Morgunblaðið - 22.03.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 22. MARZ 1995 19
Barist í
Tsjetsjníju
RÚSSNESKA herliðið í
Tsjetsjníju hélt uppi miklum
árásum á bæina Argun, Gud-
ermes og Shali í gær en þar
eru helstu vígi aðskilnaðar-
sinna í landinu. Oleg Lobov,
sem sæti á í rússneska örygg-
isráðinu, sagði í gær, að lagt
hefði verið hald á mestallar
vopnabirgðir Tsjetsjena eða
þeim verið eytt. Hann sagði
hins vegar, að ástæða væri til
að vera á varðbergi vegna
hugsanlegra hryðjuverka
Tsjetsjena í Rússlandi.
Clinton til
Moskvu
BILL Clinton, forseti Banda-
ríkjanna, mun fara til Moskvu
9. maí þar sem hann verður
viðstaddur hátiðahöld í tilefni
af því, að 50 ár eru liðin frá
sigri bandamanna í síðari
heimsstyijöld. Hann mun því
ekki taka þátt í sams konar
hátíðahöldum í Bretlandi,
Frakklandi og Þýskalandi. Að
loknum viðræðum við Borís
Jeltsín, forseta Rússlands, fer
Clinton til Úkraínu áfund Leo-
níds Kútsjma, forseta.
Engir bílar
frá Gaza
ÍSRAELAR bönnuðu í gær
umferð farartækja frá Gaza til
ísraels en í fyrradag fannst
vörubifreið hlaðin sprengiefni í
S-ísrael. Hafði hún komið frá
Gaza. Fjöldi ísraela hefur látið
lífið í sprengjutilræðum palest-
ínskra hópa, sem andvígir eru
friðarsamkomulagi ísraela og
PLO, Frelsissamtaka Palest-
ínumanna.
Amast við
aröbum
TVEIR þriðju hlutar Frakka
telja sig meiri eða minni kyn-
þáttahatara að því er fram
kemur í skoðanakönnun, sem
birt var í gær í dagblaðinu Le
Monde. Aðeins 36% kváðust
aldrei hafa látið í ljós neina
andúð á öðrum kynþáttum.
62% sögðu, að allt of mikið af
aröbum væri í Frakklandi. Þar
búa nú um fjórar milljónir
múslima, aðallega frá Alsír,
Marokkó og Túnis.
Buchanan í
framboð
PATRICK Buchanan hefur til-
kynnt formlega, að hann muni
sækjast eftir útnefningu sem
forsetaframbjóðandi Repúblik-
anaflokksins í Bandaríkjunum.
Meðal helstu kosningamála
hans er að berjast gegn við-
skiptasamningum við erlend
ríki, ólöglegum innflytjendum
og þeim, sem bera ábyrgð á
klámi og ofbeldi í Bandaríkj-
unum. Samkvæmt skoðana-
könnunum er fylgi við Buchan-
an innan við 10%.
Bætur fyrir
veiðibann
FJÓRIR hvalkjötsframleiðend-
ur og 28 hvalveiðimenn hafa
krafið norska ríkið um 650
millj. ísl. kr. í skaðabætur
vegna hrefnuveiðibanns í fimm
ár. Er því haldið fram, að bann-
ið hafi verið ólöglegt.
FRÉTTIR
Japanska lögreglan kannar vitnisburð sjónarvotta að eiturtilræðinu
Fjöldi hermdarverkahópa
gæti komist yfir efnavopn
LÖGREGLAN í Tókýó einbeitti sér
í gær að frásögnum um 30 sjónar-
votta er sögðust hafa séð menn
koma hylkjum með eiturgasinu sarin
fyrir í lestarvögnum og á stöðvum
neðanjarðarlestakerfisins í borginni
á mánudagsmorgun. Enn er ekkert
vitað um tilræðismennina eða ástæð-
urnar fyrir verknaðinum. Átta
manns létust af völdum eitursins að
sögn Reuters og nær fimm þúsund
veiktust, sumir alvarlega. Alþjóðleg-
ir sérfræðingar í málefnum hermd-
arverkamanna óttast að fleiri eiturá-
rásir á almenning muni verða gerðar
næstu árin víða um heim.
Að sögn TBS-sjónvarpsstöðvar-
innar í Japan sást maður á fertugs-
aldri, sem nú er á sjúkrahúsi vegna
eitrunar, reyna að sparka einu af
hylkjunum út úr lestarvagni á Kod-
enmacho-stöðinni. Hann svaraði
engu er hann var spurður hvað hann
væri að gera, reyndi að komast á
brott en eitrið yfirbugaði hann áður
en hann gat forðað sér.
Árásin er að sögn Los Angeles
Times talin sýna að stjórnvöld í iðn-
ríkjunum séu í reynd nær varnarlaus
ef hermdarverkahópar ákveði að
beita efnavopnum og öðrum nútíma-
legum vopnum án þess að skeyta
um það hver verði fórnarlambið.
„Þetta eru vissulega þáttaskil",
sagði Bruce Hoffman, sérfræðingur
í rannsóknum á athæfi hermdar-
verkamanna en hann kennir við St.
Andrews háskóla í Skotlandi. „Þetta
er upphaf hátækni-hryðjuverka frá
næstu aldamótum, martröð sem
menn hafa rætt um í hálfum hljóðum
en er nú orðin að veruleika."
Einfalt í framleiðslu
Hægt er að framleiða sarin með
algengum efnum sem notuð eru i
efnaiðnaði, t.d. við framleiðslu á
bleki í kúlupenna og áburði. Ekki
þarf afburða kunnáttu til að búa til
Reuter
SÉRSVEITARMENN úr Japansher eyða eiturleifum í lestarvagni í Tókýó í gær.
efnið, minni háttar háskólagráða í
efnafræði nægir. Öllu flóknara er í
rauninni að finna leið til að dreifa
efninu vegna þess hve það er æt-
andi og því hættulegt þeim sem
koma því á áfangastað. Við stofu-
hita er sarin fljótandi.
