Morgunblaðið - 14.12.1995, Blaðsíða 12

12 FIMMTUDAGUR 14. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Davíð Oddsson forsætisráðherra
andvígur jákvæðri mismunun
Yrði talinn hafa
fengið starfið
óverðskuldað
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra er
andvígur því að svokölluð jákvæð
mismunun sé notuð til að fjölga kon-
um í áhrifastöðum að því er fram
kemur í blaði Sjálfstæðra kvenna.
Hann telur að afleiðingin af því að
beita henni verði sú að mörgum þyki
að einstaklingurinn hafí þar með
fengið starfið óverðskuldað.
Davíð segist í samtali við blaðið,
sem gefið er út af samnefndum hópi
kvenna innan Sjálfstæðisflokksins,
ekki vera fylgjandi kynjakvótum og
telji reyndar afar hæpið að slíkir hlut-
ir standist. „Okkar hugsun um ein-
staklingsfrelsi er sú að þar gangi
allir jafnir að borði. Ég tel að kvóta-
hugmyndin eigi rót í þeirri minni-
máttarkennd sem sumir forystumenn
kvenna hafa alið á, sjálfsagt í góðri
meiningu. Að þama sé hópur sem sé
í eðli sínu lakari og þess vegna þurfi
aðrar reglur að gilda um hann en
aðra. Ég veit að það er ekki hugsað
þannig. Þetta er hugsað þannig að
meðan verið sé að hjálpa til að jafna
tölumar þá megi t.d. viðhafa það sem
kallað er jákvæð mismunun. Ég er
andvígur henni því það verður af
mörgum lengi talið að þar með hafí
einstaklingurinn fengið starfíð óverð-
skuldað," segir Davíð.
Hann segist t.a.m. hafa lesicU við-
tali við núverandi borgarstjóra að
ákveðinn einstaklingur hafí ekki
fengið starf hjá sér nema af því að
hann var kona. „Þessi einstaklingur
starfaði hér í þessu ráðuneyti, starf-
aði mjög vel og átti skilið að fá þetta
starf, algjörlega óháð því hvort hann
var karl eða kona. Mér fínnst þau
viðhorf sem maður heyrir neðan úr
ráðhúsinu hvað þessi efni áhrærir
afskaplega sérstæð og afturhalds-
leg,“ segir hann.
Davíð segist ekki telja sýn Sjálf-
stæðra kvenna og áhersla á sjálf-
stæði einstaklingsins, frelsi þeirra,
jafnan rétt kvenna og karla o.s.frv.,
geta gengið á skjön við grundvallar-
hugmyndafræði flokksins. „Ég held
að þessi tónn, sem sleginn var, nái
til fólks. Það tel ég nú kannski mikil-
vægast af því að flokkar leita eftir
fylgi. Fylgi fyrir flokk er eins og
bensín fyrir vél. Fólki líkaði þessi
tónn, sem sleginn var. Ég held að
hann hafi náð bæði til karla og
kvenna. Hann var að vísu dálítið
nýstárlegur og forvitnilegur og and-
stæðingamir, þá kannski einkum í
röðum þeirra sem vilja eigna sér sjón-
armið kvenna og setja þau á ákveð-
inn bás sem hægt sé að ganga að
sem vísum, urðu órólegir af því að
þessar röksemdir komu konum á
óvart.“
Davíð sagðist telja að sú staðreynd
að flokkurinn setti jafnréttismál í
öndvegi á næsta landsfundi myndi
hafa mikla þýðingu þegar menn
efndu til þess að raða á lista í próf-
kjörum eða með öðmm hætti.
„Að láta heilan Iandsfund hafa
þetta verkefni og fylgja því síðan
ekkert eftir í raunveruleika kosn-
inga, þar sem pólitísk áhrif eiga að
koma fram, gæti orðið „boomerang"
[bjúgverpill] fyrir flokkinn."
Forsetaframboð
ekki útilokað
Þegar Davíð var spurður að því
hvort sá orðrómur að hann myndi
hugsanlega gefa kost á sér í forseta-
embætti á næsta ári ætti við einhver
rök að styðjast sagðist hann ekki
hafa leitt hugann að því atriði. Eng-
inn hefði skorað á sig og því hefði
ekki verið ástæða til að útiloka eitt
né neitt. Málið hafí ekki verið til
umræðu.
