Morgunblaðið - 31.01.1995, Page 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 31. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LANDSFUIMDUR ÞJOÐVAKA
Deilt um sjávarútvegs- og landbúnaðarmál
Hluti í'undar-
manna yfir-
gaf fundinn
Morgunblaðið/Kristinn
EFTIR formannskjör. Ágóst Emarsson, Svanfríður Jónasdóttir og Jóhanna Sigurðardóttir fagna.
Jóhanna fékk 97%
í formannskjöri
HARÐAR deilur urðu á landsfundin-
um um stefnu Þjóðvaka í sjávarút-
vegs- og landbúnaðarmálum og
gengu nokkrir fulltrúar af fundi
vegna óánægju með afgreiðslu á
breytingartillögum við stefnuskrána.
Fyrir landsfundinum lágu drög að
stefnuskrá sem síðan var fjallað um
í vinnunefndum. Mikill ágreiningur
um sjávarútvegsstefnuna kom fram
í vinnunefnd og þar lögðu Njáll Harð-
arson, Kristinn Pétursson, Karl
Steinar Óskarsson, Sigurður Péturs-
son, Marías Sveinsson og Þorsteinn
Sigurjónsson fram tillögu um físk-
veiðistjómun sem gekk mun lengra
en fyrirliggjandi drög.
Tillagan gekk út á að staðfesta
eign þjóðarinnar á fiskveiðilöggjöf-
inni með veiðileyfagjaldi, að skipta
landinu upp í umdæmi með sjálfstæð-
ar veiðiheimildir og banna framsal
milli umdæma og að skipta flotanum
eftir veiðarfærum og stærð fiskiskipa
í grunnsióða- og djúpslóðaflota og
skipta leyfilegum heildarafla á milli
þeirra. Þannig yrði togskipum bann-
að að veiða innan 30 mílna en línu-,
neta- og handfærabátar fengju að
veiða samkvæmt sóknarmarki innan
30 mílna.
Haldinn var sérstakur fundur í
nefndinni á laugardagskvöld til að
reyna að leysa málin en á nefndar-
fundi á sunnudagsmorgun var sam-
þykkt með 27 atkvæðum gegn 10
að vísa tillögunni til stjómar flokks-
ins en afgreiða fyrirliggjandi drög
lítið breytt frá nefndinni.
Engar tillögur um stjórnun
Breytingatillaga sexmenninganna
var síðan lögð aftur fram í einfald-
ari mynd á landsfundinum sjálfum
og þar gagnrýndu fiutningsmenn
stefnuskrárdrögin harðlega.
Sigurður Pétursson sagði að í
sjávarútvegsstefnu Þjóðvaka væru
nánast engar tillögur um fiskveiði-
stjórnun og ef stefnuskráin yrði
samþykkt óbreytt væri það eins og
blaut tuska framan í það fólk, sem
stæði frammi fyrir því að búið væri
að taka lífsbjörgina frá þeim og
senda hana annað. „Við verðum að
segja fólki að við ætlum að breyta
hlutunum í sjávarútveginum og við
viljum nýja fiskveiðistefnu,“ sagði
Sigurður.
Ágúst Einarsson nýkjörinn ritari
flokksins lagði til, ásamt Svanfríði
Jónasdóttur varaformanni, að vísa
breytingartillögunni til stjórnar Þjóð-
vaka, og sagði það vera í samræmi
við afgreiðsluna í vinnunefndinni
áður. Þetta var í raun frávísunartil-
laga og Guðbjörn Jónsson sagði að
Ágúst virtist strax hafa hnotið um
siðferðið því samkomulag hefði verið
gert í nefndinni um að leggja mætti
tillöguna fram á aðalfundinum svo
fundarmenn gætu tekið afstöðu til
hennar.
