Morgunblaðið - 24.12.1995, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 24. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Jtlíiar0ii»Waí>ífe
VIKAN 17/12 -23/12.
m
m
►VESTFJARÐAGÖNG
voru opnuð fyrir umferð á
miðvikudag. Stefnt er að
því að þau verði fulibúin
næsta haust.
ísland hefur aldrei
notað rétt sinn
►DEILUR organista og
sóknarprests blossuðu að
nýju upp í Langholtssókn.
Biskup hefur án árangurs
reynt að sætta deiluaðila
og er útlit fyrir að kór
Langholtskirkju syngi ekki
við helgihald í kirkjunni um
hátíðirnar.
►FYRSTA barnsfæðingin
á Þórshöfn í tólf ár var sl.
fimmtudag. Elfu Bene-
diktsdóttur og Friðriki
Guðmundssyni fæddist
myndarlegur drengur.
ÍSLAND hefur samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins aldrei notað rétt sinn
til að koma eigin sjónarmiðum á fram-
færi í málflutningi fyrir EFTA-dóm-
stólnum í Genf. Noregur hefur notað
þann rétt í öllum málum, sem hafa
verið flutt fyrir dómnum. Þannig kom
afstaða íslands t.d. ekki fram í máli,
sem varðaði það hvort stofnanir Evr-
ópska efnahagssvæðisins hefðu lög-
sögu um viðskipti með sjávarafurðir,
en dómsmálið tengist deilunni, sem upp
er komin vegna þess að ESB hefur
ákveðið lágmarksverð á innfluttum laxi
frá EFTA-ríkjunum.
►ÍSLENSKUR jólasveinn
á vegum samtakanna Frið-
ur 2000 dreifði jólagjöfum
frá íslandi meðal barna í
Sarajevo á fimmtudag.
Samtökin leigðu 737 flug-
vél Atlantaflugfélagsins til
að flytja 11 tonn af jólagjöf-
um, fatnaði og mat til
borgarinnar.
Þingmenn kveðjast fyrir jólaleyfi
Bandormurinn
►HÁSKÓLI íslands telur
brýnt að fá 70 millj. króna
aukaframlag til að tryggja
að kennsla geti orðið með
viðunandi hætti.
►ÞRÍR vopnaðir grímu-
klæddir menn rændu útibú
Búnaðarbanka íslands við
Vesturgötu á mánudag.
Engu skoti var hleypt af í
ráninu og enginn slasaðist.
Ræningjarnir höfðu á brott
með sér um eina og hálfa
milljón króna. Lögreglunni
hefur enn ekki tekist að
hafa upp á ræningjunum.
lögfestur
FRUMVARP til ráðstafana í ríkisfjár-
málum var samþykkt af Alþingi með
33 atkvæðum stjórnarliða gegn 16 at-
kvæðum stjómarandstæðinga. Frum-
varpið eða hinn svokallaði bandormur
tók nokkrum breytingum í lokaaf-
greiðslu þingsins. Af þeim skai nefnt
að dregið var úr skerðingu á bótum til
afbrotaþola, kveðið á um að við ákvörð-
un atvinnuleysisbóta og bóta almanna-
trygginga í tengslum við fjárlög yrði
tekið tillit til þróunar launa, verðlags-
og efnahagsmála.
Fjárlög afgreidd
SAMKVÆMT endanlegum tillögum
fjárlaganefndar verða fjárlög ársins
1996 með rúmlega 3,9 milljarða króna
halla. Hallinn yrði minnsti halli ríkis-
sjóðs í 12 ár. Fjárlög voru afgreidd
áður en þingi var slitið í gær.
