Morgunblaðið - 26.04.1995, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 26. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
BERGÞÓRA
MA GNÚSDÓTTIR
+ Bergþóra
Magnúsdóttir
fæddist í Reykjavík
27. janúar 1921.
Hún lést 8. apríl síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Magnús Jónsson frá
Selalæk, f. 8. júlí
1893, d. 19. júní
1959, og Jóna Ág-
ústína Ásmunds-
dóttir, f. 26. maí
1895, d. 8. nóvem-
ber 1923. Eftirlif-
andi systir, _ sam-
mæðra, er Áslaug
Hrefna Sigurðar-
dóttir, f. 12.3. 1916, gift Guð-
mundi Árnasyni verslunar-
manni, f. 24.9. 1910. Eftirlifandi
systkini, samfeðra, eru: Axel
Hólm, f. 17.4. 1918, Hlín, f. 30.3.
1925, Magnea Hulda, f. 1.2.
1926, gift Alf Wilhelmsen, Sig-
urður A., f. 31.3. 1928, trúlofað-
ur Sigríði Friðjónsdóttur, Sverr-
ir, f. 5.5. 1929, kvæntur Evu
Quist, Lára Jónína, f. 4.6. 1930,
gift Vilhjálmi Geir Þórhallssyni,
Hilmar Thorberg, f. 2.12. 1935,
Aðalheiður, f. 6.7. 1941, gift
Guðlaugi Þórissyni, Ágústína
Jóna, f. 9.3. 1943, Magnús, f.
15.3. 1944, kvæntur Birnu Ein-
arsdóttur, Jóhanna, f. 16.12.
1945, Lárus, f. 14.6. 1947, Rann-
veig, f. 16.8. 1950, gift Henry
Aclpin, Kristinn Janus, f. 9.4.
1954, kvæntur Herdísi Guð-
mundu Eiríksdóttur, og Hrafn-
hildur, f. 1.10. 1956, gift Sigurði
Sigurðssyni. Látnir bræður
Bergþóru, samfeðra, voru tveir
Erfidrykkjur
Glæsileg kaffi-
hlaðborð, failegir
salir og mjög
góð þjónusta.
Upplýsingar
í síma 22322
FLUGLEIDIR
IIÓTEL LðFTLElDIIÍ
óskírðir albræður,
annar f. 1919, d.
1919, hinn f. 1922,
d. 1923, og hálf-
bræðurnir Óskar
Bartels, f. 1915, d.
1993, Garðar Norð-
fjörð, f. 1916, d.
1942, Úlfar, f. 1951,
d. 1931, Rafn, f.
1931, d. 1966, og
Birgir Thorberg, f.
1932, d. 1977. Arið
1939 giftist Berg-
þóra Gunnari Viggó
Jóelssyni járnsmiði
f. 12. júní 1918, d.
19. desember 1990.
Með honum átti hún börnin
Guðlaugu, f. 14.4. 1939, Inga
Sverri,.f. 17.8. 1941, og Magnús,
f. 1.9. Í942. Þau hjón slitu sam-
vistum 1943, og fjórum árum
síðar giftist Bergþóra eftirlif-
andi eiginmanni, Jóni Agli
Ferdinandssyni verslunar-
manni, f. 10.8. 1919. Þau voru
barnlaus og ólu upp dóttur Guð-
laugar, Bryndísi Valbjörnsdótt-
ur, f. 3.1. 1957. Maki Bryndísar
er Þórður Eric Hilmarsson
rannsóknarlögreglumaður, f.
19.7.1952. Annað barn Guðlaug-
ar er Jón Gerald Sullenberger,
f. 24.6. 1964, kvæntur Jóhönnu
Guðmundsdóttur, f. 14.8. 1965.
Þau eru búsett í Bandaríkjunum
og eiga synina Tómas Gerald,
f. 10.8. 1989, og Símon Gerald,
f. 25.4. 1991. Með Ágústu Guð-
mundsdóttur, f. 13.7.1963, hafði
Jón Gerald átt soninn Róbert
Gerald, f. 10.9.1984. Ingi Sverr-
ir var kvæntur Sigríði Arnborgu
Vigffúsdóttur, f. 13.3. 1940, d.
