Morgunblaðið - 23.02.1996, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
FÖSTUDAGUR 23. FEBRÚAR 1996 19
Bob Dole tvíeflist í árásum sínum á einangrunarhyggju Pat Buchanans
Stríðið stendur um fram-
tíð Repúblikanaflokksins
Reuter
PAT Buchanan á fundi við rætur Rushmorefjalls í gær. Hann
lýsti því yfir, að hann væri hinn eini sanni arftaki forsetanna
fjögurra, sem þar er minnst.
Sioux Falls, New York, Jerúsalem. Reuter.
BOB Dole herti í gær á árásum
sínum á Pat Buchanan og á ein-
angrunarhyggju hans og verndar-
stefnu í viðskiptum. Sagði hann,
að hætta væri á, að Buchanan klyfi
Repúblikanaflokkinn og „steypti
honum í glötun“. Á sama tíma lýsti
Buchanan því yfir við rætur Rush-
morefjalls, að hann væri hinn eigin-
legi arftaki forsetanna, sem þar
væri minnst. Viðbrögðin við sigri
Buchanans í forkosningunum í New
Hampshire hafa verið mjög hörð
víða erlendis og í ísraelskum fjöl-
miðlum var honum lýst sem gyð-
inga- og kynþáttahatara og fasista.
Dole sagði á fundi í Norður-
Dakota í gær, að á næstunni yrði
háð afdrifarík barátta fyrir sjálfri
sálarheill Repúblikanaflokksins og
hann kvaðst ekki mundu spara sig
í því stríði, hvernig sem það yrði
háð. Sagði hann átökin standa milli
sín og Buchanans, öfgamanns, sem
vildi færa ■ Bandaríkin aftur inn í
haftaveröld fjórða áratugarins.
„Þessar kosningar eru ekkert
gamanmál. Þær snúast ekki um að
velja mann til að stýra spjallþætti.
Þær eru um það hver skuli móta
stefnuna í utanríkis- og efnahags-
málum þjóðarinnar,“ sagði Buchan-
an.
Annars flokks ríki
Lamar Alexander, sem lenti í
þriðja sæti og ekki langt á eftir
þeim Buchanan og Dole í New
Hampshire, var í Suður-Karólínu í
gær og hélt því fram eins og Dole,
að slagurinn stæði á milli sín og
Buchanans. Sagði hann, að yrði
stefna Buchanans ofan á myndi hún
gera pandaríkin að annars flokks
ríki í éfnahagsmálum heimsins.
Buchanan boðaði í gær til fundar
við Rushmorefjall í Suður-Dakota
en þar eru risastórar andlitsmyndir
af þeim forsetunum George Wash-
ington, Thomas Jefferson, Abra-
ham Lincoln og Theodore Roose-
velt. Lýsti hann því yfir, að hann
væri hinn sanni arftaki þeirra.
„Þessir herramenn hér á Rush-
morefjalli voru og á sama máli og
Pat Buchanan. Allir töldu þeir, að
bandarískt efnahagslíf væri fyrst
og fremst fyrir bandaríska laun-
þega og fjölskyldur þeirra. Allir
voru þeir sammála um að setja tolla
á erlenda vöru,“ sagði Buchanan.
Mikilvægar kosningar
2. mars
.Scott Reed, kosningastjóri Bob
Doles, sagði í gær, að Dole yrði að
sigra í forkosningunum í Suður-
Karólínu 2. mars og einnig í Norð-
ur- og Suður-Dakota til að kjósend-
ur misstu ekki trú á honum. Marg-
ir fréttaskýrendur telja hins vegar,
að Buchanan eigi verulegar sigur-
líkur í Suður-Karólínu þar sem
kristnir hægrimenn muni fylkja sér
um hann. Þá spá honum margir
sigri í Arizona. Þar hefur áróður
hans gegn innflytjendum fallið í
góðan jarðveg og einnig sú krafa,
að staða enskunnar sem eina opin-
bera tungumálsins verði bundin í
lögum.
Erlendir fjölmiðlar hafa fjallað
mikið um sigur Buchanans í New
Hampshire og fara næstum allir
sem einn mjög hörðum orðum um
hann. I Israel er honum lýst sem
kynþáttahatar og fasista og full-
yrt, að honum hafi tekist að snúa
við straumi bandarískra gyðinga
frá demókrötum yfir til repúblik-
ana.