Tillaga Ágústs var síðan borin
undir atkvæði og samþykkt með 40
atkvæðum gegn 38. Fundarstjóri
hafnaði ósk um að endurtaka at-
kvæðagreiðsluna og stóð um tugur
fundarmanna upp og hætti störfum
á fundinum, þar á meðal Kristján
Pétursson sem skömmu áður var
kosinn í stjórn Þjóðvaka. Sjávarút-
vegskafli stefnuskrárinnar var síðan
samþykktur með 22 atkvæðum gegn
19.,
Útgöngumenn höfðu uppi harðar
ásakanir í garð Ágústs Einarssonar
fyrir að hafa komið í veg fyrir að
breytingartillagan kæmi til atkvæða.
Ágúst sagði við Morgunblaðið að
ástæðan fyrir því að vísa tillögunni
til stjórnar væri sú, að stjórnin vildi
gjarnan skoða og útfæra ýmsar þær
hugmyndir sem þar kæmu fram. Ef
breytingatillagan hefði hins vegar
verið felld á fundinum væri hún út
af borðinu.
„Við erum ekkert að loka neinum
sjávarútvegsumræðum. Við af-
greiddum hér stóra og merkilega
sjávarútvegsstefnu með mörgum
nýmælum og útfærslan kemur svo
til frekari skoðunar innan stjórnar-
innar. Sjávarútvegsmál eru mikið til-
finningamál og eins og önnur stjórn-
málasamtök tökumst við á um þetta
og leiðum málið til lykta í atkvæða-
greiðslu. Vinnubrögðin voru því al-
veg eðlileg, og ég á ekki von á að
þessi órói hér hafí eftirmál," sagði
Ágúst.
Stríðshanski
Ágreiningur var einnig um stefnu
Þjóðvaka í landbúnaðarmálum. Jó-
hannes Gunnarsson greiddi atkvæði
gegn stefnúskrárdrögunum í vinnu-
hópnum og lagði á fundinum fram
breytingartillögur við þær ásamt
Merði Amasyni, Þorláki Helgasyni
og fleirum. Tillögurnar voru m.a. um
að afnema kvótakerfi í landbúnaðar-
framleiðslu og beita GATT-samn-
ingnum til að knýja fram hagræð-
ingu, bæði hjá framleiðendum og
milliliðum.
Ýmsir fundarmenn af landsbyggð-
inni gagnrýndu tillögur Jóhannesar,
þar á meðal Runólfur Ágústsson,
Sveinn Allan Morthens og Jón Daní-
elsson, sem sagði að tillögurnar væru
stríðshanski framan í landsbyggðar-
menn og fæli í sér þá hagræðingu
eina að afnema laun bænda.
Ágúst Einarsson lagði til að tiilög-
um Jóhannesar og öðrum tillögum
um landbúnaðarmál yrði vísað til
stjórnar og var það samþykkt með
50 atkvæðum gegn 10. Jóhannes
Gunnarsson bað um orðið til að ræða
fundarstjórn en fékk ekki og yfirgaf
þá fundinn.
Aðrir hlutar stefnuskrárinnar voru
afgreiddir hávaðalaust en öllum
breytingartillögum sem fram komu
á fundinum sjálfum var vísað til
stjórnar að tillögu Ágústs Einarsson-
ar.
Afdráttarlausar tekið á málum
Jóhanna Sigurðardóttir sagði við
Morgunblaðið að landsfundurinn
hefði verið góður og hún væri bjart-
sýn á framtíðina fyrir hönd Þjóðvaka.
„Hér höfum við verið að marka
stefnu í öllum helstu málaflokkum
og í stefnuskránni er að fínna marg-
ar veigamiklar nýjar áherslur í stór-
um málaflokkum. Hér hefur orðið
lífleg umræða og tekist á um nokkur
mál eins og sjávarútvegsmál og land-
búnaðarmál, sem er eðlileg. En það
hafa verið átök um málefni en ekki
menn. Ég er mjög sátt við þá niður-
stöðu sem orðið hefur og við í stjóm-
inni höfum verk að vinna.“
- Hver er munurinn á Þjóðvaka
og öðrum flokkum?