22.12. 1979. Magnús er kvæntur
Hallfríði Kristínu Skúladóttur,
f. 19.3. 1945, og eiga þau dæt-
urnar Margréti, f. 15.5. 1967,
og EIsu Lyng, f. 24.7. 1973.
Útför Bergþóru fór fram í
kyrrþey að hennar eigin ósk frá
Fossvogskapellu föstudaginn
21. apríl. Jarðsett var í Gufunes-
kirkjugarði.
Á FÖSTUDAG var til moldar borin
í kyrrþey elsta hálfsystir mín, Berg-
þóra, 74 ára gömul, og varð fyrst
af níu systrum mínum til að kveðja
jarðvistina, en sjö bræður voru áður
horfnir af heimi. Eftirlifandi eru
fimmtán systkin samfeðra. Bergþóra
var elsta dóttir föður míns og fyrstu
konu hans, Jónu Ágústínu Ásmunds-
dóttur, sem lést 28 ára gömul árið
1923. Bergþóra var þá tæpra þriggja
ára gömul og hafði þegar misst tvo
albræður í frumbernsku. Eftir frá-
t
Systir okkar,
MARGRÉT GÍSLADÓTTIR
frá Hvaleyri,
Smárahvammi 15,
Hafnarfirði,
verður jarðsungin frá Hafnarfjarðarkirkju fimmtudaginn 27. apríl
kl. 13.30.
Guðný Gísladóttir,
Andrés Gíslason,
Ragnar Gfslason.
t
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
ÁGÚSTAG.
GUÐMUNDSDÓTTIR,
Hringbraut 101,
Reykjavík,
« sem lést í Borgarspítalanum 17. apríl
sl., verður jarðsungin frá Áskirkju
fimmtudaginn 27. apríl kl. 10.30.
Þeim, sem vildu minnast hennar, er
bent á Blindrafélagið.
Selma M. Gunnarsdóttir, Sigvaldi M. Ragnarsson,
Birkir Þ. Gunnarsson, Róshildur Stefánsdóttir,
Guðmundur G. Gunnarsson, Anna G. Thorlacius,
barnabörn og barnabarnabörn.
MINNINGAR
fall móðurinnar var ekki annað til
ráða en finna fósturforeldra fyrir
Bergþóru og fimm árum eldri systur
hennar, sammæðra, Áslaugu Hrefnu
Sigurðardóttur (Sigurðssonar frá
Arnarholti), móður þeirra mynd-
listarmanna Kristjáns og Sigurðar
Guðmundssona. Bergþóra var tekin
í fóstur af hjónunum Guðrúnu Hall-
dórsdóttur og Jóni Bjarnasyni bygg-
ingaverktaka, sem jafnframt ólu upp
Gest Ólafsson og Guðrúnu Halldórs-
dóttur, en Ása var alin upp af þeim
hjónum Ingunni Árnadóttur (Þórar-
inssonar) og Kristjáni Einarssyni
framkvæmdastjóra.
í uppvextinum hafði ég ekki mik-
ið af þessari hálfsystur minni að
segja. Hún var komin á unglingsár
þegar hún hóf að heimsækja okkur
í Laugarnesið, sem bar reyndar
sjaldan við, og þá var ég, dreng-
hnokkinn, svo yfir mig feiminn við
þessa glæsilegu og orðhvötu stúlku,
að ég áræddi ekki að sýna henni
bróðurþel. Síðar á ævinni rifjaði hún
stundum upp okkar fyrsta samfund:
í stað þess að taka nýfundinni syst-
ur opnum örmum gerði ég mér lítið
fyrir og sparkaði í hana, hljóp
þvínæst í felur og lét ekki sjá mig
fyrren hún var á bak og burt!
Kynni okkar hófust ekki að ráði
fyrren ég var kominn á fullorðinsár.