Kraftaverk að fólk
skyldi lifa flugslys af
KRAFTAVERK þykir að fimm manns
a.m.k. skyldu bjargasf er Boeing-757
þota S eigu bandaríska flugfélagsins
American Airlines fórst á San Jose-
íjallinu skammt frá Cali í Kólumbíu á
miðvikudagskvöld. Orsakir slyssins eru
óljósar en flugmenn sendu hvorki út
neyðarkall né tilkynntu um bilun um
borð. Fregnum þess efnis að hreyfilbil-
un hefði átt sér stað var vísað á bug
af talsmanni flugfélagsins. Robert
Crandall stjómarformaður American
sagði hins vegar að flugvélina hefði
rekið örlítið austur af flugleið en hún
fórst er flugmennimir vom að undirbúa
lendingu í Cali i góðu skyggni. Heimild-
ir hermdu að flugvélin hefði verið allt
að 21 km austan við fluglínuna en hún
átti eftir um fjögurra mínútna flug til
Cali er hún fórst. Slysið er hið mann-
skæðasta í sögu bandarískra flugfélaga
frá því breiðþota Pan American var
sprengd á flugi yfír Lockerbie í Skot-
landi 21. desember 1988.
►BORÍS Jeltsín, forseti
Rússlands, sagði að engin
ástæða væri til að hafa
áhyggjur af úrslitum rúss-
nesku þingkosninganna á
sunnudag. „Stjórnin getur
framfylgt sömu stefnu og
áður,“ bætti hann við þegar
hann tjáði sig í fyrsta sinn
opinberlega um úrslitin.
►SVEITIR Atlantshafs-
bandalagsins (NATO) tóku
á miðvikudag við friðar-
gæslu í Bosníu af Samein-
uðu þjóðunum. Friðargæsl-
an í Bosníu er umfangs-
mesta verkefni NATO frá
upphafi og taka alls sextíu
þúsund hermenn frá sextán
þjóðum þátt í aðgerðunum.
Drottning vill skilnað
Díönu og Karls
Dí ANA, prinsessa af Wales, er að sögn
mjög miður sín yfir þeirri kröfu Elísa-
betar drottningar, að þau Karl prins
gangi frá skilnaði sínum sem fyrst og
bindi þar með enda á heldur dapurlegan
kafla í sögu bresku konungsfjölskyld-
unnar. Talsmaður Karls sagði á fímmtu-
dag,að hann hefði ekki í hyggju að
kvænast aftur. Talið er, að með því
vilji hann reyna að snúa almennings-
álitinu sér í vil. Breskir stjómarskrársér-
fræðingar hafa fagnað þeirri ákvörðun
Elísabetar, að nú sé nóg komið og rétt
af þeim Karli og Díönu að binda form-
legan enda á hjónabandið.
►RÚSSNESKA utanríkis-
ráðuneytið fordæmdi á
fimmtudag ásakanir Lechs
Walesa, sem lét af starfi
forseta Póllands á laugar-
dag, um að Jozef Oleksy,
forsætisráðherra hefði ver-
ið á mála hjá leyniþjónustu
Sovétríkjanna og síðar
Rússlands og sagði þær
geta valdið úlfúð milli ríkj-
anna. Andrzej Milcz-
anowski innanríkisráð-
herra skýrði þinginu frá því
á fimmtudag að leyniskjöl
frá öryggislögreglunni
sýndu að forsætisráðherr-
ann hefði starfað fyrir er-
lenda Ieyniþjónustu. „Ég
var aldrei útsendari erlends
ríkis,“ sagði Oleksy I ræðu
á þinginu og sagði ásakan-
irnar byggðar á tilbúningi.
FRETTIR
Rflrisábyrgð til Spalar
samþykkt á Alþingi
ALÞINGI samþykkti í gær lánsfjár-
lög fyrir næsta ár og þar með um-
deilda tillögu um að veita Speli hf.
ríkisábyrgð á allt að 1 milljarðs lán-
tökur vegna Hvalfjarðarganga.