„Að mörgu leyti er.mun afdráttar-
lausar tekið á málum, bæði varðandi
fiskveiðistefnuna og í atvinnumálum.
Það em ýmis mál sem snerta endur-
skoðun á ákveðnum atriðum sem
fiokkurinn telur til sóunar og spill-
ingar í kerfinu, og ýmsar leiðir, sem
við viljum fara aðrar en hinir flokk-
arnir.
Annars er það ljóst, að fram-
kvæmdastefnur flokkanna, til dæmis
í velferðarmálum, eru oft líkar ög
það reynir fyrst á þegar menn setj-
ast við stjórnvölinn til að framkvæma
stefnuna."
Þegar Jóhanna var spurð hvort
hún teldi það lofa góðu um framtíð
samtakanna að hluti fundarmanna
gekk af fundi vegna óánægju með
afgreiðslu mála, svaraði hún að lýð-
ræðisleg niðurstaða hefði fengist í
sjávarútvegsmálunum.
JÓHANNA Sigurðardóttir var
kjörin formaður Þjóðvaka á fyrsta
landsfundi flokksins á sunnudag.
Hún fékk 105 af 108 greiddum
atkvæðum eða 97%.
Svanfriður Jónasdóttir var ein
í kjöri til varaformanns. Tillaga
kom fram á fundinum um Jón
Sæmund Sigurjónsson en hann gaf
ekki kost á sér. Svanfríður fékk
90 atkvæði af 106, eða 85%. 15
skiluðu auðu og eitt atkvæði var
ógilt.
Ágúst Einarsson var einn í kjöri
ritara. Einnig var stungið upp á
Sigurði Péturssyni en hann gaf
ekki kost á sér. Ágúst fékk 85
atkvæði af 107 eða 80%. Sigurður
Pétursson fékk 4 atkvæði, Sveinn
Hálfdánarson 1 atkvæði, Kristinn
Pétursson 1 atkvæði og 16 seðlar
voru auðir.
36ísijórn
í aðalstjórn voru að auki kosin
eftirfarandi: Alfreð Guðmunds-
son, Hafnarfirði, Arnór Péturs-
son, Reykjavík, Elín Magnúsdótt-
ir, Stokkseyri, Guðmundur Unnar
Agnarsson, Blönduósi, Guðmund-
ur Ólafsson, Álftanesi, Guðrún
Árnadóttir, Reykjavík, Heimir
í STEFNUSKRÁ Þjóðvaka er meðal
annars lagt til að heimila takmark-
aða fjárfestingu erlendra aðila í út-
gerð og fiskvinnslu. Þá verði kostir
og gallar mögulegrar aðildar að Evr-
ópusambandinu kannaðir í ljósi þró-
unar í Evrópu og fyrirhugaðrar ríkj-
aráðstefnu ESB.
► Stefnuskráin er í nokkrum köflum
og í einum þeirra er fjallað um sjávar-
útveg, landbúnað og iðnað. Gert er
ráð fyrir áframhaldandi kvótakerfi í
sjávarútvegi en tekið verði upp hóf-
legt veiðileyfagjald í áföngum. Kom-
ið verði í veg fyrir að kvóti safnist
saman á fáa lögaðila, rekstrargrund-
völlur smábátaútgerðar verði tryggð-
ur og kanna þurfi rækilega hvernig
koma megi í veg fyrir að meðafla
verði hent í sjóinn.
► Þá verði rannsóknir á fiskistofnun
og áhrifum veiða á Iífríkið stóraukn-
ar og kannað verði hvort rétt sé að
takmarka togveiðar á grunnslóð.
Talið er rétt að stuðla að því að allur
afli fari um innlenda fiskmarkaði.
