Morgunblaðið - 08.11.1994, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1 103 REYKJAVÍK
SÍMI 691100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 3040 / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTI 85
ÞRIÐJUDAGUR 8. NÓVEMBER 1994
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Morgunblaðið/Kristinn
*
I geymslu
STARFSMENN Hampiðjunnar í Reykjavík taka flotvörpu í land
til geymslu úr rússneskum togara. Algengt er að Rússar nýti
sér þá þjónustu, líkt og aðrir sem ekki þurfa á svo stórri flot-
vörpu að halda um sinn, en hún er til dæmis notuð við karfa-
veiðar og má því búast við geymslu til vors.
Sjúklingar undirrita
samþykki við aðgerð
KVENNADEILD Landspítalans
biður sjúklinga sem leggjast inn
að undirrita samþykki við aðgerð.
Eftir því sem næst verður komist
er kvennadeildin frumkvöðuli hér-
lendis að þessu leyti. í Bandaríkj-
unum og Bretlandi hefur lengi
tíðkast að fá samþykki sjúklinga
við aðgerðum fyrirfram með þess-
um hætti.
Prófessor Reynir Tómas Geirs-
son forstöðulæknir kvennadeildar
Landspítalans segir að nú skrifi
allar konur sem gangist undir
fyrirfram ákveðna aðgerð á deild-
inni undir sérstaka yfirlýsingu þar
sem meðal annars kemur fram að
þær hafi fengið fullnægjandi upp-
lýsingar um aðgerðina, mögulega
fylgikvilla og batahorfur.
Tilgangurinn sé fyrst ög fremst
sá að tryggja að nauðsynlegar upp-
lýsingar fari milli læknis og sjúkl-
ings fyrir aðgerð. En einnig geti
þetta verið fyrirbyggjandi þannig
að síður rísi skaðabótamál vegna
læknisaðgerða á kvennadeild, sem
grundvallist stundum á misskiln-
ingi milli læknis og sjúklings.
Reynir Tómas áætlar að nálægt
tvö þúsund konur hafi nú þegar
skrifað undir slíkt samþykki síðan
eyðublaðið var tekið í notkun í
byijun júní síðastliðins. Ekki hafa
að hans sögn komið upp nein vand-
kvæði við framkvæmd þessa.
Hann segir að málið hafi verið
vandlega undirbúið og hafi eyðu-
blaðið verið borið undir alla sér-
fræðinga á kvennadeild, lögfræð-
ing Ríkisspítalanna og yfirstjórn
þeirra, læknaráð Landspítalans og
heilbrigðisráðuneytið.
■ Skriflegt samþykki/4
Morgunblaðið/Kristinn
Sjúkraliðadeilan
Ættingjar
taki aldr-
aða heim
„MÉR þykir alvarlegast hvað
stofnanir hafa tekið seint við
sér að gera ráðstafanir vegna
verkfallsins, sérstaklega fyrir
aldraða," segir Kristín Á. Guð-
mundsdóttir, formaður
Sjúkraliðafélags íslands. Hún
segir neyðarástand blasa við á
sjúkrastofnunum vegna yfir-
vofandi verkfalls og kveðst
ekki vera bjartsýn á að takist
að ná samningum áður en
ve’rkfall skellur á. Talið er að
ástandið verði verst á öldrun-
ardeildum og öldrunarheimil-
um og er nú farið að kanna
hvort ættingjar geti tekið aldr-
aða heim til sín af stofnunum
á meðan á verkfalli stendur.
Verkfall á fimmtudag
Stuttur samningafundur
var haldinn í sjúkraliðadeilunni
í gær en hann var með öllu
árangurslaus. Til annars fund-
ar hefur verið boðað í dag en
verkfall sjúkraliða skellur á á
miðnætti næstkomandi
fimmtudagskvöld takist ekki
aö semja fyrir þann tíma.
Undirbúningur stendur nú yfir
á sjúkrastofnunum vegna yfir-
vofandi verkfalls og hafa við-
ræðurfarið fram við sjúkraliða
um framkvæmd verkfallsins
og undanþágur frá vinnu-
stöðvun. Áð sögn Bergdísar
Kristjánsdóttur, hjúkrunar-
framkvæmdastjóra á Land-
spítala, munu stjórnendur spít-
alans væntanlega taka
ákvarðanir um tilflutning milli
sjúkradeilda og hugsanlegar
lokanir í dag í framhaldi af
fundi méð trúnaðarmönnum
sjúkraliða við spítalann í gær.
Ákveðið hefur verið að setja
á fót sérstaka undanþágu-
nefnd sem fjallar um undan-
þágur frá yerkfalli í þeim
sjúkrastofnunum þar sem ekki
eru til sérstakir undanþágu-
listar. Þegar er farið að út-
skrifa sjúklinga af sjúkrahús-
um og við það mun beiðnum
um heimaþjónustu fjölga en
sjúkratiðar annast afgreiðslu
þeirra.
