Morgunblaðið - 23.02.1995, Page 27

Morgunblaðið - 23.02.1995, Page 27
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. FEBRÚAR 1995 27 j órnmálaflokkanna VÍMUEFNAVAIMDI Morgunblaðið/Sverrir r, Kvennalista, og Sólveig Péturs- voru meðal frummælenda á borg- ölskylduvemd um fjölskylduna og íkisvaldið. Sólveigu þykir brýnt að hugur fylgi máli þegar stjórnmálamenn gera góðan róm að fjölskyldunni á opinberum vettvangi. Hún vill einn- ig að stjórnvöld móti heilsteypta stefnu í fjölskyldumálum sem taki mið af öllum fjölskyldumeðlimum, óháð stöðu, kyni og aldri. Þá er Sólveig hlynnt því að framkvæmd slíkrar stefnu deilist á hendur ríkis og sveitarfélaga auk þess sem meta þurfi áhrif lagasetninga á fjölskyld- una og endurskoða þær ef þörf kref- ur. Vill breyta samfélaginu Guðný Guðbjörnsdóttir, sem á sæti á framboðslista Kvennalistans í Reykjavík, sagði að stefnumótun ríkisvaldsins hefði ekkert breyst frá því að konur komu inn á vinnumark- aðinn sem sé fjölskyldunni mjög í óhag. Hún sagði að Kvennalistinn væri flokkur sem vilji breyta samfé- laginu og setja mannréttindi og samábyrgð í öndvegi. Efnahagslegt sjálfstæði kvenna sé á stefnu- skránni og kvaðst Guðný fullviss um að væri fullkomið jafnrétti karla og kvenna til staðar á heimilunum og í þjóðfélaginu væri það fjölskyld- unni til framdráttar. Hún sagði að víða megi finna áherslur á fjöl- skyldumál í stefnuskrá Kvennalist- ans fyrir kosningarnar í ár enda sé það undirstöðuatriði stefnumörkun- ar á öllum sviðum að fólk geti lifað sómasamlegu lífi í fjölbreyttum fjöl- skyldugerðum. Guðný sagði það lykilatriði í hveiju samfélagi að fólk geti borið traust til kerfisins. Hún fagnaði því einnig að aukin áhersla sé nú Iögð á mannréttindi kvenna og barna og nefndi embætti umboðsmanns barna máli sínu til fulltingis. Guðný sagði þó að fjölskyldan væri ekki alltaf sá sælureitur sem allir óskuðu og því væri enn mikið verk óunnið í þessum viðkvæma málaflokki. Fyrirkomulag Guðs Arni Björn Guðjónsson formaður Kristilegrar stjórnmálahreyfingar kvaddi sér hljóðs á fundinum í Jesú nafni og sagði að grundvallarhugs- unin í starfi kristilegra flokka í --------- heiminum væri sú að fjöl- réttindi skyWan eigi að ráða sín- lábvrað um m^um sJálf- Ekkert dveai annað afl eigi að koma þar við sögu; hvorki ríkis- vald, sveitarfélög né stjórnmálaflokkar. Hann sagði að Guð hefði skapað þetta fyrirkomu- lag og með því að hnika því til væri verið að vinna gegn vilja Hans. Ennfremur sagði Arni Björn að boðskapur Biblíunnar hefði mótað hinn vestræna heim og samkvæmt honum væri fjölskyldan grunnein- ing þjóðfélagsins. Hann vill því þjóð- arátak til verndar fjölskyldunni og þeim einstaklingum sem hana mynda allt frá getnaði. „Guð hefur gefið okkur visku og áræði og við getum gert þessa hluti!“ V Heróín sjaldséð á Islandi Heróín flæðir yfir Noreg og Danmörku og blöð flytja fréttir af miklum dauðsföllum af þess völdum. Hér er nánast engin heróínnotkun, eins og sjá má af rannsókn- um sem Elín Pálma- dóttir kynnti sér. Hér er þó meiri amfetamín- neysla og neysla LSD. Morgunblaðið/J úlíus JAKOB Kristinsson, sérfræðingur í eiturefnafræði, og Ingibjörg Halla Snorradóttir, lyfjafræðingur, í rannsóknastofu sinni. Fjöldi amfetamín-, kannabis- og kókaínsýna sem komu til rannsóknar í Rannsóknastofu í lyfjafræði 1981-1994 Kannabis Kókaín 0 ....