Loks eigi að heimila erlendum aðilum
að fjárfesta í útgerð og fískvinnslu
en eignarhlutur þeirra megi ekki
vera stærri en 20%
► í landbúnaði vill Þjóðvaki gera
breytingar á kvótakerfinu sem tryggi
hagsmuni bænda til lengri tíma, m.a.
þannig að eðlileg samkeppni komist
á. Auka þurfí hagkvæmni og sérhæf-
ingu afurðastöðva og samkeppni
milli þeirra.
Hugsanleg ESB-aðild könnuð
► í kafla um nýja sókn í atvinnumál-
um eru lykilatriðin m.a. sögð vera
öflugur stuðningur við markaðsmál
og þróunarstarf, fjölbreytt mennta-
kerfí með aukinni áherslu á verk-
Ríkarðsson, Reykjavík, Helga
Kristinsdóttir, Reykjavík, Hólm-
fríður Bjarnadóttir, Hvamms-
tanga, Jón Benónýsson, Suður-
Þingeyjarsýslu, Jón Sæmundur
Siguijónsson, Hafnarfirði, Katrín
Theodórsdóttir, Reykjavík, Krist-
ján Pétursson, Garðabæ, Laufey
Jónsdóttir, Isafirði, Lára V. Júlíus-
dóttir, Reykjavík, Marías Sveins-
son, Reykjavík, Mörður Árnason,
Reykjavík, Ólína Þorvarðardóttir,
Reykjavík, Óskar Guðmundsson,
Reykjavík, Páll Halldórsson,
Reykjavík, Ragnheiður Jónasdótt-
ir, Hvolsveili, Runólfur Ágústsson,
Borgarfirði, Sigríður Rósa Krist-
insdóttir, Eskifirði, Sigríður Sig-
urðardóttir, Kópavogi, Sigurður
Pétursson, Reykjavík, Sigurlín
Sveinbjarnardóttir, Hvalfjarðar-
strönd, Snorri Styrkársson, Nes-
kaupstað, Sólveig Ólafsdóttir,
Reykjavík, Sveinn Hálfdánarson,
Borgarnesi, Sveinn Allan Morth-
ens, Skagafirði, Sæmundur Páls-
son, Akureyri, Vilhjálmur Ingi
Árnason, Akureyri, Þorsteinn
Hjartarson, Árnessýslu, Þór Vík-
ingsson, Reykjavík, Þorbjörn
Gísladóttir, Hafnarfirði, Þórunn
Sveinbjarnardóttir, Reykjavík.
*
Utlending-
ar fái að
fjárfesta í
veiðum
menntun, stuðningur við lítil og með-
alstór fyrirtæki og atvinnuuppbygg-
ingu kvenna. Erlend fyrirtæki verði
hvött til að starfa hérlendis og hlúð
verði að ferðaþjónustu, störf lág-
launahópa verði endurmetin og
launakerfið endurskoðað.
► Fjallað er um Evrópusamstarf í
kafla um alþjóðamál og bent á að
langflest ríki Evrópu hafi valið Evr-
ópusambandið sem vettvang sam-
skipta. Væntanleg ríkjaráðstefna
ESB árið 1996 muni móta þróun í
Evrópu næstu ár. Islendingar verði
að fylgjast vel með þessari þróun,
kanna kosti og galla hugsanlegrar
aðildar og endurmeta stöðu sína í
ljósi breyttra aðstæðna hveiju sinni.
► 1 kafla um ábyrga efnahagsstefnu
er lögð áhersla á að varðveita stöðug-
leikann i efnahagslífínu. Sérstök
áhersla er lögð á að skuldbreyta lán-
um einstaklinga sem hafa búið við
samdrátt í tekjum og miklar skuldir
og tryggja að Iaunafólk geti lifað
sómasamlega af launum sínum. Hús-
bréfakerfið verði fest í sessi. Þá verði
mótuð opinber fjölskyldustefna sem
lúti að rétti allra til að eiga heimili
og innihaldsríkt líf í samneyti við
aðra.