Áð vísu man ég eina heimsókn á
Vífilsstaði meðan ég var í mennta-
skóla, fór þangað með kristilegum
söngkór til að hafa ofanaf fyrir sjúkl-
ingum, og rakst þá óvænt á þessa
systur sem mér hafði jafnan staðið
hálfgerður stuggur af sökum orðfimi
og óþvingaðs viðmóts við alla sem
hún átti samskipti við. Hún hafði
smitast af berklum árið 1944 og var
til meðferðar á Vífilsstöðum af og
til á árunum 1945-52. Sjúkrahús-
dvölin virtist ekki að marki hamla
hlýleik hennar eða lífsfjöri, en samt
þóttist ég skynja einhvern óljósan
beyg í fasi hennar, enda átti hún
þá orðið þijú börn á aldrinum fimm
til átta ára, og hefur velferð þeirra
vafalaust hvílt þyngra á henni en
hún kaus að láta uppi við aðra.
Árið 1939 hafði hún gifst Gunn-
ari Viggó Jóelssyni járnsmiði og
eignast með honum börnin Guðlaugu
(1939), Inga Sverri (1941) og Magn-
ús (1942). Árið 1943 slit.u þau hjón
samvistir og heimilið flosnaði upp.
Guðlaug fór í fóstur til Guðlaugar
Gísladóttur fóstru Bergþóru og síðar
til hjónanna Gests Olafssonar og
Steinunnar Sigurðardóttur. Magnús
var ættleiddur af Birni Sigurðssyni
bónda á Flögu í Vatnsdal, en Ingi
Sverrir ólst upg hjá föðurömmu
sinni, Margréti Ásmundsdóttur, til
átta ára aldurs, þegar hann kom
aftur heim til móður sinnar, sem
1947 hafði gifst Jóni Agli Ferdin-
andssyni verslunarmanni.
Bergþóra var alla tíð heimavinn-
andi húsmóðir, en Egill stundaði
ýmis störf, var kokkur á Skeljungi,
starfaði hjá Eggert Kristjánssyni,
ók leigubílum hjá Steindóri og
Hreyfli, seldi bíla og varahluti hjá
Kristni Guðnasyni, Smyrli, Orku,
Agli Vilhjálmssyni og Bílanausti.
Hjónaband þeirra Bergþóru og Egils
var ákaflega farsælt og hamingju-
ríkt, þráttfyrir óhjákvæmileg áföll
og erfiðleika. Þau ólu upp dóttur-
ASA HJALTESTED
+ Ása Hjaltested
fæddist í
Reykjavík 6 október
1910. Hún lést 18.
apríl sl. Foreldrar
Ásu voru séra Bjarni
Hjaltested og Ste-
fanie Hjaltested.
Eldri systkini henn-
ar voru Birna, sem
varð níræð 4. apríl
síðastliðinn, og Erl-
ingur sem nú er lát-
inn. Yngri systur
Ásu eru Guðríður og
Anna Lísa. Ása ólst
upp á Suðurgötu 7 í
Reykjavík til 17 ára
aldurs. Þá fór hún til Danmerk-
ur og nam tannsmíði í Kaup-
mannahöfn og stundaði verslun-
arstörf í Köge. Árið 1950 kom
hún alkomin heim til íslands og
hóf afgreiðslustörf í Feldinum
við Hlemmtorg. I byrjun 7. ára-
tugarins stofnaði hún ásamt
öðrum kvenfatabúðina Sola í
kjallaranum við Laugaveg 54.
Ása hætti verslunarrekstri árið
1983.
Ása Hjaltested verður jarð-
sungin frá Dómkirkjunni í dag,
26. apríl, og hefst athöfnin kl.
10.30.
EINS og allir vita er saga Suður-
götu 7 að mörgu leyti samofin sögu
Reykjavíkur. Þar var fyrst lítið ein-
lyft hús sem í tímans rás breyttist
í það hús sem nú gistir á byggða-
safninu við Árbæ. Stórt skarð hefur
nú verið höggvið í barnahópinn, sem
fæddist þar upp úr aldamótum.
Þá bjuggu tvær fjölskyldur í Suð-
urgötu 7, fjölskyldur bræðranna
Péturs og séra Bjarna Hjaltested.