„Ég er að einbeita mér að því að
hafa forystu í stjórn landsins á við-
kvæmum tímum. Við erum að sjá
árangur á öllum sviðum ef við höld-
um okkar striki. Það er meginverk-
efnið sem ég er að vinna að um þess-
ar mundir," sagði forsætisráðherra.
Morgunblaðið/Gunnar
Hjónavígsla
í elstu verstöð
landsins
Bolungarvík. Morgunblaðið.
Það var all sérstæð athöfn
sem fór fram í elstu verstöð
landsins, Ósvör við Bol-
ungarvík, en þar voru gefin
saman í heilagt hjónaband
Nicola Jane Christoffersen
og David Thomas frá Bret-
landi. Nicola og David hafa
starfað hér um nokkurt skeið
og unnið við fiskvinnslu hjá
fiskverkun Bolfisks. Þau
ákváðu að játast hvort öðru
í hinu forna verbúðar-
umhverfi sem byggðin I Ós-
vör myndar. Þessi elsta ver-
stöð landsins hefur verið
byggð upp og þar er nú
minjasafn um árabátatíma-
bilið sem stóð rétt fram yfir
aldamót. Það var séra Agnes
Sigurðardóttir sóknarprest-
ur í Bolungarvík sem gaf
brúðhjónin saman, innan um
grútarbelgi, lóðastokka, nið-
ristöður og sökkur undir ver-
búðarloftinu í Ósvör, að við-
stöddum svaramönnum og
vinnufélögum brúðhjónanna.
Ekki er vitað til þess að
hjónavígsla hafi áður farið
fram í þessu gamla útræði.
Og eins og ævinlega þegar
gesti ber að garði í Ósvör
var Geir Guðmundsson um-
sjónarmaður verbúðarinnar
á staðnum íklæddur skinn-
klæðum að hætti sjómanna á
árabátaöld.
Hvolsvöllur
Fimm sóttu
um stöðu
héraðs-
dýralæknis
FIMM umsækjendur voru um stöðu
héraðsdýralæknis á Hvolsvelli, en
umsóknarfrestur um stöðuna rann
út 1. desember síðastliðinn. Staðan
er veitt frá næstu áramótum en
þá lætur Einar Örn Bjarnason hér-
aðsdýralæknir af störfum fyrir ald-
urs sakir.
Umsækjendur um stöðuna eru
þau Bergþóra Þorkelsdóttir, Guð-
björg Anna Þorvarðardóttir, Gunn-
ar Þorkelsson, Lars Hansen og
Sigurbjörg Ólöf Bergsdóttir.
Að sögn Brynjólfs Sandholt yfir-
dýralæknis er verið að skipa hæfn-
isnefnd til að fara yfir umsóknim-
ar en það verður væntanlega gert
í lok þessarar viku eða í næstu
viku.
Starfshópur íj ármálaráðuneytis seg’ir karla duglegri en konur að ná sér í aukaverkefni
82% fulltrúa í
nefndum karlkyns
Karlar eru mun fleiri í hópi stjómenda hjá
fj ármálaráðuneytinu og stofnunum þess og
skýrir það að hluta til mismunandi laun
kynjanna en jafnframt virðast karlar vera
duglegri að ná sér í aukaverkefni en konur,
að mati starfshóps um jafnréttismál sem
fjármáiaráðherra skipaði.
STARFSHÓPURINN, sem fjármála-
ráðherra skipaði í mars sl. til að at-
huga jafnréttismál í fjármálaráðu-
neytinu og stofnunum þess, kemst
að þeirri niðurstöðu í nýbirtri skýrslu
sinni að verulega minni munur sé á
heildarlaunum karla og kvenna í
hópi háskólamenntaðra starfsmanna
en hjá þeim sem hafa aðra menntun.
Starfsmenn umræddra stofnana voru
tæplega 900 talsins þegar athugunin
var gerð og voru karlar 55% en kon-
ur 45%.