|--------.........................i.v:j.:;,l.:öj '82 '84 '86 '88 ’90 ’92 ’94 ’82 ’84 ’86 '88 ’90 '92 ’94 '82 ’84 ’86 '88 ’90 ’92 ’94 ALLT annað mynstur virðist vera á fíkniefnamarkað- inum og neyslunni á ís- landi en í nágrannalönd- um okkar. Heróín, sem veldur flest- um og ört vaxandi bráðadauðsföllum vegna of stórra skammta, er hér mjög sjaldgæft. En heróín og kóka: ín eru talin hvað hættulegust. í Ósló og Kaupmannahöfn hefur bráðadauðsföllum af völdum of- neyslu fíkniefna fjölgað mjög, enda herma blaðafregnir að ódýrt heróín og mishreint hafí streymt inn á markaðinn. Á íslandi er skráning á dauðsföll- um vegna ólöglegra fíkniefna ekki samskonar og í þessum löndum. Dauðsföll hafa þó orðið, kókaíntil- felli kom t.d. til rannsóknar 1989. í skýrslu um banvænar eitranir af völdum áfengis og lyfja á íslandi segir m.a.: „Olögleg ávana- og fíkni- efni komu afar sjaldan við sögu ... Er það í samræmi við það að hér á landi hefur heróín ekki náð fótfestu, en það er það ávana- og fíkniefni, sem oftast veldur banvænum eitrun- um annars staðar á Norðurlöndum.” Efnin rannsökuð hjá Rannsóknastofu í lyfjafræði Frá 1969 hefur Rannsóknastofa í lyfjafræði við Háskóla íslands ann- ast rannsóknir á efnasýnum, þ. á m. ávana- og fíkniefnasýnum, fyrir lög- reglu- og dómsyfirvöld í landinu. Framkvæmdin er í höndum Jakobs Kristinssonar, sérfræðings í eitur- efnafræði, og Ingibjargar Höllu Snorradóttur, lyfjafræðings, sem í viðtali veittu Mbl. upplýsingar, sem aðallega taka til fjölda jákvæðra sýna frá 1981 til 1994 og styrkleika efnanna. Talið er að uppgjör á ávana- og fíkniefnasýnum eins og hér er skýrt frá, gefi að jafnaði góða mynd af útbreiðslu einstakra ávana- og fíkniefna. Þó er það háð óbreyttum starfsaðferðum lögreglu og tollayfirvalda, sem hér hefur haldist nokkuð óbreytt, enda hafa fyrri rannsóknir sýnt greinilega fylgni milli fjölda sýna og þess magns af efnum, sem lögregluyfir- völd hafa lagt hald á hveiju sinni. Hlutfallslegur fjöldi sýna hverrar tegundar er því talinn endurspegla hlutfall efnanna innbyrðis á fíkni- efnamarkaði og kemur heim við neyslukönnun frá 1984. Heróín ekki á markaðnum hér Hjá íslensku lögreglunni eru skráðir á sl. ári yfir 300 einstakling- ar sem teknir hafa verið með ólögleg fíkniefni, að því er Hákon Sigurjóns- son upplýsti. Af þeim fara til Rann- sóknastofu í lyfjafræði öll sýni í málum sem sæta ákæru og fleiri sem þá miðast við magn. Heróín og kóka- ínsýni eru alltaf send, en t.d. amfet- amínið ekki alltaf. Hákon sagði að vitað væri að einhveijir heróínneyt- endur væru til hér, en efnið væri ekki á markaðinum og kemur því ekki til lögreglu. Ástæðuna fyrir því að þetta efni er ekki á markaði hér taldi hann vera þá að við erum fá og afskekkt og efnið því miklu dýr- ara á svo Iitlum markaði. Talið er að nú berist það til Norðurlanda úr fyrrverandi