Öll börn Péturs eru nú látin, en Ása
frænka var þriðja barn séra Bjarna
Hjaltested og Stefanie Hjaltested.
Eldri systkini hennar voru Birna
Hjaltested, sem varð níræð 4. apríl
síðastliðinn, og Erlingur Hjaltested
sem nú er látinn. Yngri systur Ásu
eru Guðríður, móðir undirritaðs, og
Anna Lísa Hjaltested, sem báðar eru
hressar og við góða heilsu.
Ása ólst upp í Reykjavík til 17
ára aldurs. Þá fór hún til Danmerk-
ur og nam tannsmíði í Kaupmanna-
höfn og stundaði verslunarstörf í
Köge. Arið 1950 kom hún alkomin
heim til íslands og hóf afgreiðslu-
störf í Feldinum við Hlemmtorg. I
byrjun 7. áratugarins stofnaði hún
ásamt öðrum kvenfatabúðina Sola í
kjallaranum við Lauga-
veg 54. Þá verslun rak
hún í 30 ár.
Ása var tíður gestur
á æskuheimili mínu við
Stórholt og eftir að fjöl-
skyldan fluttist inn í
Karfavog árið 1963
stofnaði hún verslun
við Langholtsveginn,
ekki síst til að vera í
nánara sambandi við
systkini sín, sem flest
bjuggu í Vogahverfinu.
Ása bjó lengst af í
húsinu við Suðurgötu 7
og það er ekki síst
henni að þakka að hús-
ið er einn af safngripum Árbæjar-
safns í dag.
Ása var nánast sem einn af fjöl-
skyldumeðlimunum og gisti oft
heima hjá foreldrum mínum. Við
tefldum mikið og spiluðum brids.
Alltaf var hún boðin og búin til að
veita mér innsýn í skáklist og spila-
mennsku. Minnisstæðar eru mér at-
skákir hennar og Þóris bróður míns
þar sem hart var barist og ekkert
gefið eftir.
Á spilakvöldunum komu skap-
gerðareinkenni hennar vel í ljós,
ósérhlífni og metnaður. Hún tefldi
og spilaði til sigurs og hún fór held-
ur ekki i grafgötur með stjórnmála-
skoðanir sínar.
Þá mynduðust oft líflegar umræð-
ur á heimilinu, þegar ég í ungæðis-
legri róttækni minni þóttist þess
umkominn að kalla hana „stokk-
freðna íhaldskerlingu", en slíkar
orðahnippingar voru gleymdar dag-
inn eftir því Ása hafði kímnigáfu
þó langrækin væri.
Hrifning hennar af Ólafi Thors
og Bjarna Ben. var fölskvalaus og
hlaut Davíð Oddsson sinn skref af
þeirri hrifningu þegar hún var kom-
in á efri ár.
Eftir að undirritaður studdi Davíð
Oddsson í borgarstjórnarkosning-
unum 1986 komst hann í heilagra
manna tölu og taldi hún þetta
þroskamerki og sagði að batnandi
mönnum væri best að lifa.
Árið 1977 hófum við frændurnir,
undirritaður og Bjarni Þórarinsson
sjónháttafræðingur ásamt fleirum,
listastarfsemi í gamla húsinu við
Suðurgötu 7.
Þá vorum við í daglegu sambandi
við Ásu. Hún var innsti koppur í
búri. Það kom oft fyrir þegar maður
„sat yfir“ sýningum að Asa bakaði
pönnukökur eða eldaði kjúkling að
dóttur Bergþóru, Bryndísi Val-
björnsdóttur, frá fæðingu 1957.
Árum saman dvaldist ég erlendis
og hafði litlar spurnir af kjörum
Bergþóru, en eftir heimkomuna
kynntist ég henni nánar og lærði
að meta hlýju hennar, blíðlyndi og
gestrisni. Hún var sérlega félags-
lynd, kunni best við sig í glöðum
vinahópi og var gædd næmu og
græskulausu skopskyni. Orðheppni
hennar og hreinlyndi var viðbrugðið,
en dómharka eða umburðarleysi var
ekki til í hennar fari. Hún hafði
mikið yndi af tónlist og var óseðj-
andi lestrarhestur. Skólagangan
hafði orðið snubbótt, en hún lærði
af eigin rammleik bæði dönsku og
ensku til að víkka sjóndeildarhring-
inn og auka við lestrarefnið. Bæk-
urnar urðu henni bæði huggun og
gleðigjafi í veikindunum, enda var
hún furðulega víðlesin. Hún hafði
sömuleiðis sérstaka ánægju af ferða-
lögum, bæði innan lands og utan.
