Morgunblaðið - 06.05.1995, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
LJÓSMYNDIN sem lagt er til
að stytta verði gerð eftir.
STARFSMAÐUR bandarísku alríkislögreglunnar sigtar mulning
úr rústum sijórnsýsluhússins í leit að sönnunargögnum.
Leit formlega
hætt í Oklahoma
Oklahomaborg. Reuter.
FIMMTÁN daga leit að fórn-
arlömbum sprengingarinnar í
Oklahomaborg lauk í gær en þá
höfðu fundist 164 lík. „Við höfum
farið í gegnum hvern einasta haug
sem okkur er óhætt vegna ástands
byggingarinnar," sagði Jon Han-
sen, aðstoðarslökkviliðsstjóri í
Oklahoma skömmu fyrir miðnætti
á fimmtudagskvöld er hann til-
kynnti að leit væri formlega hætt.
Átján lík fundust á fimmtudag
í rústum Alfred P. Murrah-stjórn-
sýsluhúsinu sem sprengt var í loft
upp þann 19. apríl sl. Á meðal
síðustu líkanna sem fundust, voru
lík þriggja kornabarna, sem lágu
í vöggum á dagheimili í húsinu.
Hafa lík allra barna sem saknað
var fundist en þau voru alls nítján.
Er leit lauk, söfnuðust leitar-
menn saman ásamt presti og héldu
stutta bænastund. Sagði einn
þeirra að menn hefðu faðmast og
grátið í lok hennar, enda var þá
að baki geysilega erfitt starf við
hættulegar aðstæður.
FBI tekur við
Nú mun bandaríska alríkislög-
reglan, FBI, taka við byggingunni
og ljúka við að fara í gegnum
rústirnar í leit að sönnunargögn-
um. í gær héldu leitarmenn minn-
ingarathöfn í rústunum og ráðgert
er að önnur athöfn verði haldin
síðar á sama stað fyrir aðstand-
endur fórnarlambanna.
Ekki hefur verið ákveðið hvað
gert verður við bygginguna en ósk
margra Oklahomabúa er sú að hún
verði rifín.
Stytta gerð eftir ljósmynd?
Ríkisstjóri Oklahoma, Frank
Keating, hefur lagt til að garður
rísi þar sem byggingin var og að
í honum verði komið fyrir brons-
styttu gerðri eftir ljósmynd sem
tekin var við björgunarstarfið en
hún sýnir slökkviliðsmann bera líf-
vana stúlkubarn úr rústunum.
Stúlkan hét Baylee Almon og varð
ársgömul daginn fyrir sprenging-
una.
Leit FBI stendur enn yfir að
meintum vitorðsmanni Timothys
McVeighs sem ákærður hefur ver-
ið fyrir að hafa staðið að spreng-
ingunni.
hrósar hann sigri og ver heiður
Bandaríkjamanna.
Sameina kraftana
Bandarísku siglingafélögin þrjú,
sem kepptust um að veija bikarinn,
hafa reyndar snúið bökum saman
og líta svo á að þau standi sam-
eiginlega að vörninni. Ákvað Conn-
er til að mynda að leggja skútu
sinni, Stars & Stripes, og keppa
heldur til úrslita á skútunni Young
America, Ungu Ameríku, sem er í
eigu helsta keppinautar hans í for-
keppninni. Hún er mun hraðskreið-
ari við allar aðrar aðstæður en í
léttum andvara og því líklegri til
árangurs gegn Svartagaldri Nýsjá-
lendinganna. Eru siglingamenn
sammála um, að bátshraði sé mikil-
vægari í einvígi af þessu tagi en
færni þess sem við stýrið stendur.
Dennis Conner keppir nú í sjö-
unda sinn um Ameríku-
bikarinn, þar af í sjötta
sinn til úrslita. Hann
hampaði sigurlaununum
1974, 1980, 1987 og
1988. Árið 1992, laut
hann í lægra haldi í for-
keppninni fyrir skútu bandaríska
auðjöfursins Bill Koch og sigldi því
ekki til úrslita.
Utan raða áhugamanna um sigl-
ingar naut Ameríkubikarinn léngst
af lítillar hylli. Veruleg breyting
varð þar á 1983 er Conner beið
sögulegan ósigur á skútunni Li-
berty í úrslitaeinvíginu við ástr-
alska skútu, Australia II, sem búin
var byltingarkenndum vængjakili.
Auk þess að vekja svo um munar
áhuga fjöímiðla og fólks á þessum
íþróttaviðburði öðlaðist hann heiður
sem hann kærir sig ekkert um; að
verða fyrstur bandarískra skútu-
stjóra til þess að tapa silfurkönn-
unni eftirsóttu í 132 ár. Hefur hann
sagt, að engu skipti þó hann ynni
keppnina 100 sinnum til viðbótar,
þess yrði ætíð getið að hann tapaði
bikamum úr landi fyrstur manna.