NOKKRIR starfsmenn garð-
yrlqustjórans í Reykjavík eru að
gróðursetja tré við Miklubraut,
milli Grensásvegar og Háaleitis-
brautar, um þessar mundir. Gerð
voru ný beð á svæðinu fyrir
skemmstu og er nú unnið að því
Skógrækt
að planta ösp, greni, víði og
reynivið auk runnategunda. Ein-
hveijum kynni að þykja seint að
gróðursetja tré á þessum árstima
en samkvæmt upplýsingum frá
embættinu er hægt að planta
þeim hvenær sem veður leyfir og
auðvelt að flytja þau milli staða
þegar þau eru búin að fella laufin
og komin í dvala.
Breyttar tillögur
um vegaátak
Minni hækk-
un benzíns
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
greindi frá því í gær að horfíð hefði
verið frá fyrri hugmyndum um átak
í vegagerð fyrir sjö milljarða króna á
næstu 10 árum, sem átti að fy’ár-
magna að verulegum hluta með
hækkun benzíngjalds. Þess í stað
verði framkvæmt fyrir þrjá og hálfan
milljarð á fimm árum og fjármögnun-
in fengin að hálfu með hækkun benz-
íngjalds, en hinn helmingurinn með
beinu framlagi úr ríkissjóði. Þetta
þýðir minni hækkun á benzíni en fyrri
tillögumar gerðu ráð fyrir.
Davíð skýrði frá þessu í svari við
fyrirspurn á Alþingi í gær. Hann
sagðist hafa átt fundi með fulltrúum
aðila vinnumarkaðarins í gær, og með
tillögunum væri verið að koma til
móts við athugasemdir þeirra við fyrri
áform.
Áætlað er að um 60% upphæðar-
innar renni til vegaframkvæmda á
höfuðborgarsvæðinu og annað til
landsbyggðarkjördæma í samræmi
við íbúafjölda þeirra.
■ 60% á höfuðborgarsvæðið/4
76 sprautufíklar hafa greinst með merki lifrarbólgusýkingar
Sýnir að sameiginleg
sprautunotkun er útbreidd
SÍÐASTLIÐIN þijú ár hafa 124 einstaklingar
greinst með merki sýkingar af völdum lifrarbólgu-
veiru C á Rannsóknarstofu Háskólans í veiru-
fræði. Langflestir þeirra, eða 76, eru fíkniefna-
neytendur sem nota sameiginlegar sprautur, en
25 hafa sýkst við blóðgjöf áður en skimun blóðs
hófst hér á landi.
Sprautufíklar eru því í mikilli hættu á að sýkj-
ast af völdum lifrarbólguveiru C og veiran er
orðin algeng meðal þeirra hérlendis. Þetta er
meðal niðurstaðna úr rannsókn sem Arthur Löve
yfirlæknir og Barbara Stanzeit líffræðingur hjá
Rannsóknarstofu Háskólans í veirufræði gerðu
og kynnt er í nýútkomnu Læknablaði.
Þessi niðurstaða sýnir að sameiginleg sprautu-
notkun er útbreidd meðal þessa hóps. Flestir
sprautufíklarnir eru fæddir eftir 1960 og mjög
ungir einstaklingar af báðum kynjum eru allstór
hluti þeirra sýktu. 26 þeirra sprautufíkla sem
rannsakaðir voru eru fæddir á milli 1970 og 1979
„Óttast að eyðniveiran
geti breiðst út meðal
fíkla á næstunni“
og reyndust 11 þeirra sýktir, þar af 7 stúlkur.
Lifrarbólguveiru C sýking getur leitt til varan-
legs skaða á lifur, s.s. skorpulifrar og lifrar-
krabbameins. Sýkingin er alvarlegri eftir því sem
hún hefur lengri tíma til að valda skaða og eru
yngri sjúklingar því í meiri hættu en þeir eldri.
Af 133 þekktum sprautufíklum reyndust 76, eða
57%, hafa merki um sýkingu af lifrarbólguveiru
C. Af sýnum frá Hjartavernd og Rannsóknar-
stofu Háskólans í veirufræði reyndust aðeins
0,20% bera merki um að hafa sýkst af lifrarbólgu-
veiru C, sem er lægra algengi en fundist hefur
víðast erlendis í löndum Evrópu og N-Ameríku.
„Búast má við að nýgengi lifrarbólguveiru C
sýkinga hérlendis muni aukast mjög á næstu
misserum og árum verði ekki á áhrifaríkan hátt
spornað við fíkniefnaneyslu sem er augljóslega
að verða mikið heilbrigðis- og félagslegt vanda-
mál hérlendis,“ segir Arthur.
Eyðniveiran í hóp sprautufíkla
„I þessari samantekt er fjallað um 133 fíkni-
efnaneytendur sem eru án efa aðeins toppurinn
af ísjakanum. Án aðgerða er þess vafalaust ekki
langt að bíða að eyðniveiran komist einnig í hóp
sprautufíkla og mun þá fjöldi þeirra sýkjast á
stuttum tíma eins og gerst hefur erlendis. Það
er gífurlegt vandamál í þessu sambandi að þetta
eru bara krakkar sem eru að bytja að sprauta
sig og þeir enda margir sem harðsvíraðir
sprautufíklar og sýkjast af öllu því sem hægt er
að sýkjast. Ég held að þetta gerist tiltölulega fljót-
lega og þá er fjandinn laus. Þetta er tíma-
sprengja sem ég er dauðhræddur um að geti
sprungið á næstu mánuðum eða misserum."