► í kafla um átak gegn skattsvikum
Hlutfall hvors
kyns aldrei
undir 40%
í LÖGUM Þjóðvaka - hreyfíngar
fólksins segir að þess skuli gætt við
val á framboðslistum að hlutdeild
kvenna og karla verði sem jöfnust
og að hlutfall annars kyns verði aldr-
ei undir 40%. Sama regla gildir um
kjör í stjórnir, nefndir og ráð.
í fyrstu grein laganna, sem sam-
þykkt voru á sunnudag, segir að
hreyfíngin sé stjómmálaafl sem vinn-
ur að framgangi jafnaðarstefnu og
félagssvæði þess sé allt landið. Til-
gangurinn sé meðal annars að
„mynda breiðan samstarfsvettvang
fyrir alla þá sem aðhyllast jafnaðar-
stefnu á grundvelli jafnréttis, lýðræð-
is, valddreifíngar, félagshyggju, um-
hverfísverndar, mannúðar og mann-
réttinda og beijast gegn hvers konar
spillingu og misnotkun á almannafé“.
Æðsta vald Þjóðvaka í öllum mál-
um er landsfundur, sem halda skal
árlega, fyrri hluta árs. Hægt er að
kalla saman aukalandsfund' telji
stjórn Þjóðvaka þess þörf eða ’/io
hluti félagsmanna óskar þess. Stjórn
fer með æðsta vald hreyfingarinnar
á milli landsfunda.
Lögum Þjóðvaka er ekki hægt að
breyta nema á landsfundi og þarf til
þess % hluta fundartnanná. Sama
fyrirkomulag gildir ef ákveðið yrði
að leggja Þjóðvaka niður.
eru tillögur um skattadómstól, lág-
markssektir vegna skattsvika, hærri
skattfrelsismörk lágra og meðal-
tekna og að persónuafsláttur verði
að fullu millifæranlegur milli hjóná.
Siðareglur
► Sérstakur kafli er um bætt sið-
férði og þar kemur fram að Þjóðvaki
muni setja þingmönnum sínum og
öðrum fulltrúum siðareglur sem verði
birtar opinberlega. Þá er ýtarlegur
kafli um mannréttindi þar sem m.a.
er lögð áhersla á að breyta mannrétt-
indakafla stjórnarskrárinnar þannig
að þegnum landsins verði tryggð
félagsleg, efnahagsleg og menning-
arleg réttindi, svo og borgaraleg og
stjórnmálaleg réttindi. Nefna megi
jafnrétti karla og kvenna, jafnan
kosningarétt, réttarstöðu fólks af
erlendum uppruna o.fl. Lagt er til
að kallað verði saman stjórnlagaþinþ
til að endurskoða stjórnarskrána.
► í menntamálum ér lögð áhersla á
að laga menntakerfið að hinum hröðú
breytingum í upplýsingatækni, sem
líklega verði helsti vaxtarbroddur í
fræðastarfi og atvinnulífí í framtíá-
inni. Efla þurfi menntakerfíð, fullord-
insfræðslu og símenntun, lengjá
kennaramenntun og auka sjálfstæði
skóla svo nokkuð sé nefnt.
► í menningarmálum vill Þjóðvaki
afnema virðisaukaskatt af íslenskum
bókum, gera framlög til menningaií-
mála frádráttarbær frá skatti, eflá
launasjóði listamanna, halda uppi
öflugu þjóðanítvarpi og slíta Sinfóni-
íuhljómsveit íslands úr tengslum viþ
Menningarsjóð útvarpsstöðva.
► I umhverfismálum er lögð áhersla
á sjálfbæra þróun, umhverfisfræðslli
og umhverfísrannsóknir.
Stefnuskrá Þjóðvaka samþykkt á landsfundi