Conner hafði unnið allt sem
hægt var að vinna sem skútustjóri
þegar hér var komið. Ameríkubik-
arinn tvisvar, 26 heimsmeistarat-
itla, gullverðlaun á ólympíuleikum
og hlotið nafnbótina siglingamaður
ársins margsinnis.
Ósigurinn 1983 varð þó til þess
að þráin að endurheimta bikarinn
gagntók Conner. Það tókst í næstu
keppni, við Fremantle í Ástralíu
árið 1987.
Engir aukvisar
Það verða engir aukvisar sem
bítast um Ameríkubikarinn. Nýsjá-
lendingurinn Peter Blake hefur
skráð nafn sitt á spjöld siglingasög-
unnar svo um munar,
þrátt fyrir að vera aðeins
47 ára gamall. Hann er
eini skútustjóri sögunnar
sem þátt hefur tekið í
öllum fimm Whitbread-
hnattsiglingunum,
margra mánaða ólýsanlegri þrek-
raun þar sem lagðar eru að baki
32.000 sjómílur í hvért sinn. Vann
hann þá kappsiglingu árið 1990 svo
um munaði þar sem hann vann
alla sex áfanga siglingarinnar einn-
ig. Hinn 1. apríl 1994 sigldi hann
skútu sinni, Enza, yfir marklínu
við Brest í Frakklandi og lauk við-
stöðulausri hnattsiglingu, Jules
Verne-áskoruninni, á mettíma, 74
dögum, 22 klukkustundum, 17
mínútum og 22 sekúndum. Loks
náði Blake þeim einstaka árangri
að vinna 36 siglingar af 38 í for-
keppninni við San Diego síðustu
fjóra mánuðina.
Þrátt fyrir þessi afrek sagði
Blake þegar ljóst væri að hann
myndi sigla til úrslita, að ekkert
af því sem hann hefði afrekað
myndi jafnast á við að sigla heim
til Nýja Sjálands með'Ameríkubik-
arinn. Enga gjöf gæti hann fært
þjóð sinni betri.
Sú ákvörðun Conners að skipta
um skútu mæltist illa fyrir hjá
Nýsjálendingunum sem töldu að
með því væri reglum keppninnar
hagrætt. Vissu þeir, að Stars &
Stripes væri hæggengari en Unga
Ameríka og ekki jafn snör í snún-
ingum í beitivindi og við baujur.
Conner tekur áhættu
Conner tekur mikla áhættu með
því að skipta um skútu, taka við
nýju skipi sem hann hefur enga
reynslu af. Hefur hann haft innan
við viku til þess að prufusigla henni
og kynnast sérkennum hennar. Á
hinn bóginn hefur nýsjálenska
áhöfnin æft og keppt í sjö mánuði
á sinni skútu, slípað hana til og
fínstillt alla þætti.
Þetta er í fjórða sinn í röð sem
nýsjálensk skúta siglir til úrslita
um Ameríkubikarinn. Hafa þær
siglt afburða vel í forkeppninni,
unnið 101 siglingu en tapað einung-
is átta. Hefur hins vegar flest farið
úrskeiðis í úrslitaeinvígjum, þar
hafa þær aðeins unnið fjórar kapp-
siglingar en tapað 11.
Nú hyggst Peter Blake reyna
breyta því og hann ræður yfir af-
burða skipi. Skúta hans er talin
hraðskreiðari en þar sem áskorend-
ur og veijendur keppa ekki innbyrð-
is fyrr en í úrslitunum er útilokað
að segja hvor skútan er betri.
Ameríkubikarinn fellur þeim
skútustjóra í skaut sem verður fyrri
til að vinna fimm kappsiglingar.
Er Conner
klækjarefur
eða einstakur
skútustjóri?
LAUGARDAGUR 6. MAÍ1995 21
Króatar neita ásökunum um
illa meðferð á Serbum
Harðirbar-
dagar brjótast
út í Bosníu
Zagreb. Reuter.
KRÓATÍSKA stjórnin neitaði í gær
ásökunum Sameinuðu þjóðanna um
hersveitir þeirra hefðu beitt Serba,
sem teknir voru höndum í Slavoníu-
héraði í vikunni, harðræði. Á sama
tíma brutust út bardagar í Bosníu,
að þvi er virðist í hefndarskyni fyr-
ir sókn Króatíuhers inn á svæði sem
voru undir stjórn Serba.
Eftirlitsmenn Evrópusambands-
ins, ESB, og Serbar sem urðu eftir
á hertekna svæðinu hafa sagt neit-
un Króata á rökum reista.
Yasushi Akashi, sérlegur sendi-
maður SÞ í lýðveldum fyrrum Júgó-
slavíu, fór í gær ásamt króatískum
eftirlitsmönnum til bæjarins Pakrac
þar sem fullyrt var að fólkið hefði
verið beitt harðræði. Þegar Akashi
var spurður hvort hann teldi að
óbreyttum borgurum og hermönn-
um sem hefðu verið afvopnaðir,
hefði þrátt fyrir allt ekki verið mis-
þyrmt, svaraði hann því játandi,
með semingi.