Aðdáandi Francos
í þýskum blöðum var Buchanan
líkt við Mussolini og Zhírínovskíj
og spænska dagblaðið E1 Pais rifj-
aði upp, að hann hefði verið alinn
upp í aðdáun á Francisco Franco,
einræðisherra á Spáni.
í sumum blöðum, til dæmis í The
Financial Times, sagði, að lítil
hætta væri á, að Buchanan kæmist
í Hvíta húsið en hann hefði hins
vegar vakið umræðu um málefni,
sem nauðsynlegt væri að gefa
gaum, ótta og óöryggi bandarísks
miðstéttarfólks.
SADDAM Hussein og fjölskylda hans þegar allt lék í lyndi.
Fyrir miðju sitja forsetinn og kona hans. Lengst til vinstri eru
tengdasynirnir, sem nú hafa snúið heim eftir að hafa gerst land-
flótta, þeir Kamel-bræður Hussein og Saddam. Við hlið Saddams
Kamel er eiginkona hans, Rana en Raghad kona Husseins Kam-
el heldur á barni. Fyrir miðju er sonurinn Uday.
á þann veg að Saddam hafi fyrir-
skipað tveimur nánustu undirsát-
um sínum að flýja land og leita
eftir hæli í Jórdaníu. Með því
móti hafi Saddam tekist að kom-
ast inn í herbúðir íraskra stjórnar-
andstæðinga, sem halda til á er-
lendri grund. Hussein Kamel lýsti
því þannig yfir á blaðamannafundi
skömmu eftir að hann skaut upp
kollinum í Amman að hann vildi
helga líf sitt því verkefni að steypa
Saddam Hussein af stóli. Þessar
yfírlýsingar hans vöktu verulega
athygli í röðum íraskra útlagahópa
og vitað er að fyrstu vikurnar í
Amman ræddi hann í síma við
marga helstu hatursmenn tengda-
föður síns.
Höfundar þessarar kenningar
segja að tilgangurinn hafi verið
sá að kynnast beint og milliliða-
laust hugsunarhætti og jafnvel
áætlunum íraskra útlaga. Hussein
Kamel hafi, eftir að hafa aflað
þessara upplýsinga, getað snúið
aftur til Baghdad þar sem sett
hafi verið á svið opinber fyrirgefn-
ing forsetans.
Kamel í engum metum
Á hinn bóginn er það svo að
ýmislegt mælir gegn þessari kenn-
ingu. Sérfræðingar Sameinuðu
þjóðanna hafa sagt að Hussein
Kamel hafi veitt mikilvægar upp-
lýsingar um vígvæðingu íraka sem
gert hafi eftirlitsmönnum samtak-
anna kleift að bregðast við mót-
leikjum og klækjum Saddams.
Þá segja íraskir útlagar að sam-
skiptin við Hussein Kamel hafi
verið mjög takmörkuð auk þess
sem þeir eru annálaðir fyrir
sundurlyndi. „Mér er ljóst að
klofningur í röðum okkar er djúp-
stæður en við höfðum aldrei í
hyggju að fylkja okkur um mann
sem við vissum að hafði verið
hægri hönd Saddams Hussein,
sagði talsmaður ejns útlagahóps-
ins í Lundúnum. Á Vesturlöndum
hundsuðu menn tengdasoninn og
töldu óhugsandi að hann gæti orð-
ið leiðtogi írösku þjóðarinnar yrði
Saddam steypt.
Þá mun Kamel og fylgdarlið
hans nánast hafa verið í stofu-
fangelsi í höllu einni í eigu Huss-
eins Jórdaníukonungs skammt frá
Amman og er sagt að herforinginn
hafi brugðist reiður við þessari
skipan mála. Óstaðfestar fréttir
fyrr í þessum mánuði hermdu að
tengdasonurinn hefði fengið
taugaáfall, eiginkona hans sakn-
aði ákaft skyldmenna og ættjarðar
og legði hún hart að honum að
leita eftir fyrirgefningu Saddams.
Vera kann að föstumánuður-
inn Ramadan hafi gefið tækifæri
til sátta en hefð er fyrir slíku sam-
kvæmt heimspeki Araba. Saddam
Hussein kann að hafa litið á endur-
komu tengdasonarins og fylgdarl-
iðs hans sem tækifæri til að endur-
heimta stolt sitt eftir niðurlæging-
una sem hann varð fyrir síðasta
sumar er ættmennin ákváðu að
svíkja hann.