„Áætlanir um varnir gegn efna-
vopnaárásum eða notkun sýkla-
vopna af hálfu hryðjuverkamanna
eru afar ófullkomnar", segir Vince
Canistraro, sérfræðingur í baráttu
við hermdarverkamenn og fyrrver-
andi starfsmaður bandarísku leyni-
þjónustunnar, CIA. Hann segir erfitt
að tryggja öllum vernd og mannfall-
ið gæti orðið ægilegt.
Bruce Hoffman segir að vísbend-
ingar hafi verið um það í tvo ára-
tugi að hryðjuverkamenn væru að
viða að sér þekkingu á efna- og
sýklavopnum. „Enginn vildi fást við
þetta vegna þess að enginn vissi
hvað átti að taka til bragðs.“
Á miðjum 9. áratugnum ætlaði
hópur hvítra kynþáttahatara í
Bandaríkjunum að eitra neysluvatn
í Washington, þar sem blökkumenn
eru í miklum meirihluta. Lögregla
fann á annað hundrað lítra af blá-
sýru í fórum samsærismanna. Annar
hópur ætlaði að koma blásýrukrist-
öllum fyrir í loftkælingu bænahúss
gyðinga í Dallas og myrða með þeim
hætti börn í leikskóla á staðnum en
ekkert varð úr framkvæmdum.
Reuter
Tilræði við Tyrki
STARFSMAÐUR skrifstofu tyrk-
neska blaðsins Hurriyet kannar
eyðilegginguna í útibúi blaðsins í
Berlín í gær. Kveikt var í skrif-
stofunni í fyrrinótt og telur þýska
lögreglan að þar hafi liðsmenn
frelsissamtaka Kúrda verið að
verki. Einnig var gerð tilraun til
íkveikju í bænahúsi í Erlenbach í
Bæjaralandi, og kveikt í útibúum
tveggja tyrkneskra banka í Köln
og Gelsenkirchen. Lítið tjón
hlaust af þar sem greiðlega gekk
að slökkva eldana. Tveir menn
voru handteknir í Gelsenkirchen,
grunaðir um íkveikjuna þar. Of-
beldisverk gagnvart Tyrkjum
hafa aukist mjög í Þýskalandi að
undanförnu en um 1,8 milljónir
Tyrkja búa nú þar í landi. Krefj-
ast þeir aukinnar verndar vegna
árásanna og að þeim Kúrdum sem
grunaðir eru um aðild að ofbeldis-
verkunum verði vísar úr landi.
Jón Magnús Kristjánsson í Tókýó
Engin ofsahræðsla
LÖGBOÐINN frídagur var í Japan í
gær og er umferð þá minni en á
venjulegum dögum en að sögn Reut-
ers töldu embættismenn að hún hefði
verið 30% minni en yfirleitt á frídög-
um. Morgunblaðið ræddi í gær sím-
leiðis við sölustjóra Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna í Tókýó, Jón
Magnús Kristjánsson.
Jón er venjulega farþegi í einni
af lestunum þar sem eiturhylkjum
var komið fyrir en á mánudagsmorg-
un var hann fyrir tilviljun á fiskmark-
aði og hafði þess vegna farið á bíln-
um. „Þetta gerðist rétt eftir átta, ég
er venjulega á ferðinni korter eða
tuttugu mínútum seinna. Maður var
ansi sleginn þegar við fórum að sjá
þetta í sjónvarpinu, alla sjúkrabílana,
þarna var stöðin okkar.“
Jón sagðist hugga sig við að hann
væri stærri og sterkari en Japanar
flestir og gæti fremur bjargað sér
ef ofsahræðsla og múgæsing gripi
um sig. Troðningurinn væri mikill
að jafnaði og því hætta á ferðum ef
allir reyndu samtímis í dauðans of-
boði að flýja undan gasi og komast
upp á yfirborðið.
Ekki ríkti nein skelfing í Tókýó
að hans mati, en ekki væri gott að
segja hvað myndi gerast ef tilræðin
yrðu fleiri.
Hann sagði að jámbrautakerfið í
Tókýó væri afar fullkomið, um millj-
ón manns ferðaðist daglega með lest-
inni sem hann notaði venjulega og
því væri ljóst að erfitt væri um vik,
ekki væri hægt að fylgjast með hveij-
um einstökum.
Danskir andspyrnumenn
Loftárásar minnst
Kaupmannahöfn. Reuter.
GAMLIR liðsmenn andspyrnunnar
gegn þýska hernámsliðinu í Dan-
mörku minntust þess í gær ásamt
breskum flugmönnum að 50 ár
voru liðin frá loftárás Breta á stöðv-
ar þýsku leynilögreglunnar, Ge-
stapo, í Kaupmannahöfn.
Arásin á stöðvar lögreglunnar
bar mikinn árangur en svo illa tókst
til að ein breska vélin hrapaði á
klausturskóla skammt frá. Héldu
aðrir flugmenn að brennandi húsið
væri skotmarkið. Alls fórust 99
óbreyttir borgarar í árás flugvél-
anna á skólann, þar af 86 börn.
Andspyrnumenn báðu um loft-
árásina þar sem talið var að Þjóð-
veijar hefðu komist yfir mikilvæg
skjöl um starf hreyfingarinnar.
Um 70 Þjóðveijar og 20 danskir
fangar fórust í árásinni á stöðvar
Gestapo.