
Teg. 224
st. 36-41.
Kuidafóður.
Litir: Svartir, vínrautt,
brúnt, dökkgrænt.
990 kr.
í dag kveð ég
hinstu kveðju kæran
vin minn og mág,
Jón Magnússon, eft-
ir þijátíu ára nána
vináttu. Það er sjald-
gæft í dag að fólk
búi alla sévi í gamla
bænum eins og Jón,
enda sannkallað
miðbæjarbam.
Hann var fæddur á
Laugaveginum, upp-
alinn á Hverfisgötunni, í því
mæta húsi Bjamaborg og bú-
andi þar um fímmtíu ára skeið,
síðast sem húsvörður, þar til
búseta lagðist af í húsinu. Eftir
það fluttist hann á Bræðraborg-
arstíg 3 og bjó þar til dauða-
dags.
Jóni þótti ákaflega vænt um
„Borgina“ eins og Bjarnaborgin
var kölluð í daglegu tali og gladd-
ist mjög þegar hann sá þær breyt-
ingar sem húsið tók, enda eitt af
fallegustu húsum Reykjavíkur.
Jón byijaði ungur sjómennsku,
aðallega á togurum og þótti þar
vel liðtækur enda þrekmaður mik-
ill og var alla tíð þéttur á velli.
Eftir lát bróður síns, Þráins, sem
drukknaði árið 1966, fór Jón alfar-
ið í land. Þeir bræður voru alla tíð
Sjábu hlutina
í víbara samhcngi!
Skóverslun Kópavogs "“munli
- kjarni málsins!
Sérstaklega er mér minnisstætt
hversu vel mér var tekið, er konan
mín dró mig fram fyrir föður sinn
fyrsta sinni. Með vingjarnlegum
samræðum, byggðum á mikilli
eðlisgreind og staðgóðri, alhliða
þekkingu á mönnum og málefnum,
fékk hann mig strax til að líða
eins og ég hefði tilheyrt fjölskyld-
unni lengi og að ekkert væri sjálf-
sagðara. Áttum við margar ánæg-
justundirnar eftir það, þar sem
dægurmálin voru krufín og sögur
sagðar.
Ekki er mér síður hugleikið er
ég heimsótti æskuslóðir hans að
Urriðafossi fyrsta sinni.
Vart var ég kominn í bústaðinn
er ég var drifinn niður að á til að
vitja með honum netja. Hljóp Ein-
ar við fót niður eftir og geislaði
af honum áhuginn og ástin á
æskuslóðunum um leið og hann
fræddi mig um allt það sem fyrir
augu bar.
Var sem Einar tæki hamskipt-
um er hann komst í návígi við ána
sína. Hljóp hann upp og niður stór-
grýtta urðina við fljótið sem tví-
tugur smalapiltur væri, dró net,
og bar upp afla og hafði ég ekki
roð við honum.
Já, þeir þættir í lífi Einars sem
risu hæst voru óumdeilanlega ást
hans á umhverfinu sem ól hann
ásamt óbilandi umhyggju og elju-
semi fyrir fjölskyldu sinni sem
borið hefur jafn ríkan ávöxt og
þeir sem til þekkja vita best.
Með Einari er borinn til grafar
góður, heiðarlegur og réttsýnn
maður sem hefur lagt sitt á vogar-
skálarnar.
Kristmundur.
mjög nánir og náði Jón sér aldrei
eftir þetta slys. Hann gerðist þá
starfsmaður Reykjavíkurborgar
um árabil þar til hann hóf störf
hjá Vélsmiðjunni Héðni. Jón var
þá farinn að bila í baki af áratuga
erfiðisvinnu, en varð að öðru leyti
aldrei misdægurt. Svo heitfengur
var hann að það þurfti mikil frost
og storm til að hann færi í peysu.
Fyrir um sjö árum fór að syrta
í álinn og atvinnuleysisvofan að
gægjast úr skúmaskotum. Erfitt
var fyrir mann á sextugsaldri með
bilað bak að fá vinnu við hæfí og
hófst þá sú þrautaganga sem at-
vinnulausir einir þekkja. Aldrei
heyrðist Jón kvarta eða barma sér
þótt litlir aurar væru til, tók því
sem að höndum bar með æðru-
leysi. „Þetta bjargast einhvern
veginn,“ var hann vanur að segja
og brosti. Mjög fáir vissu hve
kröpp kjör hans voru, svo leynt
fór hann með það. Vonin og
kvíðinn leyndi sér ekki í rödd-
inni þegar hann talaði um vinnu
sem kannski var í vændum:
„Kannski fæ ég vinnu í sumar
hjá Borginni eða hálfan daginn
hjá Múlalundi," sem auðvitað
var dregið af bótunum.
Síðasta ár var honum loksins
bjart og gjöfult, þá fékk hann
góða vinnu í gatnagerðinni og síð-
an um haustið vinnu sem gang-
brautar- og portvörður í Austur-
bæjarskólanum. Þá var mikil gleði
og kátt í koti því Jón var ákaflega
barngóður og eignaðist marga
góða vini af yngstu kynslóðinni.
Ljúfmennskan og blíðan þegar
börn áttu í hlut var einstök og
fóru mín börn og annarra í fjöl-
skyldunni og meðal vina ekki var-
hluta af því. ÖIl elskuðu þau Jónsa
frænda. Barnabörnin á Sólbakka
urðu honum ákaflega kær og létt
var í Jóni þegar hann skrapp í
Borgarfjörð og þangað var hanr,
að undirbúa för þegar kallið kom.
Afabörnin sakna nú sárt Jónsa
afa, en minningin lifir um góðan
dreng sem öllum vldi gott gera
og var vinur vina sinna.
Ragnar minn, Kristín og börn,
ég og fjölskylda mín biðjum góðan
Guð að styrkja ykkur í sorginni.
Megi minning um góðan dreng
lýsa ykkur í framtíðinni.
Krislján Einarsson.