Tillagan var samþykkt með 37
atkvæðum gegn 3 en 15 þingmenn
sátu hjá. Þeir sem samþykktu voru
þingmenn Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks að Guðna Ágústs-
syni undgjiskildum, Gísli S. Einars-
son og Guðmundur Ámi Stefánsson,
Alþýðuflokki, og Kristinn H. Gunn-
arsson og Ragnar Amalds, Alþýðu-
bandalagi. Jóhanna Sigurðardóttir
og Ásta R. Jóhannesdóttir, Þjóðvaka,
og Ögmundur Jónasson, Alþýðu-
bandalagi og óháðum, greiddu at-
kvæði á móti en aðrir þingmenn Al-
þýðuflokks, Alþýðubandalags,
Kvennalista og Þjóðvaka sátu hjá.
Frestað til 30. janúar
Alþingi var í gær frestað til 30.
janúar á næsta ári. Á síðasta þing-
fundinum voru m.a. samþykkt lög
um að starfsmenn Landakotsspítala
geti áfram verið í Lífeyrissjóði ríksins
eftir að Sjúkrahús Reykjavíkur, sam-
einuð stofnun Borgarspítala og
Landakots, tekur til starfa um ára-
mótin.
Þá fóm fram kosningar fulltrúa
þingsins í ýmsar stjómir og nefndir
auk þess sem Gaukur Jörundsson var
endurkjörinn umboðsmaður Alþingis
til fjögurra ára. Gaukur fékk 45 at-
kvæði, Jón Oddsson lögmaður fékk
1 atkvæði en 3 skiluðu auðu.
í flugráð voru kosnir Árni Johnsen
alþingismaður, Karvel Pálmason
fyrrverandi alþingismaður og Gunn-
ar Hilmarsson framkvæmdastjóri en
til vara alþingismennimir Guðmund-
ur Hallvarðsson og Ólafur Örn Har-
aldsson og Jóna Valgerður Kristjáns-
dóttir fyrrverandi alþingismaður.
í stjórnamefnd Ríkisspítalanna
voru kosin Thomas Möller hagverk-
fræðingur, Unnur Stefánsdóttir leik-
skólakennari, Lára Margrét Ragn-
arsdóttir alþingismaður og Guðrún
Árnadóttir meinatæknir. Varamenn
eru Þór Sigfússon hagfræðingur og
alþingismennimir Siv Friðleifsdóttir,
Kristján Pálsson og Margrét Frí-
mannsdóttir.
Voram ekki að biðja um
ábyrgð á einum milljarði
GYLFI Þórðarson, stjómarformaður
Spalar, segir ekki rétt eins og haldið
hafi verið fram að Spölur hafi óskað
eftir ríkisábyrgð á eins milljarðs
króna lánveitingu. Það eina sem
Spölur hafí farið fram á sé ábyrgð
á 300 milljóna króna láni.
Gylfi sagði að óskað væri eftir
ábyrgðinni til að hægt væri að loka
samningum við verktakann. Lánið
yrði síðasta greiðsla til verktakans
við verklok og yrði ekki greidd nema
að framkvæmdum yrði lokið. Helstu
ástæður þessarar fjárþarfar væru
þær að 16 mánuðir væm liðnir frá
því tilboð vom opnuð og verktakinn
hefði orðið fyrir kostnaði vegna þess-
ara tafa. Ef verkið kæmi til með að
tefjast af einhverjum ástæðum og
færi fram úr áætlun á framkvæmda-
tímanum tæki verktakinn á sig að
fjármagna kostnað sem af því leiddi.
Verktakinn bæri einnig allan kostnað
af tryggingum af framkvæmdinni
og hann tæki einnig á sig alla ábyrgð
vegna þeirra áhættuþátta sem ekki
væri hægt að tryggja sig fyrir.
