Morgunblaðið - 14.12.1995, Blaðsíða 53

f
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 14. DESEMBER 1995 53
«
«
AÐSENDAR GREINAR
það sé „hræðilegt lögmál“. Að segja
að það sé ekki hægt að leggja neinn
siðferðislegan mælikvarða á karma
eru ósannindi.
Helgirit hindúa segja að lögmál
orsaka og afleiðinga virki undan-
tekningarlaust og þau séu óijúfanleg
í siðferðislegum heimi eins og þau
vinna í líkamlega heiminum. Siðferð-
islega góð verk leiða af sér gott og
siðferðislega ill verk leiða af sér illt.
Karma hvetur menn til að lifa sið-
ferðislegu lífi, segja hindúar. Eða
eins og þeir segja, að menn reyna
að gera sitt besta í þessu lífi, því að
með því að gera slíkt eru menn viss-
ir um betra líf.
Nefna má tvær hliðar varðandi
karma. í fyrsta lagi, að eins og hver
atburður í líkamlega heiminum er
ákveðinn eftir þeim undanfara sem
hefur gerst á undan, svo að hver
atburður í siðíerðislega heiminum er
ákveðinn. Hjarta heimsins er það sem
við gerum í lífi okkar og við erum
undir áhrifum gagnvart okkar sið-
ferðislega lögmáli, þess vegna er það
sem allt hið góða og vonda og hin
illu verk mannanna munu fá fullkom-
ið rettlæti.
í öðru lagi eru engar neikvæðar
hliðar eða ógæfa, er kemur yfir
mann. Þeir líta á karma sem mögu-
leika, en ekki sem dóm. Það sem víð
sáum munum við uppskera. Enginn
getur kennt Guði eða nágrannanum
um sínar þjáningar. Hindúar sýna
þess vegna engan biturleika í trúar-
lífi sínu. Örlög mannsins eru ævin-
lega ákveðin af manni sjálfum.
Sr. Þórhallur segir í þessu sam-
bandi: „Að gera öðrum gott bætir
eigið karma segja hinir upplýstu Ind-
veijar dagsins í dag. Þannig kenna
ekki helgibækur Indveija.
Samkvæmt þeim verður karma
einstaklingsins aðeins gott ef hann
forðast að umgangast óhreina hluti.“
Þetta er alrangt hjá honum, því að
í ritum hindúismans er talað um að
menn eigi að lifa góðu trúarlegu og
siðferðilegu lífí.
í Bhagavad Gita segir að: „Ekki
einn sem gerir góð verk mun nokk-
urn tímann verða fyrir leiðinlegum
endi hvorki í þessum heimi né þeim
komandi. Þegar þannig fólk deyr, fer
það á önnur svið þar sem hinir réttl-
átu lifa.“ (6.40-41). En að segja að
hinn upplýsti Indveiji dagsins í dag
gangi um ljúgandi gagnvart helgirit-
unum er einum of langt gengið hjá
sr. Þórhalli.
Allt aðra lýsingu er hins vegar
hægt að fínna hjá dr. Sigurbyrni, en
hann virtist þurfa að koma með alls-
kyns fullyrðingar aðrar í bók sinni
Trúarbrögð mannkyns eða eins og
segir að: „höfuðstóll góðs karma
hlýtur að ganga til þurrðar. Ekkert
endanlegt hjálpræði er í augsýn,
enginn lokasigur." (bls. 188)
I indverskum helgiljóðum segir:
„Ég er samur gagnvart öllum verum,
ég elska ekki sumar en hata aðrar.
En þeir er tigna mig með kærleiks-
þeli, þeir eru i mér og ég í anda
þeirra. Ef svo væri að aumur glæpa-
maður bæri elsku í barmi mér til
handa, þá skyldi hann með sanni
góður kallast, því sál hans hefur
skynjað rétta veginn. Og brátt mun
dyggðin blómstra í sálu hans og búa
honum frið í eilífðinni.“
Það mátti náttúrlega ekki segja
neitt jákvætt um karma eða hindúa-
trú í bókinni „Trúarbrögð mann-
kyns“, dr. Sigurbjöm, eða mátti það?
Höf. segir að: „Indveiji upanisjad
tímans er gjörbreyttur. Lífið veitir
honum enga svölun, engan unað.
Hver lífsins veig er gmgguð beiskum,
öll jarðnesk sæla og gæfa tálhjúpur,
sem hylur ægilegt tóm og myrkur“
(bls. 186). Trúarsaga hindúa til dags-
ins í dag hefur ekki verið eins og
höf. fullyrðir í þessari lýsingu.