Barist við iandamæri
Embættismenn SÞ í Bosníu
sögðu að bardagar hefðu brotist
út umhverfis Orasje, sem er á haldi
Króata. Yfir 2.000 sprengjum
rigndi yfir svæðið sem er við landa-
mæri Bosníu og Króatíu á innan
við þremur stundum á föstudag.
Þegar þeir voru spurðir hvort að
Bosníu-Serbar væru með þessu að
hefna töku Króata á landsvæðum
sem Serbar höfðu náð, svaraði einn
þeirra því til að „skynsamur maður
myndi ætla að svo væri“.
Bardagarnir í Bosníu eru stað-
festing á því sem Vesturveldin ótt-
uðust, að sókn Króata myndi auka
spennu á öllu svæðinu og hættuna
á frekari átökum. Bardagarnir eru
hinir mestu í Bosníu frá því að
vopnahlé, sem rann út um mánaðar-
mótin, tók gildi um áramót.
Kalla Frakkar lið sitt heim?
Frakkar sögðu í gær að þeir
myndu ákveða innan nokkurra
vikna hvort að franskar friðar-
gæslusveitir yrðu um kyrrt í Bosníu
eða yrðu kallaðar heim. Sagði Alain
Juppe, utanríkisráðherra að ef ekki
gengi saman með stríðandi fylking-
um í friðarviðræðum í nánustu
framtíð, væri tími til kominn að
kalla franskt herlið heim.
Aftökur í Kína í samráði við sjúkrahúsin
Líffæri úr föngnm
seld fyrir gjaldeyri
TVEIR kínverskir flóttamenn,
fyrrverandi pólitískur fangi og
fyrrverandi lögregluforingi, héldu
því fram við yfirheyrslur hjá einni
nefnda Bandaríkjaþings, að líffæri
væru tekin úr föngum, sem líflátn-
ir væru í Kína, og þau síðan seld
ríkisspítölunum. Þar væru þau
grædd í fólk, sem gæti greitt fyrir
með erlendum gjaldeyri, kínverska
embættismenn eða útlendinga frá
Hong Kong, Japan, Bretlandi og
Bandaríkjunum.
„Þeir líta á líkama fangans sem
hveija aðra vöru og tækju skinnið
ef þeir þyrftu á þvi að halda,“ sagði
Gao Pei Qi, fyrrverandi starfsmað-
ur kínversku öryggisþjónustunnar,
að sögn dagblaðsins San Francisco
Chronicle. Sagði hann, að fangels- ’
iskerfið í Kína væri svo samtvinnað
sjúkrahúsunum, að aftökur væru
ákveðnar með tilliti til þarfarinnar
fyrir líffæri.
Mikil leynd
Harry Wu lýsti kerfinu sem
leyndarmáli, sem væri á allra vit-
orði þótt kínverska stjórnin þver-
tæki fyrir það. Wu var áður pólit-
ískur fangi í Kína en stendur nú
fyrir mannréttindasjóði og vinnur
við rannsóknir hjá Hoover-stofnun-
inni við Stanford-háskóla. Hann
sagði, að aftökumar væru ávallt
vel auglýstar en mikil leynd hvíldi
yfír líffæraflutningunum.
Ekki er vitað hve margra líffæra
er aflað með þessum hætti en gisk-
að er á tölur á bilinu 2.000 til
10.000. Er mest um, að tekin séu
nýru og homhimnur. Em líffærin
yfírleitt tekin úr ungu og hraustu
fólki og stundum er leitað sérstak-
lega meðal fanga að heppilegum
líffæragjafa.
Beðið með aftöku
Wu sagði, að einu sinni hefði
flugmann í hernum vantað líffæri
og hefði heppilegur gjafí, dauða-
dæmd kona, fundist við athugun.
Nokkuð hefði verið um liðið síðan
hún var dæmd til dauða en aftakan
ekki verið ákveðin fyrr en þörf var
fyrir líffæri úr henni. Hefði þetta
verið algengt.
Nokkrir þeirra, sem vitnuðu fyr-
ir þingnefndinni, sögðu, að þessi
framburður sýndi, að Bandaríkja-
stjórn yrði að taka miklu harðari
afstöðu gegn kínverskum stjórn-
völdum.
------» » «-----
Alsír
Utlending-
ar myrtir
Túnis, Paris. Keuter.
ÍSLAMSKIR öfgamenn myrtu
fimm útlendinga í Alsír í gær, tvo
Frakka, Kanadamann, Breta og
Túnismann. Hefur franska stjórnin
fordæmt þennan „viðbjóðslega
glæp“.
Mennimir vom starfsmenn als-
írsks fyrirtækis í Bounoura í norð-
urhluta landsins en í stríði bókstafs-
trúarmanna við stjórnvöld hafa þeir
sérstaklega beint skeytum sínum
að útlendingum, aðallega Frökkum.
Frá því í september 1993 hafa 90
útlendingar verið drepnir í landinu.