Voru þau Egill óþreytandi að ferðast
um landið og höfðu jafnan meðferð-
is tjald og veiðistengur, tjölduðu við
vatnsfall eða stöðuvatn og veiddu
silung af kappi. Bergþóra var mjög
áhugasöm um þessa hollu frístunda-
iðju, enda var hún sögð einstaklega
fiskin. Þessum árvissu sumarferða-
lögum linnti ekki fyrren undir það
síðasta.
Eg minnist Bergþóru ævinlega
með mikilli hlýju og sendi eftirlif-
andi eiginmanni, börnum og barna-
börnum innilegar samúðarkveðjur
fyrir hönd okkar systkina. Blessuð
sé minr.ing hennar.
Sigurður A. Magnússon.
dönskum hætti og bauð upp á snafs
á eftir.
Ása hafði gaman af þeirri starf-
semi sem fram fór í Suðurgötu 7 og
þar kynntist hún mörgum furðufugl-
um og mat þá af þeirri umburð-
arlyndu íhaldssemi sem ekki afneitar
kímninni.
Ég man að á þessum árum lang-
aði mig til að gera stuttmynd. Hún
átti að heita „Fjórar systur reykja".
Ekki var þeirri mynd á nokkurn hátt
ætlað að bera í bætifláka fyrir tób-
aksreykingar, en hér áður fyrr reyktu
systurnar allar, hver með sínum
hætti.
Persónuleiki þeirra skilaði sér í
athöfninni. Ása reykti mjög snöggt
og af ákafa eins og þegar hún spii-
aði brids eða tefldi. Það var ekkert
hálfkák í fari hennar.
Síðast minntist ég þessarar hug-
myndar þegar ég sá allar systumar
í áttræðisafmæli móður minnar 8.
september síðastliðinn. Glaðværðin
skein úr sérhverju andliti.
Ása kvartaði aldrei uphátt. Þó
átti hún við talsverð veikindi að stríða
frá því snemma á 9. áratugnum. Þá
hætti hún verslunarrekstri og árið
1983 flutti hún að Austurbrún 6.
Þar hún útsýni yfir þá borg sem hún
hafði séð vaxa með ótrúlegum hraða
og henni var kær. Þar bjó hún til
æviloka.
Stundum heimsótti hún systur-
dóttur sína, Guðrúnu Þórarinsdóttur,
sem búsett er í London. Hún kom
jafnan tvíefld heim úr þeim ferðum,
eins og hún hefði gengið í gegnum
tímavél.
Þar hélt hún upp á síðasta afmæl-
isdag sinn 6. október síðastliðinn, í
hlýjum faðmi ættingja sem reyndust
henni vel.
Ása fylgdist vel með systkinabörn-
um sínum og börnum þeirra. Hún
sýndi börnum mínum,- Friðriki Steini
og Helgu, mikla ræktarsemi.
Ég er þakklátur fyrir að hafa
kynnst henni, persónuleika hennar
og hlýju og þeirri innsýn sem hún
veitti mér í liðna tíma.
Friðrik Þór Friðriksson.
Elsku Ása frænka.
Okkur langar til að þakka þér
fyrir allar yndislegu stundirnar sem
við áttum saman. Það var svo gaman
að fá þig og ömmu í heimsókn til
okkar í Englandi síðastliðið haust.
Þú varst svo ánægð þegar þið amma
sátuð í sólstofunni með tebollana og
rifjuðuð upp gamlar minningar og
hundurinn okkar, hún Lady, trítlaði
í kringum ykkur. Elsku Ása frænka!
Hvíldu í friði!
Anna Lísa, Alexander,
Viktor Þór Jensen.