Hefndarhugur Uday
Hvað sem þessu líður hljóta
efasemdir að vakna um framtíð
Husseins Kamels í írak. Hermt
er að Uday, ofsafenginn sonur
Saddams, sem ekki þykir föður-
betrungur, hafi lagst gegn því að
Kamel fengi að snúa aftur, vænt-
anlega þá vegna þess að hann
telur hann geta ógnað stöðu sinn
og völdum. Þá hefur og- verið
vakin athygli á orðalagi tilkynn-
ingarinnar þegar skýrt var frá
því að Hussein Kamel hefði verið
náðaður með forsetatilskipun. í
henni sagði að liann myndi fá
„sömu meðferð og óbreyttur
borgari.“ Með hliðsjón af því hver
örlög þeir hljóta sem sýna and-
stöðu við Saddam Hussein í verki
kann svo að fara að Kamel iðrist
þess að hafa snúið aftur til föður-
landsins.
Tyrkir
kalla heim
sendiherra
TYRKIR kölluðu í gær sendi-
herra sinn í Aþenu heim vegna
þess sem þeir kölluðu „fjölda
fjandsamlegra aðgerða gagn-
vart hagsmunum tyrknesku
þjóðarinnar." Þar mun helst
vera átt við, að Grikkir hótuðu
því á miðvikudag að hindra
eðlilega starfsemi tollabanda-
lags Evrópusambandsins
(ESB) og Tyrkja og fá því
frestað að afgreiða 487 millj-
óna dollara efnahagsaðstoð,
jafnvirði 32 milljarða króna,
sem ætlunin er að Tyrkir fái
frá ESB í því sambandi. George
Simitis forsætisráðherra Grikk-
lands hefur sagt, að láti Tyrkir
ekki af fjandskap í .garð
Grikkja eigi þeir síðarnéfndu
erfitt með að stuðla að því að
tollabandalagið gangi eðlilega
fyrir sig.
Reisa hreinsi-
stöð á um-
deildri eyju
SUÐUR-Kóreumenn sögðust í
gær áforma að setja upp
vatnshreinsistöð á umdeildri
eyju sem Japanir hafa gert
tilkall til. Ætlunin er að hefja
framkvæmdir í næsta mánuði,
en ákvörðunin er talin til þess
fallin að auka á spennu í þess-
ari deilu grannríkjanna.
Hálfbróðir
Sihanouks
dæmdur
DÓMSTÓLL í Phnom Penh,
höfuðborg Kambódíu, dæmdi
í gær Norodom Sirivudh prins,
útlægan hálfbróður Norodom
Sihanouks prins, í 10 ára fang-
elsi vegna glæpsamlegs ráða-
bruggs og ólöglegs vopnaburð-
ar. Var dómurinn kveðinn upp
að honum fjarstöddum. Meint
afbrot á að hafa átt sér stað
26. október er hann er sagður
hafa haft í hótunum við Hun
Sen aðstoðarforsætisráðherra.
Bill Clinton
skipar Green-
span á ný
EMBÆTTISMAÐUR í Hvíta
húsinu í Washington sagði í
gær að Bill Clinton, forseti
Bandaríkjanna, hygðist skipa
Alan Greenspan í embætti
seðlabankastjóra að nýju, en
ráðningartími hans rennur út
bráðlega. Clinton þarf að skipa
tvo menn í stjórn seðlabankans
á næstunni og embættismað-
urinn sagði að forsetinn þyrfti
að ráðfæra sig betur við ráð-
gjafa sína áður en hann gæti
ákveðið hveijir yrðu fyrir val-
inu.
F-14 þotur
kyrrsettar
BANDARÍSKI flotinn kyrr-
setti í gær allar F-14 orrustu-
þotur sínar í þijá sólarhringa.
Fórst ein slík í flugtaki- í gær
af flugmóðurskipinu Nimitz,
önnur sl. sunnudag í Kalifor-
níu og sú þriðja í síðasta mán-
uði. Frá 1991 hafa 32 þotur
af þessari tegund farist. Kyrr-
setningin verður notuð til að
kanna ástand þeirra.