Hann segir síðan: „Það er með
öllu ókunnugt, hvernig þessar skoð-
anir á örlögum mannsins hafa þró-
ast, þeirra verður ekki vart í veda-
bókunum.“ (bls.187)
Þetta er ekki rétt hjá honum, því
að orðið karma verða menn fyrst
varir við í síðari hluta vedabókanna,
það er að segja í vedaritum Bra-
hmanas og Upanishads, en í Upanis-
hads vedaritunum er karma enn frek-
ar útskýrt. Er dr. Sigurbjöm fjallar
um karma í búddhismanum segir
hann að: „Karmalögmálið og hin
blinda lífsgirnd eru þær tvær há-
spekilegu staðreyndir sem kenning
Búddha rís á. Hann gerir enga til-
raun til þess að skýra hvernig þessar
staðreyndir séu til komnar“ (bls.
276).
í búddhisma eru það fyrstu tvö
versin í Dhammapada er fj'alla í aðal-
atriðum um andlega lögmálið.
Dhammapada þýðir leið sannleikans,
sannleikurinn verður eilíft lögmál
alheimsins. Lögmálið karma þýðir
orsök og afleiðing.
Það hefur oft verið útskýrt sem
þriðja lögmál Newtons um hreyfingu
(fyrir hvert verk kallar það á jöfnun
eða mótsvömn) Það er útskýrt sem
lögmál, vegna þess að það er óumf-
lýjanlegt.
Eitt af því sem guðfræðingar og
fleiri læra hjá foreldrum og í námi
er 8. boðorðið, er segir að menn eigi
að .segja satt.
Það ætti því að vera lágmarks-
krafa til manna í kennara- eða
prestastétt að þeir kynni sér málin
frá fyrstu hendi áður en byijað er
að gagnrýna og dæma. Menn verða
einnig að gera sér grein fyrir því,
að guðsríki verður ekki byggt á jörðu
með kreddum.
Þar sem að menn leyfa sér að
vera með svona leiðinlega umfjöllun,
eins og dæmi sýna, er öll málefnaleg
gagnrýni og rökræða um þessi mál
af hinu góða.
y
Höfundur er formaður Samstarfs-
nefndar trúfélaga fyrir heimsfrið.
i
i
i
d
1
i
i
9
i
i
i
i
i
i
VH-1105
• Tveggja hausa myndbandstæki
• Fjarstýring meS aSgerðaupplýsingum.
• Scart inntenging
• BúnaSur sem breytir upptökutíma ef breyting
verSur á dagskrá„Show View"
• Sjálfvirk hreinsun á myndhaus.
Afborgunarverd kr. 43.100.-
B R Æ Ð U R N I R
Lágmúla 8, Sími 553 8820
Umbobsmenn um allt land
Reykjavfk: Heimskringlan, Kringlunni.Vesturland: Málningarþjónustan Akranesi, Kf. Borgfiröinga, Borgarnesi.Blómsturvellir, Hellissandi.
Vestfirðir: Geirseyrarbúöin, Patreksfirði. Rafverk.Bolungarvík.Straumur.ísafirði. Norðurland: Kf. V-Hún.,Hvammstanga. Kf. Húnvetninga,
Blönduósi. Skagfiröingabúö.Sauöárkróki. Hljómver, Akureyri. KEA.Dalvík. Kf. Þingeyinga, Húsavík. Austurland: Sveinn Guömundsson,
Egilsstöðum. Stál, Seyöisfirði. Verslunin Vík, NeskaupsstaÖ. Kf. Fáskrúösfiröinga, Fáskrúðsfirði. Suðurland: Mosfell, Hellu. Árvirkinn,
Selfossi. Rás, Þorlákshöfn. Brimnes, Vestmannaeyjum. Reykjanes: Stapafell, Keflavík. Rafborg, Grindavík.
Sendu jólapakkana og
jólapóstinn með DHL
Vlð gefum þér 2 auka vikur
Það er engin ástæða til að láta jólapakkana og jólamatinn
velkjast um í pósti í nokkrar vikur. DHL kemur jólapökkunum
hratt og örugglega heim til viðtakenda.
Síðasti dagur til að senda Jólagjöf er 18. desember.
Við erum ódýrari en Pósturinn
Það er ódýrara að senda jólakortin til útlanda með sendibréfa-
þjónustu DHL en með hefðbundnum flugpósti.
Ef þú ert með 20 jólakort eða fleiri sækjum við þau heim til þín
endurgjaldslaust.
ATH Skilið bréfunum ófrímerktum.

mikilvægar ciagsetfiingtV'
■i
Síðasti dagur til að senda jólakort til einstakra landa er:
15. des. til Norðurlandanna.
14. des. til Evrópu.
11. des. til Bandaríkjanna, Kanada og annarra landa.
WOMJDWIDE EXPRESS ®
Við stöndum við skuldbindiagar þínar
DHL HRAÐFLUTNINGAR HF Faxafcn 9 -108 Rcykjavlk Slmi 568 9822 • Fax S68 9865
IV.
-I