Ábyrgð vegna vegtengingar
Speli óviðkomandi
Gylfí sagði að allir liðir í kostnað-
aráætlun við byggingu ganganna
væm fastir nema bergþétting og
styrkingar. Hann sagði að kæmi til
aukakostnaðar vegna þessa yrði gef-
ið út víkjandi skuldabréf til verktaka
í verklok. Þróunarfélag íslands hefði
samþykkt að kaupa þessi skuldabréf
af verktaka fyrir allt að 300 milljón-
ir ef til þess kæmi að þau yrðu gef-
in út. Gylfi sagði að ekki væri ríkis-
ábyrgð á þessum skuldabréfum frek-
ar en öðmm langtímalánum fram-
kvæmdarinnar.
Gylfí sagði að ástæðan fyrir því
að stjómvöld hefðu kosið að óska
eftir heimild frá Alþingi um ríkis-
ábyrgð á þessum 300 milljónum
væri sú að þau vildu eiga möguleika
á að lækka fjármagnskostnað af
skuldabréfunum og flýta uppgreiðslu
lána. Hann sagði að líkur á því að
þessi skuldabréf yrðu gefin út væm
litlar og líkur á að upphæðin færi
upp í 300 milljónir væri enn minni.
Gylfi sagði að ákvörðun stjórnar-
meirihlutans að óska eftir ríkis-
ábyrgð á 400 milljóna króna láni
vegna vegtengingar við göngin
tengdist ekki framkvæmd sjálfra
jarðganganna. Alla tíð hefði legið
fyrir að ríkið kæmi til með að greiða
kostnað við að tengja jarðgöngin við
vegakerfið. Núna hefði ríkið ákveðið
að fjármagna helming af kostnaði
við vegtenginguna með því að inn-
heimta vegtoll eftir að Spöjur hefði
hætt slíkri innheimtu.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
FRIÐRIK Sophusson, Sturlaugur Þorsteinsson, Ingibjörg Pálmadóttir og Páll Pétursson blaða í
samningnum við undirritun hans í gær.
Höfn tekur við heilbrigð-
is- og* öldranarmálum
HORNAFJÖRÐUR er fyrsta sveit-
arfélagið til að taka við allri heil-
brigðis- og öldrunarþjónustu úr hendi
ríksins sem reynslusveitarfélag.
Samningur þess eðlis var undirritað-
ur af Ingibjörgu Pálmadóttur heil-
brigðis- og tryggingamálaráðherra
og bæjarstjóra Hornafjarðar, Stur-
laugi Þorsteinssyni, í gær.
Megin markmið samningsins, sem
gildir til 31. desember 1999, er að
tryggja samræmda heilbrigðisstefnu
og sjálfsstjóm sveitarfélagsins innan
þess fjárhagsramma sem ákveðinn
hefur verið. Á næsta ári fær sveitar-
félagið 112 milljónir til ráðstöfunar,
110 milljónir á því næsta og að lok-
um 108 milljónir. Til samanburðar
má geta þess að 105 milljónir fóru
til þessara mála í sveitarfélaginu á
þessu ári.
Sturlaugur Þorsteinsson sagði að
gaumgæfílega hefði verið farið.ofan
í samninginn. Stefnt væri að samein-
ingu stofnana og ýmiss konar félags-
leg þjónusta yrði samþætt. Allt mið-
aði þetta að því að halda sig innan
fjárhagsrammans sem þeim væri
gefinn og sveitarfélagið sjálft bæri
nú ábyrgð á þessari þjónustu. Hann
lagði áherslu á að þjónustan sem
fyrir er yrði tryggð og stefnt yrði
að eflingu þjónustu á þessu sviði sem
allir ættu að geta hagnast á.
Páll Pétursson félagsmálaráðherra
sagði að með samningum sem þess-
um tryggðist góð nýting almannafjár
og um væri að ræða bætta skipun
mála í heilbrigðiskerfinu.
Aðspurður um hvort hér væri um
spamað að ræða sagði Friðrik Sop-
husson fjármálaráðherra að 'hann
teldi svo vera. Hann sagði að ramin-
inn væri rúmur í upphafi en gert
væri ráð fyrir stigvaxandi hagræð-
ingu og því lækki upphæðin á þessum
fjórum árum.
i