austantjaldslöndum. Hákon kvaðst óttast að það ætti eftir að koma hingað með tímanum eins og allt annað. Hass og amfetamín mest hér Langflest þeirra ávana- og fíkni- efnasýna sem komu til Rannsókna- stofu í lyfjafræði síðan 1981 voru kannabis og amfetamín, eins og sést á upplýsingum frá Jakobi og Ingi- björgu Höllu í meðfylgjandi töflu. Til ársloka 1994 reyndist 871 sýni vera ólögleg ávana- og fíkniefni. Um helmingur sýnanna kannabis og liðlega þriðjungur amfetamín. Lang- flest kannabissýnanna voru hass. Marijúanasýni voru algeng í upphafi tímabilsins, en fækkaði mjög er á leið og virðist þessi tegund kannabis nú að mestu horfin úr umferð. Sama máli-gegnir um hassolíu. Amfetam- ínsýni komu sjaldan til rannsóknar fyrstu tvö ár tímabilsins. Þeim fjölg- aði þó og urðu fleiri en kannabissýn- in árið 1985. Jakob og Ingibjörg segja athygl- isvert að verulegar breytingar urðu Meðalstyrkur amfeta mínsýna 1981-94 50------------------% amfetamín 0-t—I—l-1- i i i i i i i i i i '82 '84 '86 '88 ’90 ’92 ’94 LSD er nokkuð algengt hér á landi, kemur oftar við sögu en í Danmörku. Það selst sem litfagrir pappírsstrimlar eða miðar með áprentuðum fallegum myndum. á amfetamíninnihaldi sýnanna á þessu tímabili. Var það í hámarki árið 1983, en hefur farið töluvert minnkandi og er það nú mjög lé- legt. Samskonar breytinga hefur orðið vart í Danmörku, sem eflaust stafar af því að sífellt verður erfið- ara að afla hráefnis til framleiðsl- unnar. Þess má geta að fíkniefna- neytendur sprauta sig gjarnan með amfetamíni. Einnig virðist sem hass í umferð hér á landi hafi að meðal- tali verið lakara en hass í umferð í Danmörku. LSD nokkuð algengt hérlendis LSD er önnur tegund ávana- og fíkniefna, sem er nokkuð algeng hér á landi, virðist koma hlutfallslega oftar við sögu en í Danmörku og Noregi. Sýnafjöldi er breytilegur eftir árum. Flest sýnanna eru papp- írsstrimlar eða miðar með áprentuð- um myndum. Kókaín hefur komið nokkuð við sögu hér á landi. Virðist hlutfallslega miklu algengara að lagt sé hald á umtalsvert magn af kókaíni hér en í Danmörku. Eins og sést á myndinni voru miklar sveiflur í sýnafjölda á nefndu tímabili. Helm- ingur sýnanna kom þannig til rann^, sóknar á tveimur árum, þ.e. 1987 og 1989, ekkert 1991, 2 1993 og 6 á síðastliðnu ári. Langflest kókaín- sýnin voru mjög sterk, þ.e. innihéldu meira en 50% kókaín. Það sem virðist greina íslenska fíkniefnamarkaðinn mest frá fíkni- efnamörkuðum grannþjóðanna er að heróín er hér nánast ófáanlegt. Miðað við danska markaðinn ætti framboð af heróíni að vera hér svipað og af amfetamíni. Jakob og Ingibjörg Halla gefa þá líklegu skýringu að þeir sem hafa ánetjast heróíni leggja miki^ upp úr að framboð af efninu sé stöð- ugt. Væntanlega vegna þess að frá- hvarfseinkenni eftir heróínneyslu eru mikil og illbærileg. Margt bendi til þess að hér á landi hafi ekki tekist að halda uppi nægilega áreiðanlegum fíkniefnamarkaði til þess að heróín- neysla fái þrifíst. Eigi einangrun landsins og öflug löggæsla sjálfsagt mestan þátt í því.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.