Háskólamenntaðir karlar í fuliu
starfí hjá umræddum stofnunum og
ráðuneytinu voru með 221 þús. kr.
meðallaun á mánuði á seinasta ári
samanborið við 189 þús. kr. hjá kon-
um. „Samkvæmt því bæta háskóla-
menntaðir karlmenn nokkru meira
við dagvinnulaun sín en konur, þar
sem munurinn er tæp 7%, meðal
annars vegna lengri vinnutíma og
hærri greiðslna fyrir nefndarstörf.
Einnig eru karlar í meirihluta í
efri stjómstigum, til dæmis á aðal-
skrifstofu fjármálaráðuneytisins sem
skrifstofustjórar og á skattstofunum
sem forstöðumenn deilda, en það
skýrir einnig hluta af þessum mun.
Hjá þeim starfsmönnum sem ráðn-
ir eru samkvæmt kjarasamningum
BSRB er sem fyrr segir verulega
meiri munur á meðallaunum kynj-
anna, eða tæplega 80%. Samkvæmt
þeim gögnum sem fengust frá starfs-
mannaskrifstofu, bæta konur í þess-
um hópi um 30% við dagvinnulaun
sín, en karlar yfir 70%. Hér skiptir
mislangur vinnutími kynjanna miklu
máli og sömuleiðis hærri aksturs-
greiðslur hjá körlum.
Umtalsverð frávik eru milli ein-
stakra stofnana. Minnstur er munur-
inn hjá Áfengis- og tóbaksverslun
ríkisins, rúmlega 14%. Næstar koma
skattstofurnar þar se'm launamunur
kynjanna mælist 25%. Það skýrist
meðal annars af því að karlar eru
oftar í stöðu deildarstjóra hjá þessum
stofnunum en konur.
Mestu munar á heildarlaunum
kynjanna hjá FasLeignamati ríkisins,
þar sem karlarnir eru með 70% hærri
heildarlaun að jafnaði en konur. Við
Meðalmánaðarlaun 1994
BHM
Skipt eftir kyni og menntun,
starfsmenn í fullu starfi,
í þúsundum króna
BSRB
Mism.:
Heíldarlaun 140 108 29,6%
Önnur laun
Oagvinnulaun
57
83 I 79
29 | 96,6%
5,1%
Karlar Konur
Mism.:
221 189 16,9%
113
88
28,5%
6,9%
Karlar Konur
nánari athugun kom í ljós að greiðsl-
ur til karla vegna aksturs voru að
meðaltali um 22 þúsund krónur á
mánuði en aftur á móti engar hjá
konum,“ segir í skýrslunni.
Fram kemur að háskólamenntaðir
karlar bæta heldur meira við laun
sín með föstum nefndarlaunum en
konur, þessu er öfugt farið hjá
BSRB-fólki, þar sem dagvinnulaun
vega mun þyngra hjá konum en körl-
um og önnur laun, yfirvinna og þókn-
anir vega að sama skapi minna.
Einnig segir í skýrslunni að veru-
legur munur sé á setu karla og
kvenna í nefndum, stjórnum og ráð-
um á vegum fjármálaráðuneytisins.
Þannig sitja t.d. 12 karlar í samn-
inganefnd ríkisins á móti fjórum
konum. Alls voru 180 karlar í hinum
ýmsu nefndum, stjómum og ráðum
á vegum ráðuneytisins í maí sl. en
einungis 39 konur eða 82% karla og
18% konur. Þessi störf eru alla jafna
launuð sérstaklega. Eina nefndin
sem var skipuð fleiri konum en körl-
um var starfshópur sá sem vann
umrædda skýrslu.
Meðal leiða sem hópurinn bendir
á til úrbóta er að jafna þurfí rétt
karla og kvenna til töku fæðingaror-
lofs og greiðslu bóta, án þess að
gengið sé á frelsi einstaklingsins, til
að ná fram jafnari samkeppnisstöðu
karla og kvenna á vinnumarkaði.
Bent er á að á árinu 1994 fengu 16
íslenskir feður greidda fæðingardag-
peninga á móti 5.499 mæðrum.