Morgunblaðið - 19.01.1996, Blaðsíða 48

48 FÖSTUDAGUR 19. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Ljóska
Jæja, hvernig var fyrsti dagnrinn þinn í réttar- Þú hefðir sennilega ekki átt að bjóða henni hunda-
salnum? kex...
Eg held að dómarinn hati mig...
BREF
HL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavík • Sími 5691100 • Símbréf 569 1329
Vér fiskarnir...
Frá Ásgrími Sverrissyni og Gísla
Snæ Eríingssyni:
ARNALDUR Indriðason kvik-
myndagagnrýnandi Morgunblaðs-
ins gerði okkur, „félögunum
fyndnu", sem hann kýs að kalla
svo, mikinn heiður síðastliðinn
laugardag með því að svara grein
okkar frá 3. janúar hvar við gerð-
um að umtalsefni dóm hans um
kvikmyndina „Un Coeur en Hi-
ver“. Rúmum mánuði áður hafði
verið fundið að vinnubrögðum
hans í opnu bréfi til ritstjóra Morg-
unblaðsins, en fátt orðið um svör.
Eitthvað í okkar skrifum varð þó
til þess að Arnaldur vaknaði af
dvala og er það vel.
Hitt þótti okkur verra að Am-
aldur virðist halda að við unum
honum ekki að hafa sínar skoðan-
ir í friði. Það er misskilningur.
Málið snýst um trúverðugleika
gagnrýnandans, þær forsendur
sem að baki skoðunum hans liggja.
Sér til vamar nefnir Arnaldur tvo
þekkta bandaríska kvikmynda-
gagnrýnendur, Vincent Canby og
Pauline Kael. Ekki getum við var-
ist þeirri hugsun að honum sé far-
ið líkt og hornsílinu sem svamlaði
um og hugsaði með sér: „Hér
syndum vér fiskarnir." í skrifum
Canby og Kael kemur fram djúp
þekking, ástríða og persónuleg sýn
á kvikmyndir. Skrif þeirra hafa
þyngd, það er hægt að vera þeim
hjartanlega ósammála eða öfugt
en þau hræra upp í lesandanum.
Okkur hefur fundist allnokkuð á
þetta skorta hjá Arnaldi, sem og
raunar fleirum sem fjalla um kvik-
myndir hér á landi. Alltof oft er
okkur boðið uppá skrif um kvik-
myndir sem einkennast af metnað-
arieysi, áhugaleysi, sleggjudóm-
um, vanþekkingu á kvikmynda-
sögu og fjasi um aukaatnði. Allir
eru fijálsir að skoðunum sínum
en sú krafa er gerð að skoðunum
þeirra, sem fjalla um kvikmyndir
opinberlega, fylgi slagkraftur og
þekking á miðlinum. í stuttu máli:
Fagmennska. Arnaldur gerði ein-
mitt vel í því að lesa skrif ein-
hverra af þeim ágætu gagnrýn-
endum sem við nefndum í grein
okkar, sem og fleiri góðra manna.
Af þeim má ýmislegt læra um
vinnubrögð. Afsakanir um tíma-
skort eru ekki teknar gildar. Um-
ræða um kvikmyndir á íslandi er
á lágu plani og það er vont. Fólk
sem unnir kvikmyndum fer á mis
við vitræna umfjöllun og ekki síð-
ur íslenskir kvikmyndagerðar-
menn, sem er bráðnauðsynlegt að
eiga bakland í frjórri umræðu og
markvissri gagnrýni, bæði um eig-
in myndir sem og erlendar.
Arnaldur tekur fram í grein
sinni að honum hafi verið vel kunn-
ugt um þær góðu viðtökur sem
„Un Coeur en Hiver“ fékk á sínum
tíma. Það er miður að hann hafi
ekki séð ástæðu til að geta þess
í gagnrýni sinni. Kvikmyndir frá
Hollywood eru bakkaðar upp af
öflugri og vel smurðri áróðursvél.
í kringum þær er stjörnufans og
dýrðarljómi sem gefur þeim ábúð-
armikinn svip. Kvikmyndir frá
öðrum þjóðum njóta ekki þess
háttar bakhjarla. Því er ekki til
of mikils mælst að þær fái svolít-
inn inngang og kynningu hjá þeim
sem um þær fjalla, óháð skoðunum
gagnrýnandans á hvernig til tókst.
Kvikmyndagagnrýni er sérhæfð
blaðamennska og snýst því einnig
um að miðla upplýsingum.
Kvikmyndagagnrýnandinn ber
mikla ábyrgð — fyrst gagnvart
lesendum sínum en ekki síður
gagnvart viðfangsefni sínu. Arn-
aldur fær, líkt og Canby, borgað
fyrir að segja skoðun sína á kvik-
myndum. Hann fær væntanlega
líka borgað fyrir að hafa umsjón
með „kvikmyndasíðu" Morgun-
blaðsins á sunnudögum. Þar gefur
oft að líta þýddar klausur úr er-
lendum kvikmyndablöðum án þess
að heimilda sé getið. Þetta er auð-
vitað afleit blaðamennska og fyrir
neðan virðingu Morgunblaðsins.
Sama má segja um heilsíðukynn-
ingar Morgunblaðsins á væntan-
legum Hollywood-kvikmyndum
sem unnar eru uppúr kynningar-
efni dreifingaraðilanna án þess að
það sé tekið fram. í því rými sem
Morgunblaðið ætlar undir kvik-
myndaumfjöllun viljum við sjá
kræsilegra efni. Greinar um
strauma og stefnur, vel unnin við-
töl við þá sem starfa við kvikmynd-
ir og vandaðar umfjallanir um at-
hyglisverðar myndir. Óskandi væri
að Morgunblaðið færi að dæmi
helstu dagblaða Evrópu, sem gera
stórum kvikmyndahátíðum á borð
við Cannes, Berlín og Feneyjum
ítarleg skil með daglegri umfjöllun
meðan á þeim stendur. Sömuleiðis
mætti Morgunblaðið flytja okkur
umfjallanir um kvikmyndahátíðir
sem standa okkur enn nær, svo
sem í Gautaborg og Haugasund.
Islenskar kvikmyndir eru þáttak-
endur í hinni evrópsku kvikmynda-
flóru og er nauðsynlegt að finna
til þess, auk þess að almenningi
sé þetta samhengi ljóst. Þar geta
fjölmiðlar leikið stórt hlutverk með
því að fjalla um kvikmyndir af
þekkingu og næmi.
Það er hárrétt hjá Arnaldi að
starfi hans fylgi að mynda sér
skoðanir og vissulega er gagnrýni
aðeins skoðun þess sem setur hana
fram. En þegar hann veitist að
kvikmynd, sem hlotið hefur frá-
bærar undirtektir, með illa grund-
uðum fullyrðingum kallast það að
skjóta sjálfan sig í fótinn faglega.
Ekki bætir úr skák að um leið og
hann biðst afsökunar á einni af
mörgum fljótfæmislegum fullyrð-
ingum sínum í dómnum, kemur
hann með enn aðra um kvikmynd-
ina „Benjamín dúfu“ sem kemur
málinu ekkert við.
Er ekki kominn tími til að taka
kvikmyndina svolítið alvarlega nú
þegar hún hefur skriðið á annað
árhundraðið?
ÁSGRÍMUR SVERRISSON,
GÍSLI SNÆR ERLINGSSON,
kvikmyndagerðarmenn.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók verður framvegis varðveitt f
upplýsingasafni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu það-
an, hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu
efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.